Wiwo pupọ ti agbegbe ti awọn media ti Latin America yoo daba pe awọn oriṣi meji ti ijọba tiwantiwa ni agbegbe loni: rere ati buburu. Nitori ohun aimọkan ti o fẹrẹẹjẹ nipa awọn iṣan bii New York Times ati Onimọ-ọrọ-ọrọ, Venezuela, Bolivia ati Ecuador ti jẹ tito lẹtọ bi awọn aaye nibiti ijọba tiwantiwa ti wa ni 'idinku' ati ominira ti tẹ 'ipin', ati nibiti awọn demagogues olokiki ti wa ni idunnu. marching awọn enia wọn si ọna dictatorial awọn ọna šiše.
Ninu ẹda 19 Oṣu Kẹrin ọdun 2007, Onimọ-ọrọ pese apẹẹrẹ alailẹgbẹ kan. Ibi-afẹde rẹ ni Alakoso Ecuadorian Rafael Correa. Botilẹjẹpe ijabọ naa ṣe akiyesi pe Correa mu ọpọlọpọ awọn akọwe minisita rẹ ni ayika orilẹ-ede pẹlu rẹ 'ni igbiyanju lati mu ijọba sunmọ awọn eniyan’; ti ilọpo meji awọn gbigbe owo si 1.3 milionu ti awọn eniyan talaka julọ ti orilẹ-ede; pese $100 million siwaju si 'awọn ifunni ile fun awọn talaka' ati 'ilosoke pupọ' inawo lori eto-ẹkọ ati ilera, laanu, o ṣoro lati “wa oluwoye iṣelu olominira kan” ti o ro pe awọn ara ilu Ecuador ni nkankan lati ni ireti nipa.
Lati jẹ ki ọrọ buru si, 'agbara ti ndagba ti dimu Aare lori agbara… n funni ni idi fun itaniji', Onimọ-ọrọ ni aṣa asọtẹlẹ julọ. Pada ni Venezuela, Simon Romero ni Oṣu Karun ọjọ 17 ṣe igbasilẹ itan kan fun New York Times ti akole: 'Ija ti ireti ati Iberu bi Venezuela Gba Ilẹ.' Pẹlu apapọ ti imọ itan ati oju inu, Romero kowe:
Fún ọ̀pọ̀ ọ̀rúndún, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ilẹ̀ oko ọlọ́rọ̀ Venezuela ti wà lọ́wọ́ àwọn gbajúgbajà kékeré kan. Lẹhin ti o wa si agbara ni 1998, ati paapaa lẹhin idibo rẹ ni Oṣu Kejìlá, Aare Hugo Chavez ti bura lati fopin si aiṣedeede naa, o si ti n pa ileri rẹ mọ ni ilana ti o jẹ ti o buruju ati ti ofin.
Ngba agbara si ijọba Chavez ti o ni iduro fun “atunpin ilẹ ti a fi agbara mu ti o tobi julọ ni itan-akọọlẹ Venezuela” Romero ṣe akiyesi pe “iwa-ipa ti lọ ni awọn ọna mejeeji” pẹlu “diẹ sii ju 160 awọn alaroje ti o pa nipasẹ awọn agbẹyaya” ati awọn oniwun ilẹ mẹjọ tun pa titi di isisiyi. Iyatọ diẹ ninu awọn iku laarin awọn alaroje ati awọn oniwun ilẹ sibẹsibẹ salọ akiyesi Romero, bi pẹlu otitọ pe ijọba ti dojukọ awọn oniwun ilẹ pẹlu awọn haciendas ti kii ṣe iṣelọpọ ti ko le jẹrisi iwe aṣẹ fun awọn akọle atilẹba ti rira - iṣoro itankale jakejado ni agbegbe naa. Ni kukuru, dajudaju awọn ipinnu ti ọkan yẹ ki o fa lati Venezuela jẹ gbogbo han gbangba.
Nitorinaa nibo ni eniyan le rii ijọba tiwantiwa to dara ni Latin America? Nibo ni ijọba 'lodidi' wa? Fun iyẹn, ti a ba gbagbọ ọpọlọpọ awọn asọye, ọkan gbọdọ rin irin-ajo kọja Andes si Chile ati pade Alakoso socialist Michelle Bachelet. Gẹgẹbi Alakoso obinrin keji ni itan-akọọlẹ Latin America lẹhin Nicaragua's Violeta Chamorro (1990-1997), Bachelet n ṣe ifọkanbalẹ kan ti itara ṣugbọn laanu tun ni ibanujẹ nitori awọn eto imulo ti iṣakoso rẹ.
Ni bayi pupọ ninu itan ti ara ẹni ni a mọ daradara. Pẹlu baba kan, Brigadier General Alberto Bachelet, ti o ṣiṣẹ ni iṣootọ pẹlu ijọba Allende (1970-1973), Michelle ati iya rẹ à ngela Jeria ni a fi sinu tubu laipẹ lẹhin igbimọ ti Gbogbogbo Augusto Pinochet ni ọjọ 11th ti Kẹsán 1973. Lehin ti o ti salọ pẹlu iya rẹ lẹhin igbati baba rẹ ku labẹ ijiya, Bachelet gbe fun orisirisi awọn akoko ni Australia, awọn tele East Germany ati awọn United States. Ti o gba ikẹkọ ni awọn itọju ọmọde ati awọn ẹkọ ologun, Bachelet gba akiyesi pupọ lẹhin ti o jẹ Minisita Ilera, ati lẹhinna Minisita Aabo, labẹ ijọba aarin-osi ti Concertación ti Ricardo Lagos.
Gẹgẹbi minisita ati Aare ti o wa ni bayi, Bachelet gbọdọ fun ni kirẹditi fun awọn aṣeyọri kan. Fun iṣẹ naa gẹgẹbi Minisita Ilera ti idinku awọn atokọ idaduro ni pataki ni awọn ile-iwosan gbogbogbo laarin awọn ọjọ 100 akọkọ ti ijọba Eko, Bachelet ni gbogbogbo ṣaṣeyọri awọn ero wọnyi lakoko ti o jẹ dandan fun gbogbo awọn ile-iṣẹ itọju akọkọ lati pese idena oyun pajawiri si gbogbo awọn obinrin ti o ti dagba ju ọdun 14 lọ. eniti o bere.
Ni ero lati ṣe rere lori ileri rẹ ti fifọ awọn idena abo, bi Alakoso ti yan minisita akọ-abo akọkọ-akọkọ pẹlu aijọju awọn ọkunrin ati awọn obinrin 50-50 lakoko ti o fa igbero naa si awọn akọwe ati awọn gomina agbegbe, laarin awọn miiran, ẹniti o gba laaye funrarẹ lati ṣe. yàn. Ní orílẹ̀-èdè kan tí Ṣọ́ọ̀ṣì Kátólíìkì, àwọn olóṣèlú adúláwọ̀ àti ìwà kẹ́lẹ́gbẹ́mẹgbẹ́ tó fìdí múlẹ̀ ṣinṣin láwùjọ ti ní agbára púpọ̀, irú àwọn ìgbésẹ̀ bẹ́ẹ̀ láti ọwọ́ Bachelet gbọ́dọ̀ gbóríyìn fún. Bakanna, olori ti ijọba ilu Chile ti rii awọn ile-iṣẹ itọju ọmọde 800 tuntun ti o ṣii lakoko ti eto itọju ilera ti idiyele kekere tun ti fa siwaju.
Bibẹẹkọ, mimọ awọn aṣeyọri Bachelet, labẹ ayewo, ijọba rẹ tun jẹ idamu pẹlu awọn ibanujẹ lakoko ti o di diẹ ninu idiwọ fun iṣọpọ Latin America ati titari tuntun lati faagun ijọba tiwantiwa jakejado agbegbe naa. Ni bayi, ni iwọn ti orilẹ-ede, awọn ikuna ti iṣakoso rẹ jẹ akiyesi pupọ ti o bẹrẹ pẹlu iparun ti Transantiago - eto irinna gbogbo eniyan ti ijọba ni olu-ilu naa.
Ni akọkọ ti ifọkansi lati pese awọn eniyan ni imunadoko diẹ sii ati eto ore-ayika, awọn ile-iṣẹ aladani pari ni kiko lati pese iye awọn ọkọ akero ti wọn ṣe ileri ni akọkọ ti nlọ awọn arinrin-ajo lati rin awọn ibuso pupọ si awọn iduro ọkọ akero to sunmọ - ti wọn ba ti kọ paapaa bi ninu awọn igba miiran. . Fun awọn talaka ti Santiago debacle ko jẹ nkankan kukuru ti ajalu ati pe ẹgbẹẹgbẹrun eniyan ti padanu awọn iṣẹ wọn nitori aipẹ. Bi gbogbo eniyan ti ṣe akiyesi awọn anfani akiyesi nipasẹ iṣowo ati otitọ pe ipinlẹ naa ti n padanu owo nla ($ 30 million ni Oṣu Kẹrin nikan ni ibamu si oluwoye kan), ọpọlọpọ awọn atako lairotẹlẹ ti jade [1].
Pẹlu ijọba ti kọkọ yọ awọn minisita pupọ kuro, pẹlu minisita ọkọ irinna Sergio Espejo, awọn igbese naa jẹ igbega oju bi Bachelet beere lọwọ Ile asofin fun $ 290 milionu lati fun ile-iṣẹ aladani kan ti ko mu adehun atilẹba rẹ ṣẹ. Gẹgẹbi oluyanju kan laipẹ ni La Jornada, iru aini igboya lati gba awọn iṣowo agbegbe fun awọn ikuna wọn paapaa yorisi diẹ ninu awọn 'Awọn aṣoju Kristiẹni Democrat [lati] ni awọn ibeere nipa ipinlẹ ti n ṣe atilẹyin ailagbara iṣowo' [2].
Ṣugbọn tẹsiwaju ipo iṣe, jẹ pataki ohun ti ijọba Bachelet ti jẹ nipa ati iru awọn eto imulo lati gba awọn aladani laaye lati jẹun lati inu awọn apamọ gbogbogbo jẹ apẹẹrẹ kedere ti eyi. Bakanna, irẹwẹsi ijọba lati ṣe iwọntunwọnsi ninu ariyanjiyan ile-iṣẹ laarin ile-iṣẹ iwakusa BHP Billiton ati awọn agbanisiṣẹ ni La Escondida mi ni ọdun to kọja, ṣe afihan pe lẹhin titẹ nla ti gbogbo eniyan ni ijọba Chile n fẹ lati ṣe ẹgbẹ pẹlu awọn oṣiṣẹ ti o wa owo-iṣẹ to dara julọ [3].
Paapaa pẹlu ifarakanra ti o yanju, lẹhin ọkan ninu awọn ikọlu ti o gunjulo julọ nipasẹ awọn awakusa Chile ni itan-akọọlẹ aipẹ, ijọba Bachelet le dojuko awọn iṣe ile-iṣẹ ti o bajẹ diẹ sii bi awọn nọmba nla ti awọn oṣiṣẹ ko gba awọn alekun owo-oya iwọntunwọnsi - botilẹjẹpe awọn ile-iṣẹ iwakusa, nitori Ariwo Kannada, n ṣe igbasilẹ awọn ere ti n ṣe igbasilẹ.
Ni eto-ẹkọ ati ilera, awọn iwe-ẹri ijọba tun ti wa labẹ ibeere. Ni ọdun kan ati idaji to kọja, Chile ti rii idagbasoke ti ronu Penguin nipasẹ awọn ọmọ ile-iwe giga ti o beere pe eto eto ẹkọ archaic ti iṣeto labẹ ijọba ijọba ologun ko ṣe ojurere fun awọn ti o ni owo-wiwọle giga mọ. Lẹhin ẹgbẹẹgbẹrun awọn ọmọ ile-iwe ti mu lọ si opopona ni kutukutu ọdun to kọja, ati nigbagbogbo awọn ọlọpa ti fi irẹwẹsi ni irẹwẹsi (ẹnikan ko tii sọ fun ọlọpaa, Carabineros de Chile, pe ninu ijọba tiwantiwa ọkan ni ẹtọ lati fi ehonu han), ijọba Bachelet. gba pe awọn ẹdun awọn ọmọ ile-iwe ni ipilẹ ni otitọ. Ikẹkọ ni awọn yara ikawe pẹlu awọn oke jijo ati awọn ijoko ti ko pe ati awọn tabili yoo yipada, ni ibamu si ijọba, sibẹsibẹ titi di isisiyi, awọn iṣe kekere ni a ti ṣe.
Bakanna, ni ilera, awọn ikuna Bachelet ti binu ọpọlọpọ. Ti o sọ pe o ti ṣeto awọn ile-iwosan tuntun ni gbogbo orilẹ-ede naa, Dokita Juan Luis Castro - ori ti Ẹgbẹ Onisegun (Colegio Medico) - laipẹ sọ pe, 'Awọn nkan ni lati pe nipasẹ orukọ wọn ati ti awọn ile-iwosan mẹjọ ti Alakoso kede, nikan márùn-ún bá ẹ̀yà kan náà mu’ [4]. Botilẹjẹpe o sọ pe o gbagbọ pe a ti sọ asọtẹlẹ ti Alakoso, Castro ṣafikun pe “ẹtan wa, aṣiṣe kan eyiti o gbọdọ ṣe atunṣe” fifi kun pe, “O han gbangba euphemism lati sọrọ ti awọn ile-iwosan laisi awọn ibusun”.
Lẹ́yìn náà, ọ̀rọ̀ àwọn ọmọ ìbílẹ̀ Chile wà tí wọ́n jẹ́ agbéraga jù lọ.
Lakoko ti o wa labẹ ijọba ijọba ologun, awọn oludari wọn jiya ipanilaya ti o buruju ati pe wọn ti fi ilẹ wọn silẹ ni ifẹ ti Gbogbogbo tabi awọn onile agbegbe, loni ijọba Bachelet kan fi ori rẹ sinu iyanrin lori ọran ti awọn ẹtọ ilẹ abinibi. Paapaa ti o buruju, o ti gba laaye awọn ofin ipanilaya ipanilaya ti iṣeto labẹ ijọba apaniyan, ti ijọba Eko si fun ni okun, lati lepa awọn aṣaaju Mapuche ti awọn ile-iṣẹ ajeji ti n halẹ si awọn ile-iṣẹ ajeji ni ile-iṣẹ igbo.
Gẹ́gẹ́ bí Carmen Curihuentro Llancaleo – oníjàgídíjàgan ọmọ ìbílẹ̀ – ti ṣàlàyé láìpẹ́ ní àpéjọpọ̀ kan ní Sydney, Australia ní ọdún tí ó kọjá, ó wà lábẹ́ ìmọ̀lára pé gẹ́gẹ́ bí ẹni tí a ń fìyà jẹ tẹ́lẹ̀ rí, dájúdájú Bachelet yóò ní ìyọ́nú púpọ̀ síi sí ipò àwọn ènìyàn rẹ̀ àti ìrúfin ẹ̀tọ́ ènìyàn tí wọ́n ń ṣe. ti farada nipasẹ ipinle. Lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn agbábọ́ọ̀lù aráàlú ló ń ṣọ̀fọ̀ ní àwọn ẹ̀wọ̀n Chile lórí ẹ̀sùn tí wọ́n fi kàn án gẹ́gẹ́ bí àwọn onílé àdúgbò ní gúúsù ṣe ń gba òfin lọ́wọ́ wọn lòdì sí àwọn àjọ ìbílẹ̀. Òótọ́ ni irú ètò ìdájọ́ bẹ́ẹ̀, àti àìsí ìfẹ́ láti ọwọ́ ìjọba láti rí i pé àwọn aráàlú rẹ̀ gba ìdánwò títọ́, yẹ kí a béèrè lọ́wọ́ rẹ̀.
Bakanna, ifaramọ ti iṣakoso si ofin 1980 pẹlu gbolohun ọrọ rẹ ti o dinku ipa ti ipinlẹ ni ọja naa, ti o si fofinde lati ṣe idalọwọduro ni awọn apakan anfani si olu ikọkọ, ṣe afihan ifaramọ ijọba si Neo-liberalism. Botilẹjẹpe idiyele giga ti bàbà, awọn ere lati awọn ile-iṣẹ igbo - ni idiyele ilolupo nla si awọn iran iwaju - ati inawo awujọ iwọntunwọnsi ṣe alaye pupọ ti ohun ti a pe ni 'iyanu Chilean', otitọ pe awọn orisun orilẹ-ede ko ni ailopin dabi ẹni pe o sa fun ọpọlọpọ eniyan. imaginations inu Bachelet ká minisita.
Nitorinaa idi ti iṣọpọ agbegbe loni ti o ni igbega nipasẹ awọn ayanfẹ ti Venezuela, Argentina, Cuba, Ecuador, Bolivia ati si diẹ ninu awọn Brazil, ṣe pataki pupọ ti Latin America ba ni lati ṣe imudojuiwọn, fi idi iselu ati isokan eto-ọrọ mulẹ, ati (ọjọ kan) ṣunadura pẹlu Washington lori awọn ofin dogba diẹ sii. Ninu ilana yii, ipa ti Chile ti jẹ itiju pupọ ti ko ba jẹ itiju. Lati ijọba Eko, Ilu Chile ti dun pupọ lati fowo si awọn adehun iṣowo ọfẹ-meji pẹlu Amẹrika, China, Singapore ati Columbia. Igbẹhin jẹ ọkan ninu awọn alabaṣiṣẹpọ iṣowo nla ti Chile ni agbegbe lakoko ti o tun le beere akọle ti irufin ẹtọ eniyan ti o buruju ni Latin America.
Laarin ọdun 2006, nigbati ọpọlọpọ awọn alafojusi kariaye ṣe akiyesi jegudujera idibo nla ti o ji oludije aarin-osi Andres Manuel López Obrador ti Alakoso ni Ilu Meksiko.5], Bachelet, pẹlú pẹlu US Aare Bush, wà ni akọkọ ni ekun lati mọ Felipe Calderón bi awọn titun Aare. Laipẹ Bachelet ṣabẹwo si Ilu Meksiko ati pẹlu ẹlẹgbẹ alaarẹ rẹ kede pe wọn fẹ lati 'gba ni akoko kukuru ti o ṣeeṣe awọn abajade ti o ṣe ojurere agbegbe iṣowo naa'[6]. Botilẹjẹpe ija ogun ti awujọ Ilu Meksiko tẹsiwaju bi orilẹ-ede naa ṣe duro riru lati jegudujera idibo ti ọdun to kọja, ati pe osi ti o buruju nipasẹ awọn eto imulo neoliberal, Bachelet ko dabi ẹni pe o ni wahala pupọ pẹlu ile-iṣẹ Calderon.
Bachelet tun ṣe afihan awọn awọ rẹ siwaju nigbati awọn orilẹ-ede Latin America ni lati yan ni ọdun to kọja laarin Guatemala ati Venezuela fun ijoko ni Igbimọ Aabo ni Ajo Agbaye. Iyalẹnu ti nini lati ṣe atilẹyin Venezuela lori Guatemala ti AMẸRIKA ṣe atilẹyin - eyiti awọn ọmọ ogun para-ogun ti a ti fi silẹ jẹ olokiki fun iwọn abysmal ti orilẹ-ede ti ifipabanilopo ati ipaniyan ti awọn obinrin - fihan pupọ pupọ fun Alakoso abo ti ara ẹni. Labẹ titẹ, ijọba rẹ kọ silẹ lakoko idibo naa.
Ti o ba ti ọkan ka Chile ká ṣàdánwò ni jù ijoba tiwantiwa labẹ awọn Allende ijoba ati Bachelet ká ti o ti kọja, awọn ti isiyi idagbasoke ni Venezuela, ati Chile ká osise ipo si wọn, dajudaju dabi ironic. Lori ọpọlọpọ awọn ọran ti awọn orilẹ-ede mejeeji ti ni ikọlu ijọba ilu lakoko ti Chile titi di isisiyi ti yan lati ma jẹ apakan ti awọn iṣẹ akanṣe agbegbe bii TeleSur - ipilẹṣẹ igbohunsafefe apapọ nipasẹ Venezuela, Argentina, Urugue ati Cuba ti o ni ero lati koju isọdi aṣa ti awọn nẹtiwọọki AMẸRIKA bii CNN.
Laipẹ, ninu nkan ti o nifẹ ninu Washington Post ni Oṣu Karun ọjọ 17, Juan Forrero ṣe akiyesi ikopa pupọ ti Venezuelans ni awọn igbimọ agbegbe eyiti: 'Ni awọn agbegbe, [jẹ] lile lati wa ohunkohun bikoṣe itara bubbling' [7]. Ferrero kowe pe:
Awọn ọmọ ẹgbẹ igbimọ ni a yan, ati pe ọkọọkan n ṣakoso igbimọ kan ti o kan ararẹ pẹlu ọran bii eto-ẹkọ tabi itọju ilera tabi awọn iṣẹ ọdọ. Nigbati a ba ṣe awọn ipinnu nla, wọn gbọdọ fi wọn siwaju apejọ agbegbe ti awọn olugbe, ti o ṣojuuṣe ni apapọ awọn idile 400. Awọn ipinle pese igbeowosile fun kan jakejado ibiti o ti ise agbese.
Botilẹjẹpe esan ko yẹ ki eniyan jẹ awọn oludari ti o dara bi Hugo Chavez ati kuna lati tọka awọn abawọn ninu iṣakoso rẹ, awọn iṣe ti o wa loke ti a ṣalaye nipasẹ Forrero jẹ esan wọpọ ni Venezuela. Oṣu Kejila to kọja ni otitọ iwadii nla nipasẹ Latinobarómetro - ile-iṣẹ idibo kan ti o da ni Chile - ṣe akiyesi pe ni kete lẹhin awọn ara ilu Urugue, awọn ara ilu Venezuela ṣe awọn iwo oju-rere giga ti awọn ile-iṣẹ ijọba tiwantiwa wọn. Chile ni apa keji ni ipo kẹjọ, o kan loke Columbia [8].
Ni ọjọ iwaju, awọn ara ilu Chile le pinnu daradara lati faagun ijọba tiwantiwa wọn bi awọn ikuna ti ijọba Concertación ati ifaramọ rẹ si awọn eto imulo ọja ọfẹ ti han gbangba. Ni bayi botilẹjẹpe, awọn ita ti o n wa ijọba tiwantiwa ni Latin America, ati ni pataki, awọn adanwo ti o nifẹ ninu imugboroja rẹ, le yan lati ṣabẹwo si awọn orilẹ-ede bii Venezuela, Bolivia, Ecuador ati Argentina. Ni Chile, titi di isisiyi, iwọ yoo wa Alakoso kan ti o pe ararẹ ni awujọ awujọ, twinkles ni awọn egbegbe ti eto naa pẹlu awọn atunṣe diẹ, ṣugbọn kii ṣe pupọ miiran.
Rodrigo Acuña jẹ oniroyin ọfẹ ọfẹ ti o da ni Sydney Australia. O ṣe amọja ni awọn ọran Latin America ati ni ọdun 2005, o fun ni ẹbun Benchmark ni Awọn ẹkọ Hispanic nipasẹ Ile-ẹkọ giga ti New South Wales. O kọwe nigbagbogbo pẹlu New Matilda ati pe o ti tẹjade ni El Espaà ±ol en Australia, Eureka Street, Lori Ero Laini: Iwe akọọlẹ e-iwe ti Australia ti ariyanjiyan awujọ ati iṣelu ati Iwe akọọlẹ Latino New York, laarin awọn miiran.
Awọn akọsilẹ
[1] Raúl Zibechi, 'Chile: Idaamu ni Neoliberal Paradise', ZNET, 21 May 2007. Ni akọkọ ti a tẹjade ni La Jornada, Mexico, ni 18 May 2007.
[2] Ibid.
[3] Makiko Kurosaki, 'Ikọlu iwakusa ti Chile ni La Escondida ti pari, ṣugbọn Ijakadi Iṣẹ Iṣẹ ti Orilẹ-ede tẹsiwaju', Council of Hemispheric Affairs, 21 Kẹsán 2006.
[4] Colegio Medico de Chile AG 'Desconcertantes anuncios de nuevos awọn ile iwosan', Oṣu Kẹjọ Ọjọ 25, Ọdun 2007.
[5] Rodrigo Acuña, 'Meksiko: Ohun ijinlẹ ti Awọn Idibo Sonu', New Matilda, 13 Kẹsán 2006.
[6]Mexico, Chile fidi awọn iwe ifowopamosi', El Universal, Miercoles 21 de marzo de 2007.
[7] Juan Forero, 'Venezuela Jẹ ki Awọn igbimọ Bloom', Washington Post, Oṣu Karun ọjọ 17, Ọdun 2007.
[8]Latinobarómetro Iroyin 2006', Latinobarómetro, December 2006. Online ni:
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun