Atẹle atẹle ni lati Awọn nkan 23 ti wọn ko sọ fun ọ Nipa Kapitalisimu by Ha-Joon Chang.
Nkan 1: Ko si iru nkan bi ọja ọfẹ
Ohun ti won so fun o
Awọn ọja nilo lati jẹ ọfẹ. Nigbati ijọba ba dabaru lati sọ kini awọn olukopa ọja le ṣe tabi ko le ṣe, awọn orisun ko le ṣàn si lilo daradara julọ wọn. Ti eniyan ko ba le ṣe awọn ohun ti wọn rii ni ere julọ, wọn padanu imoriya lati ṣe idoko-owo ati tuntun. Nitorinaa, ti ijọba ba fi opin si awọn iyalo ile, awọn onile padanu imoriya lati ṣetọju awọn ohun-ini wọn tabi kọ awọn tuntun. Tabi, ti ijọba ba ni ihamọ awọn iru awọn ọja inawo ti o le ta, awọn ẹgbẹ adehun meji ti o le ni anfani lati awọn iṣowo tuntun ti o mu awọn iwulo idiosyncratic wọn mu ko le gba awọn anfani ti o pọju ti adehun ọfẹ. Awọn eniyan gbọdọ wa ni “ominira lati yan,” gẹgẹbi akọle ti onimọran-ọja ọfẹ Milton Friedman iwe olokiki ti lọ.
Ohun ti wọn ko sọ fun ọ
Ọja ọfẹ ko si. Gbogbo ọja ni diẹ ninu awọn ofin ati awọn aala ti o ni ihamọ ominira yiyan. Ọja kan dabi ọfẹ nikan nitori a gba lainidi gba awọn ihamọ abẹle ti a kuna lati rii wọn. Bawo ni “ọfẹ” ọja jẹ ko le ṣe asọye ni otitọ. O ti wa ni a oselu definition. Ibeere deede nipasẹ awọn onimọ-ọrọ-ọrọ-ọja ọfẹ pe wọn n gbiyanju lati daabobo ọja naa lọwọ kikọlu ti iṣelu nipasẹ ijọba jẹ eke. Ijọba n kopa nigbagbogbo ati pe awọn onijaja ọfẹ wọnyẹn ni itara iṣelu bi ẹnikẹni. Bibori awọn Adaparọ ti o wa ni iru ohun kan bi ohun objectively telẹ "ọja free" ni akọkọ igbese si ọna oye kapitalisimu.
Iṣẹ yẹ lati jẹ ọfẹ
Ni 1819 ofin titun lati ṣe ilana iṣẹ ọmọ, Ofin Ilana Awọn ile-iṣẹ Owu, ti gbekalẹ ni Ile-igbimọ Ilu Gẹẹsi. Ilana ti a dabaa jẹ iyalẹnu “ifọwọkan ina” nipasẹ awọn iṣedede ode oni. Yoo gbesele iṣẹ ti awọn ọmọde kekere - iyẹn ni, awọn ti o wa labẹ ọdun mẹsan. Awọn ọmọde ti o dagba (ti o wa laarin mẹwa ati mẹrindilogun) yoo tun gba ọ laaye lati ṣiṣẹ, ṣugbọn pẹlu awọn wakati iṣẹ wọn ti o ni ihamọ si mejila fun ọjọ kan (bẹẹni, wọn n lọ rirọ lori awọn ọmọde). Awọn ofin tuntun lo si awọn ile-iṣelọpọ owu nikan, eyiti a mọ pe o jẹ eewu alailẹgbẹ si ilera awọn oṣiṣẹ.
Ilana naa fa ariyanjiyan nla. Àwọn alátakò rí i pé ó ń ba ìjẹ́mímọ́ ti òmìnira àdéhùn jẹ́, tí wọ́n sì tipa bẹ́ẹ̀ ba ìpilẹ̀ṣẹ̀ ọjà ọ̀fẹ́ jẹ́. Nígbà tí wọ́n ń jiyàn lórí òfin yìí, àwọn kan lára àwọn mẹ́ńbà Ilé Ìgbìmọ̀ Aṣòfin ti tako rẹ̀ nítorí pé “ó yẹ kí òṣìṣẹ́ wà lómìnira.” Awọn ariyanjiyan wọn sọ pe: awọn ọmọde fẹ (ati nilo) lati ṣiṣẹ, ati awọn oniwun ile-iṣẹ fẹ lati gba wọn; Kini iṣoro naa?
Loni, paapaa awọn olufojusi ọja ọfẹ ti o ni itara julọ ni Ilu Gẹẹsi tabi awọn orilẹ-ede ọlọrọ miiran kii yoo ronu lati mu iṣẹ awọn ọmọde pada gẹgẹbi apakan ti package ominira ọja ti wọn fẹ. Bibẹẹkọ, titi di ipari 19th tabi ibẹrẹ ọrundun 20th, nigbati a ṣe agbekalẹ awọn ilana iṣẹ ọmọ ni pataki akọkọ ni Yuroopu ati Ariwa America, ọpọlọpọ awọn eniyan ti o bọwọ ṣe idajọ ilana iṣẹ ọmọ lati lodi si awọn ipilẹ ti ọja ọfẹ.
Bayi ni a rii, “ominira” ti ọja jẹ, bii ẹwa, ni oju ti oluwo. Ti o ba gbagbọ pe ẹtọ awọn ọmọde lati ma ni lati ṣiṣẹ ṣe pataki ju ẹtọ awọn oniwun ile-iṣẹ lati ni anfani lati bẹwẹ ẹnikẹni ti wọn rii ni ere julọ, iwọ kii yoo rii wiwọle lori iṣẹ ọmọ bi irufin lori ominira ti ominira ọja iṣẹ. Ti o ba gbagbọ idakeji, iwọ yoo rii ọja “aini ọfẹ” kan, ti o di ẹwọn nipasẹ ilana ijọba ti ko tọ.
A ko ni lati pada sẹhin awọn ọgọrun ọdun meji lati rii awọn ilana ti a gba fun lasan (ati gba bi “ariwo ibaramu” laarin ọja ọfẹ) ti a koju ni pataki bi o ṣe ba ọja ọfẹ jẹ, nigbati akọkọ ṣe ifilọlẹ. Nigbati awọn ilana ayika (fun apẹẹrẹ, awọn ilana lori ọkọ ayọkẹlẹ ati awọn itujade ile-iṣẹ) han ni ọdun diẹ sẹhin, ọpọlọpọ ni atako wọn bi awọn irufin to ṣe pataki lori ominira wa lati yan. Awọn alatako wọn beere: ti awọn eniyan ba fẹ lati wakọ sinu awọn ọkọ ayọkẹlẹ idoti diẹ sii tabi ti awọn ile-iṣelọpọ ba rii diẹ sii awọn ọna iṣelọpọ idoti diẹ sii ni ere, kilode ti ijọba yoo ṣe idiwọ fun wọn lati ṣe iru awọn yiyan bẹ? Loni, ọpọlọpọ eniyan gba awọn ilana wọnyi gẹgẹbi "adayeba." Wọn gbagbọ pe awọn iṣe ti o ṣe ipalara fun awọn ẹlomiran, sibẹsibẹ laimọọmọ (bii idoti), nilo lati ni ihamọ. Wọn tun loye pe o jẹ oye lati lo iṣọra ti awọn orisun agbara wa, nigbati ọpọlọpọ ninu wọn ko ṣe isọdọtun. Wọn le gbagbọ pe idinku ipa eniyan lori iyipada oju-ọjọ jẹ oye paapaa.
Ti ọja kanna ba le ni akiyesi lati ni awọn iwọn oriṣiriṣi ti ominira nipasẹ awọn eniyan oriṣiriṣi, ko si ọna ohun to gaan lati ṣalaye bi ọja yẹn ṣe jẹ ọfẹ. Ni awọn ọrọ miiran, ọja ọfẹ jẹ iruju. Ti diẹ ninu awọn ọja ba wo ọfẹ, o jẹ nitori pe a gba patapata awọn ilana ti o n gbe wọn soke ti wọn di alaihan.
Piano onirin ati kungfu oluwa
Gẹ́gẹ́ bí ọ̀pọ̀ ènìyàn, nígbà tí mo wà lọ́mọdé, gbogbo àwọn ọ̀gá kung fu tí ń tako agbára òòfà wọ̀nyẹn wú mi lórí nínú fíìmù Hong Kong. Bii ọpọlọpọ awọn ọmọde, Mo fura, Mo ni ibanujẹ kikoro nigbati mo kọ pe awọn ọga wọnyẹn ti kọkọ rọra lori awọn onirin piano.
Ọja ọfẹ jẹ diẹ bi iyẹn. A gba ẹtọ ti awọn ilana kan patapata ti a ko rii wọn. Ayẹwo diẹ sii ni pẹkipẹki, awọn ọja ti han lati wa ni idasile nipasẹ awọn ofin - ati ọpọlọpọ ninu wọn.
Lati bẹrẹ pẹlu, nibẹ ni kan tobi ibiti o ti awọn ihamọ lori ohun ti o le wa ni ta; ati ki o ko o kan bans lori "kedere" ohun gẹgẹ bi awọn narcotic oloro tabi eda eniyan ara. Awọn idibo idibo, awọn iṣẹ ijọba ati awọn ipinnu ofin kii ṣe fun tita, o kere ju ni gbangba, ni awọn ọrọ-aje ode oni, botilẹjẹpe wọn wa ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede ni igba atijọ.
Awọn aaye ile-ẹkọ giga le ma ta nigbagbogbo, botilẹjẹpe ni diẹ ninu awọn orilẹ-ede owo le ra wọn - boya nipasẹ (laiṣe ofin) san awọn yiyan tabi (ni ofin) fifun owo si ile-ẹkọ giga. Ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede ti gbesele iṣowo ni ohun ija tabi oti. Nigbagbogbo awọn oogun ni lati ni iwe-aṣẹ ni gbangba nipasẹ ijọba, lori ẹri aabo wọn, ṣaaju ki wọn le ta ọja. Gbogbo awọn ilana wọnyi jẹ ariyanjiyan ti o lagbara - gẹgẹ bi idinamọ lori tita eniyan (iṣowo ẹrú) jẹ ọdun kan ati idaji sẹhin.
Awọn ihamọ tun wa lori ẹniti o le kopa ninu awọn ọja. Ilana iṣẹ ọmọ ni bayi gbesele titẹsi awọn ọmọde sinu ọja iṣẹ. Awọn iwe-aṣẹ nilo fun awọn oojọ ti o ni awọn ipa pataki lori igbesi aye eniyan, gẹgẹbi awọn dokita tabi awọn agbẹjọro (eyiti o le funni nigbakan nipasẹ awọn ẹgbẹ alamọdaju ju ti ijọba lọ). Ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede gba awọn ile-iṣẹ nikan pẹlu diẹ ẹ sii ju iye kan ti olu lati ṣeto awọn banki. Paapaa ọja-ọja, ti iṣeduro rẹ ti jẹ idi ti 2008 agbaye ipadasẹhin, ni awọn ilana lori tani o le ṣowo. O ko le kan yipada ni New York Stock Exchange (NYSE) pẹlu apo ti awọn mọlẹbi ki o ta wọn. Awọn ile-iṣẹ gbọdọ mu awọn ibeere atokọ ṣẹ, pade awọn iṣedede iṣatunṣe lile lori nọmba kan ti awọn ọdun, ṣaaju ki wọn to le funni ni awọn ipin wọn fun iṣowo. Iṣowo awọn mọlẹbi nikan ni o nṣe nipasẹ awọn alagbata iwe-aṣẹ ati awọn oniṣowo.
Awọn ipo iṣowo tun pato. Ọkan ninu awọn ohun ti o ya mi lẹnu nigbati mo kọkọ lọ si Ilu Gẹẹsi ni aarin awọn ọdun 1980 ni pe eniyan le beere fun agbapada ni kikun fun ọja ti ko fẹran, paapaa ti ko ba jẹ aṣiṣe. Ni akoko yẹn, o kan ko le ṣe iyẹn ni Korea, ayafi ni awọn ile itaja ẹka iyasọtọ julọ. Ni Ilu Gẹẹsi, ẹtọ alabara lati yi ọkan rẹ pada ni a ka pe o ṣe pataki ju ẹtọ ti eniti o ta ọja lati yago fun idiyele ti o wa ninu ipadabọ awọn ọja aifẹ (sibẹsibẹ iṣẹ ṣiṣe) si olupese. Ọpọlọpọ awọn ofin miiran wa ti n ṣakoso awọn oriṣiriṣi awọn ẹya ti ilana paṣipaarọ: layabiliti ọja, ikuna ni ifijiṣẹ, aiyipada awin, ati bẹbẹ lọ. Ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede, awọn igbanilaaye pataki tun wa fun ipo ti awọn ile-itaja tita – gẹgẹbi awọn ihamọ lori titaja-ita tabi awọn ofin ifiyapa ti o fi ofin de awọn iṣẹ iṣowo ni awọn agbegbe ibugbe.
Lẹhinna awọn ilana idiyele wa. Emi ko sọrọ nibi nikan nipa awọn iṣẹlẹ ti o han gaan gẹgẹbi awọn iṣakoso iyalo tabi owo-iṣẹ ti o kere ju ti awọn onimọ-ọrọ-ọrọ-ọja ọfẹ nifẹ lati korira.
Awọn owo-iṣẹ ni awọn orilẹ-ede ọlọrọ ni ipinnu diẹ sii nipasẹ iṣakoso iṣiwa ju ohunkohun miiran lọ, pẹlu eyikeyi ofin oya ti o kere ju. Bawo ni o pọju Iṣiwa pinnu? Kii ṣe nipasẹ ọja iṣẹ “ọfẹ”, eyiti, ti o ba fi silẹ nikan, yoo pari ni rirọpo 80-90 fun ọgọrun ti awọn oṣiṣẹ abinibi pẹlu din owo, ati nigbagbogbo diẹ ti iṣelọpọ, awọn aṣikiri. Iṣiwa ti wa ni ibebe nibẹ nipa iselu. Nitorinaa, ti o ba ni iyemeji eyikeyi ti o ku nipa ipa nla ti ijọba n ṣiṣẹ ni ọja ọfẹ ti ọrọ-aje, lẹhinna da duro lati ṣe afihan pe gbogbo awọn owo-iṣẹ wa, ni gbongbo, ipinnu iṣelu.
Ni atẹle idaamu owo 2008, awọn idiyele ti awọn awin (ti o ba le gba ọkan tabi ti o ba ti ni awin oṣuwọn iyipada tẹlẹ) ti di pupọ ni isalẹ ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede ọpẹ si idinku ilọsiwaju ti awọn oṣuwọn iwulo. Ṣe iyẹn nitori lojiji awọn eniyan ko fẹ awọn awin ati awọn banki nilo lati dinku awọn idiyele wọn lati yi wọn pada? Rara, o jẹ abajade ti awọn ipinnu iṣelu lati ṣe alekun ibeere nipasẹ gige awọn oṣuwọn iwulo. Paapaa ni awọn akoko deede, awọn oṣuwọn iwulo ni a ṣeto ni ọpọlọpọ awọn orilẹ-ede nipasẹ banki aringbungbun, eyiti o tumọ si pe awọn idiyele iṣelu n wọ inu. Ni awọn ọrọ miiran, awọn oṣuwọn iwulo tun pinnu nipasẹ iṣelu.
Ti o ba jẹ pe awọn owo-owo ati awọn oṣuwọn iwulo (si iwọn pataki) ti o pinnu ni iṣelu, lẹhinna gbogbo awọn idiyele miiran jẹ ipinnu iṣelu, bi wọn ṣe ni ipa lori gbogbo awọn idiyele miiran.
Ṣe iṣowo ọfẹ jẹ itẹ?
A rii ilana kan nigba ti a ko fọwọsi awọn iye iwa ti o wa lẹhin rẹ. Ihamọ owo-ori giga ti ọrundun 19th lori iṣowo ọfẹ nipasẹ ijọba apapo AMẸRIKA binu awọn oniwun-ẹru, ti o ko rii ohunkohun ti ko tọ si pẹlu awọn eniyan iṣowo ni ọja ọfẹ. Fun awọn ti wọn gbagbọ pe eniyan le ni ohun ini, gbigbi ofin de iṣowo ni awọn ẹru jẹ ohun atako ni ọna kanna pẹlu ihamọ iṣowo ninu awọn ọja ti a ṣe. Awọn olutaja Korea ti awọn ọdun 1980 yoo jasi ti ro ibeere fun “padabọ lainidi” lati jẹ ilana ijọba ti o wuwo aiṣedeede ti o ni ihamọ ominira ọja.
Ija ti awọn iye tun wa lẹhin ariyanjiyan ode oni lori iṣowo ọfẹ la. Ọpọlọpọ awọn Amẹrika gbagbọ pe China n ṣiṣẹ ni iṣowo agbaye ti o le jẹ ọfẹ ṣugbọn kii ṣe deede. Ni iwoye wọn, nipa fifun awọn oṣiṣẹ ni owo-iṣẹ kekere ti ko gba itẹwọgba ati ṣiṣe wọn ṣiṣẹ ni awọn ipo aibikita, Ilu China dije ni aiṣododo. Kannada, ni ọna, le sọ pe ko ṣe itẹwọgba pe awọn orilẹ-ede ọlọrọ, lakoko ti o n ṣeduro iṣowo ọfẹ, gbiyanju lati fa awọn idena atọwọda si awọn ọja okeere China nipa igbiyanju lati ni ihamọ agbewọle ti awọn ọja “sweatshop”. Wọn rii pe o jẹ aiṣododo lati ni idiwọ lati lo awọn orisun nikan ti wọn ni lọpọlọpọ lọpọlọpọ - iṣẹ owo kekere.
Nitoribẹẹ, iṣoro nibi ni pe ko si ọna idi lati ṣalaye “awọn owo-iṣẹ kekere ti ko ni itẹwọgba” tabi “awọn ipo iṣẹ aiṣedeede”. Pẹlu awọn ela nla ti kariaye ti o wa ni ipele idagbasoke eto-ọrọ ati awọn iṣedede igbe, o jẹ adayeba pe kini oya ebi ni AMẸRIKA jẹ oya ti o dara ni Ilu China (apapọ jẹ 10 fun ogorun ti AMẸRIKA) ati ọrọ-ọrọ kan. ni India (apapọ jẹ 2 fun ogorun ti AMẸRIKA) Nitootọ, ọpọlọpọ awọn ara ilu Amẹrika ti o ni ẹtọ-ọrọ kii yoo ti ra awọn nkan ti awọn baba-nla tiwọn ṣe, ti o ṣiṣẹ awọn wakati pipẹ pupọ labẹ awọn ipo aiwadi. Titi di ibẹrẹ ti ọrundun ogun, apapọ ọsẹ iṣẹ ni AMẸRIKA wa ni ayika awọn wakati 60. Ni akoko naa (ni ọdun 1905, lati jẹ kongẹ diẹ sii), o jẹ orilẹ-ede kan ninu eyiti Ile-ẹjọ giga ti sọ pe ko ni ibamu si ofin ipinlẹ New York ti o fi opin si awọn ọjọ iṣẹ ti awọn akara si awọn wakati 10, lori awọn aaye pe “o fi ẹni-burẹdi lọwọ. ominira lati ṣiṣẹ niwọn igba ti o fẹ."
Bayi ri, awọn Jomitoro nipa itẹ isowo jẹ pataki nipa iwa iye ati oselu ipinu, ati ki o ko aje ni ibùgbé ori. Paapaa botilẹjẹpe o jẹ nipa ọran ọrọ-aje, kii ṣe nkan ti awọn onimọ-ọrọ-ọrọ pẹlu awọn ohun elo irinṣẹ imọ-ẹrọ wọn ni pataki ni ipese daradara lati ṣe ijọba lori.
Gbogbo eyi ko tumọ si pe a nilo lati mu ipo ibatan ati kuna lati ṣofintoto ẹnikẹni nitori ohunkohun lọ. A le (ati pe Mo ṣe) ni wiwo lori itẹwọgba ti awọn iṣedede iṣẹ ti o bori ni Ilu China (tabi orilẹ-ede miiran, fun ọran naa) ati gbiyanju lati ṣe nkan nipa rẹ, laisi gbigbagbọ pe awọn ti o ni wiwo ti o yatọ jẹ aṣiṣe ni diẹ ninu idi ori. Paapaa botilẹjẹpe Ilu China ko le ni owo-iṣẹ Amẹrika tabi awọn ipo iṣẹ Swedish, dajudaju o le mu ilọsiwaju awọn owo-iṣẹ ati awọn ipo iṣẹ ti awọn oṣiṣẹ rẹ. Nitootọ, ọpọlọpọ awọn Kannada ko gba awọn ipo ti nmulẹ ati beere awọn ilana lile. Ṣugbọn imọ-ọrọ aje (o kere ju awọn ọrọ-aje-ọja ọfẹ) ko le sọ fun wa kini awọn oya 'ọtun' ati awọn ipo iṣẹ yẹ ki o wa ni Ilu China.
Emi ko ro pe a wa ni France mọ
Ni Oṣu Keje ọdun 2008, pẹlu eto eto inawo orilẹ-ede ni idinku, ijọba AMẸRIKA ta $200 bilionu sinu Fannie Mae ati Freddie Mac, awọn ayanilowo yá, ati sọ wọn di orilẹ-ede. Lori ijẹri eyi, Alagba ijọba Republican Jim Bunning ti Kentucky ni olokiki tako iṣe naa bi nkan ti o le ṣẹlẹ nikan ni orilẹ-ede “sosialisiti” bi Faranse.
Ilu Faranse buru to, ṣugbọn ni Oṣu Kẹsan Ọjọ 19, Ọdun 2008, orilẹ-ede olufẹ Senator Bunning ti yipada si Ijọba buburu funrararẹ nipasẹ oludari ẹgbẹ tirẹ. Gẹgẹbi ero ti a kede ni ọjọ yẹn nipasẹ Alakoso George W. Bush ati lẹhinna ti a npè ni TARP (Eto Iṣeduro Ohun-ini Wahala), ijọba AMẸRIKA ni lati lo o kere ju $ 700 bilionu owo-ori owo-ori lati ra “awọn ohun-ini majele” ti n pa owo naa run. eto.
Alakoso Bush, sibẹsibẹ, ko rii awọn nkan ni ọna yẹn. O jiyan pe, dipo ki o jẹ “sosialisiti” eto naa jẹ itẹsiwaju ti eto Amẹrika ti ile-iṣẹ ọfẹ, eyiti “da lori idalẹjọ pe ijọba apapo yẹ ki o dabaru ni aaye ọja nikan nigbati o jẹ dandan.” Iyẹn nikan, ni wiwo rẹ, sisọpọ ipin nla ti eka eto inawo jẹ ọkan ninu awọn nkan pataki wọnyẹn.
Gbólóhùn Ọgbẹni Bush jẹ, dajudaju, apẹẹrẹ ti o ga julọ ti iṣelu ni ilopo-ọrọ - ọkan ninu awọn ilowosi ipinle ti o tobi julo ninu itan-akọọlẹ eniyan ni a wọ bi ilana ọja-iṣẹ miiran ti iṣẹ-ṣiṣe. Sibẹsibẹ, nipasẹ awọn ọrọ wọnyi Ọgbẹni Bush ṣe afihan ipilẹ ti o rọ lori eyiti arosọ ti ọja ọfẹ duro. Gẹgẹbi alaye naa ti ṣafihan ni kedere, kini idasi ipinlẹ pataki ni ibamu pẹlu kapitalisimu-ọja ọfẹ jẹ ọrọ ti ero gaan. Ko si aala ti imọ-jinlẹ asọye fun ọja ọfẹ.
Ti ko ba si ohun mimọ nipa eyikeyi awọn aala ọja pato ti o ṣẹlẹ lati wa tẹlẹ, igbiyanju lati yi wọn pada jẹ ẹtọ bi igbiyanju lati daabobo wọn. Lootọ, itan-akọọlẹ kapitalisimu ti jẹ Ijakadi igbagbogbo lori awọn aala ti ọja naa.
Ọpọlọpọ awọn ohun ti o wa ni ita ọja loni ni a ti yọ kuro nipasẹ ipinnu oselu, dipo ilana ọja funrararẹ - awọn eniyan, awọn iṣẹ ijọba, awọn idibo idibo, awọn ipinnu ofin, awọn aaye ile-ẹkọ giga tabi awọn oogun ti ko ni ifọwọsi. Awọn igbiyanju tun wa lati ra o kere diẹ ninu awọn nkan wọnyi ni ilodi si (fifun awọn oṣiṣẹ ijọba, awọn onidajọ tabi awọn oludibo) tabi ni ofin (lilo awọn agbẹjọro gbowolori lati ṣẹgun ẹjọ kan, awọn ẹbun si awọn ẹgbẹ oselu, ati bẹbẹ lọ), ṣugbọn, botilẹjẹpe awọn agbeka ti wa. ni awọn itọnisọna mejeeji, aṣa naa ti wa si iṣowo ti o kere ju.
Fun awọn ọja ti o tun ta ọja, awọn ilana diẹ sii ti ṣe agbekalẹ ni akoko pupọ. Ti a ṣe afiwe paapaa si awọn ewadun diẹ sẹhin, ni bayi a ni awọn ilana ti o lagbara pupọ lori tani o le gbejade kini (fun apẹẹrẹ, awọn iwe-ẹri fun Organic tabi awọn olupilẹṣẹ iṣowo ododo), bii wọn ṣe le ṣejade (fun apẹẹrẹ, awọn ihamọ lori idoti tabi awọn itujade erogba), ati bawo ni wọn ṣe le ta (fun apẹẹrẹ, awọn ofin lori isamisi ọja ati lori awọn agbapada).
Pẹlupẹlu, ti n ṣe afihan iseda iṣelu rẹ, ilana ti tun fa awọn aala ti ọja naa ti jẹ ami si nipasẹ awọn ija iwa-ipa nigbakan. Awọn Amẹrika ja ogun abele lori iṣowo ọfẹ ni awọn ẹru (biotilejepe iṣowo ọfẹ ni awọn ọja - tabi ọrọ idiyele - tun jẹ ọrọ pataki). Ijọba Gẹẹsi ja Ogun Opium si China lati mọ iṣowo ọfẹ ni opium. Awọn ilana lori ọja ọfẹ ni iṣẹ ọmọde ni a ṣe imuse nikan nitori awọn ijakadi nipasẹ awọn atunṣe awujọ, gẹgẹ bi Mo ti sọrọ tẹlẹ. Ṣiṣe awọn ọja ọfẹ ni awọn iṣẹ ijọba tabi awọn ibo ni ilodi si ti pade pẹlu atako lile nipasẹ awọn ẹgbẹ oṣelu ti wọn ra ibo ti wọn ta awọn iṣẹ ijọba jade lati san ẹsan awọn oloootọ. Awọn iṣe wọnyi wa si opin nikan nipasẹ apapọ ijajagbara iṣelu, awọn atunṣe idibo ati awọn iyipada ninu awọn ofin nipa igbanisise ijọba.
Ti o mọ pe awọn aala ti ọja naa ko ni idaniloju ati pe a ko le ṣe ipinnu ni ọna ti o ni imọran jẹ ki a mọ pe ọrọ-aje kii ṣe imọ-ẹrọ gẹgẹbi fisiksi tabi kemistri, ṣugbọn idaraya iṣelu. Awọn onimọ-ọrọ-ọrọ-ọja ọfẹ le fẹ ki o gbagbọ pe awọn aala to tọ ti ọja le jẹ ipinnu imọ-jinlẹ, ṣugbọn eyi ko tọ. Ti awọn aala ohun ti o nkọ ko ba le pinnu ni imọ-jinlẹ, ohun ti o nṣe kii ṣe imọ-jinlẹ.
Bayi ni a rii, ilodisi ilana tuntun kan n sọ pe ipo iṣe, sibẹsibẹ aiṣedeede lati oju wiwo awọn eniyan kan, ko yẹ ki o yipada. Wi pe ilana ti o ti wa tẹlẹ yẹ ki o parẹ ni sisọ pe aaye ti ọja naa yẹ ki o gbooro sii, eyiti o tumọ si pe awọn ti o ni owo yẹ ki o fun ni agbara diẹ sii ni agbegbe naa, nitori pe ọja naa n ṣiṣẹ lori ilana ti dola-ọkan-idibo. .
Nítorí náà, nígbà tí àwọn onímọ̀ ètò ọrọ̀ ajé ọjà òmìnira sọ pé ìlànà kan kò gbọ́dọ̀ gbé kalẹ̀ nítorí pé yóò dín “òmìnira” ọjà kan kù, wọ́n kàn ń sọ èrò òṣèlú kan jáde pé wọ́n kọ àwọn ẹ̀tọ́ tí òfin tí a dámọ̀ràn sílẹ̀. . Aṣọ arosọ wọn ni lati dibọn pe iṣelu wọn kii ṣe iṣelu gaan, ṣugbọn dipo jẹ otitọ eto-ọrọ aje, lakoko ti iṣelu awọn eniyan miiran jẹ iṣelu. Bi o ti wu ki o ri, wọn ni itara ti iṣelu bi awọn alatako wọn.
Yiyọ kuro ninu iruju ti ohun-ini ọja jẹ igbesẹ akọkọ si oye kapitalisimu.
Ha-Joon Chang kọni ni Oluko ti eto-ọrọ ni University of Cambridge. Awọn iwe rẹ pẹlu "Awọn ara Samaria Buburu: Adaparọ ti Iṣowo Ọfẹ ati Itan Aṣiri ti Kapitalisimu" ati "Kicking Away the Ladder."
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun