Ni awọn oṣu ti o kọja, ọgọọgọrun awọn eniyan abinibi ati awọn alajọṣepọ wọn ti pejọ lẹba ikorita ti Missouri ati awọn odò Cannon Ball ni awọn agbegbe awọn baba ti ẹya Standing Rock Sioux. Lilo awọn ọna aiṣedeede, ibi-afẹde wọn ni lati da ile ti Pipeline Wiwọle Dakota (DAPL) ti yoo so awọn aaye iṣelọpọ ni North Dakota si awọn isọdọtun ni Illinois. Ibẹru akọkọ wọn ni pe jijo epo yoo hawu didara omi fun ọpọlọpọ awọn ọmọ ẹgbẹ ti agbegbe ẹya.
Ni Oṣu Kẹsan 9, adajọ Federal kan sẹ ìbéèrè ẹya fun pipaṣẹ lati da ipari ti opo gigun ti epo duro. Ṣugbọn laipẹ lẹhinna, awọn oṣiṣẹ ijọba apapo sọ pe wọn yoo igba die da ikole ni isunmọtosi ni siwaju awotẹlẹ.
Gẹgẹbi omowe ti awọn ẹkọ abinibi ati idajọ ayika, Mo ti tẹle awọn idagbasoke wọnyi ni pẹkipẹki. Awọn ikole opo gigun ti epo ti tẹlẹ run diẹ ninu awọn ẹya ká ibi ìsìnkú mímọ́. Lakoko awọn ehonu, awọn aabo - bi ọpọlọpọ awọn apejo ṣe fẹ lati pe - ti farada iwa-ipa, pẹlu jijẹ ata-sprayed, kolu nipa aja, kọ ounje ati ewu nipa lawsuits.
Ṣugbọn pelu ifojusi orilẹ-ede si ọran yii, aaye kan ti kọju pupọ ni wiwo mi: Idaduro DAPL jẹ ọrọ ti idajọ oju-ọjọ ati isọdọtun fun awọn eniyan abinibi. O le ma han nigbagbogbo fun awọn eniyan ni ita awọn agbegbe wọnyi, ṣugbọn iduro fun didara omi ati ohun-ini ni a so mọ awọn ọran nla wọnyi.
Ijiya ti ko ni ibamu
Idajo afefe - imọran pe o jẹ aṣiṣe ni ihuwasi fun diẹ ninu awọn ẹgbẹ eniyan lati jiya awọn ipa buburu ti iyipada oju-ọjọ diẹ sii ju awọn miiran lọ - jẹ ninu awọn ọran ihuwasi ti o ṣe pataki julọ loni, tọka si pataki ni ami-ilẹ. Paris Adehun ti Apejọ Ilana Ilana ti United Nations lori Iyipada oju-ọjọ.
Awọn onimo ijinlẹ oju-ọjọ, nipasẹ awọn ajo bii awọn Igbimo Ijoba ti Agbaye lori Iyipada Afefe ati US Afefe Igbelewọn, n wa ẹri diẹ sii ti iyipada oju-ọjọ lati awọn iṣẹ eniyan, gẹgẹbi awọn epo fosaili sisun ati ipagborun. Iwọnyi ba eto oju-ọjọ di iduroṣinṣin, ti n ṣe agbejade awọn ipo ayika ti o fa awọn awujọ eniyan ru, nipasẹ awọn ipa bii awọn ipele okun ti o pọ si, awọn ogbele ti o lagbara pupọ ati omi tutu.
Awọn ẹgbẹ imọ-jinlẹ oju-ọjọ kanna tun fihan pe awọn eniyan abinibi wa laarin awọn olugbe ti yoo jiya diẹ sii, ni apapọ, ju awọn agbegbe miiran lọ lati iyipada awọn ipo ayika. Diẹ ninu awọn ti wa ni ijiya ni bayi.
Awọn agbegbe abinibi wa laarin awọn asasala oju-ọjọ akọkọ, nini lati pinnu lati tun gbe nitori ipele ipele okun ni Arctic ati Gulf ti Mexico, Bi daradara bi miiran ibiti kọja aaye AMẸRIKA. Eyi n ṣẹlẹ ninu awọn ẹya miiran ti agbaye ju.
Eyi jẹ aiṣedeede nitori pe, bi ọmọ ile-iwe abinibi Dan Wildcat ṣe kọwe sinu “Itaniji pupa!,” ijiya naa n ṣẹlẹ “kii ṣe nitori abajade ohun kan ti awọn ọna igbesi aye Ilu abinibi wọn ṣe, ṣugbọn nitori pe awọn awujọ ti o ni ilọsiwaju ti imọ-ẹrọ julọ lori aye ti kọ awọn igbesi aye igbalode wọn sori ipilẹ agbara erogba.”
DAPL, 1,172-mile asopo ohun ti Bakken ati mẹta Forks fosaili idana awokòto si pataki epo refaini awọn ọja, ntẹnumọ erogba agbara ipile Wildcat Levin ti. Awọn aabo, nibayi, n mu akiyesi gbogbo eniyan wa si iyara ti idinku igbẹkẹle epo fosaili kan. Nitoripe awọn eniyan abinibi jiya awọn ipa ti iyipada oju-ọjọ lainidi, igbẹkẹle epo fosaili ti o tẹsiwaju yoo fa awọn ipalara diẹ sii ni awọn ọdun to nbọ.
Ṣugbọn diẹ sii si itan yii, bi iyipada oju-ọjọ ati ijọba amunisin AMẸRIKA lodi si awọn eniyan abinibi ni ibatan pẹkipẹki.
Lakoko ti “colonialism” kii ṣe ọrọ ti ọpọlọpọ awọn eniyan ti kii ṣe abinibi lo paapaa ni ijajagbara oju-ọjọ, o jẹ omowe lile igba fun apejuwe apakan pataki ti ibatan iṣelu laarin AMẸRIKA ati awọn eniyan abinibi. O tun tan imọlẹ pataki lori oye abinibi ti kini idajọ oju-ọjọ tumọ si gaan ati kini awọn ojutu ti o nilo.
Itan ti iṣamulo
Ni kukuru, amunisin n tọka si iru iṣakoso ti o kan o kere ju awujọ kan ti n wa lati lo awọn eto awọn anfani diẹ ti wọn gbagbọ pe o wa ni awọn agbegbe ti ọkan tabi diẹ sii awọn awujọ abinibi miiran ti ngbe tẹlẹ. Awọn anfani wọnyi le wa lati ilẹ oko ati awọn ohun alumọni iyebiye si iṣẹ.
Iwa ilokulo le waye nipasẹ awọn ilana pẹlu ikọlu ologun, ifipabanilopo, ẹru, ọlọpa ati yiyọkuro agbegbe ti awọn eniyan abinibi. Ibalopo ati iwa-ipa abo jẹ pataki si didamu awọn aṣa aṣaaju abinibi, pupọ ninu eyiti a so mọ awọn eto abo ti kii ṣe baba ti o fun awọn obinrin ni agbara ati awọn akọ abo ti kii ṣe alakomeji.
Ijọba amunisin AMẸRIKA jẹ nipa iṣakoso AMẸRIKA ti tẹsiwaju lori bii awọn eniyan abinibi ṣe n ṣe akoso ara wọn ni inu ati awọn agbegbe wọn bi Orilẹ-ede Ẹya. Ile asofin AMẸRIKA ni ifowosi plenary (idi) agbara lori awọn ẹya. AMẸRIKA ṣe akiyesi awọn ofin ijọba abinibi, pẹlu awọn ifiṣura, bi ilẹ-apapọ AMẸRIKA ti o ni igbẹkẹle fun awọn ẹya.
Lakoko ti o nilo ijọba apapo AMẸRIKA lati kan si awọn ẹya ṣaaju ṣiṣe igbese ti yoo kan alafia ẹya, iwo kukuru ni itan-akọọlẹ ṣafihan pe o jẹ igbagbogbo julọ. eto imulo ti o legitimizes Federal ajilo. Nitootọ, US ko ti ṣẹ gbogbo awọn ojuse adehun rẹ si awọn ẹya, paapaa nigbati awọn adehun adehun ba dabaru pẹlu awọn anfani aje ti awọn atipo.
Iduro Rock Sioux Tribe ni aarin ti ikede lọwọlọwọ ti jiya tẹlẹ lati iṣe yii. Titi ti awọn iwulo iwakusa AMẸRIKA ti wa ninu ewu, o ni ẹtọ ọba-alaṣẹ lori Black Hills mimọ ati awọn apakan ti Odò Missouri ati diẹ ninu awọn ẹtọ ọdẹ ifiṣura ni Adehun ti Ft. Laramie ti ọdun 1868. Ṣugbọn lẹhinna ni ọdun 1877, Ile-igbimọ AMẸRIKA, laisi igbasilẹ ẹya, ṣe iṣe kan yọ awọn Black Hills kuro ni ẹjọ Standing Rock, dinku agbara awọn ọmọ ẹgbẹ ẹya lati bu ọla fun awọn aaye mimọ ti Black Hills.
Ijọba amunisin AMẸRIKA, lẹhinna, ṣiṣẹ lati ṣii ọna fun imugboroja ti awọn ile-iṣẹ iyọkuro eyiti awọn onimọ-jinlẹ ti ṣe idanimọ ni bayi bi awọn oluranlọwọ si iyipada oju-ọjọ ti o fa eniyan. Daming ati ipagborun ti awọn agbegbe onile jeki iwakusa ati ise ogbin; pipelines, ona ati refineries ṣẹda gbára fosaili epo fun agbara.
Iwa ilokulo ti ileto ti awọn ilẹ abinibi nipasẹ awọn ile-iṣẹ wọnyi ti ṣe tẹlẹ awọn ipalara lẹsẹkẹsẹ lori awọn eniyan abinibi, lati omi ati idoti afẹfẹ si iparun awọn aaye mimọ. Pupọ ninu awọn ipalara ayika wọnyi ni a le fiwera si iyipada oju-ọjọ, bi iyipada lilo ilẹ ṣe paarọ awọn iwọn otutu ilẹ, akopọ ile ati imọ-ẹrọ. Ninu eyi ni apẹrẹ ti awọn ipalara ti o dide lati ijọba amunisin.
Apẹrẹ buburu
Ṣugbọn kii ṣe gbogbo awọn ipa ti awọn ile-iṣẹ aladanla erogba ni a rilara lẹsẹkẹsẹ. Awọn ipa iyipada oju-ọjọ waye ni agbara nla ni awọn ọdun diẹ lẹhinna, bi awọn ipa ti iyipada awọn ipo ayika ti ni rilara siwaju ati siwaju sii, gbogbo eyiti o buru si nipasẹ amunisin AMẸRIKA.
Awọn ẹya ni ifaragba si isonu ti aṣa, ti ẹmi ati awọn ibatan eto-ọrọ si awọn eya bii Moose or eja salumoni bi awọn ibugbe ṣe yipada yiyara nitori awọn ifiṣura wọn kere ju tabi pipin lati gba awọn agbegbe abinibi laaye lati tẹle awọn agbeka ti eya si awọn ilolupo eda ti o dara julọ. Awọn adehun AMẸRIKA yẹ lati lopolopo tesiwaju wiwọle ẹya si eya paapaa nigba ti wọn ba yipada ipo tabi awọn ibugbe wọn jẹ ewu nipasẹ awọn aapọn ayika, ṣugbọn ko ṣe kedere pe AMẸRIKA yoo bọwọ fun awọn adehun wọnyi ni ọna yii.
Nigbati o ba de si awọn asasala oju-ọjọ abinibi, ipinnu eyikeyi lati tun gbe ni pataki ni pataki nipasẹ AMẸRIKA gaba lori ṣiṣe ipinnu ati iyasoto bureaucratic hurdles.
Pẹlupẹlu, iyipada oju-ọjọ tun ṣii awọn agbegbe abinibi diẹ sii, gẹgẹ bi awọn ni Arctic, lati titẹ lati ileto iṣamulo, bi thawing egbon ati yinyin ìmọ wiwọle si oro, gẹgẹ bi awọn epo ati awọn miiran hydrocarbons, ti o wà tẹlẹ gidigidi lati gba lati.
Ṣiṣawari epo siwaju sii yoo ṣee ṣe ja si awọn ipa buburu kanna ti a ti rii tẹlẹ. Awọn ibudo oṣiṣẹ, tabi “awọn ibudo eniyan,” ti a ṣẹda lati ṣe atilẹyin liluho ati iwakusa ni awọn agbegbe bii Bakken, ṣafihan ibalopọ ati abo diẹ sii. iwa-ipa nipasẹ awọn ilosoke ninu gbigbe kakiri ti awọn obinrin ati awọn ọmọbirin abinibi. Nitoribẹẹ, diẹ ninu awọn aaye ti iwa-ipa jẹ awọn aaye fracking North Dakota kanna ti o wa lati firanṣẹ epo si isalẹ DAPL.
Idaduro DAPL, lẹhinna, jẹ nipa didaduro ilana buburu ti ijọba amunisin AMẸRIKA ti o fa awọn ipalara ayika lẹsẹkẹsẹ ati Iyipada oju-ọjọ iwaju yoo ni ipa lori awọn eniyan abinibi. Fun awọn ọmọ abinibi, lẹhinna, decolonization kii ṣe apẹrẹ.
Gbigbe ti o gbooro
O tọ lati ṣe akiyesi Iduro Rock Sioux Tribe kii ṣe nikan. Alatilẹyin pataki ti idaduro DAPL ni Lummi Orilẹ-ede, eyiti o ti ṣe igbese lati dina idasile ebute gbigbe edu ati oju-irin ọkọ oju irin nitosi agbegbe mimọ-idaabobo adehun ti Xwe'chi'eXen ni ipinlẹ Washington. Lummi jẹ apakan ti ẹgbẹ kan ti awọn ẹya ti o ti ṣe akọsilẹ aibikita AMẸRIKA lati bọwọ fun ojuse adehun rẹ lati yago fun eto-ọrọ aje ati awọn iṣẹ ipakokoro ti o pa ibugbe ẹja salmon run ti Lummi ati awọn ẹya miiran ni agbegbe gbarale.
Ipilẹṣẹ, Awọn ẹtọ adehun ni Ewu, ṣe imọran ailagbara ti ibugbe ẹja salmon si iyipada oju-ọjọ jẹ apakan ti itan nla ti ibajẹ ayika ti o ṣe nipasẹ awọn idido AMẸRIKA, iṣẹ-ogbin, ati awọn iṣe lilo ilẹ miiran.
Bakanna, fun Iduro Rock Sioux Tribe, gbigbe ọgbin ati awọn ibugbe ẹranko lati iyipada oju-ọjọ ni idapo pẹlu isonu ti aṣẹ lori ilẹ, mejeeji nitori ijọba amunisin AMẸRIKA, yoo jẹ ki o nira fun awọn ọmọ ẹgbẹ ẹya lati ṣetọju awọn ibatan pẹlu awọn ohun ọgbin ati ẹranko ni ọjọ iwaju.
Nitorinaa bi awọn ehonu ati awọn ogun ofin lori ikole ti opo gigun ti epo tẹsiwaju, a nilo lati mọ pe aabo ti awọn aaye mimọ ati awọn aibalẹ lori awọn ipese omi ti a doti jẹ awọn ifiyesi nigbakanna nipa idajọ oju-ọjọ ati ibatan rẹ si ijọba amunisin AMẸRIKA. Àwọn onímọ̀ àyíká tí kì í ṣe ọmọ ìbílẹ̀ jẹ́ alájọṣepọ̀ tí wọ́n bá ń ṣiṣẹ́ kánkán sí ìpakúpa, dípò kí wọ́n bá àwọn ọmọ ìbílẹ̀ dọ́gba nígbà tí ọ̀ràn kan pàtó, bí àtakò sí òpópónà kan, bá dà bí ẹni pé ó bá ire wọn mu.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun