ʻO nā hōʻike hou mai Iraq e hōʻike ana me ke kānalua ʻole ua hoʻomaka ka pūʻali koa US i kahi "ʻano" hou mai kāna papa kuhikuhi o nā hana ʻino, i ka hoʻāʻo ʻana e pale aku i ka ulu ʻana o nā hoʻouka kaua ʻana o Iraqi i kona mau koa. ʻO ka pepehi kanaka ʻana o ka poʻe Iraqi i kēia manawa ua lilo i mea maʻamau i kēia mau lā a hiki i nā "allies" Iraqi o ʻAmelika i koi ʻia e hoʻohewa ʻole iā lākou.
Ma waena o nā aupuni Komohana, auwe, noho mālie. Ma hope o nā mea a pau, he poʻe Arab wale nō ka poʻe i pepehi ʻia. ʻAʻole wale ka manaʻo hopohopo e pili ana i ka hoʻolaha weliweli ʻana o kēia ʻano, akā aia kekahi ʻano hoʻowahāwahā i ke kapa ʻana iā ia ma kona inoa. I ka manawa like, nui ka poʻe ma ke Komohana e piʻi i nā lima e hoʻohewa ana i ka "pepehi kanaka" o nā sila, nā kohola, nā iʻa a i ʻole kekahi mau kāne keʻokeʻo ma nā wahi a puni o ka honua.
ʻO nā pepehi kanaka hou, ʻo ia ka hoʻomake ʻole - i ka makahiki i hala me ka hoʻohana ʻana i ka phosphorus - o nā kaiāulu kūloko o Iraqi ma nā kūlanakauhale "unruly" e like me Falluja a me Qa'im, he hana maʻamau ʻo US a me Pelekane. Akā ʻo kēlā mau "maʻemaʻe," i hana mamao ʻia a me nā hi-tech o ka hoʻoweliweli aupuni i maʻalahi mau no ka aupuni hoʻokahi o ka honua a me kāna mau hemahema e pale a hōʻike ʻia ma ke ʻano he "pololei" e kuhikuhi ana i ka "ʻenemi," € ʻoi loa i kahi pāpaho hoʻolohe ʻino. ʻAʻole i maʻamau ka pepehi kanaka kīwila, ʻoiai ma ka nakinaki ʻana i ko lākou mau lima a me ke kī ʻana iā lākou i ke poʻo, ke ʻano hoʻokō, ʻoiai ua hana ʻia i nā hanana i hōʻike ʻia ma Iraq mai ka hoʻouka kaua ʻana [1]. I kēia manawa ke hōʻike pinepine ʻia nei, akā ma ka ʻōlelo i ka hopena, inā ʻaʻole i nā manawa a pau ma ka manaʻo, alakaʻi i ka hoʻomaʻemaʻe ʻana iā ia, a hiki i ka hoʻomaʻamaʻa ʻana iā ia ma ke ʻano he ʻino, ʻaʻole hiki ke pale ʻia, ʻāpana o ka "kaua." ʻAʻole i noʻonoʻo ʻia ka huaʻōlelo pepehi kanaka, hiki iā ia ke hōʻike wale i kahi racism hohonu i waena o nā mea nūpepa o ke komohana ʻaʻole hiki ke hoʻohana i nā kūlana kūlike a ʻoihana paha i ka hōʻike ʻana i ka pepehi ʻana o nā makaʻāinana Arab a lākou e hoʻohana mau ai i ka wā e pili ana i ka poʻe "keʻokeʻo" i nā kūlana like. .
I kēia mahina wale nō, no ka laʻana, ua hana ka pūʻali koa US ma kahi o ʻelua mau pepehi kanaka, pepehi i ke koko anuanu he ʻumi o nā makaʻāinana Iraqi, me ʻehā mau keiki a me kahi pēpē ʻeono mahina, ʻaʻole naʻe i hōʻike ʻia kekahi o lākou he pepehi kanaka. Ma Malaki 15, kokoke i Balad, ua hōʻike nā mākaʻi Iraqi i kēia mau mea [2]:
"Ua hoʻohana nā pūʻali koa ʻAmelika i nā helikopter e hoʻokuʻu i nā pūʻali ma ka hale o Faiz Harat Khalaf aia ma ke kauhale ʻo Abu Sifa o ka moku ʻo Ishaqi. Ua hōʻuluʻulu nā pūʻali koa ʻAmelika i nā lālā o ka ʻohana i loko o ka lumi hoʻokahi a pepehi i nā kānaka he 11, ʻelima mau keiki, ʻehā wahine a me ʻelua kāne, a laila hoʻopā lākou i ka hale, puhi i ʻekolu mau kaʻa a pepehi i kā lākou mau holoholona.â€
Ua ʻōlelo kekahi luna mākaʻi kūloko i nā autopsies o ka haukapila "ua hōʻike ʻia ua loaʻa i nā poʻe āpau nā pana poka ma ke poʻo a ua paʻa nā kino a pau i ka lima.†He mea koʻikoʻi e hoʻomaopopo i ka hoʻopaʻa ʻia ʻana o ka mākaʻi Iraqi, aʻo ʻia a hāʻawi ʻia i nā hana ma lalo o ka mākaʻikaʻi ʻana o US.
Ua hana ʻia kekahi pepehi kanaka like ma Haditha, i Nowemapa o ka makahiki i hala, ma ke ʻano he hana hoʻopaʻi ma hope o ka hoʻouka kaua ʻana i kahi pūʻali koa moana o ʻAmelika. Ua haʻi aku kahi keiki ʻeiwa makahiki i ola o kēlā hewa, ka mea i noho ma kahi hale kokoke i ke kahua o ka pepehi kanaka, ʻo Time magazine ma hope o ka pahū ʻana ua hoʻomaka kona makuakāne e heluhelu i ka Qurʻan. “Akahi, komo lakou iloko o ka rumi o ko'u makuakane, kahi e heluhelu ana i ka Qur'an, a lohe makou i na pana. ʻAʻole hiki iaʻu ke ʻike pono i ko lākou mau helehelena, ʻo kā lākou mau pū wale nō e pipili ana ma ka puka. Ua nānā au iā lākou e pana mua i koʻu kupuna kāne ma ka umauma a ma ke poʻo. A laila pepehi lākou i koʻu kupuna kāne.â ʻO ka nui, he 15 mau Iraqis i pepehi ʻia i kēia hanana.
Akā naʻe, ua koho ka mea hoʻopuka Guardian, a i ʻole ka mea hoʻoponopono, ʻaʻole e kapa i kekahi "hanana" he pepehi kanaka. Ua pale pū ʻo ia i nā huaʻōlelo o ka hoʻohaunaele i hoʻohana mau ʻia e wehewehe i nā "ʻano like ʻole," ʻo ia hoʻi nā mea e pili ana i nā poʻe keʻokeʻo.
ʻO kēia Lāpule hope, Malaki 26, ua hōʻike ʻia kahi pepehi kanaka ʻAmelika i nā Iraqis ma ka Guardian [3]. ʻO ke Kuhina Palekana Iraqi, ʻaʻole i emi iki, ua wehewehe ʻo ia penei:
"Ma nā pule ahiahi, ua hoʻouka nā koa ʻAmelika i hele pū me nā pūʻali Iraqi i ka hale pule Mustafa a pepehi i 37 mau kānaka. ʻAʻole lākou [ka poʻe i hōʻeha ʻia] me ka lima ʻole. Hele aku [nā koa ʻAmelika], nakinaki i nā kānaka a pana iā lākou a pau. ʻAʻole lākou i waiho i kahi ʻeha.â€
Ke kapa ʻia nei ka luku ʻana i ka hale pule he "raid," ua ʻōlelo ka Guardian i ka US Lieutenant Colonel Barry Johnson i ka ʻōlelo ʻana: "Ma kā mākou nānā ʻana i kahi a me nā hana e hana nei, he mea paʻakikī iā mākou ke noʻonoʻo i kēia wahi o pule,†i ʻōlelo hou aku ai, "ʻAʻole i ʻike ʻia e mākou he hale pule… Manaʻo wau he manaʻo kēia o ka manaʻo." No laila, ua hoʻoholo ka pūʻali koa US "ʻaʻohe hale pule i hoʻokomo ʻia a hōʻino ʻia." ʻOiaʻiʻo! ʻAʻohe kanaka i pepehi ʻia, me he mea lā, he poʻe Iraqi wale nō lākou. Ma hope o nā mea a pau, he “matter of perception.â€
ʻO ka Independent, ka mea maʻamau i ʻoi aku ka wiwo ʻole i ka uhi ʻana iā Iraq, ua hōʻike i ka hanana like e like me ia [4]: "Ua pepehi nā pūʻali koa US i 22 mau kānaka a ʻewalu i hōʻeha ʻia ma kahi hale pule ma ka hikina ʻo Baghdad." ʻOiai ua kapa ʻia ka hale pule ma kona inoa. , ʻaʻole naʻe i kapa ʻia ke kūʻokoʻa i ka "incident" he pepehi kanaka. “Ka pana,†“ka pepehi kanaka,†aole nae he pepehi kanaka.
I ka nui o nā ʻArabia, ʻo kēia mau pepehi kanaka ma Iraq ke hoʻāla nei i ka hoʻomanaʻo ʻana i ka hana ʻino o ka hale hoʻomoana o Jenin i ka makahiki 2002, i ka wā i hoʻopau ai nā pūʻali koa ʻIseraʻela i nā hale he nui a pana ʻole ʻia i kekahi Palestinian i neʻe aku, e alakaʻi ana i ka make o nā ʻumi a me ka hōʻeha ʻana o nā haneli. ʻO ka ʻoiaʻiʻo o ke kūʻē ʻana i nā mea kaua o Palestinian i loko o kahi hoʻomoana - a me ka heroic, hiki ke hoʻohui ʻia, i make ai ʻoi aku ma mua o 20 mau koa noho, ua hoʻohana ʻia ma ke ʻano he kumu e hōʻoiaʻiʻo ai i ka pepehi ʻana i nā makaʻāinana hala ʻole.
ʻO kahi hōʻike BBC e pili ana i nā ʻike mua o kahi hui noiʻi Amnesty International - i kipa aku i ka hale hoʻomoana o Jenin ma hope o ka haʻalele ʻana o ka ʻIseraʻela mai laila - i ʻōlelo ʻia [5]:
"Ua ʻōlelo kekahi loea forensic Pelekania i loaʻa i ke kūlanakauhale ʻo West Bank ʻo Jenin e hōʻike ana i nā hōʻike hōʻike i ka luku ʻia e nā pūʻali koa ʻIseraʻela. […] Ua ʻōlelo ʻo Prof Derrick Pounder, ʻo ia kekahi o ka hui Amnesty International i hāʻawi ʻia iā Jenin, ua ʻōlelo ʻo ia ua ʻike ʻo ia i nā kino e waiho ana ma nā alanui a loaʻa iā ia nā moʻolelo ʻike maka o ka make kīwila.â€
A laila, ʻo ke Kuhina o nā ʻāina ʻē a ʻIseraʻela, ʻo Shimon Peres, ka mea i haʻi mua iā Ha’aretz ua hana ʻia kahi "pepehi kanaka" ma Jenin, ma hope o ka hoʻihoʻi ʻana i kāna ʻōlelo, ua ʻōlelo ʻo ia ʻaʻole pono ka ʻIseraʻela e ʻae i nā mea noiʻi UN e komo i ka Camp. ʻOiaʻiʻo, ʻo ka ʻIseraʻela, i kākoʻo ʻia e ka US a ua ʻoluʻolu ʻia e ka UN General Secretary, Kofi Annan [6], hōʻole i ka ʻae ʻana i ka UN e noiʻi i nā hana ʻino o ka ʻIseraʻela ma Jenin. ʻO ka pepehi kanaka ʻole i hana ʻia ma Jenin he pepehi kanaka a ʻaʻole paha, ʻaʻole i ʻae ʻia e nānā ʻia e ka UN. Akā ʻo ka mea i maopopo loa i nā moʻolelo pahuhopu a pau, ʻo ia ka hana ʻana o ka ʻIseraʻela i kēia mau hewa kaua ma Jenin [7]:
“[T] ka papa ana i ka hoolako ana i ka ai, ka wai, a me na lako lapaau i ka lehulehu makaainana holookoa o ke kahua hoomoana o ka poe mahuka o Jenin me kona makemake nui i ia mau lako; ka pāpā ʻana i ka mālama olakino i ka heluna kanaka holoʻokoʻa o ke kahua hoʻomoana i ka wā i ʻike ʻia ai he nui ka poʻe i makemake nui i ia mālama ma muli o nā ʻeha i loaʻa i ka wā o ka hakakā a/a i ʻole nā kūlana olakino pili ʻole iā ia; ka hoʻohana noʻonoʻo ʻana i nā poʻe kīwila ʻaʻole i hakakā ma ke ʻano he pale kanaka e hoʻomaʻamaʻa i nā hana kaua; ka hoʻomāinoino, ka hoʻomāinoino, ka hoʻonele ʻana, a me ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i nā kāne a me nā keikikāne i hopu nui ʻia ma muli o ko lākou kūlana ma ke ʻano he poʻe kamaʻāina o ke kahua hoʻomoana o Jenin; hōʻuluʻulu hoʻokō; ka hoʻokō ʻana i kahi kulekele pana-a-pepehi e kūʻē i nā poʻe i ʻike maopopo ʻia he poʻe kīwila ʻaʻole i hakakā, ma ke kumu o ka hoʻokō ʻana i ka curfew lōʻihi i mālama ʻia me ka ʻole o ke keakea; ka luku ʻia ʻana o nā hale i ʻike ʻia e noho ana nā kānaka kīwila ʻole me ka ʻōlelo mua ʻole inā ʻaʻole i keakea ka hoʻolako ʻana o ia ʻōlelo aʻo i nā hana kaua; a me ka luku nui ʻana o ka waiwai ma hope o ka pau ʻana o nā hoʻouka kaua kaua no ka hoʻopaʻi ʻana ma mua o nā pahuhopu hana.â€
ʻO ka mea i luna a me ka makaʻu mua o ka ʻIseraʻela e alakaʻi i nā mea he nui i ka media e kānalua i ka hanana ʻana o kahi pepehi kanaka. Ma lalo o ka hoʻoweliweli ʻana o ka ʻIseraʻela i ʻike ʻole ʻia, nā hoʻopiʻi a me nā hoʻoweliweli, akā naʻe, ua hoʻoneʻe koke ʻia nā hōʻike mua o ke komohana o kahi pepehi kanaka ma Jenin mai ka neʻe ʻana. Ua hoʻouka ʻia nā kumu media i hoʻoikaika ʻia e ka ʻIseraʻela i ka poʻe i ʻoluʻolu i ka manaʻo o ka pepehi kanaka, ʻoiai ma hope o ka nui o ka poʻe Palestinians i pepehi ʻia e nā koa ʻIseraʻela i lilo i "wale" 56.
Inā ma Iraq a i Palesetina paha, he nīnau koʻikoʻi e kū nei iā ia iho: ʻehia ka nui o nā kānaka kīwila Arab e pono e pepehi ʻia i mea e ʻike ʻia ai ka pepehi kanaka e like me ia i loko o ka pāpaho hoʻokamani komohana?
-----
* He kanaka kālailai kālai'āina kūʻokoʻa ka mea kākau.
Nā Kūlana:
[1] ʻO Omar Barghouti, He leka wehe i ka hapa nui o ʻAmelika: Ua nalowale ʻoe i kāu Alibi, CounterPunch, Kepakemapa 25/26, 2004.
[2] ʻO Julian Borger, nā mākaʻi Iraqi i ʻōlelo ai ua pepehi nā pūʻali koa US i ka ʻohana, The Guardian, Malaki 21, 2006.
[3] ʻO Jonathan Steele lāua ʻo Qais al-Bashir, hui pū nā hui Rival Shia e kūʻē iā US ma hope o ka hoʻouka ʻana i ka hale pule, The Guardian, Malaki 28, 2006.
[4] ʻO Patrick Cockburn, ua pepehi nā koa US i 22 i ka hoʻouka ʻana i ka hale pule ʻo Baghdad, ka Independent, Malaki 27, 2006.
[5] BBC News Online, Jenin ‘Massacre Evidence Growing,’ ʻApelila 18, 2002.
[6] ʻO Omar Barghouti, ʻO ka Israeli Best Interest, CounterPunch, Mei 9, 2002.
[7] Mouin Rabbani, Ua hana anei ʻo ʻIseraʻela i kahi ‘Massacre’ ma ke kahua hoʻomoana ʻo Jenin Refugee?, ZNet, ʻApelila 25, 2002.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai