Corporations tau dhau los ua lub zog tseem ceeb hauv kev lag luam nyob rau xyoo pua dhau los. Tsim los kom loj hlob, tau txais txiaj ntsig, thiab txhim kho kev nplua nuj ntawm lawv cov tswv lag luam, cov tuam txhab lag luam tau siv zog ntxiv rau pej xeem kev kawm, xov xwm, kev cai lij choj, thiab pej xeem txoj cai cuam tshuam rau tib neeg kev noj qab haus huv thiab kev noj qab haus huv.
Muaj yuav luag 6 lab lub tuam txhab thoob ntiaj teb; tsuas yog 25 feem pua ntawm cov no tsis yog cov txiaj ntsig. Cuaj caum feem pua ntawm cov tuam txhab hla tebchaws yog lub tsev hauv paus nyob rau sab qaum teb Hemisphere, ib qho qhia txog kev faib thoob ntiaj teb ntawm cov neeg nplua nuj nyob sab qaum teb thiab cov neeg pluag South. Niaj hnub no 500 tuam txhab lag luam tswj 70 feem pua ntawm kev lag luam hauv ntiaj teb. Tsib caug-peb ntawm lub ntiaj teb ib puas qhov kev lag luam loj tshaj plaws yog cov tuam txhab ntiag tug; plaub caug xya yog lub tebchaws. Piv txwv li, Wal-Mart loj dua Ixayees thiab tim Nkij teb chaws, thiab AT&T loj dua Malaysia thiab Ireland.
Ob peb lub xyoo dhau los tau raug cim los ntawm kev txhim kho kev koom ua ke thiab kev sib koom ua ke. Cov txiaj ntsig ntawm cov haujlwm no thiab lwm yam kev lag luam suav nrog kev nce nqi, nce nyiaj poob haujlwm, nce ntawm "permatemp," thiab kev tawm mus ua haujlwm rau cov chaw ua haujlwm txawv teb chaws uas feem ntau tsis muaj kev noj qab haus huv txaus thiab kev nyab xeeb thiab ib puag ncig cov qauv. Hauv Teb Chaws Asmeskas, tau muaj kev poob qis hauv kev ua tswv cuab hauv lub koom haum ua haujlwm, ib feem ntawm lub koom haum koom nrog kev ua phem rau cov koom haum koom siab. Thaum yav tas los Thawj Tswj Hwm George W. Bush tau ua haujlwm hauv chaw ua haujlwm, cov kev pabcuam tseem ceeb ntawm tsoomfwv tau tawm mus rau kev lag luam ntiag tug, suav nrog kev ua tub rog rau cov neeg ua haujlwm ntiav. Txog tam sim no, ntau tshaj li ib nrab ntawm tsoomfwv txoj haujlwm tau tawm mus rau cov tuam txhab ntiag tug.
Thoob plaws ntiaj teb muaj 27 lab tus neeg ua haujlwm qhev thiab ntau dua 250 lab tus neeg ua haujlwm menyuam yaus. Hauv ntau qhov chaw hauv ntiaj teb, suav nrog Asmeskas, qhov nyiaj tsawg kawg tsis sib haum rau cov nyiaj ua haujlwm nyob - piv txwv li, cov nyiaj tau los uas xav tau los ua kom tau raws li cov kev xav tau yooj yim ntawm vaj tse, zaub mov, khaub ncaws, tsheb thauj mus los, thiab kev saib xyuas menyuam yaus. Ib feem peb ntawm cov haujlwm tam sim no hauv Teb Chaws Asmeskas them tsawg dua cov nyiaj tau los ntawm cov neeg txom nyem. Thaum cov neeg ua haujlwm tawm tsam kom tau los ntawm, cov neeg ua haujlwm them nyiaj tau nce ntau ntxiv, tshwj xeeb tshaj yog nyob rau hauv Teb Chaws Asmeskas, qhov twg tus thawj tswj hwm (CEO) cov nyiaj hli tau nce 500 feem pua txij li xyoo 1980. Qhov nruab nrab CEO ua 350-400 npaug ntawm cov nyiaj hli ntawm cov neeg ua haujlwm nruab nrab hauv Teb Chaws Asmeskas ( piv rau 41 zaug hauv 1960). Hauv Mexico qhov piv yog 45: 1, hauv tebchaws Askiv 25: 1, thiab hauv Nyij Pooj 10: 1. Kom meej meej, astronomical CEO them tsis yog qhov yuav tsum tau ua ua ntej rau innovation lossis profitability.
Tshaj li 40 lub tebchaws txom nyem tshaj plaws hauv Africa, Latin America, thiab Asia tshuav tag nrho yuav luag $ 300 nphom hauv cov nuj nqis txawv teb chaws. Cov teb chaws no siv nyiaj ntau dua txhua xyoo them cov nuj nqis no dua li kev kawm thiab kev saib xyuas kev noj qab haus huv rau lawv cov pej xeem. Txhawm rau pab cov teb chaws them cov nuj nqis no, cov koom haum thoob ntiaj teb cov phooj ywg (xws li World Trade Organization, World Bank, thiab International Monetary Fund) txhawb kom muaj kev lag luam ntiag tug ntawm cov peev txheej hauv zej zog thiab kev tsim kho kev lag luam ntawm kev tsim khoom noj thiab lwm yam. cov khoom tsim nyog rau kev siv hauv zos. Nyiaj poob; tsoomfwv kev siv nyiaj rau zaub mov, roj, thiab nyiaj pab ua liaj ua teb raug txo; kev pab cuam raug txiav; thiab lub teb chaws strip thiab muag lawv cov natural resources, pab rau deforestation thiab muaj kuab paug. Daim Ntawv Pom Zoo Tshaj Plaws ntawm Kev Ua Lag Luam thiab Kev Lag Luam Kev Lag Luam xws li Daim Ntawv Pom Zoo General ntawm Tariffs thiab Trade (GATT) thiab North American Free Trade Agreement (NAFTA) txhawb nqa cov cai no. Teb Chaws Asmeskas cov nyiaj pab txawv teb chaws tsuas yog 0.9 feem pua ntawm peb cov khoom lag luam thoob ntiaj teb, feem ntau tau txais txiaj ntsig hauv Asmeskas cov tuam txhab, thiab muaj kev cuam tshuam me ntsis rau kev tsim kev txom nyem hauv ntiaj teb.
Cov se ua lag luam thiab kev ua txhaum cai
Cse orporate yog nyob rau theem qis tshaj txij li Tsov Rog Ntiaj Teb Zaum II. Ze li ib feem peb ntawm tag nrho cov tuam txhab loj hauv Teb Chaws Asmeskas tsis them se txhua xyoo. Yog vim li cas rau cov tuam txhab se tsis txaus suav nrog cov tuam txhab se so thiab qhov tsis txaus ntseeg, kev noj qab haus huv ntawm cov tuam txhab, kev them nyiaj qis dua, kev tsis ncaj ncees, thiab cov peev txheej vaj tse nyob hauv cov nyiaj se offshore.
Tsoomfwv Meskas cov xov xwm tshaj tawm, tsawg kawg ua ntej kev poob nyiaj txiag tsis ntev los no, feem ntau tau tsom mus rau txoj kev ("xiav dab tshos") kev ua txhaum cai, tsis yog koom nrog (" dab tshos dawb ") kev ua txhaum cai. Txawm li cas los xij, txhua xyoo hauv Asmeskas, thaum peb poob $ 3.8 nphom rau kev ua tub sab thiab tub sab, peb poob ntau pua lab nyiaj rau kev ua txhaum cai hauv tuam txhab, suav nrog kev dag kev noj qab haus huv, kev kho tsheb kev dag, thiab kev dag ntxias. Cov nyiaj khaws cia thiab qiv nyiaj qiv nyiaj ntawm 1980s thiab 1990s raug nqi ntawm $ 300 billion thiab $ 500 billion; Cov teeb meem kev lag luam tam sim no cuam tshuam nrog kev dag thiab kev ua tsis zoo uas yuav ua rau cov neeg them se tau ntau lab lab daus las.
Kev ua txhaum cai ntawm tuam txhab muaj ntau vim muaj kev txhawb siab koom nrog, thiab kev nplua meager feem ntau tsuas yog suav tias yog tus nqi ua lag luam. Lub tuam txhab kev ua txhaum cai tsis raug foob thiab raug foob tsis raug nyiaj. Qhov tsis txaus ntseeg, txog li peb feem tsib ntawm txhua lub tuam txhab daws teeb meem kev lag luam txhaum cai txiav tawm qee lossis tag nrho lawv cov kev daws teeb meem ntawm lawv cov se rov qab.
Cov tuam txhab lag luam kuj tau ua kev cai lij choj ntawm lawv cov kev ua txhaum cai nyuaj ntxiv los ntawm kev sib foob rau cov tog neeg ntiag tug (SLAPP foob), uas yog tsim los thab pawg txhawb kev ncaj ncees thiab kev ruaj ntseg ib puag ncig los ntawm kev rhuav tshem lawv cov peev txheej, ua rau lawv tiv thaiv, thiab ntshai lawv tawm ntawm proactive sim tawm tsam tuam txhab ua tsis zoo. Ib yam li ntawd, lub npe hu ua "kev tsim txom kev tsim txom" muaj kev txwv tsis pub nkag mus rau hauv tsev hais plaub rau cov uas raug puas tsuaj los ntawm cov khoom lag luam thiab kev coj ua..
Koom Tes Koom Tes Hauv Kev Kawm
Public kev kawm nyob rau hauv Teb Chaws Asmeskas yog nyob rau hauv disarray. Cov tsev kawm ntawv hauv Teb Chaws Asmeskas tau nyob qis tshaj plaws ntawm cov tebchaws nyob sab hnub poob thiab raug kev txom nyem los ntawm kev tsis txaus nyiaj txiag thiab kev puas tsuaj. Kev kawm tiav high school hauv lub tebchaws tau stagnated ntawm 65-70 feem pua rau ntau xyoo thiab cov nqi kawm ntawv qib siab tseem nce ntxiv, ua rau kev kawm ntawv qib siab tshaj li cov tub ntxhais hluas feem ntau sab nraud ntawm cov chav kawm nruab nrab thiab sab saud.
Qhov tob thiab dav ntawm kev tsis paub txog kev tshawb fawb hauv Tebchaws Meskas yog staggering. Qhov tsis muaj kev nkag siab tseem txwv cov neeg Asmeskas lub peev xwm kom paub txog qhov tseem ceeb ntawm kev noj qab haus huv pej xeem thiab kev tshawb fawb ib puag ncig, ob qhov chaw uas cuam tshuam ncaj qha rau peb txoj kev noj qab haus huv thiab kev noj qab haus huv. Cov hauv qab no tsuas yog qee qhov piv txwv uas qhia txog kev nkag siab tsis zoo ntawm kev tshawb fawb yooj yim.
- Raws li ib feem ntawm txoj haujlwm tshawb fawb, cov tub ntxhais kawm theem nrab tau tshaj tawm tsab ntawv thov ntawm nws cov phooj ywg hauv chav kawm nug lawv seb lawv puas yuav kos npe los txwv cov tshuaj dihydrogen monoxide. Yog vim li cas cov tub ntxhais kawm muab rau qhov kev txwv no suav nrog qhov tseeb tias cov tshuaj no yog ib qho tseem ceeb hauv cov kua qaub nag; tuaj yeem ua rau mob hnyav hauv nws lub xeev gaseous; tuaj yeem tua koj yog tias nqus tau pa; thiab tau pom nyob rau hauv cov qog nqaij hlav ntawm cov neeg mob qog noj ntshav. Feem coob ntawm nws cov npoj yaig tau xaiv los kos npe rau daim ntawv thov kom txwv tsis pub cov khoom siv no, feem ntau hu ua dej.
- Nees nkaum feem pua ntawm cov neeg Amelikas tsis paub tias lub ntiaj teb revolves nyob ib ncig ntawm lub hnub.
- Ib nrab ntawm cov pej xeem Asmeskas tsis ntseeg txog kev hloov pauv thiab ntseeg tias tib neeg thiab dinosaurs nyob ua ke.
- Kaum ib feem pua ntawm cov tub ntxhais hluas hauv Teb Chaws Asmeskas tsis muaj peev xwm nrhiav tau Tebchaws Meskas ntawm daim ntawv qhia. Nees nkaum cuaj feem pua tsis tuaj yeem pom Hiav Txwv Pacific thiab 58 feem pua tsis tuaj yeem nrhiav Nyiv.
Ntau lub tsev kawm ntawv nrhiav tsis tau (lossis them taus) cov kws qhia txuj ci zoo, tshwj xeeb tshaj yog kev noj qab haus huv thiab kev tshawb fawb ib puag ncig. Kev hnov lub sijhawm los pwm lub siab lub siab ntawm cov tub ntxhais hluas, cov tuam txhab muab lawv tus kheej cov ntawv qhia ua ntej, tsim los qhia txog lawv cov kev lag luam thiab cov khoom lag luam raws li eco-friendly. Piv txwv li, International Paper cov ntaub ntawv txhawb nqa kev kawm ib puag ncig muaj cov ntsiab lus xws li: "Kev txiav kom huv si txhawb kev loj hlob ntawm cov ntoo uas xav tau lub hnub ci tag nrho thiab tso cai rau qhov chaw zoo rau cov qoob loo tom ntej." Exxon's "Energy Cube" qhia cov tub ntxhais kawm tias "cov roj av tsuas yog lub hnub ci hluav taws xob zais rau hauv cov teeb meem uas lwj" thiab tias "offshore drilling tsim reefs rau ntses." Lub koom haum American Nuclear Society's "Kev Ua Haujlwm nrog Tsev Neeg Atoms" thiab Dow's "Chemipalooza" ua rau cov tub ntxhais kawm lub siab nrog cov txiaj ntsig tsis txaus ntseeg ntawm lub zog hluav taws xob nuclear thiab tshuaj lom neeg.
Cov tsev kawm ntawv qib siab, tsev kawm qib siab, thiab cov tsev kawm ua haujlwm kuj tau ua txhaum los ntawm kev loj hlob ntawm kev lag luam ntawm kev kawm, tshwm sim los ntawm kev nce nyiaj lag luam ntiag tug ntawm kev tshawb fawb hauv tsev kawm ntawv thiab cov lus zais / gag uas ua ntej tshaj tawm cov ntaub ntawv tseem ceeb uas yuav cuam tshuam tsis zoo rau lub tuam txhab cov khoom. los yog tshuaj. Cov koom haum tshaj lij muaj kev cuam tshuam los ua qhov ncauj qhov ncauj rau cov txheej txheem koom nrog. Piv txwv li, American Association of Petroleum Geologists '2005 Notable Achievement in Journalism nqi zog tau muab tsub rau Michael Crichton rau nws phau ntawv, Xeev Khuam Siab, uas tsis lees paub qhov muaj nyob ntawm lub ntiaj teb ua kom sov.
Kev Tswj Xyuas Kev Lag Luam ntawm Media
Corporations kuj tau siv cov xov xwm rau lawv cov phiaj xwm tsis tseeb. TV tshaj tawm muab lub tsheb tshwj xeeb rau kev sib raug zoo nrog pej xeem. Cov tub ntxhais hluas Asmeskas nruab nrab siv sijhawm 1,500 teev hauv ib xyoos saib TV, piv rau 900 teev hauv ib xyoos hauv tsev kawm ntawv. Thaum muaj hnub nyoog 65 xyoos, tus neeg Amelikas nruab nrab yuav tau siv 9 xyoo saib TV. Corporate PR tactics suav nrog "astroturfing" los ntawm kev tsim cov hauv paus hauv paus kev sib koom ua ke, uas yog cov chaw tos txais cov neeg ua haujlwm raug xaiv los ntawm cov koom haum kev cai lij choj, thiab kev tsim cov koom haum pem hauv ntej nrog eco-friendly npe xws li National Wilderness Institute thiab Foundation for Clean Air Progress . "Greenwashing" ntiav cov pej xeem kev sib raug zoo thiab kev tshaj tawm kev tshaj tawm los qhia txog cov tuam txhab lag luam uas txhawb nqa lwm lub zog, kev txuag, thiab kev tswj hwm kev noj qab haus huv thiab kev noj qab haus huv, txawm tias muaj pov thawj rau qhov tsis sib xws. Cov phiaj xwm kev siv tshuaj ntsuab zoo ib yam ua rau cov neeg txom nyem ua cov neeg tau txais txiaj ntsig thiab ua rau cov neeg uas nug txog cov txiaj ntsig (lossis nco txog qhov txaus ntshai) ntawm cov thev naus laus zis niaj hnub no xws li "technophobic," tiv thaiv kev tshawb fawb, "thiab" tawm tsam kev nce qib."
Rau cov teeb meem sib txuas, feem ntau cov koom haum tshaj tawm yog muaj los ntawm ntau lub teb chaws, ntau lub tuam txhab nyiaj ntau lab daus las uas koom nrog ntau lub lag luam, xws li hav zoov, tiv thaiv, vaj tse, roj, kev ua liaj ua teb, kev tsim steel, kev tsheb ciav hlau, thiab dej thiab hluav taws xob. Tsis yog qhov xav tsis thoob, cov xov xwm tseem ceeb tsis tuaj yeem hais txog kev noj qab haus huv rau pej xeem thiab ib puag ncig qhov tshwm sim ntawm cov kev lag luam no. Cov xov xwm tshaj tawm xov xwm ua ntej ntawm tuam txhab tshaj tawm feem ntau hloov qhov tseeb ntawm qhov chaw tshaj tawm, thiab qee tus neeg sau xov xwm cov dab neeg tau raug txwv.
Cov xov xwm tshaj tawm tau dhau los ua kev sib koom ua ke. Xyoo 2005, tsuas yog 5 lub koom haum tswj hwm feem ntau ntawm Asmeskas xov xwm, nqis los ntawm 50 xyoo 1983. Cov xov xwm ywj pheej tau tawm tsam them nyiaj rau cov neeg sau xov xwm, thiab ntau cov ntawv xov xwm tau tawm ntawm kev lag luam.
Txhawm rau piav qhia lawv tus kheej li "kev ncaj ncees thiab sib npaug" nrog rau cov teeb meem kev tshawb fawb, cov xov xwm tau pom qhov tseeb obfuscated qhov tseem ceeb ntawm kev tshawb pom tseem ceeb. Txawm hais tias tsis muaj kev ntseeg tsawg ntawm cov kws tshawb fawb tsim nyog raws li qhov tseeb thiab qhov tseeb ntawm cov ntaub ntawv tshawb fawb, cov xov xwm yuav pom cov "cov kws tshawb fawb" tsawg (uas feem ntau nyob rau hauv cov nyiaj them poob haujlwm ntawm cov tuam txhab) txaus siab tshaj tawm cov ntaub ntawv cuam tshuam txog kev noj qab haus huv loj. , xws li lub luag haujlwm ntawm ib puag ncig kev haus luam yeeb hauv kev ua rau mob plawv thiab mob qog noj ntshav thiab lub luag haujlwm ntawm saturated fatty acids hauv kev txhawb kev rog, ntshav qab zib, thiab kab mob plawv. Piv txwv li, ib qho kev tshawb fawb tseem ceeb luam tawm hauv Science magazine hauv xyoo 2004 tau qhia tias cov kws tsis yog kws tshawb fawb tuaj yeem yooj yim tsis meej pem txog kev hloov pauv huab cua. Cov kws sau ntawv txoj kev tshawb fawb tau sau tseg tias ntawm 928 tsab xov xwm luam tawm nyob rau hauv cov phooj ywg txheeb xyuas cov ntaub ntawv tshawb fawb ntawm xyoo 1993 thiab 2003, tsis muaj leej twg tsis ntseeg txog qhov muaj lossis ua rau lub ntiaj teb sov sov. Nyob rau tib lub sijhawm, ntawm 636 cov ntawv hauv 4 cov ntawv xov xwm nrov tshaj plaws hauv Teb Chaws Asmeskas txhua hnub (cov New York Times, lub Washington Post, lub Los Angeles Times, Thiab cov Phab ntsa Street Journal), 53 feem pua hais tsis ntseeg txog qhov muaj nyob thiab / lossis thawj qhov ua rau lub ntiaj teb sov sov.
Cov Tuam Txhab 'Qhov Teeb Meem ntawm Kev Ncaj Ncees thiab US Txoj Cai Thoob Ntiaj Teb
To ntxiv rau lawv txoj kev kawm tsis raug cai ntawm pej xeem thiab tsav lawv cov txheej txheem, cov koom haum ntiav ntau txhiab tus neeg ua haujlwm puv sijhawm. Nyob nruab nrab ntawm 1998 thiab 2007, kev lag luam kws tshuaj tau siv $ 1.3 nphom rau kev tos txais, ntau dua li lwm yam kev lag luam. Hauv xyoo 2006, cov pab pawg pabcuam kev lag luam tau siv qis dua $ 2.5 billion. Rau kev sib piv, tag nrho ib qho teeb meem ntawm pawg ntseeg sib koom ua ke (xws li, kev xaiv xaiv, tawm tsam kev rho menyuam, cov koom haum poj niam thiab cov neeg siv khoom, cov neeg laus, thiab lwm yam) tsuas yog siv $ 76 lab. Xws li kev lag luam cuam tshuam ua rau cov neeg them se loj nyiaj pab rau kev lag luam muaj kuab lom. Piv txwv li, lub zog hluav taws xob nuclear tau txais $ 10.5 nphom hauv ib xyoos hauv kev pab nyiaj, thee $ 8 billion ib xyoos, thiab roj thiab roj $ 550 lab toj ib xyoo. Kev kwv yees ntawm cov nyiaj rov qab los ntawm kev nqis peev hauv kev lobbying ntau ntawm $ 28 txog $ 100 rau txhua qhov nyiaj tau siv.
Vim tias muaj kev cuam tshuam loj heev ntawm kev lag luam, tsoomfwv Meskas tau cais nws tus kheej los ntawm ntau lub zej zog thoob ntiaj teb los ntawm kev tsis kos npe thiab / lossis pom zoo rau ntau cov lus cog tseg uas cuam tshuam rau tib neeg txoj cai, kev ncaj ncees, thiab kev noj qab haus huv rau pej xeem. Cov no suav nrog Kyoto raws tu qauv ntawm kev hloov pauv huab cua; International Covenant ntawm Economic, Social, thiab Cultural Rights; Daim ntawv cog lus pom zoo Nuclear Test Ban Treaty; Lub Convention on the Prohibition of Anti-Personnel Land Mines; Lub Convention on the Rights of the Child; lub Convention on the Elimination of Discrimination against Women; Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants; Basel Convention on the Control of Trans-border Movements of Hazardous Wastes; thiab Cartagena Protocol ntawm Biosafety. Tsis tas li ntawd, Teb Chaws Asmeskas txoj cai txawv teb chaws thiab kev lag luam, feem ntau siv los ntawm cov tuam txhab nyiaj txiag thoob ntiaj teb thiab cov ntawv cog lus kev lag luam thoob ntiaj teb, tseem muaj kev sib cav nrog kev txhawb nqa pej xeem kev noj qab haus huv thiab kev ncaj ncees.
Corporate Influence on Public Health
In Lub Teb Chaws Asmeskas, cov kev pabcuam kev noj qab haus huv tau txais txiaj ntsig tau hais dav dav rau cov neeg tuag ntau dua, kev saib xyuas qis dua, thiab cov nqi tswj hwm ntau dua. Cov tuam txhab lag luam lag luam tau txais txiaj ntsig tau raug thuam rau kev siv nyiaj ntau dua ntawm kev lag luam tshaj li kev tshawb fawb thiab kev tsim kho, thiab rau cov txiaj ntsig tsis zoo uas ua rau cov nqi tshuaj siab. Kev lag luam kws tshuaj muaj txiaj ntsig zoo tshaj plaws ua rau muaj txiaj ntsig zoo rau cov kws kho mob cov qauv tshuaj los ntawm kev tswj hwm kev kawm kho mob txuas ntxiv, "cov noob" (kev tshawb fawb phony) kev sim, kev txheeb xyuas cov ntaub ntawv teev tseg los tsim cov txiaj ntsig zoo rau lub tuam txhab tshuaj, xaiv cov ntawv luam tawm, thiab khoom plig (nyiaj npib ) rau cov kws kho mob. Cov tuam txhab lag luam, los ntawm Pharmaceutical Research thiab Manufacturers 'Association (Pharma), zoo lobbied thiab hem kev lag luam rau txim rau cov teb chaws tsim los tiv thaiv kev tsim khoom thiab ntshuam ntawm ntau pheej yig dua, generic versions of life-saving anti-AIDS drug.
Tau ntau xyoo, cov neeg tuav pov hwm kev noj qab haus huv tau xaiv cov neeg mob uas muaj kev pheej hmoo tsawg, thaum tsim teeb meem rau kev pab them nqi kho mob rau cov neeg mob (xws li cov xwm txheej uas twb muaj lawm tsis suav nrog thiab tsis lees txais kev pov hwm). Qhov no tau hloov qhov kev saib xyuas tus nqi ntawm cov neeg mob uas muaj kev pheej hmoo siab dua mus rau tsoomfwv thiab tsoomfwv (los ntawm Medicaid thiab Medicare cov kev pabcuam). Lub caij no, cov tuam txhab lag luam tau txais txiaj ntsig tau tshwm sim los txhawb nqa cov koom haum saib xyuas khoom kim heev rau cov neeg nplua nuj.
Teb Chaws Asmeskas tau sim ua kom tsis zoo rau Lub Koom Haum Ntiaj Teb Kev Noj Qab Haus Huv Ntiaj Teb Kev Cai Tobacco Treaty los ntawm Bush cov thawj coj nrog kev sib raug zoo rau kev lag luam luam yeeb, suav nrog Tus Lwm Thawj Coj ntawm Cov Neeg Ua Haujlwm Karl Rove, yav dhau los lobbyist thiab tus kws tshaj lij rau Phillip Morris (PM); Kev sib tham hauv Tsev Dawb rau kev lag luam hauv zej zog Kirk Blalock, yav dhau los PM rau pej xeem kev sib raug zoo; Charles Black, tus kws pab tswv yim tsis raug cai rau George Bush thaum lub sijhawm xyoo 2000 kev sib tw thiab ib tug qub PM lobbyist; Daniel Troy, yav dhau los FDA tus kws tshaj lij, uas sawv cev rau kev lag luam thaum nws foob FDA dhau kev cai luam yeeb; thiab Tus Tuav Haujlwm Saib Xyuas Kev Noj Qab Haus Huv thiab Tib Neeg Tommy Thompson, uas tsis lees paub nws tus kheej lub rooj sab laj cov lus pom zoo kom nce se tsoom fwv teb chaws haus luam yeeb thiab leej twg tau txais $ 72,000 hauv kev txhawb nqa los ntawm PM cov thawj coj ua tus tswv xeev Wisconsin. Thawj tus neeg sib tham hauv Teb Chaws Asmeskas, Dr. Thomas Novotny, tau tawm haujlwm tom qab Thawj Tswj Hwm Bush tau thawb nws mus tos txais kev tshem tawm ntawm 10 ntawm 11 cov kev cai los ntawm kev cog lus, raws li tau hais tseg hauv PM memo. (Zoo hmoo, Treaty feem ntau khaws nws thawj daim ntawv. Teb Chaws Asmeskas tau kos npe, tab sis tseem tsis tau pom zoo, nws.)
General Electric Medical Systems, ib lub koom haum ntawm General Electric (GE), tsis ntev los no tau kos npe rau daim ntawv cog lus hloov kho tshuab tshwj xeeb nrog NY-Presbyterian Tsev Kho Mob, yog ib lub tsev kho mob loj tshaj plaws hauv US GE cov dej num suav nrog kev tsim cov yas (xws li tshuaj lom bisphenol A. ), tub rog hardware, thiab nuclear fais fab nroj tsuag. GE muaj kev nqis peev hauv kev lag luam hauv tsev loj cuj, ua haujlwm thee-hlwb fais fab nroj tsuag, thiab khiav Patient Channel, lub tsheb tshaj tawm rau cov tuam txhab tshuaj (pom hauv tsev kho mob thoob plaws tebchaws) uas tau raug thuam rau kev coj ua lag luam.
GE tau ua qhov kev sim ua tsis ncaj ncees rau tib neeg, suav nrog cov qog ntshav ntawm cov neeg raug kaw, txij xyoo 1940 txog rau xyoo 1960; txhob txwm tshaj tawm cov hluav taws xob ntau dhau los ntawm nws Hanford, Washington nuclear reactor nyob rau xyoo 1980, uas tuaj yeem ua rau muaj kev pheej hmoo mob qog noj ntshav hauv cov qog nqaij hlav hauv "downwinders"; thiab tam sim no yog Asmeskas cov tuam txhab ua phem tshaj plaws, lub luag haujlwm rau 75 Superfund qhov chaw thoob tebchaws. Nyob nruab nrab ntawm xyoo 1947 thiab 1977, ob ntawm GE lub chaw tsim khoom lag luam capacitor tau pov tseg 1.3 lab phaus ntawm polychlorinated biphenyls (PCBs) rau hauv Hudson River, tig 200 mais ntawm tus dej mus rau hauv qhov chaw Superfund. PCBs yog tej zaum tib neeg cov carcinogens uas muaj kev cuam tshuam rau lub siab, lub raum, lub paj hlwb, thiab lub cev xeeb tub.
GE muaj kev cuam tshuam loj heev rau US ib puag ncig, lub zog, thiab txoj cai noj qab haus huv. GE tau siv nyiaj ntau lab kom tsis txhob ntxuav tus dej Hudson thiab ua kom tsis muaj zog lossis tshem tawm Txoj Cai Superfund. Hauv xyoo 2008, nws tau siv ntau dua $ 19 lab rau kev tos txais. Ntau tus tswvcuab ntawm nws pawg thawj coj muaj kev sib raug zoo nrog tsoomfwv.
GE tshem tawm 150,000 txoj haujlwm nyob rau 15 xyoo dhau los, thaum tau txais ntau lab nyiaj hauv tsoomfwv cov ntawv cog lus thiab ntau lab nyiaj pab hauv xeev thiab hauv zos. Nws yog ib qho ntawm cov neeg ua haujlwm tshaj tawm hauv lub tebchaws. GE tseem pheej nqis peev rau nws txoj kev npaj nyiaj laus rau cov neeg ua haujlwm, txawm tias muaj txiaj ntsig zoo heev rau pob nyiaj pab rau nws cov thawj coj, thiab txuas ntxiv hloov cov nqi kho mob rau cov neeg ua haujlwm, txawm tias muaj txiaj ntsig loj. GE tau raug hais los ntawm Human Rights Watch rau "kev ua txhaum cai ntawm cov neeg ua haujlwm" hauv Teb Chaws Asmeskas thiab txawv teb chaws, los ntawm Kev Tswj Xyuas Kev Nyab Xeeb thiab Kev Noj Qab Haus Huv rau ntau qhov kev ua txhaum cai hauv chaw ua haujlwm, thiab rov ua dua los ntawm Txoj Haujlwm Saib Xyuas Tsoomfwv rau kev dag ntxias cov neeg them se hauv Teb Chaws Asmeskas.
Daim ntawv cog lus nrog NY Presbyterian Tsev Kho Mob muab GE nrog kev txhawb nqa nyiaj txiag los txhawb kev yuav khoom siab; txwv tsis pub lub tsev kho mob los ntawm kev yuav khoom siv tau zoo dua los ntawm lwm lub tuam txhab; thiab txhawb cov qauv hauv cov chaw kho mob kev kawm mus rau kev txhawb nqa thiab siv cov nqi pheej yig, kev saib xyuas thev naus laus zis siab ntawm tus nqi ntawm kev tiv thaiv kev saib xyuas thiab kev ntsuas kev noj qab haus huv rau pej xeem. Qhov loj tshaj irony txog qhov kev pom zoo, txawm li cas los xij, yog tias cov neeg mob uas muaj kev loj hlob tsis zoo thiab mob qog noj ntshav los ntawm GE cov pa phem yuav raug kuaj xyuas nrog GE scanners thiab kho nrog GE-tsim kho cov cuab yeej, ua rau GE cov kab hauv qab.
Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Kev Tshawb Fawb thiab Kev Noj Qab Haus Huv (American Council on Science and Health), ib pawg neeg ua haujlwm hauv ntej tau siv lub zog ntau dhau los ntawm cov xov xwm tseem ceeb. Nws cov neeg ua haujlwm, suav nrog nws tus kws kho mob / tus thawj coj ua haujlwm (uas raug txim ntawm Medicaid kev dag ntxias), tau tshwm sim hauv lub tebchaws TV thiab hauv cov ntawv xov xwm loj thuam cov neeg tawm tswv yim txog kev noj qab haus huv rau pej xeem thiab ib puag ncig thaum tshaj tawm cov ntaub ntawv tsis raug hais txog kev sov siab thoob ntiaj teb: qhov cuam tshuam tsis zoo ntawm lub paj hlwb ntawm cov hlau lead raug; endocrine cuam tshuam los ntawm PCBs; cov teebmeem ntawm cov tshuaj tua kab mob ua liaj ua teb rau cov khoom noj, cov tshuaj tua kab mob tiv thaiv tib neeg; kev noj qab haus huv txaus ntshai ntawm trans fatty acids; kev noj qab haus huv qhov tshwm sim ntawm kev raug rau dioxins thiab tshuaj tua kab; thiab cov kev pheej hmoo ntawm kev noj qab haus huv tshwm sim los ntawm cov pa roj carbon monoxide, arsenic hauv dej haus, thiab phthalates hauv cov khoom siv kho mob thiab cov khoom ua si menyuam yaus. Nws txoj hauv kev tau suav nrog ad hominem tawm tsam thiab kev hem thawj ntawm kev foob rau cov kws tshawb fawb hwm.
Cov tuam txhab lag luam tau txais txiaj ntsig xws li Kev Kho Kho Kev Lag Luam ntawm Asmeskas, GEO Group (yav tas los Wackenhut), thiab Kev Kho Kho Kho Kho Kho Kho tau nce ntxiv rau hauv kev lag luam rau cov txiaj ntsig raug kaw. Ntau tus tau raug liam tias khiav hauv tsev loj cuj tsis zoo. Lwm lub tuam txhab nrog kev nqis peev hauv tsev loj cuj xws li Westinghouse, AT&T, Sprint, MCI, Smith Barney, American Express, Merrill Lynch, Shearson-Lehman, Allstate, thiab GE.
Plaub caug feem pua ntawm kev saib xyuas kev noj qab haus huv hauv tsev loj cuj hauv 34 lub xeev yog muab los ntawm cov tuam txhab nyiaj txiag. Qhov kev saib xyuas no feem ntau tsis zoo. Piv txwv li, Correctional Medical Systems (tus kws kho mob loj tshaj plaws thiab tus nqi qis tshaj) tau raug teeb meem ntau thiab kev tshawb xyuas txog kev saib xyuas tsis zoo, kev tsis saib xyuas, tus neeg mob pov tseg, thiab opaque accounting ntawm cov neeg them se nyiaj. Cov Kev Pabcuam Kev Noj Qab Haus Huv Hauv Tsev Loj Hlob tau raug hais los ntawm New York lub xeev rau kev tsis saib xyuas thiab tsis tsim nyog rau cov neeg raug kaw tuag, thiab yog qhov raug foob ntau dua 1,000.
Kev lag luam thev naus laus zis kho mob tau ua tiav kev txhawb nqa ntau yam tsis muaj pov thawj thiab muaj peev xwm ua rau muaj kev phom sij, xws li kev tshuaj xyuas tag nrho lub cev suav tomography (CT) scans. Cov kev tshawb fawb raug nqi no nthuav tawm cov tsos mob tsis txaus ntseeg, ntshai, thiab tsis ntseeg cov neeg raug tsim txom rau ntau qhov tsis tsim nyog, hluav taws xob ua rau mob qog noj ntshav, nrog rau kev soj ntsuam xyuas nrog lawv cov kev pheej hmoo.
Hauv xyoo 2002, kev lag luam kev lag luam ua lag luam tau ua tiav kev sib tw tawm tsam Oregon's Proposition 27, uas yuav tsum tau sau npe ntawm cov khoom noj hloov pauv hloov (GM). Daim nqi no tau poob zoo, 70 feem pua mus rau 30 feem pua, txawm hais tias pej xeem cov kev xav tau qhia 85-95 feem pua ntawm cov pej xeem pom zoo rau cov ntawv sau npe. Cov neeg tawm tsam ntawm daim nqi no tau tshaj $ 5.5 lab rau $ 200,000, nrog rau feem ntau ntawm cov nyiaj tawm tsam los ntawm cov lag luam loj loj hauv lub hauv paus nyob sab nraud Oregon. Cov neeg tawm tsam tau zais tom qab "cov pab pawg tawm tswv yim" nrog rau cov npe uas muaj suab npe, thiab tshaj tawm cov ntaub ntawv tsis tseeb txog kev cuam tshuam nyiaj txiag ntawm daim nqi.
Kev ua liaj ua teb loj kuj tau lobbied aggressively rau pre-emptive anti-labeling txoj cai muaj feem xyuam rau GM qoob loo thiab recombinant bovine loj hlob hormone (rBGH) nyob rau hauv cov mis nyuj. Monsanto, Dupont, Novartis Seeds, Aventis Crop-Science, thiab Bayer CropScience nquag txhawb kev sib kis ntawm GM cov qoob loo mus rau lub ntiaj teb tab tom tsim, ntawm qhov kev pheej hmoo tsawg dua, ntau hom kev ua liaj ua teb. Lawv tau txhob txwm khaws GM cov noob los ntawm cov kws tshawb fawb uas tsis yog koom nrog kev kawm, txwv lawv lub peev xwm los ua cov kev tshawb fawb ntsig txog kev noj qab haus huv thiab ib puag ncig cuam tshuam ntawm kev sib kis ntawm GM qoob loo. Kev lag luam agribusiness kuj tau nyob rau hauv pem hauv ntej ntawm kev txhawb nqa cov nqi ua liaj ua teb uas muab kev pab nyiaj pub dawb rau loj, ua rau muaj kuab paug rau kev ua liaj ua teb.
To tiv thaiv kev cuam tshuam los ntawm cov tuam txhab lag luam yuav xav tau kev ua haujlwm ntawm ntau lub hauv ntej, suav nrog:
- Kev xaiv tsa ncaj ncees, tus neeg sawv cev tiag tiag, nrog rau kev tshaj tawm nyiaj txiag rau pej xeem, qhib kev sib cav, lub sijhawm huab cua pub dawb rau cov neeg sib tw, thiab kev txiav txim siab ntawm cov neeg sawv cev sib luag, kev pov npav tam sim, kev pov npav ntau, thiab ntau qhov kev pov npav. Los ntawm tib lub cim, muab cov neeg pov npav tsawg hauv Teb Chaws Asmeskas txheeb ze rau lwm cov kev cai ywj pheej, thiab tshwj xeeb tshaj yog cov neeg txom nyem thiab haiv neeg tsawg, nws muaj feem cuam tshuam rau cov neeg txom nyem feem ntau los siv lawv txoj cai los xaiv tsa.
- Kev nce nyiaj txiag ntawm pej xeem kev kawm, ua ke nrog kev ywj pheej tshawb fawb ntawm tsev kawm ntawv cov ntaub ntawv kawm, txwv tsis pub siv cov ntaub ntawv txhawb nqa, thiab tsim kev tiv thaiv txog kev koom tes hauv kev tshawb fawb kev kawm txhawm rau txhim kho qhov zoo thiab qhov tseeb ntawm pej xeem kev kawm. Kev kawm hauv tsev kawm qib siab yuav tsum pub dawb rau txhua tus uas tsim nyog tau txais kev nkag.
- Kev tsim kho ntawm ib tus neeg them nqi kho mob hauv lub tebchaws, muab kev tiv thaiv kev tiv thaiv, kev saib xyuas lub cev, thiab kev puas siab puas ntsws.
- Kev txhim kho cov txheej txheem se kom txo tau cov se ntawm kev ua haujlwm thiab kev txuag nyiaj, thaum nce se ntawm kev puas tsuaj xws li cov pa roj carbon emissions thiab tsim cov khoom pov tseg.
- Txoj cai lij choj ntawm kev ua neej nyob, thiab kev tiv thaiv ntxiv rau cov koom haum los txhim kho cov neeg ua haujlwm.
- Kev siv nyiaj ntau dhau (thiab khib nyiab) tub rog mus rau cov kev pabcuam kev sib raug zoo.
- Txoj cai lij choj cuam tshuam rau kev koom tes ua haujlwm raws li txoj cai ceev faj uas suav nrog kev txheeb xyuas nyiaj txiag uas suav nrog cov nqi ntawm cov haujlwm ntawm tib neeg kev noj qab haus huv thiab ib puag ncig.
- Kev siv nyiaj ntau ntxiv rau kev tiv thaiv kev ua phem hauv tuam txhab.
- Kev raug txim rau cov tuam txhab ua txhaum cai raug nplua loj, uas tsis tuaj yeem raug sau ua "tus nqi ua lag luam," nrog rau lub sijhawm kaw loj.
- Kev hloov pauv ntawm tib neeg lub neej (xws li txo qis kev noj thiab txhawb nqa hauv zos, cov neeg tsim khoom lag luam ruaj khov), kev pabcuam hauv zej zog, kev ua haujlwm, kev tshaj tawm tsab ntawv, kev tawm tsam ncaj qha, xuav-xws li, thiab kev tsis pom zoo yog txhua txoj hauv kev zoo rau cov pej xeem los tuav cov koom haum lav. Koom nrog cov koom haum activist, ncaj qha lobbying cov neeg tsim cai lij choj, thiab khiav mus ua haujlwm yog lwm txoj hauv kev zoo.
- Cov qauv siab dua ntawm kev sau xov xwm ywj pheej thiab kev txhawb nqa ntawm lwm txoj xov xwm.
Tsis tas li ntawd, kev kawm kho mob thiab pej xeem kev noj qab haus huv yuav tsum tau hloov pauv yog tias peb yuav ua tiav kev kho mob zoo dua. Tus neeg mob thiab tus kws kho mob tsis txaus siab rau peb txoj kev saib xyuas kev noj qab haus huv tam sim no tab tom loj hlob. Ntau tus tub ntxhais kawm kho mob thiab cov neeg nyob hauv tau nthuav tawm cov cwj pwm tsis zoo raws li lawv txoj kev kawm nce qib thiab cov kws qhia ntawv tau qhia txog kev txhawj xeeb txog qhov txaus ntawm cov tub ntxhais kawm txoj kev loj hlob ntawm tib neeg thiab kev coj ncaj ncees. Kev txaus siab rau kev saib xyuas thawj zaug ntawm cov tub ntxhais kawm kho mob kuj tau poob qis. Kev nyiam rau cov tsos mob ntawm lub cev feem ntau cuam tshuam rau cov kws kho mob cov kev xav txog kev puas siab puas ntsws, kev lag luam, kev sib raug zoo, thiab kab lis kev cai uas ua rau muaj ntau yam kev mus ntsib hauv tsev kho mob thiab ua rau muaj kev puas tsuaj ntau npaum li lub cev tsis txaus siab.
Ntau tus kws kho mob los ntawm txhua qhov chaw tau tso tseg tsis pom cov neeg mob nrog qee hom kev tuav pov hwm, yws yws ntawm qaug zog thiab kub hnyiab, thiab xav tias cov tshuaj tau poob nws tus ntsuj plig. Qee tus kws kho mob txawm tawm ntawm txoj haujlwm. Qhov feem pua ntawm cov kws kho mob muab kev saib xyuas kev siab hlub tau poob qis hauv kaum xyoo dhau los, thaum lub tsev kho mob feem ntau tau qhib cov tsev kho mob khoom kim heev rau cov neeg nplua nuj.
Kev tsis sib haum xeeb ntawm cov tsev kawm ntawv kev noj qab haus huv thiab tsev kawm kho mob uas rov qab mus rau lub xyoo pua 20th thaum ntxov - nrog cov tsev kawm kho mob tau tsom mus rau biochemical mechanisms ntawm cov kab mob thiab tshuaj kho ntau dua li cov teeb meem hauv zej zog - tseem tsis tau kho. Tsis tas li ntawd, tsis muaj kev sib koom tes ntawm cov tsev kawm ntawv laus thiab tsev kawm kho mob tau tsim ib qho chaw tsis muaj kev sib koom tes rau kev kawm. Qhov no ua rau tom qab kev cob qhia kev sib koom tes, uas yog qhov tseem ceeb rau kev daws teeb meem kev noj qab haus huv ntawm cov pej xeem, nyuaj dua. Kev kawm kho mob muab me ntsis hauv txoj hauv kev ntawm kev cob qhia kev noj qab haus huv rau pej xeem, txawm hais tias Lub Tsev Haujlwm Saib Xyuas Tshuaj tau pom zoo tias ib feem peb mus rau ib nrab ntawm cov tub ntxhais kawm kho mob tau txais qhov sib npaug ntawm Masters of Public Health degree.
Kev coj noj coj ua ntawm kev kho mob tam sim no overemphasizes dilemmas nrog kim technologies (xws li, gene therapy, cloning, face transplants), thaum underemphasizing lub puas siab puas ntsws, kab lis kev cai, socieconomic, kev ua hauj lwm, thiab ib puag ncig pab rau kev noj qab haus huv thiab kab mob. Qhov no yog ib feem vim muaj nyiaj txiag rau kev coj ncaj ncees cov haujlwm cuam tshuam rau kev cuam tshuam kev siv thev naus laus zis, tab sis kuj yog vim muaj kev cuam tshuam tsis zoo ntawm cov teeb meem kev noj qab haus huv rau pej xeem thiab kev ntshai ntawm kev thuam cov tuam txhab cov qauv thiab cov lus pom zoo uas feem ntau pom hauv cov chaw kho mob. Txawm hais tias cov koom haum kev ncaj ncees tseem ceeb tau ntsib teeb meem cuam tshuam txog kev ncaj ncees hauv zej zog, lawv cov lus teb tsis txaus, thiab ntau tus neeg ncaj ncees pheej hmoo rau lawv cov nyiaj txiag thiab / lossis lawv txoj haujlwm yog tias lawv hais tawm ntau dhau.
Cov neeg ua haujlwm kho mob thiab lwm tus kws tshawb fawb yuav tsum tau siv cov xov xwm zoo dua los tawm tsam kev tsim txom ntawm kev tshawb fawb los ntawm cov tuam txhab thiab tsoomfwv thiab kom qhia zoo dua rau pej xeem txog kev cuam tshuam tsis zoo ntawm kev lag luam rau pej xeem kev noj qab haus huv. Pawg neeg saib xyuas kev ncaj ncees yuav tsum tau soj ntsuam ntau dua hauv tsev kawm ntawv kev pom zoo nyiaj txiag nrog cov tuam txhab ntiag tug thiab tawm tsam cov uas ua txhaum txoj cai ywj pheej ntawm kev kawm lossis kev sib koom ua ke hauv tsev kawm ntawv nrog cov koom haum uas lawv cov dej num ua rau cov neeg mob uas lawv ua haujlwm.
Thaum kawg, nws yog lub sijhawm rau peb los nug txog qhov tsim nyog ntawm cov txiaj ntsig kev xav hauv kev tshawb fawb kho mob. Cov txheej txheem kev tshawb fawb uas muaj txiaj ntsig zoo thiab tau txais txiaj ntsig rau pej xeem tau tsom mus rau cov kev xav tau tseem ceeb ntawm cov kev txom nyem (raws li kev tawm tsam ntawm kev lag luam-tsav cov txheej txheem tsom rau cov txheej txheem tau txais txiaj ntsig thiab kuv-tib yam tshuaj uas tsim los rau cov kab mob ntawm lub ntiaj teb tsim) yog ua tau, muab kev sib xyaw kom raug. ntawm social and political will. Kev tshem tawm daim ntaub thaiv kev zais cia ib puag ncig kev tshawb fawb kho mob yuav txhawb nqa kev koom tes ntawm cov kws tshawb fawb thiab ua kom muaj kev txhim kho thiab nthuav tawm cov kev kho mob tshiab, tsim nyog tus nqi, nqa cov txiaj ntsig kev sib raug zoo thiab kev lag luam zoo tshaj li pej xeem cov peev txheej. Cov txheej txheem zoo li no yuav yog qhov tsim nyog, qhib, thiab sib npaug, txhua yam zoo uas yuav tsum muaj kev saib xyuas kev noj qab haus huv nkaus xwb.
Z
Martin Donohoe, tus kws kho mob loj ntawm cov tshuaj sab hauv ntawm Kaiser Sunnyside Medical Center, yog Adjunct Associate Professor ntawm Lub Tsev Kawm Ntawv ntawm Kev Noj Qab Haus Huv Hauv Zej Zog, Portland State University, nrog rau Tus Thawj Saib Xyuas Kev Tshawb Fawb Txog Kev Tshawb Fawb rau Kev Noj Qab Haus Huv thiab ntawm Pawg Thawj Coj ntawm Cov Kws Pab Tswv Yim. Oregon Cov Kws Kho Mob rau Kev Ruaj Ntseg.