*BAGHDAD, Nov 15 (IPS) - * Tout moun te wè sa ap vini, sèlman fòs ameriken yo pa t ': dezas imanitè nan Fallujah, ak pi fò rezistans kont US ak alye fòs okipasyon tout otou Irak.
Vrè figi 'siksè' atak militè ameriken an nan Fallujah ap kòmanse prezante tèt li kounye a. Plizyè milye fanmi rete kwense andedan Fallujah san manje, dlo pwòp oswa asistans medikal.
Pa gen moun ki ka di konbyen nan 1,200 'rebèl' fòs ameriken yo di ke yo te touye anndan Fallujah yo se sivil, oswa si kantite moun ki mouri yo pi wo.
Sosyete Kwasan Wouj Irak la, ki te sipòte pa Lakwa Wouj ak Fon Nasyonzini pou Timoun (UNICEF) te rele sitiyasyon an nan Fallujah yon "gwo dezas".
Kwasan Wouj Irak la gen plizyè ekip travayè sekou ak doktè, ak kamyon chaje manje k ap tann otorizasyon gouvènman pwovizwa ak lame ameriken ki apiye Etazini, men yo pa gen dwa antre.
Komite Entènasyonal pou Lakwa Wouj (ICRC) eksprime gwo enkyetid pou sivil yo kite nan vil la. "Tout moun k ap patisipe nan konba a gen responsablite pou yo epaye sivil yo epi bay aksè a blese yo," pòtpawòl CICR Rana Sidani te di nan yon deklarasyon.
Fòs Ameriken yo te di kounye a yo pral fè travay 'imanitè' poukont yo. Li ta ka twò ta, ale nan vwa pèp la ki kounye a ap parèt.
Muna Salim ki te jere kouri kite vil la ak sè l apre rès fanmi yo te touye pa bonm ameriken, te di ke Fallujah te vire soti nan yon chan batay nan yon vil fantom nan jou ki sot pase yo.
"Pifò fanmi yo te rete andedan kay yo tout tan," li te di apre yo te rive Bagdad. “Nou te toujou grangou anpil paske nou pa t vle manje manje nou yo oswa bwè tout dlo a. Nou pa t janm konnen si nou t ap kapab jwenn plis, kidonk nou te eseye fè atansyon." Li pa t 'kapab fè tèt li pale sou asasinay yo.
“Ameriken yo pa t pran swen nou,” te di yon jèn refijye ki te bay non l sèlman kòm Ahmed. Li te rive Bagdad ak pi fò nan fanmi li twa jou tounen. "Tout moun medikal yo te kite vil la e sèlman moun ki nan vil la se Fallujan oswa soti nan Ramadi oswa nan lòt vil ki te vin eseye ede nou."
Li te di moun ki nan Fallujah yo te rete dekouraje. "Nenpòt moun ki kite kay yo ta swa tire pa tireur Ameriken yo oswa rekrite pa Mujahideen yo," li te di. “Se konsa, nou te rete anndan pi fò nan tan an epi nou te priye. Plis bonm yo te eksploze se plis nou t ap priye ak kriye.”
Ahmed di li pa t espere siviv. "Chak swa nou te di orevwa youn ak lòt paske nou te espere mouri," li te di. "Ou te kapab wè zòn kote tout kay yo te aplati, pa te jis anyen ki rete. Nou te kapab jwenn dlo pafwa, men pa t janm gen elektrisite.”
Li te di ke fòs ameriken yo te bonbade fanmi yo lakay yo. “Menm nou menm ki pa goumen, n ap soufri anpil akoz bonm ak tank ameriken yo. Èske yo pa wè sa ap vire anpil moun kont yo?"
Rezistans Irak la pran kontwòl anpil vil atravè Irak apre syèj Fallujah ameriken an. Malgre ke militè ameriken yo di ke yo te kontwole Mosoul nan nò a, al-Jazeera rapòte ke militè ameriken an, lapolis irakyen ak Gad Nasyonal yo te disparèt nan lari yo e mesye ame ki mete mask yo ap pwonmennen lib.
Yon jounalis endependan nan vil la te di al-Jazeera nan telefòn ki soti nan vil la: "Sitiyasyon an trè move, pa gen sekirite, se sèlman gwoup rezistans ame nan lari yo, e sanble pa gen okenn gouvènman nan Mosul." Lame ameriken an di li repran kontwòl komisarya Mosoul yo ak lòt zòn yo. Rebèl Irak yo kounye a tou nan kontwòl gwo zòn nan Ramadi, Samarra, Haditha, Baquba, Hiyt, Qaim, Latifiyah, Taji ak Khaldiyah. Yo te rapòte batay tou nan vil ki apa pou chiit Kerbala.
Soulèvman an gaye nan tout kapital la tou. Distri al-Dora, al-Amiriyah, Abu Ghraib, al-Adhamiya ak Khan Dhari yo kounye a se lajman kontwole pa konbatan rezistans.
Machin militè Ameriken yo te domaje ak detwi toupre vil Hiyt. Batay te pwopaje nan vil Hilla nòmalman lapè, jis nan sid Bagdad.
Ali Abdulla, yon bòs chapant 35-zan ki soti nan Hilla te di: "Sitiyasyon sekirite a te ale nan pi mal an vin pi mal. "Ou ka tande batay toutotou vil la kounye a, epi rezistans a ap goumen kont Polonè yo trè feròs."
Abdulla te di ke sa a se premye fwa te gen batay ant twoup Polonè ak konbatan rezistans.
Ou ka vizite http://dahrjamailiraq.com/email_list/ pou abònman oswa dezabònman nan lis imel la.
Iraq_Dispatches lis adrès [imèl pwoteje] http://lists.dahrjamailiraq.com/mailman/listinfo/iraq_dispatches
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don