Gẹ́gẹ́ bí ọ̀ràn ti àwọn ogun gígùn, àwọn ẹgbẹ́ tí ń jagun àti àwọn ilé iṣẹ́ agbéròyìnjáde tí ó so mọ́ wọn nínú ìforígbárí Rọ́ṣíà àti Ukraine ti ya ara wọn nípa lílo èdè àìbáradé, tí ó mú kí ó fẹ́rẹ̀ẹ́ má ṣeé ṣe láti fi ojú-ìwòye tí kò ní ojúsàájú sí ìyọnu àjálù tí ń lọ lọ́wọ́ tí ó ti pa, tí ó gbọgbẹ́ àti lé àràádọ́ta ọ̀kẹ́ ènìyàn jáde. .
Lakoko ti o jẹ oye pe awọn ogun ti iru ẹru bẹ ti o sunmọ ni aibikita pipe ti awọn ẹtọ eniyan ipilẹ julọ nigbagbogbo n mu oye wa pọ si ti ohun ti a ro pe o jẹ iwa ati ododo, awọn ẹgbẹ ti o ni ipa ati ti fowosi ninu iru awọn rogbodiyan nigbagbogbo n ṣe afọwọyi iwa-rere fun awọn idi iṣelu ati agbegbe.
Ilana kannaa ti nlọ lọwọ ni Ukraine. Awọn ẹgbẹ mejeeji ni idaniloju pe ohunkohun ti o kere ju iṣẹgun pipe jẹ itẹwọgba. Wiwo Yukirenia ni atilẹyin ni kikun nipasẹ awọn orilẹ-ede iwọ-oorun ni ọrọ ati iṣe - bi ninu awọn mewa ti awọn ọkẹ àìmọye ti awọn ohun ija ode oni ti o ti ṣe diẹ, yato si lati buru si rogbodiyan ẹjẹ tẹlẹ.
Awọn ara ilu Russia ko rii ogun wọn ni Ukraine bi ogun si Ukraine funrararẹ. Ninu ọrọ rẹ ti a sọ ni iranti aseye akọkọ ti ogun, Alakoso Russia Vladimir Putin gbekalẹ ogun naa gẹgẹbi iṣe ti aabo ara ẹni. "Wọn ni awọn ti o bẹrẹ ogun yii, ati pe a nlo awọn ologun wa lati da duro," Putin wi ni a apapọ igba ti awọn Russian Asofin ati Kremlin osise.
Awọn ọmọ ẹgbẹ ti North Atlantic Treaty Organisation (NATO) ti funrara wọn ṣe afihan ogun ni lilo ede ti o jọra. “A n ja Russia,” Minisita Ajeji ti Jamani Annalena Baerbock wi. Bi o tilẹ jẹ pe a yọ alaye naa kuro nigbamii, Baerbock n jẹ otitọ ni otitọ: NATO ati Russia wa, nitõtọ, ni ogun.
Awọn itan-akọọlẹ ti ẹgbẹ mejeeji, sibẹsibẹ, jẹ idiju sibẹsibẹ o jẹ pola. Lati paapaa gbiyanju lati funni ni wiwo kẹta lori ogun, tabi paapaa lati sunmọ koko-ọrọ naa ni ọna atupalẹ odasaka lẹsẹkẹsẹ jẹ ki ẹnikan yẹ lati jẹ ‘abosi’. Ẹgbẹ kọọkan gbagbọ pe ẹya rẹ ti otitọ jẹ iwa, itanjẹ ti itan ati ni ibamu pẹlu ofin kariaye. Ìyọrísí rẹ̀ ni pé, ọ̀pọ̀ àwọn afòyebánilò rí i pé wọ́n ń pa dà sẹ́yìn ní ìdákẹ́jẹ́ẹ́.
Àmọ́, ṣé ìwà pálapàla ni ìdákẹ́jẹ́ẹ́ fúnra rẹ̀, pàápàá lákòókò ogun àti ìjìyà ẹ̀dá èèyàn? O yẹ ki o jẹ. Ninu eko nipa esin Islam, a gbà pé “ẹnikẹ́ni tí ó bá kọ ara rẹ̀ sẹ́yìn láti sọ òtítọ́ jẹ́ odi odi.”
Opo yii jẹ pinpin nipasẹ ọpọlọpọ awọn imọ-jinlẹ igbalode ati awọn imọran iṣelu. Lara ọpọlọpọ iru awọn gbolohun ọrọ ti o sọrọ si ọrọ naa, ọkan ninu awọn alagbara julọ awọn idaniloju nipasẹ adari ati oniwaasu Amẹrika-Amẹrika Martin Luther King Jr. ni, “Ọjọ ti a rii otitọ ti a dẹkun lati sọrọ ni ọjọ ti a bẹrẹ lati ku.”
Sibẹsibẹ, ko si otitọ kan lori ogun Ukraine ti o le wa ni otitọ ni kikun lẹhin ti o ti gbe sinu ipo ti o tobi julọ. Awọn ogun lori Ukraine jẹ nitootọ arufin; ṣugbọn ogun abele ti o ṣaju ni Donbas ati awọn adehun Minsk ti o ṣẹ ni aṣẹ ti awọn agbara Oorun - bi gbawọ nipasẹ Alakoso German tẹlẹ, Angela Merkel - tun jẹ alaimọ ati arufin. Ni otitọ, ko si ọkan ninu awọn iṣe wọnyi ti a le ṣe itupalẹ ni pipe tabi loye ni deede, laisi akiyesi awọn miiran.
Ọdún kan lẹ́yìn ogun náà, wọ́n tún fi epo kún iná náà, bí ẹni pé góńgó tó wà lẹ́yìn ogun náà ni láti máa gùn sí i. Nigbakanna, awọn igbero diẹ fun awọn ijiroro alafia ti ni ilọsiwaju tabi gbero. Paapaa a Imọran ti a ṣe nipasẹ Akowe ti Ipinle AMẸRIKA tẹlẹ Henry Kissinger, ti kii ṣe peacenik, ni a yọkuro lẹsẹkẹsẹ nipasẹ ibudó pro-Ukraine. Nígbà tí wọ́n fẹ̀sùn kan àwọn olólùfẹ́ Kissinger pé wọ́n jẹ́ agbéraga, a lè ní ìdánilójú pé ọ̀rọ̀ ìṣèlú lórí ogun ti dé ìwọ̀n àyè kan tí ó jẹ́ agbawèrèmẹ́sìn, tí a kò tíì rí irú rẹ̀ rí ní ọ̀pọ̀ ẹ̀wádún.
Yato si iwa ihuwasi ti sisọ jade lodi si ogun ti o tẹsiwaju, tabi iwa-iṣedede ti ipalọlọ, ọrọ miiran wa ti o yẹ fun akiyesi wa: Ogun naa kii ṣe ariyanjiyan inu nikan laarin Russia ati awọn ẹlẹgbẹ rẹ ni apa kan, ati Ukraine ati NATO lori ekeji. Ó ń kan gbogbo wa.
A okeerẹ iwadi ti a ṣe nipasẹ awọn oniwadi lati awọn ile-ẹkọ giga ti Birmingham, Groningen ati Maryland ṣe ayẹwo ipa ti o ṣeeṣe ti ogun lori awọn owo-wiwọle ile ni awọn orilẹ-ede 116 oriṣiriṣi.
Iwadi tuntun ti ṣẹda awoṣe fun ọjọ iwaju, ti o da lori kini awọn miliọnu eniyan kakiri agbaye, paapaa ni Gusu Agbaye, ti ni iriri tẹlẹ. O dabi alaiwu. O kan ni otitọ pe awọn idiyele agbara le fi ipa mu idile kọọkan lati na nibikibi laarin 2.7 si 4.8 ogorun diẹ sii ti to lati Titari eniyan 78 si 114 milionu sinu osi pupọ.
Níwọ̀n bí àràádọ́ta ọ̀kẹ́ àràádọ́ta ọ̀kẹ́ ti ti ń gbé nínú ipò òṣì tó burú jáì, apá tó pọ̀ jù lọ lára ẹ̀dá ènìyàn kò ní lè rí oúnjẹ tó bójú mu, omi mímu, ẹ̀kọ́, ìlera, tàbí ibùgbé mọ́.
Nitorinaa, ipalọlọ wa lori aiwa ati asan ti ogun kii ṣe iwa alaimọ nikan, ninu ọran yii, o tun jẹ jijẹ ayanmọ ti awọn ọgọọgọrun miliọnu eniyan kaakiri agbaye.
Ogun ni Ukraine gbọdọ pari, paapaa ti ẹgbẹ kan ko ba ni kikun ati ti ṣẹgun patapata, paapaa ti awọn anfani geopolitical NATO ko ṣiṣẹ, paapaa ti kii ṣe gbogbo awọn ibi-afẹde Russia, ohunkohun ti wọn jẹ, ti waye.
Ogun naa yẹ ki o pari nitori, laibikita abajade, aisedeede igba pipẹ ni agbegbe yẹn kii yoo da duro patapata laipẹ; ati nitori awọn miliọnu eniyan alaiṣẹ ti n jiya ati pe yoo tẹsiwaju lati jiya, ni Ukraine ati ni ayika agbaye. Ati nitori pe awọn adehun iṣelu nikan nipasẹ awọn idunadura alafia le fi opin si ẹru yii.
Dokita Ramzy Baroud jẹ oniroyin, onkọwe ati Olootu ti The Palestine Chronicle. Oun ni onkọwe ti awọn iwe mẹfa. Iwe tuntun rẹ, ti a ṣatunkọ pẹlu Ilan Pappé, ni 'Iran wa fun Ominira: Olukoni Palestine Olori ati Intellectuals Sọ Jade'. Awọn iwe rẹ miiran pẹlu 'Baba Mi jẹ Onija Ominira' ati 'Ilẹ-aye Ikẹhin'. Baroud jẹ Ẹlẹgbẹ Iwadi Agba ti kii ṣe olugbe ni Ile-iṣẹ fun Islam ati Ọrọ Agbaye (CIGA). Oju opo wẹẹbu rẹ jẹ www.ramzybaroud.net
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun