UN Climate Conference (COP16) hauv Cancun tab tom tig los ua ob qho tib si tiv thaiv huab cua thiab tiv thaiv huab cua.
Yuav tsis muaj kev pom zoo tseem ceeb los txwv kev ua kom sov thoob ntiaj teb lub lim tiam no, txawm hais tias lub sijhawm tso tawm ntau cov ntaub ntawv qhia tias qhov tshwm sim tau nce sai dua li qhov xav tau, nrog rau qhov tshwm sim tuag taus.
Tej zaum yuav muaj kev tshaj tawm txog kev nce qib hauv cov tswv yim tso cai rau kev ua lag luam thiab cov teb chaws txuas ntxiv nrog kev lag luam li niaj zaus thiab ntxiv lwm thaj chaw muaj txiaj ntsig rau lawv cov ntaub ntawv khaws cia - kev lag luam hauv carbon offsets thiab credits.
Nws yog qhov xwm txheej phem tshaj plaws rau lub ntiaj teb. Cov neeg sib tham feem ntau zoo li pom zoo rau kev tso tseg lossis ncua lub hom phiaj tseem ceeb ntawm kev tswj hwm kev tso pa tawm, thaum txhawb kev lag luam rau kev lag luam thoob ntiaj teb kev tso cai ua paug.
Tsis yog cog lus rau qhov kev ua phem loj no rau peb lub neej yav tom ntej txhua lub sijhawm, cov neeg sawv cev ntawm 192 lub tebchaws tau sib sau ua ke ntawm lub puam chaw so no xav tias yuav txiav txim siab loj mus txog rau xyoo tom ntej hauv South Africa. Ntawm no hauv Cancun, lawv tej zaum yuav tshaj tawm kev nce qib hauv kev txhawb nqa kev ua lag luam xws li UN Reduction of Emissions for Deforestation and Forest Degradation (REDD) lub tswv yim thiab cov Clean Development Mechanisms (CDM) ntawm Kyoto raws tu qauv.
Ob leeg tso cai rau cov neeg tsim muaj kuab paug hauv lub tebchaws siv cov neeg ua liaj ua teb thiab cov neeg hauv paus txawm thiab cov haujlwm hauv cov teb chaws tsim los pab cuam tshuam cov pa phem txuas ntxiv. Hauv kev sib tham, tsis yog tsuas yog cov neeg lim hiam zam kom txo qis kev tso pa tawm, tab sis cov ntawv cog lus kev tswj hwm av uas txheeb xyuas cov kev tawm tsam feem ntau rub cov zej zog ib txwm muaj ntawm lawv txoj cai hla cov av uas lawv tau khaws cia rau ntau txhiab xyoo.
Lub Peb Hlis Tawm tsam "Kev daws tsis raug"
Thaum Lub Kaum Ob Hlis 7, ntau txhiab tus tswv cuab ntawm cov koom haum hauv zej zog tau tawm mus taug kev ntev los ntawm Cancun lub nroog nruab nrab mus rau lub tsev teev ntuj Moon Palace, qhov chaw uas cov neeg sawv cev sib ntsib los daws cov lus teb rau kev hloov pauv huab cua. Pua pua tus txiv neej nyob rau hauv xiav sawv tiv thaiv qab ib tug hlau tub ceev xwm barrier, tiv thaiv lub peb hlis ntuj mus rau qhov twg los nyob rau hauv lub center ntawm lub hwj chim.
Rau marchers-International La Via Campesina ntawm cov neeg ua liaj ua teb me, Mexico National Assembly of Environmentally Affected Communities, the Hauv paus Environmental Network (IEN), Cov Phooj Ywg ntawm Lub Ntiaj Teb, thiab lwm pab pawg - qhov kev tawm tsam hauv Cancun tau dhau los tiv thaiv kev lag luam raws li txoj hauv kev rau ntiaj teb sov. Tu siab, tsis muaj leej twg tuaj rau cov rooj sib tham no xav kom muaj kev vam meej ntawm qhov teeb meem ceev ntawm kev tswj emissions.
Cov neeg ua liaj ua teb thiab cov koom haum hauv paus txawm hauv tebchaws Amelikas uas tau nthuav tawm rau hnub Tuesday tau tswj hwm tias cov phiaj xwm kev lag luam carbon ua rau kev siv tsis zoo ntawm kev kub ntxhov thoob ntiaj teb los tsim kev tawm tsam ntawm lawv thaj chaw. Dallas Goldtooth, tus tswv cuab ntawm Dinรฉ-Dakota ntawm IEN uas nqa ib daim ntawv loj "No-REDD" banner, tau hais tias cov phiaj xwm offset nthuav tawm qhov kev hem thawj loj tshaj plaws ntawm COP 16 kev sib tham. "Nws yog lub hom phiaj tseem ceeb ntawm cov neeg sib tham tam sim no. Peb nyob ntawm no mus taug kev thiab tawm tswv yim kom paub tseeb tias tsis tshwm sim. "
Cov tswv cuab ntawm Mev thiab cov koom haum thoob ntiaj teb tau taug kev hauv cov khau hnav thiab kev qhuab ntuas ntawm cov neeg pluag cov koom haum tau ua rau muaj kev txhawb nqa. Txoj kev feem ntau yog tib lub rooj sab laj qhib rau lawv. Cancun tsis muaj qhov tshwj xeeb, vim tias kev hais lus huab cua tau raug cim los ntawm kev txwv ntau dhau thiab tsis suav nrog pej xeem zej zog. Lawv cov ntawv tshaj tawm hais tias: "Tsis muaj REDD", "Peb Cov Hav Zoov tsis yog Cov Pa roj carbon Sinks", "Peb txhua tus ua los ntawm pob kws-tsis muaj rau kev hloov pauv", "Tsis muaj kev daws teeb meem", "Kev Ua liaj ua teb me thiab nruab nrab yog qhov kev daws teeb meem". , thiab "Peb Tiv Thaiv Niam Ntiaj Teb."
Ntxiv nrog rau REDD thiab lwm cov phiaj xwm carbon credit, "cov kev daws teeb meem tsis tseeb" tawm tsam los ntawm cov koom haum hauv zej zog suav nrog kev siv geo-engineering, noob hloov noob, cog ntoo monoculture thiab agrofuels.
Kev nyeem cov paib thiab mloog cov neeg taug kev sai sai nthuav tawm qhov kev ncua deb ntawm Moon Palace - "nyob deb ntawm lub ntiaj teb ntiaj teb," hais rau ib tus neeg thuam - thiab cov zej zog ntawm cov neeg tawm tsam. Cov neeg taug kev txoj kev xav ntawm kev sib raug zoo ntawm tib neeg rau lub ntiaj teb peb nyob yog los ntawm lawv tus kheej kev paub thiab kab lis kev cai. Lawv yog ob txhais tes uas ua haujlwm hauv lub ntiaj teb, thiab lub qhov muag uas ntsuas cov nag uas lwm tus txheeb xyuas Dow Jones.
Rau lawv, lub ntiaj teb tsis yog tsuas yog lub hauv paus ntawm kev siv cov peev txheej rau kev tsim khoom thiab kev siv. Lawv tuaj ntawm cov kab lis kev cai uas saib lub ntiaj teb ua Niam; "Niam Ntiaj Teb" tsis yog kab lus hais txog kab lis kev cai - nws yog lub hauv paus ntawm lawv cov kab lis kev cai hauv av.
Mickey McCoy los ntawm lub nroog Inez, Kentucky, cov pej xeem 600. Ib tug qub tub rog ntawm ntau yam kev sib ntaus sib tua tawm tsam cov tuam txhab thee, nws tsev neeg tau nyob hauv Appalachians rau ntau tiam neeg. Kev tshem tawm roob roob tau rhuav tshem ib puag ncig thiab ua rau muaj kev kis mob qog noj ntshav hauv nws lub nroog. Nws qhia tawm lub tsho liab liab nrog qhov nws piav qhia yog lub ntsiab lus ntawm kev tawm tsam hauv Kentucky toj roob hauv pes: "Peb ua dab tsi rau thaj av, peb ua rau cov neeg." Ib tug poj niam Bolivian Quechua, hnav tsoos montera (lub kaus mom) thiab muaj yeeb yuj pollera (skirt), nods pom zoo thaum kab lus raug txhais.
Txawm hais tias los ntawm Bolivia lossis Kentucky, lawv muaj qhov sib xws thiab qhov uas tau coj lawv los ua ke hauv Cancun yog qhov kev sib raug zoo nrog thaj av thiab muaj kev kub ntxhov loj. Kev hloov pauv huab cua tsuas yog ib qho ntawm ntau qhov kev hem thawj uas lawv cov zej zog ntsib - los ntawm kev tsuas, kev tsim vaj tse, kev ua qias tuaj. Lawv piav tias tag nrho cov kev hem thawj no rov qab mus rau qhov system uas rho tawm rau ob peb tus thiab tawm qhov tshwm sim rau ntau tus.
Cov kev daws teeb meem tiag tiag los ntawm Lub Hauv Paus
Lub zog ntawm Cancun lub peb hlis ntuj tsis tuaj yeem ntsuas tus lej xwb. Cov ntawv cog lus tau tsim nyob rau hauv Alternative Global Forum on Life, Environmental and Social Justice, uas ntau pua tus neeg los ntawm thoob plaws lub ntiaj teb tau mus pw hav zoov rau lub lim tiam, yog qhov kev cia siab zoo tshaj plaws rau pej xeem muaj rau kev hloov pauv huab cua.
Cov neeg ua liaj ua teb hauv paus txawm hais lus Mev me ntsis piav qhia txog kev hloov pauv huab cua. Lawv intuitively nkag siab txog kev sib txuas ntawm tsev xog paj emissions thiab lwm yam kev hem thawj rau lawv cov zej zog, uas yog los ntawm cov koom haum insistence ntawm exploiting lub ntiaj teb no rau profits.
Rafael Alegria, tus thawj coj ntawm Honduran ntawm Via Campesina qhia cov neeg coob coob tias thawj txoj haujlwm yog los kho kev sib raug zoo ntawm lub ntiaj teb thiab tib neeg. Kev paub thiab kev txawj ntse ntawm cov neeg, tshwj xeeb tshaj yog cov neeg hauv paus txawm, yuav tsum yog lub hauv paus rau kev rov ua kom muaj kev sib haum xeeb thiab sib npaug, nws hais.
Cov neeg nyob hauv campesino thiab cov neeg hauv paus txawm pom zoo. Lawv tau los tawm tsam, tab sis kuj xav kom cov thawj coj hauv ntiaj teb saib rau lawv rau cov lus teb thiab txhawb nqa agroecology thiab kev coj ua ib txwm muaj pov thawj zoo. Tsis nco qab cov xov xwm loj tshaj plaws ntawm kev ua phem thoob ntiaj teb-qhov no yog qhov tseeb tsis yog "tsis muaj" tub rog. Ntau txhiab tus txiv neej thiab poj niam hais tias, "yog, peb muaj kev daws teeb meem."
Lub peb hlis ntuj nqe lus hais txog nws: "Cov neeg ua liaj ua teb me txias lub ntiaj teb." Ntau kev tshawb fawb thaub qab lawv. Kev ua liaj ua teb me me hloov kev ua liaj ua teb rau hauv kev ua haujlwm ntawm cov pa roj carbon monoxide, hloov pauv kev ua liaj ua teb kev lag luam tam sim no ua lub luag haujlwm tseem ceeb rau lub ntiaj teb sov. Kev noj zaub mov hauv zos thiab raws caij nyoog, kev loj hlob ntawm cov zaub mov organically, rov ua cov khoom cog rau hauv av, txhua tus pab tiv thaiv kev hloov pauv huab cua. Hauv qhov kev nkag siab no, kev tiv thaiv cov neeg ua liaj ua teb / hauv paus txawm txoj kev ua neej yog los tiv thaiv lub ntiaj teb - thiab rov ua dua.
Diplomatic Maneuvers
Ib tsab ntawv ceeb toom UN Environmental Program tau tshaj tawm lub lim tiam no qhia tias lub ntiaj teb ua kom sov tuaj sai sai. Daim ntawv tshaj tawm tau sau tseg tias cov neeg nyob hauv Latin America thiab Caribbean cuam tshuam los ntawm huab cua huab cua-xws li kub siab, hluav taws kub hav zoov, droughts, cua daj cua dub thiab dej nyab - loj hlob los ntawm tsib lab xyoo 1970 mus rau ntau dua 40 lab ntawm 2000 thiab 2009.
Tab sis raws li campesinos taug kev, cov neeg sib tham fiddled.
UN Secretary General Ban Ki Moon raug lees paub qhov xwm txheej ceev ceev thiab kev siv zog tsis zoo ntawm cov neeg sib tham. Nws tau hais tias "Kuv txhawj xeeb heev tias peb cov kev siv zog txog tam sim no tsis txaus," nws hais. " Xwm yuav tsis tos thaum peb sib tham. Kev tshawb fawb ceeb toom tias lub qhov rais ntawm lub sijhawm los tiv thaiv kev hloov pauv huab cua tsis zoo yuav raug kaw sai. "
Ban lub exhortations tej zaum yuav muaj me ntsis hnyav. Cov lus xaiv hais txog kev npaj tawm tsam rau tag nrho cov txheej txheem ntawm kev khi, kev cog lus ntau yam. Txawm hais tias cov lus hais tam sim no tau tsom mus txuas ntxiv thiab ua kom tob zuj zus rau xyoo 1997 Kyoto raws tu qauv, tsoomfwv Meskas tau tshaj tawm tias tau thawb qhov tsis muaj zog ntawm Copenhagen Accord-kev ntsuas ntsej muag uas yuav luag tsis muaj kev cog lus uas tau los ntawm kev ua tsis tiav COP 15 thiab tau txais kev txhawb nqa los ntawm tsuas yog ib txhais tes ntawm lub teb chaws.
Wikileaks kab qhia tau hais tias tsoomfwv Meskas tau ua qee qhov kev sib tw loj heev txij li Copenhagen kom tau txais kev yuav khoom los ntawm kev yeem ua raws li kev hloov pauv rau Kyoto Protocol, uas nws tsis tau kos npe.
Thawj Tswj Hwm ntawm Cov Phooj Ywg ntawm Lub Ntiaj Teb International, Nnimmo Bassey, ceeb toom ntawm qhov tshwm sim, "Hloov Kyoto raws tu qauv nrog ib qho kev cog lus-raws li yuav tsis tso tseg 20 xyoo ntawm kev sib tham sib tham ntau thiab ua rau huab cua thiab ntiaj teb cov neeg puas tsuaj. Nws yuav yog qhov tsis ncaj ncees thiab tsis lees txais. " UNEP kev tshawb fawb kwv yees tias qhov kev pom zoo tuaj yeem ua rau muaj txog tsib qib kev sov siab-ib theem uas yuav muaj kev cuam tshuam loj heev rau lub ntiaj teb thiab nws cov qauv kev ua neej. Tseem muaj cov lus ceeb toom ntawm kev siv zog tshem tawm cov kev lag luam carbon los ntawm Kyoto raws tu qauv kom kev lag luam ntawm lub ntiaj teb sov sov tsis xav tau UN cov lus cog tseg lawm.
Kev nyab xeeb tshiab Paradigm
Pablo Solon, tus Bolivian Ambassador rau UN, tau tawm ntawm cov nom kev sib tham los tawm thiab hais lus los koom nrog cov koom haum hauv zej zog thaum kawg ntawm lub Peb Hlis. Nws hais rau cov neeg taug kev, "Kev sib ntaus sib tua hauv txoj kev tseem ceeb ib yam li kev sib ntaus sib tua hauv Moon Palace." Solon tau sau tseg tias thawj zaug hauv kev sib tham COP, kev sib koom ua ke ntawm cov tswv yim tau tsim los ntawm cov neeg tawm tsam sab nraud thiab cov neeg sawv cev sab hauv, raws li kev nkag siab sib koom ua ke ntawm qhov muaj feem cuam tshuam. Cov ntsiab lus ntawm kev sib koom ua ke tau tshwm sim los ntawm cov txheej txheem tsis tau muaj dhau los ntawm kev tsim kev pom zoo thoob ntiaj teb hauv Bolivia thaum lub sijhawm Tib neeg Lub Rooj Sib Tham Txog Kev Hloov Kev Nyab Xeeb thiab Txoj Cai ntawm Niam Ntiaj Teb lub Plaub Hlis kawg.
Raws li Solon, kev taw qhia txog lub tswv yim ntawm "txoj cai ntawm xwm" sawv cev rau kev hloov pauv loj hauv kev sib cav thiab tawm tsam ncaj qha rau kev sim ua lag luam rau kev kub ntxhov. Ua ke nrog kev lees paub tag nrho ntawm cov cai ntawm cov neeg hauv paus txawm, qhov kev xav raws li txoj cai no thawb cov teb chaws los teb rau qhov kev kub ntxhov nrog kev hloov pauv tob, tsis yog kho thev naus laus zis.
Nws hais ntxiv tias 300,000 tus neeg hauv ib xyoos tuag los ntawm kev hloov pauv huab cua. Bolivia tau thov kom tsim lub International Climate Justice Tribunal kom paub meej txog kev cai lij choj thiab kev coj ncaj ncees lub luag haujlwm rau kev puas tsuaj tshwm sim thoob ntiaj teb.
Qee lub 20 txog 25 lub taub hau ntawm lub xeev tau koom nrog ob peb hnub dhau los ntawm lub rooj sib tham - tsawg dua Copenhagen. Thawj Tswj Hwm ntawm cov tebchaws muaj zog, suav nrog Tebchaws Meskas, yuav tsis tuaj rau Cancun. Lawv qhov tsis tuaj yeem cuam tshuam thiab ua rau muaj kev cia siab tsawg rau lub rooj sib tham no.
Raws li kev hais lus ze ze, Cancun COP 16 tau racked ib carbon footprint ntawm 25,000 tonnes, thiab ib qho chaw hauv keeb kwm raws li lub rooj sib tham nres ntawm kev hloov pauv huab cua - qhov chaw sov sov ntawm qhov kev sib tham hauv Copenhagen thiab xyoo tom ntej nyob rau hauv Durban. Yog tias tsis yog rau kev sib ntaus sib tua tseem ceeb tshaj cov lag luam carbon, nws yuav zoo li tsis muaj qhov laj thawj me me rau kev ua.
Piv nrog rau qhov tsis txaus ntseeg ntawm cov lus hais, lub teeb ci ntawm kev cia siab los ntawm cov neeg taug kev hauv txoj kev. Nws tsis yog banners xwb lawv nqa aloft. Lawv nqa cov lus hais tias lub ntiaj teb xav tau txoj kev tshiab ntawm kev pom thiab kho lub ntiaj teb tam sim no. Lawv tau ntsib ib leeg Cancun los hais tias cov neeg tseem ceeb kev lag luam nyiam muab txoj hauv kev rau kev daws teeb meem me me rau kev hloov pauv huab cua.
Cov no yog cov lus uas muaj peev xwm nqa peb mus rau yav tom ntej, ua kom pom txoj hauv kev rov qab los ntawm peb lub ntiaj teb uas raug hem hnyav heev.
Laura Carlsen yog tus thawj coj ntawm CIP Americas Program ntawm www.cipamericas.org
ZNetwork tau txais nyiaj tsuas yog los ntawm kev ua siab zoo ntawm nws cov neeg nyeem.
Pab Nyiaj