ʻO Ralph Nader
Ke kū'ē nei ʻo Nader i nā hui ʻinikua nui, "ka pono o ka hui," a me ka "pilikia weliweli o ka hui a me ka mana aupuni." ʻOiai ʻo Ralph Nader, ʻaʻohe manawa e lanakila ai i ka Hale Keʻokeʻo, ʻo ia ka mea i manaʻo nui ʻia ma ke ala hoʻolaha.
ʻOiaʻiʻo, ʻo ia ka mea hoʻoweliweli nui loa iā Sen. John Kerry. Ke hopohopo nei ka poʻe Demokarata e lilo ʻo Nader i mea hao wale, ʻoiai ʻo ia i ke koho balota 2000, i ka wā i lawe ai ʻo ia ma mua o 97,000 mau balota ma Florida. Ua lanakila 'o Bush ma Florida ma 537 wale no balota. Hāʻawi ka lanakila iā Bush i ke koho balota. ʻO Nader, he moho kūʻokoʻa, ʻo ia hoʻi i holo i ka makahiki 1992 a me 1996, aia ma ka balota ma 33 mau mokuʻāina, me Florida, Ohio, Wisconsin, a me New Mexico - nā mokuʻāina paʻakikī. Ke kū nei ʻo Kerry i kahi manawa e nalowale ai i kēlā mau mokuʻāina koʻikoʻi inā hoʻopau ʻo Nader i nā balota o nā Democrats. ʻO Peresidena Bush lāua ʻo Kerry i loko o ka wela helu ma nā koho balota o ka ʻāina, a ʻo nā koho balota no Nader hiki ke hoʻololi i ke koena no Bush.
He nui nā poʻe kākoʻo Kerry e ʻōlelo nei he koho balota ʻo Nader no Bush a ua hoʻoikaika pū lākou e hoʻohuli iā Nader e hoʻolei i kāna kākoʻo ma hope o ka moho Demokarata. Ua paʻa naʻe ʻo Nader i kona manaʻoʻiʻo ʻaʻole hiki ke ʻike ʻia nā moho ʻelua a he mau ʻoihana nui lākou.
Hoʻolālā i nā kaʻa no nā mea āpau akā palekana
Ua hānau ʻia ʻo Nader ma Winsted, Connecticut, ma Feb. 27, 1934 na nā malihini Lebanese ʻo Nathra lāua ʻo Rose Nader. Ua holo ʻo Nathra i ka hale ʻaina a me ka hale ʻaina. I kona wā kamaliʻi, pāʻani ʻo Ralph me David Halberstam, ʻo ia ka mea kākau moʻolelo kaulana loa.
ʻO Nader me ka mea koho Demokarata ʻo Jimmy Carter ma waho o ka home o Jimmy Carter i ka lā 7 o ʻAukake, 1976, e kūkākūkā ana i ka Hoʻomalu Kūʻai. (Ke kumu/AP)
Ua puka 'o Nader i ka magna cum laude mai Princeton ma 1955 a mai Harvard Law School i ka makahiki 1958. Ma ke 'ano he haumana ma Harvard, ua noi'i mua 'o Nader i ka ho'olālā o nā ka'a. I loko o kahi ʻatikala i kapa ʻia ʻo "The Safe Car You Can\'t Buy," i puka ʻia ma ka Lahui i ka makahiki 1959, ua hoʻopau ʻo ia, "Ua maopopo ʻo Detroit i kēia lā ke hoʻolālā nei i nā kaʻa no ke ʻano, ke kumu kūʻai, ka hana, a me ka helu obsolescence, akā ʻaʻole— ʻoiai nā 5,000,000 i hōʻike ʻia i nā pōʻino, kokoke i 40,000 mau mea make, 110,000 mau kino kīnā, a me 1,500,000 mau ʻeha i kēlā me kēia makahiki-no ka palekana.
ʻO nā makahiki mua ma ke ʻano he mea kūʻai aku
Ma hope o kāna hana ma ke ʻano he loio ma Hartford, Connecticut, hele ʻo Nader i Wakinekona, kahi i hoʻomaka ai ʻo ia i kāna ʻoihana ma ke ʻano he mea kūʻai aku. Ua hana ʻo ia no Daniel Patrick Moynihan ma ke Keʻena ʻOihana Hana a ua hāʻawi manawaleʻa ʻo ia ma ke ʻano he kākāʻōlelo no kahi subcommittee Senate e aʻo ana i ka palekana kaʻa.
I ka makahiki 1965, ua paʻi ʻo ia i ka Unsafe at Any Speed, kahi palapala hoʻopiʻi kūʻai maikaʻi loa o ka ʻoihana kaʻa a me kāna mau kūlana palekana maikaʻi ʻole. Ua kuhikuhi pono ʻo ia iā General Motors' Corvair. Ma muli o kona mana, ua hoʻoholo ʻo Congress i ka 1966 National Traffic and Motor Vehicle Safety Act. He mea koʻikoʻi ʻo Nader i ka hoʻoholo ʻana i ka Wholesome Meat Act o 1967, i koi ʻia no ka nānā ʻana i ka federal i ka pipi a me ka moa a hoʻokau i nā kūlana ma luna o nā hale pepehi kanaka, a me ka Clean Air Act a me ka Freedom of Information Act.
ʻO "Nader's Raiders" a me ka Neʻe Kūʻai Kūʻai Hou
Ua loaʻa ka huakaʻi a Nader, a ua hui pū ka poʻe hoʻoikaika i kapa ʻia ʻo "Nader's Raiders," i kāna neʻe ʻana i nā mea kūʻai aku. Ua koi lākou no ka pale ʻana i nā limahana, nā mea ʻauhau, a me ke kaiapuni a ua hakakā lākou e kāohi i ka mana o nā hui nui.
I ka makahiki 1969, ua hoʻokumu ʻo Nader i ka Center for the Study of Responsive Law, nāna i hōʻike i ke kuleana ʻole o ka ʻoihana a me ka hoʻokō ʻole ʻana o ke aupuni federal i ka hoʻoponopono ʻana i ka ʻoihana. Ua hoʻokumu ʻo ia i ka Public Citizen a me ka US Public Interest Research Group ma 1971, he malu no nā hui like ʻole.
He mea kākau nui, ʻo nā puke a Nader ʻo Corporate Power in America (1973), Who's Poisoning America (1981), a me Winning the Insurance Game (1990).