He aha ke ʻano o ka hana a Wakinekona i ka pilikia o Venezuela? ʻAe, he aha ke ʻano o ka hana a Rūsia e pāʻani ai i ka politika a me ke koho balota o US? Ua like ka pane i nā nīnau ʻelua: ʻAʻole loa.
ʻO ka mea pōʻino, ʻo ke komo ʻana o ʻAmelika i nā hana kūloko o Venezuela ua ʻoi aku ka liʻiliʻi o nā mea a kekahi i hoʻopiʻi ai iā Vladimir Putin e hana ma aneʻi.
Wahi a ka US State Department, Washington "ua hoʻolako i ka hoʻomaʻamaʻa, kūkulu hale, a me nā kākoʻo ʻē aʻe i nā poʻe a me nā hui i hoʻomaopopo ʻia e komo ikaika" i ka 2002 pūʻali koa kūʻē i ka Pelekikena Venezuelan mua ʻo Hugo Chavez i hāʻule hope loa. A mai ka hoʻokahuli aupuni, ua hāʻawi aku ʻo Wakinekona i ʻumi miliona mau kālā i ka poʻe kūʻē Venezuela.
I ka makahiki 2013, i ka wā i hoʻomaka ai ka poʻe kūʻē i nā kūʻē kūʻē e hoʻokahuli i nā hopena o kahi koho demokalakala, ua kākoʻo ʻo Wakinekona i ka poʻe kūʻē. ʻOiaʻiʻo hou i ka makahiki 2014.
I kēia lā, ua hoʻoweliweli ākea ʻo Sen. Marco Rubio, R-Fla., i nā aupuni ma ka ʻāina, me ka poʻe o Dominican Republic, El Salvador a me Haiti, me ka hoʻopaʻi inā ʻaʻole lākou e hui pū me ka hana ʻino a Wakinekona i ka Organization of American States e hoʻokaʻawale i ka aupuni o Venezuela.
A ke hoʻoweliweli nei ka hoʻokele ʻana o ka Pelekikena Donald Trump i nā hoʻopaʻi hoʻokele waiwai e kūʻē iā Venezuela, kahi e hoʻonui ai i ka nele o ka meaʻai a me nā lāʻau lapaʻau ma laila.
He pōʻino ke komo hohonu. ʻO Venezuela, ma hope o nā mea a pau, he ʻāina māhele ʻia. ʻO ka helu ʻae ʻana o ka Pelekikena Nicolas Maduro ma kahi o 21 pakeneka i ka makahiki i hala, akā ʻo nā helu ʻē aʻe e hōʻike ana ʻaʻole maʻalahi nā mea.
He 51 pakeneka e kākoʻo ana i nā kūʻē kūʻē i kēia manawa, me 44 pakeneka kūʻē.
Ke hoʻomau nei ka 55 pakeneka i ka ʻae ʻana i ka Chavez i hala, e hōʻike ana i ka ʻumi makahiki o ka holomua waiwai a me ka holomua ʻana o ka ʻāina ma mua o ka hāʻule ʻana i ka recession i 2014.
ʻOiai ka pilikia o kēia manawa, aia nā miliona o Venezuelans, ʻoi aku ka poʻe e pili ana i ke aupuni a me ka ʻaoʻao alakaʻi, he kumu e makaʻu ai i ka lawe ʻana i ke kūʻē.
Ma hope o ka hoʻokahuli aupuni 2002, me ke aupuni kū'ē pōkole i ka mana, ua paʻa nā luna aupuni a ua pepehi ʻia nā kānaka he nui. A ʻo nā alakaʻi kūʻē i kēia lā, ʻaʻole i hōʻole ʻole i ka hana ʻino i kekahi manawa a ko lākou poʻe kākoʻo i hana ai i ka nalu o nā kūʻē.
Ma muli o kēia polarization politika, pono ʻo Venezuela i kahi hoʻonā kūkākūkā e hāʻawi ai i ka hilinaʻi, e hōʻoiaʻiʻo i ke kumukānāwai ʻo kēlā me kēia ʻaoʻao e nalowale i ke koho balota e hiki mai ana, ʻaʻole ia e hoʻomāinoino ʻia e ka ʻaoʻao nāna e hoʻomalu i nā lālā ʻekolu o ke aupuni.
Hiki ke kōkua ka mediation International, e like me ka mea i ʻike ʻia ma mua o kēia mahina i ka wā i neʻe ʻia ai ke alakaʻi kūʻē ʻo Leopoldo Lopez mai ka hale paʻahao i ka hale paʻahao ma hope o ke kuhina nui o Sepania ʻo Jose Luis Rodriguez Zapatero i hana maikaʻi. Akā ʻaʻole pono ka poʻe mediators, e hoʻoponopono i ka OAS i ka wā e hoʻomalu ʻia e ka hoʻokele Trump.
He pilikia maoli ka hakakā ʻana o Venezuela i kēia manawa i ke kaua kīwila.
ʻO ka poʻe i kamaʻāina i nā pōʻino o nā kaua kīwila i hoʻoulu ʻia ma Wakinekona o nā makahiki 1980 ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ka mea i lawe i nā haneli haneli o ka hapa nui o nā ola hala ʻole, pono lākou e noʻonoʻo nui i kēia hoʻoweliweli, ʻoiai no ka mea hiki i ke alakaʻi ʻo Trump ke kāohi a i ʻole ka sabotage i kahi hopena kūkākūkā inā ʻike ʻia i ka hiki.
ʻO Mark Weisbrot ka luna hoʻomalu o ka Center for Economic and Policy Research. Hiki i nā mea heluhelu ke kākau iā ia ma CEPR, 1611 Connecticut Ave. NW, suite 400, Washington, DC, 20009.
Loaʻa kēia ʻatikala i nā mea kākau inoa ʻo Tribune News Service. ʻAʻole kōkua ʻo TNS i ke kākau ʻana i kēia kolamu; ʻO nā manaʻo no ka mea kākau a ʻaʻole ia e hōʻike i ka manaʻo o TNS a i ʻole nā mea hoʻoponopono.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai