Ilera ti gbogbo eniyan ni a rubọ si awọn ere Big Pharma ati awọn ijẹniniya saber-rattling awọn orilẹ-ede ọlọrọ. Nibayi, awọn orilẹ-ede miiran ni agbara lati pade awọn iwulo ajesara agbaye.
Oludari Alase UNAIDS Winnie Byanyima ni jirebe ṣaaju Apejọ Minisita WTO 12th ni Geneva pe agbaye yoo dojukọ ojo iwaju ti o buruju ti awọn imukuro itọsi ko ba waye. Ni apejọ apero kan, Byanyima ti sọ pe, “Ninu ajakaye-arun kan, imọ-ẹrọ pinpin jẹ igbesi aye tabi iku, ati pe a yan iku.” Nígbà Ìránṣẹ́ Òjíṣẹ́ 12th ti Àjọ Ìṣòwò Àgbáyé (WTO), tó wáyé láti June 12 sí 17, àwọn orílẹ̀-èdè ọlọ́rọ̀ ṣe bẹ́ẹ̀ gan-an. Wọn ti dina fere gbogbo awọn aye lati pese awọn ajesara olowo poku, awọn oogun ajẹsara ati awọn iwadii aisan si agbaye. Lẹhin ọdun meji ti WTO “filọ siwaju” - tabi dina - India-South Africa Imọran fun a idariloju lori awọn itọsi fun awọn ajesara COVID-19 ati awọn oogun, ẹgbẹ ti awọn orilẹ-ede ọlọrọ — European Union, United States ati UK — ṣe idaniloju pe rara dara Iwọn itọsi itọsi ti kọja. Awọn ere ti Big Pharma lekan si ru awọn igbesi aye ati ilera ti awọn eniyan. Eyi tun jẹ ohun ti o ṣẹlẹ lakoko ajakale-arun Eedi.
Ohun ti a pe ni “awọn ayeye” ti a gba ni Apejọ Minisita 12th (MC12) jẹ ki o rọrun diẹ ninu awọn ilana ti o lewu ti a gba si labẹ ofin Ikede Doha fun ipinfunni awọn iwe-aṣẹ dandan fun awọn oogun. Ṣugbọn o jẹ ki o nira pupọ fun awọn orilẹ-ede bii India ati China, eyiti o ni agbara iṣelọpọ akude, lati pese awọn ajesara labẹ iru awọn iwe-aṣẹ dandan. Nitorinaa bẹẹni, awọn orilẹ-ede ti o fẹ awọn ajesara le fun awọn iwe-aṣẹ ọranyan ni irọrun diẹ sii - ṣugbọn tani, ti kii ba ṣe awọn orilẹ-ede ti o ni agbara iṣelọpọ?
Ni iṣelọpọ ajesara, kii ṣe agbekalẹ ti ajesara ni o ṣe pataki. Ko dabi ọpọlọpọ awọn oogun, eyiti o jẹ awọn oogun moleku kekere ati nitorinaa rọrun lati ṣe itọsi, awọn ajẹsara jẹ awọn ohun elo nla ati ti ẹgbẹ awọn oogun ti a pe ni biologics. Bọtini si iṣelọpọ awọn onimọ-jinlẹ kii ṣe agbekalẹ ti agbopọ ṣugbọn dipo iṣelọpọ ni iwọn ile-iṣẹ ati aridaju ilana iṣelọpọ ti ṣiṣe ẹda awọn ohun elo nla ti eka ni deede. Imọ-imọ-imọ yii kii ṣe aabo labẹ awọn itọsi ṣugbọn labẹ awọn aṣiri iṣowo. O ṣee ṣe lati ṣe ẹda awọn aṣiri iṣowo wọnyi tabi ni aabo wọn nipa fifun ẹnikan ti o mọ ilana naa ni iṣẹ naa. Ṣugbọn eyi ṣii awọn ile-iṣẹ ti o gbiyanju lati ṣe eyi si igbese ofin ti o niyelori, pẹlu nipasẹ WTO. Ati pe ewu tun wa ti awọn ijẹniniya ọkan nipasẹ Amẹrika, EU ati UK.
Igbesoke ni pe Pfizer ati awọn ile-iṣẹ Big Pharma miiran yoo tẹsiwaju lati ni awọn ere nla ni laibikita fun igbesi aye eniyan, paapaa ti eyi ba yori si awọn iyatọ SARS-CoV-2 tuntun ti n yọ jade ati fa itesiwaju ajakaye-arun naa. Kere ju 20 ogorun awon eniyan ni Africa, eyi ti o ni a olugbe ti nipa 700 million, ti ni ajesara ni kikun, lakoko ti awọn miliọnu awọn abere ajesara ko lo ati pe o jẹ lilọ si egbin ni Orilẹ Amẹrika. A ni agbara iṣelọpọ ajesara lati ṣe ajesara gbogbo olugbe agbaye, nitorinaa fifipamọ awọn igbesi aye ainiye ati idinku iṣeeṣe tuntun, awọn iyatọ ti o lewu ti n yọ jade. Ṣugbọn ṣiṣe bẹ kii ṣe anfani ti Big Pharma, fun ẹniti awọn ere ṣe pataki pupọ ju igbesi aye eniyan lọ.
O kan lati fi sii ni irisi, awọn ere Pfizer ni aijọju ilọpo meji ni ọdun 2021 lati ọdun 2020, pẹlu ajesara Pfizer-BioNTech ti o ṣe idasi si apakan pataki ti awọn ere yẹn. Ti Pfizer ba jẹ orilẹ-ede kan, awọn dukia rẹ ti $ 81 bilionu ni ọdun to kọja yoo ti gbe siwaju GDP ti awọn orilẹ-ede bii Ethiopia, Ghana ati Kenya, ni ibamu si onínọmbà ti data Banki Agbaye nipasẹ ajo Idajọ Agbaye Bayi. Yato si awọn ajesara, anikanjọpọn lori awọn iwadii aisan ati awọn oogun ajẹsara tun n gbe awọn idiyele soke fun awọn eniyan ti o n ja ọlọjẹ naa nigbagbogbo, lakoko ti o n ṣe awọn ere isubu fun Big Pharma.
Idaduro nikan ni MC12 wa lori awọn iwe-aṣẹ dandan fun awọn ajesara. Ko koju awọn itọsi lori awọn iwadii aisan ati awọn oogun antiviral. O tun ko koju ọrọ miiran ti o ti dide pe WTO pẹlu ninu itusilẹ rẹ awọn ẹtọ ohun-ini imọ-ọrọ miiran gẹgẹbi awọn aṣiri iṣowo, eyiti o ṣe pataki si iṣelọpọ pupọ ti awọn ajesara.
MC12 na gba boolu osu mefa Laini lori ṣiṣe ipinnu nipa yiyọ kuro pẹlu awọn itọsi fun awọn iwadii aisan ati awọn oogun ọlọjẹ, pẹlu aye diẹ pupọ pe awọn orilẹ-ede ọlọrọ yoo ni iyipada ọkan lojiji lori awọn ọran wọnyi, ni akiyesi iduro wọn tẹsiwaju lori awọn ọran wọnyi ni akoko ajakaye-arun na. ti o ti pa milionu tẹlẹ.
Kini idi ti jijẹ ajesara olugbe agbaye ṣe pataki? Ni irọrun, diẹ sii eniyan ti SARS-CoV-2 (ọlọjẹ ti o fa COVID-19) ṣe akoran, diẹ sii ni aye ti awọn iyatọ tuntun ti n yọ jade. Igbagbọ ti ko tọ wa laarin awọn eniyan kan pe bi ọlọjẹ naa ṣe n yipada diẹ sii, o ṣee ṣe ki o jẹ alaanu diẹ sii. Eyi lo jẹ ero ti o wọpọ laarin apakan ti agbegbe iṣoogun. Sibẹsibẹ, loni ti itiranya biologists dimu pe ko si ẹri pe awọn ọlọjẹ n yipada lati di alaiwu diẹ sii. Ati paapaa ti o ba jẹ otitọ ni pipẹ, gẹgẹ bi John Maynard Keynes, onimọ-ọrọ, fi sii, “Ní tipẹ́tipẹ́, gbogbo wa ti kú.”
Ni pipẹ ti a n gbe pẹlu ajakaye-arun kan ti o tẹsiwaju lati ni akoran ni ayika idaji miliọnu si eniyan miliọnu kan lojoojumọ, diẹ sii ni a n dicing pẹlu iṣeeṣe ti iyatọ tuntun ti n farahan ti o le jẹ gbigbe bi omicron ati pe o tun le ja si awọn iku nla nla. ju a ti ri tẹlẹ. Gbigbe ọlọjẹ naa pọ si nigbati alaisan ti o ni akoran ba ni awọn aami aiṣan kekere, ti o wa ni ti ara ati lawujọ, ati pe o le ṣe akoran awọn miiran. Eyi ni ferese ti ọlọjẹ ntan. Boya alaisan lẹhinna gba pada tabi ku ko ni ipa diẹ si ẹda ti arun na ninu awọn eniyan miiran ti alaisan naa le ti ni akoran. O le ni ipa lori ihuwasi awujọ wa, ṣugbọn iyẹn ko ni nkankan lati ṣe pẹlu ọlọjẹ di alaiwu diẹ sii pẹlu akoko.
Ni akoko pupọ, awọn eniyan ṣọ lati ṣe agbekalẹ ajesara diẹ sii si ọlọjẹ naa, ṣugbọn iyẹn ni ohun ti o ṣe awakọ ọna itiranya iwaju ti ọlọjẹ naa. Ti delta ba fihan gbigbejade giga, lẹhinna omicron ni ona abayo ti o ga julọ ti o ga julọ. Eyi tumọ si pe omicron le fori ajesara wa ti o wa lati awọn akoran iṣaaju tabi awọn ajesara. Nitoribẹẹ, ti itankalẹ ọlọjẹ naa ba yori si alaisan ti o ṣaisan lati ibẹrẹ ti eniyan ko le gbe ni ayika rara, iyẹn yoo da duro tabi dinku gbigbe ọlọjẹ naa. Ṣugbọn iyẹn kii ṣe bii ọlọjẹ SARS-CoV-2 ṣe huwa.
Bawo ni SARS-CoV-2 ṣe le dagbasoke ni awọn ọdun diẹ to nbọ? Gẹgẹbi awọn onimọ-jinlẹ ti sọ fun wa, itọsẹ itankalẹ ti ọlọjẹ naa da lori ibaraenisepo eka ti awọn ifosiwewe pupọ ti o ṣe apẹrẹ esi ti eto ajẹsara wa si itankalẹ ọlọjẹ naa.
Nduro fun ọlọjẹ naa lati yi aibikita diẹ sii tabi ajesara agbo arosọ ko le jẹ idahun si ajakaye-arun lọwọlọwọ. Awọn ajesara jẹ pataki si eyikeyi esi ilera ti gbogbo eniyan si ajakaye-arun bi awọn orilẹ-ede kọja agbaye n ja lati ge nọmba ti awọn akoran tuntun ati, nitorinaa, awọn gbongbo ti awọn gbigbe tuntun. Ati bẹẹni, fun ọjọ iwaju ti a rii tẹlẹ, a yoo ni lati gbe pẹlu atunwi awọn iwọn abere ajesara wa bi a ṣe n ṣatunṣe awọn ajesara si awọn iyatọ tuntun.
Lakoko ti awọn itọsi lori awọn oogun ọlọjẹ bi arowoto fun COVID-19 jẹ pataki, ati pe dajudaju wọn yoo ṣe iranlọwọ lati ge awọn iku ati awọn ilolu ti COVID gigun, lẹẹkansi, awọn itọsi wa ni ọna lilo wọn. Awọn oogun ajẹsara naa munadoko nikan laarin ferese kekere ti awọn ọjọ diẹ akọkọ ti arun na, eyiti o tumọ si pe wọn ni lati wa ni olowo poku fun awọn eniyan ki wọn le ra wọn lati ile elegbogi. Awọn idiyele giga ati iṣakoso lori awọn itọsi ti awọn oogun wọnyi ko pese ọja nla to. Ọja kekere kan ati awọn idiyele giga yorisi ipo Catch-22: awọn idiyele jẹ giga nitori ọja naa jẹ kekere; awọn oja ni kekere niwon awọn iye owo wa ga.
Lẹẹkansi, iwe-aṣẹ ṣiṣi ti awọn oogun antiviral le jẹ ki o ṣee ṣe lati ṣẹda ọja nla fun wọn. Ṣugbọn eyi ni ohun ti WTO ko gba laaye. Ọna ti awọn iwe-aṣẹ dandan labẹ WTO jẹ wahala, ati isinmi rẹ ni MC12 tumọ si pe awọn orilẹ-ede bii India, eyiti o ṣe pataki ni ija ajakale-arun Eedi, o yẹ lati jade bi awọn olupese. Lẹhinna wọn ko le di awọn olupese ti ajẹsara fun COVID-19 bi wọn ti wa fun awọn oogun apakokoro Eedi.
Kilode ti awọn orilẹ-ede ti o ni agbara lati ṣe iṣelọpọ awọn ajesara to ti ni ilọsiwaju-India, China, Russia ati South Africa — kojọpọ lati pese imọ-ẹrọ ati awọn ipese si iyoku agbaye? Kilode ti awọn orilẹ-ede ko ṣe ifọwọsowọpọ pẹlu Kuba, ile agbara isedale, lati ṣe agbejade awọn ajesara ni agbegbe? Cuba ti ni idagbasoke marun iru awọn ajesara, meji ninu eyiti o ti wa labẹ iṣelọpọ iwọn-nla tẹlẹ.
Idahun si wa ninu "ofin-orisun okeere ibere” ti ikede nipasẹ ẹgbẹ awọn ọlọrọ. Awọn ofin pẹlu awọn ijẹniniya lori ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede, pẹlu Russia, Cuba ati China. Fun awọn ti ko tii wa labẹ ijẹniniya, ewu ti awọn ijẹniniya ọjọ iwaju nipasẹ Amẹrika, EU ati UK — ẹgbẹ onijagidijagan ti mẹta ti o darapọ ni WTO lati ṣẹgun India-South Africa itọsi amojukuro initiative. The United States ni o ni tun awọn oniwe-abele ofin, awọn Ofin Iṣowo AMẸRIKA, Abala 301, fun “idaabobo” ohun-ini ọgbọn rẹ labẹ eyiti o ṣe idẹruba awọn orilẹ-ede pẹlu awọn ijẹniniya AMẸRIKA. India ati China ṣe afihan pataki odoodun ninu atokọ ti awọn orilẹ-ede ti awọn ofin ati iṣe wọn ko ni ibamu pẹlu awọn ofin inu ile AMẸRIKA. Ti Amẹrika ati awọn ọrẹ rẹ ko ba ṣẹgun ni WTO, lẹhinna wọn lo “aṣẹ ti o da lori awọn ofin” nibiti wọn gba lati ṣe awọn ofin.
Kaabọ si agbaye tuntun onígboyà, nibiti, lati sọ asọye Winnie Byanyima, iku bori lori igbesi aye.
Nkan yii ni a ṣe ni ajọṣepọ nipasẹ Titẹ iroyin ati Globetrotter.
Prabir Purkayastha ni olupilẹṣẹ olootu ti Newsclick.in, a oni media Syeed. O jẹ alapon fun imọ-jinlẹ ati ronu sọfitiwia ọfẹ.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun