Oselu iyipada ko, lẹhin ti gbogbo ti wa ni wi ati ki o ṣe, iye to a Iyika. Iyika nilo diẹ sii ju iyipada ti ijọba iṣelu laibikita bawo ni “iyipada” iyipada yii ṣe le dabi lati oju wiwo ti awọn alafojusi ijọba iwọ-oorun. Awọn Iyika nilo iyipada ni agbara ati ipilẹ pataki julọ ti agbara, pẹlu agbara nigbagbogbo ti o farapamọ ti awọn alamọja agbegbe lori eto-ọrọ iṣelu inu ile ati agbara ti kariaye wọn, ni pataki ti ijọba, awọn ọrẹ lori awọn ọna asopọ ti eto-aje ile pẹlu ajọṣepọ agbaye- ìṣó ilana ti ilujara.
Ohun ti n ṣẹlẹ ni Egipti ati Tunisia jẹ, ni pipe ati ni ti o dara julọ, iyipada ti ijọba oloselu lati awọn ijọba alaiṣedeede ati ologbele-militarized si awọn ijọba tiwantiwa ti ara iwọ-oorun ni irisi. Mo sọ ni fọọmu nitori paapaa fun iru ijọba tiwantiwa aṣoju yii ọpọlọpọ awọn ipo pataki ti o nilo, ni pataki awọn ti ọrọ-aje, ti o padanu lasan ni awọn orilẹ-ede wọnyi. Sibẹsibẹ, paapaa ijọba tiwantiwa olominira kan, bi o ti wu ki o jẹ alailagbara ati riru, o dabi ẹni pe o dara julọ ni awọn orilẹ-ede wọnyi si ofin ijọba ijọba ti o pẹ ti awọn ayanfẹ Mubarak ati Ben Ali ti o wa lori awọn ilana imunibinu pupọ. Ati pe eyi, esan, ni ohun ti iṣọpọ heterogenous ti awọn ẹgbẹ ti o yẹ ki o mu awọn ijakadi wọnyi dabi pe gbogbo wọn ni adehun pẹlu. Ati pe, titi di isisiyi, ni awọn ofin ti awọn ofin ipilẹ ti awọn iyipada iṣelu wọnyi nilo, bi o ti le rii lori awọn atunṣe t’olofin ti o lopin ti a fọwọsi nipasẹ idibo ni Egipti, paapaa “igbimọ adajọ” ti awọn ologun ologun Egipti tun wa ni adehun. Ati pe aami ifọwọsi ipari ti tun ti wa tẹlẹ lati Washington ati European Union. Awọn iṣagbega ti wa ni bayi ṣe. Akoko fun ọja iṣura lati tun ṣii. Iyika ti wa ni bayi, ni imunadoko, ti ku.
Ohun ti n ṣẹlẹ ni Libya jẹ ariyanjiyan pupọ diẹ sii. Kii ṣe nirọrun pe “awọn ọlọtẹ” naa yara pupọ lati gba ihamọra ihamọra tabi pe wọn ko ni yiyan miiran ni oju ti esi ti o buruju lati ọdọ ijọba Gaddafi. Idahun yii le ti ni irọrun ti sọtẹlẹ nipasẹ awọn oniyika ti o ni oye diẹ sii ati idahun-idahun le tun ti ronu ṣaaju akoko paapaa ni awọn ofin inira nikan. Ṣugbọn nkan kan wa ti o buruju ati diẹ sii ti o farapamọ ni ibi iṣẹ ju ti o wa ninu ọran ti Egipti tabi Tunisia ati pe eyi ti han, ni deede, nipasẹ iyara ati iwọn ti iha iwọ-oorun “omoniyan” ilowosi ni ẹgbẹ ti “awọn ọlọtẹ” .
Ko dabi awọn ijọba ti o jẹ asọtẹlẹ nigbagbogbo ati awọn ijọba ti iwọ-oorun ti Mubarak ati Ben Ali, Gaddafi ti wa ati tẹsiwaju lati jẹ ẹgun ni ẹgbẹ ti iwọ-oorun iwọ-oorun ni ọna ti ko si oludari miiran ti Ariwa Afirika ati Aarin Ila-oorun Iwọ-oorun lailai. Gaddafi ti ṣe aṣoju agbara kan ni ojurere ti too-ti ipilẹṣẹ awọn solusan ti Afirika fun diẹ ninu awọn iṣoro titẹ julọ ti kọnputa naa ni ọna ti o ṣe kedere koju iṣakoso ijọba iwọ-oorun ti awọn orisun, ilẹ ati eniyan ti kọnputa naa. Ni afikun, Gaddafi ko ni iyemeji lati ṣe ajọṣepọ pẹlu awọn alariwisi ti o lagbara julọ ti iselu ijọba iwọ-oorun ati eto-ọrọ aje ni ati ita Afirika paapaa ni akoko kanna bi o ti gbiyanju lati yọ fun ararẹ pẹlu diẹ ninu awọn agbara wọnyi. Otitọ, Gaddafi kii ṣe alakoso alaanu pupọ nigbati o ba wa si alatako abele ati gbogbo awọn ireti ati awọn ireti ti a fi lelẹ nipasẹ awọn onimọran LSE ti ko tọ ti Ọna Kẹta - lati ọdọ David Held si Anthony Giddens - jẹ, o han gedegbe, aisan ti ipilẹṣẹ. mejeeji o tumq si ati ki o Oba. Gaddafi ko nifẹ gaan rara ni tiwantiwa olominira ara iwọ-oorun tabi ni gbigba patapata awọn awoṣe ara iwọ-oorun ti idagbasoke eto-ọrọ aje. Gaddafi nitorinaa kii ṣe eniyan ti ijọba iwọ-oorun ti o ni itunu pẹlu, ko ni gaan, ati pe iṣọtẹ Libyan ti ṣẹda aye goolu ti awọn alaṣẹ ijọba ijọba iwọ-oorun ti nireti lati yọ oludari oloselu “rogue” yii kuro ni imunadoko ija ija ti opposiiton. lati okun ati afẹfẹ.
Awọn ọlọtẹ nibikibi ni esan ni ominira lati beere atilẹyin ologun lati awọn agbara ijọba iwọ-oorun nigbakugba ti wọn nilo rẹ. Ijakadi lodi si iwa-ipa ati ifiagbaratemole jẹ nkan ti o gbọdọ ṣe atilẹyin nibikibi ti o le jade - pẹlu diẹ ninu awọn akiyesi ti o ṣeeṣe. Ṣugbọn nkan kan wa ifura jinna nigbati awọn agbara ijọba iwọ-oorun ti dahun si ipe kan fun iranlọwọ ologun ni yarayara bi wọn ti ṣe ni aaye bii Libya.
Ariyanjiyan pe idawọle ologun ti iwọ-oorun jẹ idalare lati da iku awọn ara ilu alaiṣẹ duro jẹ ariyanjiyan ti o rọrun ti a lo fun ọran kan bi o ti yọkuro fun awọn miiran. Awọn iṣiro ilana ti o buruju lori “iye ara” ti awọn ija kan pato fihan pe kii ṣe gbogbo awọn ara ni o ka ni ọna kanna tabi si iwọn kanna. Diẹ ninu awọn ara ṣe atilẹyin ifaramo ti “awọn ohun-ini ologun” nigbati awọn miiran ko ṣe. Ni ojurere ti ara iwọ-oorun ti ijọba tiwantiwa ominira ka diẹ sii ju awọn ara ti awọn alariwisi rẹ lọ.Awọn ija ni Rwanda, Somalia ati awọn Balkans ni awọn ọdun 1990 ati awọn ti Iraq, Afiganisitani, ati Palestine ni awọn ọdun aipẹ diẹ ṣapejuwe kii ṣe ibatan ti ara nikan ka bi idalare fun ilowosi lati oju wiwo ti awọn agbara ijọba iwọ-oorun, ṣugbọn tun pe imọran pupọ ti “idaabobo awọn ara ilu alaiṣẹ” jẹ ohun elo ti wewewe ijọba ti, nigbati o ba gbe lọ ni awọn aaye bii Libya, pẹlu atilẹyin UN, ṣeto pupọ kan. Ilana ti o lewu fun awọn rudurudu ọjọ iwaju lodi si awọn oludari tabi awọn ijọba “rogue” ti iwọ-oorun. Ati pe ti awọn agbara ijọba iwọ-oorun ba fẹ lati ṣe atilẹyin idi rogbodiyan kan, ni fifi ni lokan pe ipilẹṣẹ atako rogbodiyan ti awọn agbara wọnyi, wọn yoo ṣe bẹ pẹlu awọn okun ti o somọ. Ko si iye ti iṣelu iwọ-oorun tabi atilẹyin ologun ti ni otitọ lailai ti funni laisi awọn ipo kan, eyiti a ko fi han gbangba. Ninu ọran ti Libya, gbese iṣelu ti awọn “revolutonaries” ti gba awọn iṣeduro tẹlẹ kii ṣe ipele ti o duro pẹ titi ti ipa ijọba lori ayanmọ ti orilẹ-ede wọn, ṣugbọn ni otitọ tẹlẹ ti ṣe ifilọlẹ awọn ibi-afẹde ti gbogbo ilana ni ọna ti o jọra. si iriri ti awọn orilẹ-ede miiran "ti o ni ominira" nipasẹ mọnamọna ati ẹru agbara ijọba.
Botilẹjẹpe awọn ipo Haiti ati Iraaki yatọ pupọ, ati pe dajudaju eka pupọ lati ṣe itupalẹ nibi ni eyikeyi ọna ti o nilari, wọn ṣiṣẹ bi apẹẹrẹ ti awọn ilana ipari ti o lepa nipasẹ awọn agbara ijọba iwọ-oorun nipasẹ ohun ti a pe ni “awọn ilowosi eniyan”. Orilẹ Amẹrika ṣe adehun ni Haiti ni ọdun 1994 labẹ “Operation Uphold Democracy” pẹlu ibi-afẹde ti, daradara, “igberoyin tiwantiwa”. Lẹhin ti "pada sipo" Jean-Bertrand Aristide si Alakoso, Aristide jiyan pe "Awọn oludunadura Washington ṣe ibeere kan ti Aristide ko le gba: titaja lẹsẹkẹsẹ ti awọn ile-iṣẹ ijọba ti ilu Haiti, pẹlu awọn foonu ati ina. Aristide jiyan pe isọdọtun ti ko ni ofin yoo yi ipinlẹ pada. anikanjọpọn sinu oligarchies ikọkọ, jijẹ ọrọ ti awọn Gbajumo Haiti ati yiyọ awọn talaka kuro ninu ọrọ orilẹ-ede wọn” (Wo Naomi Klein, "Ọjọ mi pẹlu Aristide Ousted Haitian prez fihan pe o ti ju nitori o kọ lati sọ di ikọkọ", ni Bayi Iwe irohin, Oṣu Keje Ọjọ 21–28, Ọdun 2005). Lẹhin ti ik “Yiyọ kuro” ti okiki dibo yan Alakoso Aristide nipasẹ ijọba ti AMẸRIKA ati ti ijọba UN-fọwọsi ni ọdun 2004 ati fifisilẹ ti awọn ikorira pupọ - ni Haiti – Ajo Stabilizaiton ti United Nations ti o ti wa nibẹ lati 2004 Haitian uping, Haiti ti ko kari kan nikan nọmba ti ki-npe ni "idagbasoke", jẹ ki nikan idagbasoke. “Awọn ilowosi eniyan” leralera ni Haiti, ni otitọ, ko ṣe nkankan bikoṣe alekun awọn gbese eto-ọrọ aje ati iṣelu rẹ. Lẹhin ajalu adayeba miiran ni Haiti, iwariri apanirun ti Oṣu Kini ọdun 2010, Hillary Clinton ṣabẹwo si Haiti o si fun ni awọn idaniloju ti tẹsiwaju atilẹyin AMẸRIKA ati ifọwọsi itara rẹ fun imọran neoliberal ati ẹtan ti Paul Collier ti yiyi gbogbo erekusu naa pada si aṣa ti maquiladora ọfẹ- isowo okeere-processing agbegbe fun awọn US aṣọ ile ise bi awọn bọtini fun awọn orilẹ-ede ile "idagbasoke" (Wo Paul Collier, Haiti: Lati Adayeba Catastrophe to Economic Aabo. A Iroyin fun awọn Akowe-Gbogbogbo ti awọn United Nations, January 2009). Jẹ ki a ṣe alaye nipa eyi: Egba ko si iye atilẹyin ijọba fun eyikeyi idi “omoniyan” ti a fun ni lailai laisi arosinu pe orilẹ-ede ti o ni atilẹyin yoo ni lati ṣere nipasẹ awọn ofin ti awọn ipinlẹ ijọba ati lọwọlọwọ awọn ajọ-ajo agbaye. Nitorinaa ko si iṣeeṣe ti ominira gidi ninu awọn adehun Faustian wọnyi.
Bakan naa ni a le sọ ninu ọran ti Iraq lẹhin “ominira” lati ijọba ti Saddam Hussein nipasẹ ikọlu AMẸRIKA ti 2003. Ni atẹle ikọlu naa ati lẹhin idasile ohun ti a pe ni “Aṣẹ Ibaṣepọ Iṣọkan”, paapaa labẹ " olori” ti Paul Bremer ni ọdun 2003-04, iṣọpọ ijọba ijọba ṣe eto eto ipilẹṣẹ ti isọdọtun eto-ọrọ ni ila pẹlu awọn ipilẹ ti isọdọtun neoliberal ati imukuro, ni pataki ti ile-iṣẹ epo, eto ti o ni idaniloju asopọ igbekalẹ ti Iraq pẹlu awọn ibeere ti awọn agbara ijọba iwọ-oorun ati pe o jẹ aropin ipilẹ kan, ni ibamu si ofin kan, ti iṣakoso eyikeyi ti ọjọ iwaju ti o jẹ gbese, bi wọn yoo ṣe jẹ, si awọn agbara ijọba fun “ominira” wọn. Ati nibo ni Iraq loni? Ko paapaa isunmọ si ilẹ ileri.
Idawọle ijọba iwọ-oorun ni Ilu Libiya, ati ipinnu SC 1973 lori eyiti o jẹ pe o da lori rẹ, nitorinaa kii ṣe laisi ilana ati awọn ilolu ijọba ijọba paapaa nigba ti a ya sọtọ bi “idasi omoniyan” miiran ti o ni idari nipasẹ “ojuse lati daabobo” ẹkọ lori eyiti o jẹ. ostensibly orisun. Gẹgẹbi ninu ọran awọn ilowosi agabagebe miiran, eyi tun gbọdọ jẹ ikede ni ilodi si fun awọn idi ibatan miiran yatọ si awọn ti itọkasi loke. Ni akọkọ, o jẹ - daradara - agabagebe pataki nitori a ko lo ni awọn ọran bii Saudi Arabia/Bahrain tabi Israeli/Palestine, fun apẹẹrẹ; keji, o ti kọja awọn idiwọn ti o han gbangba ti ipinnu lati ma lọ fun "iyipada ijọba", ṣugbọn nikan lati "daabobo" awọn alagbada alaiṣẹ lati awọn ikọlu Gaddafi, awọn idiwọn ti o nilo nipasẹ Ajumọṣe Arab ati laisi eyi ti wọn kii yoo ṣe atilẹyin fun iberu pe awọn Awọn ilana kanna le pada wa lati dojukọ wọn ni ipele nigbamii; ẹkẹta, ko ṣe aṣoju eyikeyi iru “idasi omoniyan” bibẹẹkọ ṣugbọn o jẹ, ni otitọ, atilẹyin ologun ti o han gbangba fun ọkan ninu awọn ẹgbẹ ti rogbodiyan Libyan ati, gẹgẹbi iru bẹẹ, o ṣeto ilana ti o lewu pupọ fun awọn orilẹ-ede ti o ni awọn ariyanjiyan ṣugbọn sibẹsibẹ. awọn iriri iyipada gangan bi Venezuela ati Bolivia; nikẹhin, idi ti o wa lẹhin gbogbo eyi - iyalenu, iyalenu - tun jẹ iṣakoso ti epo Libyan ati gaasi adayeba ati iṣakoso ti awọn eniyan nipa pilogi o kere ju iho kan ti iṣipopada Arab ati dudu Afirika ti ko ni imọran si iṣipopada si awọn eti okun Mẹditarenia. Yuroopu.
Lori aaye akọkọ ti o wa loke, ẹda agabagebe ti ilowosi ijọba ni Libya, Esam Al-Amin ti tọka si pe “awọn orilẹ-ede kanna ti ibinu nipasẹ ihuwasi Gaddafi wo ni ọna miiran bi ọmọ ogun Bahraini, iranlọwọ nipasẹ awọn ẹgbẹ ologun lati Saudi Arabia ati awọn miiran. Awọn orilẹ-ede Gulf Arab, ti kọlu ẹgbẹẹgbẹrun awọn alafihan alaafia ni Pearl Roundabout ni Bahrain, ti o fa ọpọlọpọ awọn olufaragba. Awọn alainitelorun n pe fun ijọba tiwantiwa ati ominira lati ijọba ijọba ijọba ọdun 230 ti idile Al-Khalifa”. Siwaju sii, ati pe a ko le gbagbe eyi, Bahrain ni ibiti ọkọ oju-omi kekere karun ti awọn ọgagun US wa ati, nitorinaa, “awọn iṣiro ilana ati ologun ti han gbangba pe eyikeyi ọranyan iwa lati ṣe atilẹyin ipe eniyan fun ijọba tiwantiwa ati ominira lati ijọba ijọba ati ifiagbaratemole (Wo Esam Al-Amin, Ija ti Awọn Ilana ati Awọn iwulo ninu Awọn Iyika Arab”, ni CounterPunch, Ẹya Ọsẹ, 25-27 Oṣu Kẹta 2011).
Ati lori aaye ikẹhin loke nipa epo ati gaasi adayeba, Al-Amin tun ṣe akiyesi atẹle naa: “Libya, pẹlu olugbe kekere rẹ ti 6 million, jẹ olupilẹṣẹ epo ti o tobi julọ ni Afirika, pẹlu awọn ifiṣura ti a fihan ti o ju awọn agba bilionu 42 lọ (diẹ sii ju lemeji ti awọn ti o wa ni AMẸRIKA) ati 1.5 aimọye mita onigun ti gaasi adayeba. Niwọnwọn akoonu imi-ọjọ rẹ, epo Libyan jẹ mimọ julọ ni agbaye bi daradara bi o kere julọ lati yọ jade ni $1 fun agba kan. Pẹlu isunmọtosi Libya si Yuroopu, rẹ epo ati gaasi ni o kere julọ lati gbe." Otitọ ni pe Amẹrika ko gba epo rẹ lati Libiya. Ṣugbọn, gẹgẹ bi Conn Hallinan ṣe tọka si ninu nkan kukuru aipẹ kan lori CounterPunch, awọn ẹlẹgbẹ Yuroopu rẹ dajudaju ṣe (Wo Conn Hallinan, “The US, Libya and Epo”, CounterPunch, Edition ìparí, 25-27 March 2011).
Ede ti awọn atako ihamọra Libyan jẹ, bii ede ti awọn ara ilu Egypt ati Tunisian, ede ti “ijọba ijọba tiwantiwa” ṣofo. Ó jẹ́, nítòótọ́, èdè àwọn ẹ̀tọ́, ní pàtàkì àwọn ẹ̀tọ́ tí ń ṣètìlẹ́yìn sí iṣiṣẹ́ ti ìjọba tiwa-n-tiwa ti ìdìbò pẹ̀lú ẹ̀tọ́ sí ìpamọ́, yíyàn àti ìfihàn, ètò àti ìkójọpọ̀, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀. Gbogbo iwọnyi jẹ awọn ẹtọ pataki, otitọ to, ṣugbọn wọn ṣofo laisi gangan ati pataki, ipilẹṣẹ lawujọ ati awọn agbara pinpin, lati loye ati lo wọn ni itumọ ati imunadoko. Ati pe ko le jẹ adaṣe ti o nilari ati imunadoko ti awọn ẹtọ wọnyi nigbati awọn pupọ julọ n gbe ninu osi onibaje, iyasoto ti ọrọ-aje, aibikita, ailewu, ati isọdi iselu. Awọn ẹtọ wọnyi jẹ arosọ ofo nigbati, ọdun nipasẹ ọdun, aṣa aṣa ti awọn idibo laiyara ati asọtẹlẹ funni ni ọna lati lọ si ere ti a ti pinnu tẹlẹ ti iṣakoso nipasẹ awọn media ile-iṣẹ, awọn ẹgbẹ oṣelu oligarchic, awọn oluranlọwọ ile-iṣẹ nla mejeeji ni ile ati ti kariaye, awọn ile-iṣẹ ijọba ti o jinlẹ jinlẹ, ati awọn ijọba ti o wa lọwọ. nife ninu ilosiwaju kuku ju iyipada. Awọn ẹtọ wọnyi jẹ ikarahun ti o ṣofo nigbati ẹda pataki julọ ti eto-ọrọ oloselu orilẹ-ede kan ti pinnu tẹlẹ, ni ominira ti eyikeyi awọn idibo ati nigbagbogbo lẹhin awọn iṣẹlẹ, nipasẹ awọn olufowosi ijọba ti ijọba ti iyipada ijọba ti “iranlọwọ” nigbagbogbo wa ni ọwọ si “imọran” lori awọn julọ "tiwantiwa" ati ti ọrọ-aje "onipin" opopona lati tẹle lẹhin ti atijọ oluso ti wa ni lọ ati awọn titun kan ti wa ni ìdúróṣinṣin sori ẹrọ ni agbara. Pupọ pupọ ninu ọrọ-ọrọ ti “tiwantiwa” fọwọkan kini awọn iyipada jẹ ipilẹ nipa, eyun, yiyipada eto ohun-ini ti o ṣiṣẹ bi ipilẹ ti awọn awoṣe kapitalisita agbeegbe neo-liberal ti ikojọpọ ati iyipada ibatan laarin awọn awoṣe ile ti ikojọpọ ati kariaye kariaye. aje agbaye ti iṣakoso nipasẹ awọn agbara ijọba ati awọn ile-iṣẹ wọn. Ati nigbati awọn iyipada ba fi ọwọ kan awọn ọrọ pataki ti agbara ati ohun-ini, paapaa nigba ti wọn ṣe nipasẹ ọna idibo (ranti Iran ni 1952? Guatemala ni 1954? Chile ni 1973? Haiti ni 1991 ati lẹẹkansi ni 2004? Honduras ni 2009? ati ọpọlọpọ awọn apẹẹrẹ miiran), nigbagbogbo ni ilana ijọba ti awọn embargoes ati awọn ijẹniniya ti iwa-ipa si awọn alagbada alaiṣẹ ko jẹ rara, ati pe dajudaju ko le jẹ, ti a ka bi idi ti o tọ fun ilowosi lodi si ijọba nipasẹ awọn eniyan ti “Global South.”
Fun akoko kekere kan o dabi ẹnipe “awọn iyipada” ni Egipti, Tunisia, ati Libya le wa ni ṣiṣi si nkan ti ireti ati tuntun ni otitọ. Ipilẹṣẹ kikun ti ilana nipasẹ awọn ologun ologun Ebypti ati ilowosi ijọba iwọ-oorun iwọ-oorun ni Ilu Libya, ni imunadoko bi afẹfẹ ati agbara ọgagun ti “awọn ọlọtẹ”, ti nitorinaa ti di ayanmọ ti awọn ilana wọnyi. Ko si ọkan ninu awọn ohun ti a pe ni “awọn iyipada” ti o dabi ẹni pe o wa ni ọna wọn si iyipada nla nla ti awọn ipilẹ ti awujọ, iṣelu, ati awọn ibatan eto-ọrọ aje. Ko si seese, labẹ ipo agbaye lọwọlọwọ ati idasi, lati gbe lati iyipada iṣelu igbekalẹ si iyipada awujọ gidi kan. Iyika Libyan jẹ, nitorinaa, tun bi.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun