Ma kahi kokoke i 24 makahiki aku nei, ua haawi aku elima lala o ka Aha Kiekie i ka Peresidena ia George W. Bush ma. ʻO Bush vs. Gore. ʻAʻole naʻe ka hoʻokamani ʻana o ka poʻe conservatives i nā mokuʻāina e pili ana i ka pū, ka paka "kuleana," kuleana kīnā a me ka hana ʻino i nā wahine, ua kāpae ka ʻaha i ka wehewehe ʻana o Florida i kāna mau kānāwai koho e hoʻonoho iā Bush i pelekikena.
I kēia manawa, ua mākaukau ka ʻaha kiʻekiʻe e hoʻokomo hou iā ia iho i ke koho pelekikena ma o ka ʻae ʻana iā Trump-the-insurrectionist e noho ma ka balota ma Colorado me ka kūʻē i ka Disqualification Clause ma ka Pauku 3 o ka 14th Amendment. Akā i kēia manawa e hui pū ʻia nā ʻēheu ʻeono ʻeono ma ke aloaliʻi e nā liʻiliʻi ʻelua o kā lākou mau hoa hana manuahi.
ma ka Feberuari 8 hoopaapaa waha in Trump vs. Anderson, ua hōʻailona kēlā me kēia lālā o ka ʻAha Kiekie koe ʻo Sonia Sotomayor e hōʻole lākou i ke kauoha o ka Pauku 3 a ʻaʻole hiki i kēlā me kēia mokuʻāina ke hōʻole i nā moho no ke koho balota aupuni ke ʻole ka ʻAhaʻōlelo i ke kānāwai e ʻōlelo ana hiki iā lākou.
Me he mea lā e hoʻokahuli ʻia ka manaʻo o ka ʻAha Hoʻokolokolo Kiʻekiʻe o Colorado i ka ʻae ʻana o ka Pelekikena mua ʻo Donald Trump mai ka hele ʻana ma ka balota.
Pauku 3 o ka Hoololi 14 'ōleloʻia:
ʻAʻole e noho Senatoa a Lunamakaʻāinana paha ma ka ʻAhaʻōlelo, a i ʻole he mea koho Pelekikena a me Hope Pelekikena, a i ʻole e paʻa i kekahi ʻoihana, kīwila a koa paha, ma lalo o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, a i ʻole ma lalo o kekahi mokuʻāina, ka mea i hoʻohiki ma mua, ma ke ʻano he lālā ʻO ka ʻAhaʻōlelo, a ma ke ʻano he luna o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, a ma ke ʻano he lālā o kekahi ʻahaʻōlelo mokuʻāina, a i ʻole he luna hoʻokō a luna hoʻokolokolo paha o kekahi mokuʻāina, e kākoʻo i ke Kumukānāwai o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, e komo i ke kipi a kipi paha i ia mea. , a hāʻawi ʻia i ke kōkua a hōʻoluʻolu paha i nā ʻenemi. Akā hiki i ka ʻAhaʻōlelo ma ke koho balota ʻelua hapakolu o kēlā me kēia Hale, e hoʻoneʻe i kēlā kīnā.
Manaʻo kekahi mau lālā o ka ʻaha e ʻae i ka manaʻo hoʻopaʻapaʻa a Trump ʻaʻole ʻo ka pelekikena he "luna" o ka US - he manaʻo hoʻopunipuni ʻaʻole pono ʻoe e lilo i loio e ʻike i kona lapuwale. Ua mākaukau kekahi mau lālā i manaʻo ʻia he "poʻe kumu" e heluhelu i ka Pauku 3 i kahi koi e hoʻoholo ʻia e ka ʻAhaʻōlelo i ke kānāwai ma mua o ka hiki ke hoʻopaʻa ʻia. ʻO ka hapa nui o nā lālā o ka ʻaha hoʻokolokolo āpau akā ʻaʻole i nānā i ke komo ʻana o Trump i ke kipi o Ianuali 6, ʻo ka hoʻoweliweli nui loa i ke ola ʻana o ka repubalika mai ke Kaua Kivila.
ʻOiaʻiʻo, ua kau ʻia ka Pauku 3 ma hope o ke Kaua Kivila e kāpae i ka poʻe mai ka noho ʻana i ka ʻoihana i lawelawe ma ke aupuni ma mua o ke kaua akā ua kākoʻo i ka Confederacy.
Ua ʻōlelo ʻo Trump ʻaʻole ʻo Pelekikena he "luna" o ka US
I ka nīnau ʻana inā he luna ka pelekikena o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ua haʻi ʻo Neil Gorsuch lāua ʻo Ketanji Brown Jackson i ka papa inoa o ka Pauku 3 o kekahi mau luna i komo ʻole i ka pelekikena. Akā ʻo kēlā ʻāpana pū kekahi "i kekahi keʻena, kīwila a i ʻole koa," a kapa ʻia ke Kumukānāwai he "luna" ma nā wahi ʻē aʻe. Ua ʻae ʻo Gorsuch lāua ʻo Jackson i ka ʻōlelo a Trump e pili ana nā "luna" i nā luna i koho ʻia, ʻaʻole i koho ʻia. Akā ua kapa ʻo Sotomayor i kēlā wehewehe ʻana "he ʻano o ke kānāwai gerrymandered."
Eia kekahi, ʻo kēia poʻe kumu mua, ka mea i ʻōlelo e noʻonoʻo i ka "manaʻo o ka lehulehu" i ka manawa i hoʻohui ʻia ai ka 14th Amendment i ke Kumukānāwai, ʻaʻole i nānā i nā ʻōlelo kikoʻī ma ka papahele o ka Senate i ka wā o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana ma ka Pauku 3 he luna maoli ka pelekikena. ʻO John Bingham, ka mea kākau alakaʻi o ka 14th Amendment, i kuhikuhi i ka pelekikena he "luna." Eia kekahi, ua hoʻopau nā mea kākau moʻolelo 29 i nā pōkole amicus i kēia hihia ʻo "luna" i manaʻo ʻia e hoʻokomo i ka pelekikena.
E like me ka ʻōlelo a ka ʻAha Hoʻokolokolo Kiʻekiʻe o Colorado, "Noi mai ʻo Pelekikena Trump iā mākou e hoʻopaʻa i ka pauku 3 i ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i kēlā me kēia kipi hoʻohiki hoʻohiki koe wale nō ka mea ikaika loa a ua pāpā ʻo ia i nā mea haʻihaʻi hoʻohiki mai kēlā me kēia keʻena, ʻo ka mokuʻāina a me ke aupuni pekelala, koe ka mea kiʻekiʻe loa ma ka Āina." Ua hoʻopau ka ʻaha, "ʻAʻole kūlike nā hopena ʻelua me ka ʻōlelo maʻalahi a me ka mōʻaukala o ka Pauku 3."
Ua manaʻo ʻo Gorsuch lāua ʻo Samuel Alito he hikiwawe paha kēia hoʻopiʻi ʻana no ka mea ʻaʻole ka pauku 3 i ka poʻe kipi. e paa ana oihana, aole holo no ke keena. Ua ʻike lākou inā koho ʻia ʻo Trump, hiki i ka Congress ke wehe i ka disqualification e ka ʻelua hapakolu koho ma mua o kona hoʻomaka ʻana.
Ua ʻōlelo ʻo Jason Murray, he loio e hōʻike ana i ka poʻe koho pāloka Colorado e kūʻē i ka pono o Trump, ua ʻike ʻo ka Paukū II a me ka 10th Amendment e hāʻawi i ka mana e holo i nā koho pelekikena. No laila, "ua loaʻa iā lākou ka mana e hōʻoiaʻiʻo ʻaʻole e hoʻopau ʻia nā koho balota o ko lākou kamaʻāina ma luna o kahi moho i pāpā ʻia ma ke kumukānāwai mai ka noho ʻana i ka ʻoihana."
No ka mea hiki i ka Ahaolelo ke wehe i ke kino kīnā ʻaʻole "hāʻawi i ka Pelekikena Trump i ke kuleana kumukānāwai e holo no nā keʻena i hiki ʻole iā ia ke paʻa i ke kānāwai mokuʻāina a me ke kaʻina hana mokuʻāina ma lalo o ka Paukū II," wahi a Murray.
Ua ʻōlelo ʻo Trump ʻaʻole "hoʻokō ponoʻī" i ka pauku 3
Ua ʻōlelo ʻo Brett Kavanaugh ʻo ka "manaʻo mua o ka lehulehu" o ka Pauku 3 ʻo ia ka pono o ka ʻAhaʻōlelo e hoʻoholo i kahi kānāwai ma mua o ka hiki ʻole ke hoʻokuʻu ʻia kahi luna mai ka paʻa ʻana i ka ʻoihana no ka mea ʻaʻole "hoʻokō ponoʻī" kēlā ʻāpana. Aka, ua paa ka Aha Kiekie ma ka 1883 Na hihia Kuleana Kivila ʻO ka 14th Amendment "ʻaʻole kānalua ka hoʻokō ʻana iā ia iho, me ka ʻole o ke kānāwai ancillary."
Ua huli ʻo Kavanaugh i Ka hihia o Griffin, he hihia hoʻokolokolo haʻahaʻa (ʻaʻole ia he mea paʻa mua) i ʻōlelo ʻia ʻo ka Pauku 3 ʻaʻole i hoʻokō ponoʻī akā koi ʻia kahi ʻaha ʻaha kūkā. Ua hoʻoholo ʻo Congress i ka Enforcement Act o 1870 ma hope o Ka hihia o Griffin e hoʻokō i ka Pauku 3, akā ua hoʻopau ʻia kēlā kānāwai i ka makahiki 1940.
I ka wā i koi ʻia ai e Jackson e pili ana i ka nele o ka like ʻole inā ʻae ʻia nā mokuʻāina e hoʻokō i ka Pauku 3, ua pane ʻo Murray ʻo ka mea i hopohopo nui ai ka poʻe paʻi kipi ʻo ka hōʻoia ʻana ʻaʻole e paʻa ka poʻe kipi a me nā kipi. No laila, ua ʻōlelo hou ʻo ia, "He mea ʻino paha ka ʻōlelo ʻana ʻaʻole hiki i nā mokuʻāina ke hoʻokō, ʻo ke aupuni pekelala wale nō ka hiki ke hoʻokō, a hiki i ka ʻAhaʻōlelo ke ʻoki i ka puʻuwai mai ka Pauku 3 e ka hapa nui ma o ʻaʻole i hoʻoholo i ke kānāwai hoʻokō."
Ma kahi o ka nānā ʻana inā i komo ʻo Trump i kahi kipi kūʻē i ka US ma Ianuali 6, ua hopohopo ʻo Elena Kagan, Amy Coney Barrett a me John Roberts, me Jackson, Alito, a me Kavanaugh, i hiki i kahi mokuʻāina ke hoʻoholo i ka pilikia.
"Manaʻo wau ʻo ka nīnau āu e hoʻokūkū ai ʻo ia ke kumu e hoʻoholo ai kahi mokuʻāina hoʻokahi e lilo i pelekikena o ʻAmelika Hui Pū ʻIa," i ʻōlelo ʻo Kagan iā Murray. "No ke aha e loaʻa ai i kahi moku'āina hoʻokahi ka mana e hana i kēia hoʻoholo ʻaʻole wale no ko lākou mau kamaʻāina akā no ke koena o ka lāhui? … He mea kupanaha loa ia, 'aʻole anei?”
Ua pane aku ʻo Murray e hoʻoholo ana ʻo Colorado i kāna poʻe koho balota e hoʻokō i ka Disqualification Clause, e like me ka hoʻokaʻawale ʻana i nā moho mai ka pelekikena ma lalo o 35 mau makahiki, ʻaʻole i hānau ʻia ma US a i ʻole i lawelawe i ʻelua mau kau.
Ua kānalua ʻo Jackson inā paha i manaʻo ka poʻe kākau moʻolelo o ka Pauku 3 e hoʻokumu i ka "disuniformity ma kēia ʻano, kahi e kali nei mākou i nā koho balota a ʻōlelo koke mai nā mokuʻāina ʻē, 'Ua kūpono ʻoe, ʻaʻole ʻoe."
Ua hopohopo ʻo Barrett e pili ana i kahi kūlana i kūkulu ʻole ʻia ai ka moʻolelo ʻoiaʻiʻo i ka ʻaha mokuʻāina a pehea e nānā ai ka ʻaha kiʻekiʻe i kēlā mau ʻike. "ʻAʻole like ia me ke kelepona mokuʻāina," wahi āna.
Ua pilikia ʻo Alito e pili ana i nā mokuʻāina ʻē aʻe i nā hopena like ʻole e pili ana i ka ʻae ʻia o nā hōʻike. Ua noʻonoʻo ʻo ia inā, i ka nānā ʻana i kahi moʻolelo mokuʻāina, pono i ka ʻAha Kiʻekiʻe e hoʻoholo i nā lula o nā hōʻike e pili ai a me ke kaumaha o ka hōʻoia e hoʻohana ai e hōʻike i ka moho he kipi. Ua makaʻala ʻo Alito lāua ʻo Roberts i ka mea a Alito i kapa ai i ka pōʻino o ka hopena "cascading" o ka hōʻoia ʻana i ka hoʻoholo a ka ʻAha Kiekie o Colorado e hōʻole ana iā Trump.
Ua haʻi ʻo Kavanaugh "He mana ka ʻaha kūkā ma aneʻi, ʻaʻole nā mokuʻāina." Ua ʻōlelo ʻo ia i ka ʻaha "pono e noʻonoʻo e pili ana i ka demokala, e noʻonoʻo i ka pono o ka poʻe e koho i nā moho o kā lākou koho ʻana, e ʻae i ka poʻe e hoʻoholo," kahi hopohopo i ʻōlelo ʻia e Jackson. Ua ʻōlelo ʻo Kavanaugh, ka mea nāna i kākoʻo i nā kānāwai hoʻopaʻapaʻa koho balota a hiki i ke koho balota 2020, ʻo ka hoʻokō ʻana i ka Pauku 3 e kūʻē iā Trump "ua loaʻa ka hopena o ka hōʻole ʻana i ka poʻe koho balota i kahi pae koʻikoʻi."
Ma ka pane, ua haʻi ʻo Murray iā Kavanaugh, "ʻO ke kumu o mākou ma ʻaneʻi ʻo ka Pelekikena Trump i hoʻāʻo e hoʻopau i ka 80 miliona ʻAmelika i koho kūʻē iā ia, a ʻaʻole koi ke Kumukānāwai e hāʻawi ʻia iā ia kahi manawa hou."
ʻAʻole hoʻi i haʻi aku kēia mau lālā o ka ʻaha i ka 14th Amendment i hoʻoholo ʻia e ka ʻAhaʻōlelo a kau inoa ʻia e ka pelekikena i kahi hana quintessential o ke aupuni democracy.
"Ua ʻike ka poʻe Framers o ka Pauku 3 mai ka ʻeha ʻeha, ʻaʻole hiki ke hilinaʻi ʻia ka poʻe i uhaki i kā lākou hoʻohiki ʻana i ke Kumukānāwai e paʻa hou i ka mana no ka mea hiki iā lākou ke hoʻopau i kā mākou demokala kumukānāwai mai loko mai, a no laila ua hana lākou i ka pahu hoʻomalu democratic," Ua haʻi aku ʻo Murray i ka ʻaha. "Hiki iā Pelekikena Trump ke noi aku i ka Congress e hāʻawi iā ia i ka kala ʻana ma kahi koho ʻelua hapakolu. Akā, inā ʻaʻole ʻo ia e hana i kēlā, mālama kā mākou Kumukānāwai iā mākou mai nā kipi. "
Ua mālama ka ʻaha hoʻokolokolo ma Colorado i ʻelima lā hoʻolohe i ia manawa hōʻiliʻili ʻia nā hōʻike e ke komite wae no ka imi ana i ka hoouka ana o ka la 6 o Ianuari i ke Kapitola o Amerika Huipuia. Ua loaʻa iā Trump ka manawa e kāhea a hoʻopaʻa i nā mea hōʻike a hōʻike. Ua hōʻoia ka ʻAha Hoʻokolokolo Kiʻekiʻe o Colorado i ka ʻike a ka ʻaha hoʻokolokolo ua hana ʻo Trump i ke kipi ma o ka hoʻāʻo ʻana e hoʻokahuli i ke koho balota ma o ka hoʻololi ʻana i nā helu koho balota, ka hoʻolaha ʻana i nā palapala hoʻopunipuni o nā mea koho, ke koi ʻana i ka Hope Pelekikena Mike Pence e uhaki i kāna kuleana kumukānāwai a me ke koi ʻana i kahi huakaʻi ma ka Kapitola.
ʻO ka mea mahalo, ʻoiai ua hōʻole ʻo ia ʻaʻole i komo ʻo Trump i ke kipi, ua hōʻike ka loio Trump ʻo Jonathan Mitchell i nā hanana o Ianuali 6 penei: "He haunaele kēia. ʻAʻole ia he kipi. ʻO nā hanana he mea hilahila, hewa, ʻino, ʻo ia mau mea a pau, akā ʻaʻole i kūpono i ke kipi e like me ka hoʻohana ʻia ʻana o kēlā huaʻōlelo ma ka Pauku 3.
ʻOiai ʻaʻole koi ka Pauku 3 i kahi luna i hoʻohiki i ka hoʻohiki e kākoʻo i ke Kumukānāwai e ʻāhewa ʻia no ke kipi ʻana e kāpae ʻia mai ka pelekikena, ua hāpai ʻo Kavanaugh i kēlā hopohopo.
Manaʻo i kahi hoʻoholo politika
ʻAʻole ʻoluʻolu ʻo Alito lāua ʻo Roberts e pili ana i ka haunaele i hiki ke hoʻokuʻu ʻia ʻo Trump mai ka balota. Akā, ʻaʻole lākou i hopohopo nui i ka hū ʻana o ka haunaele i ka wā i hoʻohuli ai Roe v. Wade, kākoʻo i nā hana kaohi ʻana i ka poʻe koho a pana i ka pū.
Ua hopohopo ʻo Roberts e pili ana i ka nui o nā moho Repubalika a me Demokalaka. "Manaʻo wau ... he helu maikaʻi o nā mokuʻāina e ʻōlelo, ʻo wai ka moho Demokarata, 'Ua hala ʻoe i ka balota.'”
Ua hoʻomaka ʻo Murray i kāna hoʻopaʻapaʻa ma ka haʻi ʻana aku i ka ʻaha, "Ua hoʻouka ʻia ke kapikala o ko mākou lāhui" no ka manawa mua mai ke Kaua o 1812. ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa e hoʻopau i ka hoʻololi maluhia o ka mana pelekikena. Ua hoʻomaopopo pū ʻo ia, "Ma ke komo ʻana i kahi kipi kūʻē i ke Kumukānāwai," ua "hōʻole ʻo Trump iā ia iho mai ka ʻoihana aupuni," a ʻōlelo ʻo ia i kēia manawa e hana ka ʻAha Kiʻi i kahi ʻokoʻa kūikawā e pili wale iā ia. ʻO Trump wale nō ka pelekikena mua koe ʻo George Washington ʻaʻole i paʻa i ka ʻoihana ma mua o kona koho ʻia ʻana i pelekikena.
Ua nīnau ʻo Sotomayor iā Mitchell, "Ke hoʻonohonoho nei ʻoe inā e holo kekahi pelekikena no ke kolu o ke kau, ʻaʻole hiki i kahi mokuʻāina ke kāpae iā ia mai ka balota?"
In kā lākou pōkole, ua ʻōlelo nā loio e kū nei i ka poʻe koho pāloka ma Colorado, "ʻAʻole liʻiliʻi ke kumu o ke kūlana o Trump ma mua o ka politika. ʻAʻole ʻo ia e hoʻoweliweli maʻalahi iā 'bedlam' inā ʻaʻole ʻo ia ma ka balota. Akā ua ʻike mua mākou i ka 'bedlam' Trump i hoʻokuʻu ʻia i kona wā on ka balota a nalowale.
Hiki iā mākou ke manaʻo e hoʻoholo wikiwiki ka ʻAha Kiʻekiʻe ma kēia hihia, ʻoiai ke holo pono nei ke kau mua. I kēia manawa, ua manaʻo ʻia ka ʻaha kiʻekiʻe e hoʻoholo inā e hoʻoholo koke ʻo Trump, ka mea e kū nei i nā hoʻopiʻi felony 91, he pale ʻole mai ka hoʻopiʻi hewa ʻana, a i ʻole e hoʻolōʻihi i kēlā manaʻo a hiki i ke koho balota, a laila e hoʻonui ai i ka lanakila o Trump.
Kuleana kope ʻO Truthout. Paʻi hou ʻia me ka ʻae ʻia.
ʻO Marjorie Cohn ke kumu aʻoaʻo emerita ma Thomas Jefferson School of Law, ka pelekikena mua o ka National Lawyers Guild, a he lālā o ka papa aʻoaʻo aupuni o Assange Defense and Veterans For Peace, a me ke keʻena o ka International Association of Democratic Lawyers. Ua hoʻokumu ʻo ia i dean o ka People's Academy of International Law a me ka ʻelele US i ka ʻaha kūkā aʻoaʻo continental o ka Association of American Jurists. Aia kāna mau puke i Drones and Targeted Killing: Legal, Moral and Geopolitical Issues. ʻO ia ka mea hoʻokipa o ka Radio "Law and Disorder".
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai