Η άνευ όρων επικύρωση από τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους στο σχέδιο απεμπλοκής του δεξιού Ισραηλινού πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν συνιστά μια συγκλονιστική ανατροπή της μακροχρόνιας πολιτικής των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή και μια από τις πιο κατάφωρες προκλήσεις για το διεθνές δίκαιο και την ακεραιότητα του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών που έγινε ποτέ από έναν πρόεδρος των ΗΠΑ.

 

Δίνοντας άνευ προηγουμένου υποστήριξη στα ισραηλινά σχέδια για προσάρτηση μεγάλων τμημάτων κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών στη Δυτική Όχθη με σκοπό την ενσωμάτωση παράνομων εβραϊκών εποικισμών, ο Πρόεδρος Μπους ουσιαστικά αποκήρυξε τα ψηφίσματα 242 και 338 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα οποία καλούν το Ισραήλ - σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας από τους Άραβες γείτονές της – να αποσυρθεί από τα παλαιστινιακά εδάφη που καταλήφθηκαν στον πόλεμο του Ιουνίου 1967.

 

Όλες οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις και των δύο μερών είχαν δει αυτά τα ψηφίσματα ως τη βάση για την αραβο-ισραηλινή ειρήνη.

 

Αυτοί οι ισραηλινοί οικισμοί παραβιάζουν την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης, η οποία θεωρεί παράνομη για οποιαδήποτε χώρα να μεταφέρει άμαχο πληθυσμό σε εδάφη που έχουν καταληφθεί με στρατιωτική βία. Τα ψηφίσματα 446, 455, 465 και 471 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ καλούν το Ισραήλ να απομακρύνει τους αποίκους του από τα κατεχόμενα εδάφη.

 

Ο Πρόεδρος Μπους, ωστόσο, έχει αποφασίσει μονομερώς ότι το Ισραήλ του Σαρόν, σε αντίθεση με το Ιράκ του Σαντάμ, δεν χρειάζεται να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

 

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν επέκρινε έντονα την επικύρωση του σχεδίου του Σαρόν από τις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι «τα ζητήματα τελικού καθεστώτος θα πρέπει να καθοριστούν στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ισοτιμιών με βάση τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας».

 

Όχι μόνο η ανακοίνωση του Προέδρου Μπους καταστρέφει ουσιαστικά τον άλλοτε πολυδιαφημισμένο «οδικό χάρτη», αλλά είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ειρηνευτικής διαδικασίας που ένας πρόεδρος των ΗΠΑ προλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις ανακοινώνοντας την υποστήριξη μιας τέτοιας μονομερούς πρωτοβουλίας από ένα μέρος . Τόσο το Ισραήλ όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν να αρνούνται ακόμη και να διαπραγματευτούν με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Yasir Arafat, τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό Amhed Qureia ή οποιονδήποτε άλλο αναγνωρισμένο Παλαιστίνιο ηγέτη.

 

Ο Πρόεδρος Μπους απέρριψε επίσης το δικαίωμα των Παλαιστινίων προσφύγων να επιστρέψουν στο σημερινό Ισραήλ. Ενώ είχε ευρέως υποτεθεί ότι οι Παλαιστίνιοι θα ήταν πρόθυμοι να συμβιβαστούν σε αυτόν τον τομέα μόλις ξαναρχίσουν οι συνομιλίες, επιλύοντας ουσιαστικά ζητήματα που ήταν προς διαπραγμάτευση, έχει προλάβει βασικές παραχωρήσεις που μπορεί να είχαν κάνει οι Παλαιστίνιοι σε αντάλλαγμα Ισραηλινές παραχωρήσεις. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μπους έχει αποφασίσει ότι έχει πλέον το δικαίωμα να παραχωρήσει μονομερώς τα παλαιστινιακά δικαιώματα και την παλαιστινιακή γη.

 

Το σοκ που βίωσαν οι Παλαιστίνιοι συνδυάζεται μόνο με την απογοήτευση των μετριοπαθών και φιλελεύθερων Ισραηλινών, οι οποίοι φοβούνται ότι αυτό απλώς θα ενθαρρύνει τους Παλαιστίνιους εξτρεμιστές. Ενσωματώνοντας αυτούς τους παράνομους οικισμούς – τους οποίους η κυβέρνηση Κλίντον αναγνώρισε ότι αποτελούν «εμπόδιο για την ειρήνη» – διαιρεί τη Δυτική Όχθη με τέτοιο τρόπο που καθιστά αδύνατη τη δημιουργία ενός βιώσιμου συνεχόμενου παλαιστινιακού κράτους.

 

 

Πράγματι, ως απάντηση στην ανακοίνωση, ο ηγέτης της Χαμάς Abdel Aziz Rantisi είπε ότι ο Μπους «έθεσε τέλος στις ψευδαισθήσεις» για μια ειρηνική λύση.

 

Εδώ στην Ιερουσαλήμ, η κορυφαία καθημερινή Yediot Ahronot σήμερα το πρωί έφερε τον τίτλο «Σαρόν: Το μεγάλο επίτευγμα» πάνω από μια φωτογραφία του χαμογελαστού πρωθυπουργού δίπλα στον Πρόεδρο Μπους. Πράγματι, η συναίνεση εδώ είναι ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ ήταν ισχυρότερη και πιο ενθουσιώδης από ό,τι είχαν τολμήσει να ελπίζουν οι Ισραηλινοί δεξιοί. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Εχούντ Όλμερτ κάλεσε σε «μια καταπληκτική νίκη».

 

Ερμηνεύεται επίσης ευρέως ως μια προσπάθεια βραχυκυκλώματος της Πρωτοβουλίας της Γενεύης του περασμένου φθινοπώρου – που υποστηρίχθηκε από την παλαιστινιακή ηγεσία και κορυφαίους ισραηλινούς μετριοπαθείς – όπου οι Παλαιστίνιοι συμφώνησαν ότι το Ισραήλ μπορούσε να προσαρτήσει ορισμένους οικισμούς, αλλά μόνο κατά μήκος των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του Ισραήλ και μόνο σε αντάλλαγμα ισοδύναμου εδάφους που σήμερα ανήκει στο Ισραήλ που θα παραχωρηθεί στο νέο παλαιστινιακό κράτος.

 

Πιο ουσιαστικά, η επικύρωση από τον Μπους για μια ισραηλινή προσάρτηση της γης που κατέκτησε στον πόλεμο του 1967 είναι μια άμεση πρόκληση για τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος απαγορεύει σε οποιαδήποτε χώρα να επεκτείνει το έδαφός της μέσω στρατιωτικής δύναμης. Αυτό επομένως δεν αποτελεί τίποτα λιγότερο από μια παραίτηση από το διεθνές σύστημα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αναγνωρίζοντας ουσιαστικά το δικαίωμα της κατάκτησης.

 

Ο Stephen Zunes είναι καθηγητής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο και διεξάγει έρευνα στο Ισραήλ και στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη.

---