MELBOURNE - Awọn ipaniyan ti ko ni idajọ, awọn ipadanu, ijiya, ifipabanilopo ati ifọkansi ti ipanilaya ti awọn olugbeja ẹtọ eniyan. Eyi jẹ igbesi aye ni Aceh ni ọdun marun sẹyin; o tun jẹ igbesi aye ni Aceh loni. Ṣafikun si iyẹn awọn ikọlu nipasẹ awọn eniyan aimọ lori awọn ẹgbẹ alabojuto alafia ati awọn amayederun wọn, ati imuni ti awọn oludunadura osise, ati pe ọkan ti ṣapejuwe agbegbe laarin eyiti Adehun Ifijiṣẹ ti Awọn ogun (CoHA) tiraka lati ye.
Adehun naa jẹ igbiyanju lati mu alaafia wá si agbegbe Indonesian ti o ni wahala, ṣugbọn iparun ti o ni ewu ti CoHA ti o ṣe adehun agbaye yoo ṣe ọna fun awọn ologun Indonesian lati tu agbara rẹ silẹ lori 4 milionu Acehnese, eyiti o pọju ninu ẹniti o fẹ ipinle ominira.
The Free Aceh Movement (GAM) ati awọn Republic of Indonesia wole awọn CoHA lori Kejìlá 9. Awọn ifilelẹ ti awọn ojuami ti awọn iwe ni a mimu ilana ti demilitarization, ohun gbogbo-jumo ibaraẹnisọrọ, ati awọn idibo ni 2004. Ni afikun, awọn adehun pese fun. igbimọ aabo apapọ kan (JSC) lati ṣe atẹle imuse ati ṣe iwadii awọn irufin.
Ṣugbọn diẹ ninu awọn ipilẹ ati awọn abawọn igbekalẹ wa laarin adehun naa. Awọn alaye ti o dara ti diẹ ninu awọn aaye wọnyi ko le ṣe adehun lori ni ipele idunadura, ati pe a gbagbe. Esi ni? CoHA ni aawọ ti idanimọ eyiti o yori si ikuna ti o sunmọ. Iwa rẹ bi ijọba Indonesia ṣe mọ yatọ si eyiti GAM ti mọ. Awọn aaye mẹta lori eyiti idanimọ ti COHA wa ninu idaamu ni atẹle yii:
Demilitarization - GAM ti funni ni ibi-itọju apakan ti awọn ohun ija rẹ, Jakarta ti funni lati dapọ awọn ọmọ ogun lati abule kan si ekeji lakoko ti o nyọ awọn oṣiṣẹ ologun diẹ sii labẹ ibora ti okunkun ati nipasẹ okun. Ifọrọwanilẹnuwo gbogbo-gbogbo – eyi ṣi ṣiyemeji. Pẹlupẹlu, ilana nipasẹ eyiti ọrọ sisọ yii yoo waye ko tii gba adehun. Ati idanimọ ti ibaraẹnisọrọ funrararẹ jẹ ohun ijinlẹ. Awọn idibo ni ọdun 2004 - ijọba ti o da lori Jakarta tumọ eyi lati tumọ si awọn idibo gbogbogbo deede nitori ọdun yẹn. Ṣugbọn si GAM (ati si Acehnese pupọ julọ), o tumọ si awọn idibo agbegbe lati gba eniyan laaye ohun tiwantiwa nipa ọran agbegbe kan.
Ni afikun si awọn abawọn igbekalẹ wọnyi ninu adehun naa, awọn igbiyanju mẹta ti o han gedegbe ati aṣiwere ti wa nipasẹ ijọba Indonesia lati ba CoHA jẹ. Ni akọkọ, awọn ikọlu lori JSC nipasẹ awọn ẹgbẹ ti ologun. Fi ọkan wa pada si awọn ọmọ-ogun ni East Timor: ti a gbaṣẹ, ni ihamọra ati ikẹkọ nipasẹ awọn ologun Indonesia. O jẹ oju iṣẹlẹ kanna ni Aceh, ati pe wiwa ti ologun kii ṣe tuntun nibẹ ṣugbọn o ti jẹwọ laipẹ. JSC funrararẹ, ti ọpọlọpọ ro pe o jẹ pro-Jakarta, ti sọ pe o gbagbọ pe awọn ikọlu naa ni a ṣeto daradara ati gba o ṣeeṣe ti ilowosi ti awọn ẹgbẹ ti o ṣe atilẹyin ologun. JSC ti da pada si Banda Aceh - olu-ilu - fun awọn idi aabo, ti o fi ologun silẹ ni ominira lati ṣe pẹlu aibikita, nitori pe ko si iwadii bayi ti awọn irufin ti CoHA.
Igbiyanju keji lati ba adehun naa jẹ ni ipinfunni ipari ti GAM kọ ibi-afẹde iṣelu rẹ ti ominira gẹgẹbi ipo iṣaaju ti itesiwaju ọrọ naa. Ijọba Jakarta tun n tẹnu mọ pe ki ijiroro siwaju waye ni Indonesia. Eyi ko ṣe itẹwọgba fun ẹgbẹ ipinya.
Idagbasoke kẹta ati idaamu tuntun ni imuni ti awọn oludunadura GAM mẹrin mẹrin ni Aceh ni ọjọ Jimọ Oṣu Karun ọjọ 9. Wọn ti atimọle fun ọjọ meji ṣaaju ki wọn to tu wọn silẹ. Ni igba diẹ, ọlọpa ati ologun sọ pe wọn pinnu lati fi ẹsun awọn mẹrin wọnyi pẹlu ipanilaya. Gbogbo awọn iṣe wọnyi lodi si ẹmi mejeeji ati lẹta ti CoHA. Awọn ase ti awọn adehun wà dín: a cessation ti ogun. Eyi ti fihan pe ko ṣee ṣe.
GAM ni iwuri lati fowo si adehun ti o kere ju-pipe ni ireti pe yoo ṣii aaye ijọba tiwantiwa fun iṣipopada awujọ araalu ni Aceh lati lepa alaafia ati ojutu iṣelu si rogbodiyan ọdun-ọdun. Abala 2 (f) ti COHA ṣe ipese fun awujọ ara ilu lati ṣalaye awọn ẹtọ tiwantiwa wọn tabi awọn ero laisi idiwọ. Ṣugbọn aaye ti o wọpọ laarin ohun ti a kọ ni CoHA ati abajade ti o wulo jẹ akiyesi nikan nipasẹ isansa rẹ. Lati Oṣu Kejila ni otitọ ti dínku aaye iselu tiwantiwa ni Aceh. Awọn ti o ti ni igboya lati fi ehonu han ni iwa-ipa ti n tẹsiwaju ati aini idajọ, ati lati beere aaye kan fun gbọ ohun wọn, ti ara wọn di awọn ibi-afẹde.
Ni ifihan kan ni Oṣu Kini, awọn ọmọ abule mẹrin ni o yinbọn nipasẹ ẹgbẹ ọlọpa alagbeka olokiki nigbati wọn lọ si apejọ alaafia kan lati beere fun imuse ijọba ni kikun ti ipa ara ilu ni CoHA.
Ni afikun, awọn ọlọpa ti mu ọmọ ẹgbẹ olokiki kan ti ẹgbẹ ara ilu, Muhammad Nazar, alaga ti Aceh Referendum Information Centre (SIRA). O sọ asọye nipa adehun ni ipade Oṣu Kini. Ní báyìí tí wọ́n fẹ̀sùn kàn án pé ó ń tan ìṣọ̀tẹ̀ sí ìjọba, ọ̀gá ọlọ́pàá àdúgbò ti sọ pé òun máa fẹ́ rí Nazar láti lo ọdún márùn-ún sẹ́wọ̀n.
Awọn alaṣẹ ni atokọ dagba ti awọn ti wọn fi ẹsun ti itankale ikorira si ipinlẹ naa, pẹlu Kautsar (alaga iṣaaju ti Acehnese Democratic Resistance Front - FPDRA). Kautsar ati ọpọlọpọ awọn miiran ti lọ si nọmbafoonu lati yago fun ayanmọ kanna bi Nazar. Ọlọpa agbegbe ati ologun, labẹ aṣẹ lati ọdọ ijọba ni Jakarta, ni ipa ti ipalọlọ awọn ohun ti awọn eniyan wọnyi ati ti awọn ti wọn ṣe aṣoju.
Awọn ọmọ ogun ni Aceh ti wa ni gbigbọn giga; ọpọlọpọ awọn diẹ sii wa ni ọna wọn lọ si oju-ogun ati pe a ti ṣe ipese ni awọn agbegbe agbegbe fun sisan asasala ti a reti lati agbegbe iṣoro ti ogun ba bẹrẹ. Awọn awọsanma ogun n pejọ lori Aceh. Agbegbe agbaye pẹlu ohun kan ti sọ pe o ṣe atilẹyin isokan ti ipinle Indonesia. Ibeere naa jẹ "ni idiyele wo?"
Agbegbe agbaye gbọdọ tẹ ijọba Indonesian lati ṣe atilẹyin lẹta ati ẹmi ti CoHA. Ilana ti ibaraẹnisọrọ yẹ ki o tun bẹrẹ laisi awọn ipo iṣaaju, ati iwe-ipamọ ti o fowo si lori aabo ti awọn oludunadura. Ẹnikan ko le ni ibaraẹnisọrọ to nilari nigbati ọkan ninu awọn ẹgbẹ wa labẹ irokeke igbagbogbo ti imuni nipasẹ ekeji. O yẹ ki o tun jẹ idanimọ gbooro ati idalẹbi ti awọn igbiyanju nipasẹ awọn ara Indonesia lati ba gbogbo ilana jẹ. Eyi le jẹ aye ikẹhin fun alaafia ni Aceh fun ọdun pupọ. Ṣugbọn awọn ara Indonesia ti ta ibọn ikilọ “ko si kikọlu” kọja ọrun ti ọkọ oju-omi kariaye. Wọn ti sọ pe iṣe yii ko ṣe pataki ni akawe pẹlu ogun Iraq, nitori pe ọba-alaṣẹ tiwọn nikan ni o wa ninu ewu. Ifiranṣẹ ti a ko sọ: A ṣe akiyesi iṣaaju ti a ṣeto nipasẹ ikọlu Iraaki ati yiyọkuro ijọba “aiṣefẹ”, ati pe a pinnu lati lo anfani ni kikun ti oju-ọjọ iṣelu kariaye lọwọlọwọ lati lepa ojutu ologun ni Aceh.
Oju-ọjọ iṣelu kariaye ti ode oni pese aaye pipe fun ipakupa kan. Ọkan ninu awọn ologun ti o buruju julọ ni agbaye n pejọ lori Aceh. Ilana opopona si ogun, iku ati iparun jẹ kedere fun gbogbo eniyan lati rii. Awọn aṣaju nla wa ti awọn iye ijọba tiwantiwa dabi ẹni pe wọn n jo si ohun orin ti ologun Indonesia. Awọn Acehnese yoo wa ni rubọ ni orukọ ogun lori ipanilaya, ọrọ-aje ati realpolitik. Awọn ẹkọ ti a kọ lati East Timor? O han, ko si.
Lesley McCulloch jẹ ẹlẹgbẹ iwadi ni Monash Asia Institute, Melbourne.
- Kurt Biddle Alakoso, Indonesia Human Rights Network [imeeli ni idaabobo] www.IndonesiaNetwork.org Apoti Apoti 2162 Berkeley, CA 94702-0162 USA (510) 559-7762 foonu (561) 760-0456 eFax
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun