A beere lọwọ mi lati ṣe ifọrọwanilẹnuwo imeeli kan nipasẹ ọrẹ kan lati Polandii, fun atẹjade nibẹ, ṣiṣe pẹlu igbi omi ti o dide ti imọran ọja laarin awọn onimọ-ọrọ aje Polandi. Niwọn bi o ti jẹri lori awọn ọran ti parecon, Mo ro pe MO le ṣe alaye rẹ daradara nibi, daradara…
1) Ni Polandii nọmba ti ndagba ti awọn onimọ-ọrọ-ọrọ wa ni ojurere ti arosọ ọja ọfẹ. Wọn pe ara wọn ni 'anrchists' tabi 'libertarian' awọn ọrọ-aje. Ṣe iwọ yoo pe wọn kanna? Kini ọrọ 'anarchy' ni ọrọ-aje tumọ si, ninu ero rẹ?
Imọye ọja ọfẹ jẹ nipa ipese idalare fun jijẹ ọlọrọ ati alagbara, ko si nkankan diẹ sii. Kii ṣe paapaa nipa awọn ọja ọfẹ, nitori nigbakugba ti ilowosi oniṣiro ṣe anfani awọn ọlọrọ, awọn onijaja ọja ọfẹ yipada lati ṣe ojurere ilowosi iṣiro. Wo boya wọn lodi si inawo aabo, tabi lodi si idasi ọlọpa ni idasesile ni ẹgbẹ awọn oniwun, fun ọran yẹn. Ri ti o ba ti won tan mọlẹ ipinle awọn ifunni si idoko-, ati ipinle rira ti o wu, ati ipinle Idaabobo lodi si okeere oludije, bbl Sugbon ani iko awọn agabagebe, awọn ọja ni o wa ni ko si ori liberatarian tabi anarchist. Wọn ṣẹda ogun ti ọkọọkan si gbogbo eniyan, kii ṣe iṣọkan, Wọn fẹrẹ fi agbara mu imotara-ẹni-nikan atomiki, kii ṣe agbegbe. Wọn padanu gbogbo awọn ohun kan ti o ni awọn ipa ita ati ti gbogbo eniyan (boya rere tabi odi). Wọn fi ipa mu ilepa èrè tabi, ni iyatọ awujọ awujọ ọja, ilepa awọn ajeseku, mejeeji ni igboro ti ire awujọ. Wọn san owo fun awọn olupilẹṣẹ fun nini ati agbara, ati si iwọn iwọntunwọnsi fun iṣelọpọ, ṣugbọn kii ṣe fun akitiyan ati irubọ, eyiti o jẹ atilẹyin ọja nikan tabi iwuwasi isanwo ọlọgbọn ti ọrọ-aje. Ati awọn ọja buru si ati paapaa fa awọn ipin kilasi. Awọn ọja jẹ, ni kukuru, paapaa ko dara ni ohun ti wọn beere - ṣiṣe ipinnu awọn idiyele ibatan ati gbigba awọn idajọ laaye nipa ipin eyiti wọn jẹ aiṣedeede patapata ati yiyi - ati pe o jẹ ẹru ni ohun ti awọn onigbawi wọn ko ni wahala lati sọrọ nipa.
O dabi si mi pe anarchism ti ọrọ-aje tumọ si wiwa lati dinku awọn ilana aitọ si o kere ju, tabi odo. Awọn ọja ṣe idakeji, fifi sori awọn ipo eto eto-ọrọ eto-ọrọ, awọn ipo-iṣẹ owo-wiwọle, awọn ilana ipa, ati bẹbẹ lọ Mo yẹ ki o ro pe anarchism tun jẹ ipinnu lori iṣẹ ṣiṣe eto-ọrọ ti n wa kikun ti awọn agbara ati awọn iwulo eniyan, lakoko ti awọn ọja ṣe abẹ pe lati lepa ipin ọja ati awọn ere tabi iyọkuro. . Pupọ wa lati sọ, nitorinaa, ṣugbọn nitootọ, iru ifiweranṣẹ yii nipa awọn ọja ti o jẹ ẹbun fun ẹda eniyan buru ju ọba owe ti ko ni aṣọ - tabi lẹhinna stalinist commisar ti o sọ pe o wa fun ijọba tiwantiwa ati ikopa.
2) Awọn onimọ-ọrọ-ọrọ ilu Austrian (fun apẹẹrẹ Mises) lo lati sọ pe ko ṣe pataki lati wo data iṣiro ati wiwọn iṣẹlẹ awujọ ati ti ọrọ-aje. Wọn sọ pe pataki nikan ni 'awọn ofin eto-ọrọ'. Awọn data iṣiro ko ṣe pataki. Kini o ro nipa awọn iwo wọnyi? Ṣe o ro pe 'awọn ofin eto-ọrọ', eyiti o jẹ kanna nigbagbogbo, wa bi?
Emi ko mọ ohun ti Mises sọ nipa ọrọ yii. Ti o ba jẹ ohun ti o beere, ati pe o tumọ si ohun ti o tumọ si, lẹhinna o jẹ alarinrin patapata - nitorinaa Mo ṣiyemeji pe o sọ iyẹn, tabi o kere ju, Mo ṣiyemeji pe o gbagbọ. Fojuinu onimọ-jinlẹ tabi onimọ-jinlẹ sọ pe a ko ni lati wo ohun ti o ṣẹlẹ ni otitọ ni awọn ọran gidi, a ni lati wo ohun ti ẹlẹgbẹ ẹlẹgbẹ kan kowe lori iwe kan labẹ awọn ofin aami. O jẹ aimọgbọnwa patapata. Àwọn èèyàn máa ń rò pé àwọn òfin wà, wọ́n máa ń dán wọn wò, wọ́n sì máa ń dán wọn wò, kí wọ́n lè mọ̀ bóyá àwọn ojú ìwòye wọn wúlò. Ori kan wa sibẹsibẹ ninu eyiti aibikita ẹri gba awọn oye gangan ti ibawi yii, eto-ọrọ-aje, eyiti kii ṣe imọ-jinlẹ pupọ. Aworan naa n ṣe alaye awọn aarun ti ibawi diẹ… ṣugbọn ibawi naa ṣe iṣẹ ti o munadoko pupọ ti aibikita tabi kọju ohunkohun ti awọn oluyawo rẹ ko fẹ gbọ nipa, ati ti igbega ati ti o ba nilo paapaa iṣelọpọ ohun ti wọn nifẹ si gbigbọ - eyiti o jẹ awọn itan ologo pupọ julọ ti awọn anfani gbogbogbo eyiti ko ṣeeṣe nigbati laini diẹ ti a pe ni ipese lori aworan kan kọja laini kekere miiran, ti a pe ni ibeere, eyiti o ni anfani ati idunnu, nitorinaa, ko ṣee ṣe gba alainiṣẹ, aiṣedeede, ebi, awọn aibikita, ati bẹbẹ lọ.
Nipa awọn ofin eto-ọrọ ti o wa, o da lori ohun ti o tumọ si. Ti o ba tumọ si ṣe Mo ro pe awọn iru ọrọ-aje kan, tabi ti awọn ile-iṣẹ eto-ọrọ, ni awọn ẹya ara inu eyiti a le mọ ati loye lati ni anfani lati ṣe awọn alaye nipa wọn eyiti o jẹ ọran nigbagbogbo fun wọn - bẹẹni, Mo ro pe iyẹn ṣee ṣe. Nitorinaa, fun apẹẹrẹ, Mo ṣe nọmba awọn iru awọn alaye bẹ nipa awọn ọja, loke, ati pe ọkan le ṣe bakanna fun awọn ipin iṣẹ ti ile-iṣẹ, fun nini ikọkọ ti awọn dukia iṣelọpọ, ati bẹbẹ lọ.
3) Awọn onimọ-ọrọ aje ilu Austrian lo lati pe ara wọn ni 'ọrẹ ominira'. Ṣe o ro pe ninu eto eto ọrọ-aje arosọ ti o da lori awọn imọran wọn (ọja ọfẹ ọfẹ, laisi awọn ile-iṣẹ awujọ-aje miiran) ominira yoo wa bi?
Ominira lati lepa ere ikọkọ bi eni tabi ẹrú oya, bẹẹni? Ominira lati aini, lọwọ aisan, lati ibajẹ, lọwọ iwa-ipa, rara. Ominira lati mu awọn agbara eniyan ṣẹ, lati gbadun isọdọkan pẹlu awọn miiran, lati sọ ọrọ ninu awọn ipo ati iṣe awọn eniyan, rara. Mo ro pe ninu itan ni ijiyan isunmọ isunmọ si ailopin ati ipinpin ọja ti ko ni atunṣe fun igbesi aye eto-ọrọ ni Dickens 'England. Kika awọn akọọlẹ rẹ jẹ ironu pupọ. Ṣugbọn, nitootọ, ẹtọ yii jẹ aibikita patapata bi lati tako esi. Ni akọkọ, ọrọ-aje kii ṣe eto ipin nikan. Kini eto igbekalẹ ti iṣẹ ati iṣelọpọ, ti awọn agbegbe, bbl Keji, awọn ọja ti ko ni ihamọ yoo ja si kii ṣe aini ailopin ti awọn swatchs nla ti ẹda eniyan, kii ṣe idoti ailopin ti agbegbe nikan, kii ṣe ikojọpọ ailopin ti ko ni opin nikan. ti agbara aarin ni awọn omiran ile-iṣẹ, ati bẹbẹ lọ, ṣugbọn si iyipada ti ẹda eniyan daradara. Ni AMẸRIKA gbolohun kan wa, awọn eniyan ti o wuyi pari nikẹhin. O gba pe awọn ọja fi agbara mu ọ lati bikita asan fun awọn miiran ati paapaa lati foju awọn irora wọn lati le ni ilọsiwaju funrararẹ, ati pe ti o ba bikita fun awọn miiran, lẹhinna o ko ni ilosiwaju. Bayi ni ẹtọ ti o wuyi buruku pari kẹhin. Tabi, boya diẹ sii ni itara, a le ṣe akiyesi pe ni awọn ọrọ-aje ọja awọn idoti dide ni itumo kii ṣe pe idoti pọ si nikan, ṣugbọn pe awọn eniyan ti o ti di atako awujọ ati ika, paapaa, ṣọ lati ṣe daradara.
Ọrọ gidi ko yẹ ki a ni awọn ọja ati pe a ko ni eto iṣelu eyiti o mu ki awọn ọja ti o ṣaisan ṣe ipilẹṣẹ, nu ayika ati idotin eniyan ati aabo awọn eniyan lati awọn abajade iwa-ipa julọ ati ibaje. Nikan aṣiwere were, tabi alagbawi ti ko ni itiju fun awọn ọlọrọ ati alagbara, yoo ṣagbeyin iyẹn tọkàntọkàn. Ibeere gidi ni, kilode ti o yẹ ki a ni ipo ipin eyiti o nilo pe a laja nigbagbogbo lati ṣe idiwọ ifasilẹ rẹ si iparun pipe ati pipe, paapaa bi o ti n tako awọn iye nigbagbogbo ti a di ọwọn gẹgẹbi inifura, oniruuru, iṣọkan, tiwantiwa, ikopa, abemi sustainabilty, ati be be lo? Kilode ti kii ṣe, dipo, rọpo awọn ọja pẹlu eto ti o tan awọn iye ti a fẹ gaan, dipo titẹ wọn mọlẹ? Emi ni abolitionist oja. Mo mọ pe awọn ọja yoo wa pẹlu wa fun igba diẹ ti mbọ, ṣugbọn Mo tun mọ - tabi nireti - pe ni akoko a yoo rọpo wọn patapata.
4) Awọn onimọ-ọrọ aje ilu Austrian pe ara wọn ni 'awọn ọrẹ ti ominira' ṣugbọn ni akoko kanna wọn wa ni ojurere ti awọn ẹya ara ilu. Ṣe o ro pe eyi jẹ ọgbọn?
O da ohun ti o tumọ si nipa mogbonwa? Ṣe o jẹ ohun ti o bọgbọnwa pe awọn alaṣẹ ati/tabi awọn ọmọ ile-iwe ni awọn eto ara Soviet pe ara wọn ni ọrẹ ti awọn oṣiṣẹ ati awọn ọrẹ ominira bi? Kii ṣe ti o ba jẹ pe nipa ọgbọn a tumọ si ooto, rara. Ṣugbọn ti o ba jẹ pe nipa ọgbọn a tumọ si ni ibamu pẹlu awọn ifẹ wọn nigba ti a gbejade bi irọ afọwọyi, nigbana rii daju pe o bọgbọnmu. Gẹgẹ bi o ti jẹ ọgbọn fun Hitler lati sọrọ nipa idasilẹ Yuroopu, tabi fun Stalin lati sọrọ nipa mimu ominira wa si Polandii, tabi fun Bush lati sọrọ nipa mimu ominira wa si Iraq, tabi, ni iwọn ti o baamu diẹ sii, fun awọn oniwun ti ile-iṣẹ kan si sọrọ nipa ibakcdun nla wọn fun ẹda eniyan bi wọn ṣe n da idoti sori awọn aladugbo wọn, ṣẹda awọn ipolowo afọwọyi lati ṣe agbejade lilo ti ko wulo lawujọ, ti wọn si npa owo-iṣẹ silẹ bi o ṣe dara julọ ti wọn ba lagbara, tabi ni afiwe deede, gẹgẹ bi o ti jẹ ọgbọn fun awọn alamọdaju ti n ṣiṣẹ ni aṣẹ ti awọn ọlọrọ ati awọn alagbara ni awujọ eyikeyi lati sọ awọn ọrọ ti awọn ọlọrọ ati awọn alagbara yoo ma sanwo fun, ati lati ma sọ ohun ti awọn ọlọrọ ati awọn alagbara yoo jẹ ẹru nipasẹ.
5) Ninu ilana wọn awọn onimọ-ọrọ ilu Ọstrelia fẹ lati sọrọ nipa awọn eniyan kọọkan laisi ọrọ-aje ati ọrọ-aje ti o gbooro (wọn lo lati sọrọ nipa ọrọ-aje Robinson Cruzoe). Ipilẹ miiran ni pe ti ẹnikan ba n ṣe ohun kan nigbagbogbo tumọ si pe awọn ipo igbesi aye fun ẹni yẹn n yipada fun dara julọ (iwuri ati idi ti eniyan yii n ṣe nkan ko ṣe pataki). Iṣeduro pataki julọ fun awọn onimọ-ọrọ ilu Ọstrelia ni pe 'igbese eniyan' ati awọn onimọ-ọrọ-ọrọ yẹ ki o kan sọ bi o ṣe le ṣaṣeyọri awọn ibi-afẹde pẹlu ipa diẹ ati idiyele eyiti ko yatọ si…. praxeology. Ọpọlọpọ awọn ero diẹ sii wa…. Kini o ro nipa eyi? Njẹ awọn ero wọnyi le ṣee lo ni awọn ilana eto-aje gidi? Ṣe wọn kii ṣe lasan bi?
Lẹẹkansi pupọ wa lati sọ fun ifọrọwanilẹnuwo kukuru, ṣugbọn jẹ ki n gbiyanju ohun kan. Fojuinu pe o n ni ijiroro pẹlu alagbawi ti ifi ni iṣaaju ogun abele ni guusu ni AMẸRIKA - tabi ariyanjiyan pẹlu Stalinist kan ni Polandii ọdun sẹyin, fun ọran naa. Eniyan naa sọ pe ọrọ kan nikan ni bi a ṣe le ṣe aṣeyọri X pẹlu inawo ti o kere ju ti Y. X jẹ ibi-afẹde ti a ni. Y jẹ ohun ti a ni iye. Awọn isoro ni legion. Tani yoo pinnu kini X ti a n wa? Tani yoo pinnu awọn iye ibatan ti gbogbo Y? Iye fun tani? Ninu ọrọ-ọrọ wo ni X loye lati wa ati pe o le ma dara julọ, dipo wiwa X, lati wa aaye ti o yatọ ninu eyiti awọn abajade to dara julọ ṣee ṣe. Kanna fun idiyele Y, tabi kii ṣe - boya o yẹ ki a fẹran ipo ti o yatọ patapata ninu eyiti awọn iye nkan yatọ pupọ. Awọn ere jẹ oye lati wa ni diẹ ninu awọn ọna ṣiṣe, ṣugbọn ko paapaa wa ninu awọn miiran. Eto kan le ma ṣe idiyele ilera ati itunu ti awọn oṣiṣẹ rara, miiran le ṣe pataki iwọnyi gaan. Iyatọ naa jẹ nitori awọn ile-iṣẹ oriṣiriṣi ti o ni awọn ipa oriṣiriṣi fun awọn idiyele ati awọn ilepa. Olukọni ẹrú n sọ gbogbo ohun ti a ni lati ṣe ni beere bawo ni a ṣe le gba owu pupọ bi o ti ṣee ṣe pẹlu awọn idiyele diẹ - si mi - bi o ti ṣee ṣe. Kini idi ti owu pupọ? Pàtàkì jù lọ, báwo ni a kò ṣe rí iyì àti òmìnira àwọn ènìyàn tí wọ́n ń kó òwú bí iye kan tí wọ́n ń pàdánù? Ko ṣe iṣiro. Stalinist naa, bakannaa, n wa iṣelọpọ awọn ohun ija gigantic, tabi awọn igbadun fun awọn alamọja, ninu ero rẹ, ati pe lẹẹkansi ko ni iye daradara ti awọn olupilẹṣẹ, fipamọ ni oye ti o lopin pupọ ti a sọ nipa asọye awọn ibatan awujọ.
Koko ọrọ naa ni, ibawi eto-ọrọ gba bi a ti fun ni ni deede ohun ti oluyanju pataki yẹ ki o ṣe ayẹwo ati ṣe iṣiro - awọn ibatan awujọ ati ti ọrọ-aje laarin eyiti a lepa awọn iṣẹ akanṣe ati awọn idiyele ti pinnu - ati pe o ṣe eyi fun idi ti oye pupọ pe tirẹ tabi awọn olusanwo paapaa daradara. gẹgẹbi awọn ipa ti ara rẹ ati ipo rẹ, yọ kuro lati hihan awọn otitọ aibalẹ ti aiṣedeede ati agabagebe ti awọn ibatan ti o wa tẹlẹ.
6) Awọn aye diẹ nipa awọn ibeere iṣelu. Awọn onimọ-ọrọ ọrọ-aje ara ilu Austrian ro pe idi kan ṣoṣo ti ilokulo wa ni aye ti awọn ipinlẹ eyiti o tumọ si iwulo ti san owo-ori. Wọn sọ pe ti owo-ori ba wa rara o yẹ ki o jẹ iye owo kanna fun gbogbo eniyan. Ẹkọ, ọmọ ogun, ọlọpa, awọn ile-iwosan ati bẹbẹ lọ yẹ ki o wa ni ọwọ ikọkọ. Awọn abajade wo ni iru awọn ibeere bẹẹ le jẹ?
Kapitalisimu ọja laisi ilana? Laisi aabo ipinle ti awọn ẹtọ ati ipo? Ni akọkọ, a yẹ ki o ṣe akiyesi, awọn ifọpa wọnyi lodi si awọn iṣẹ iṣowo - ati pe, o jẹ otitọ - ti gba nipasẹ awọn talaka ati alailagbara lodi si awọn ọlọrọ ati awọn alagbara. Yọ wọn kuro ati awọn ogbologbo jiya paapaa diẹ sii, fere laisi opin. Nigba ti igbehin jèrè paapaa diẹ sii, ti ẹnikan ba le fojuinu iyẹn. Foju inu wo awọn ile-iṣẹ ti n sọ idoti ati iwa-ipa kemikali laisi opin, imukuro awọn aaye laisi opin, ni ilo agbara iṣẹ laisi opin. Fojuinu awọn ile-iṣẹ oogun ti ko ni awọn idiwọ, ko si abojuto awọn ilana wọn, ipolowo, titaja. Awọn ọgbọn onijaja wọnyi jẹ aṣiwere patapata - eyiti o dabi pe ko ṣeeṣe - tabi awọn parrots ẹgan ti n wa lati sọ kini ọrọ ati agbara yoo san wọn fun. Awọn eniyan ni Polandii ko yẹ ki o ni wahala lati ranti pe “awọn oye nla” ṣe iyẹn fun awọn Stalinists, paapaa.
7) Iwọ ati Robin Hahnel ti ṣẹda eto eto-ọrọ ti a pe ni 'parecon'. Kini idi ti o ro pe parecon jẹ iṣeeṣe ti o dara julọ lati mu awọn iwulo eniyan ṣẹ ju eto-ọrọ ilu Ọstrelia lọ?
Awọn ọrọ-aje ikopa ti wa ni itumọ ti ni ayika awọn ile-iṣẹ asọye tuntun eyiti o tan awọn iye oriṣiriṣi ju awọn eto ọja lọ, ju nini ikọkọ, ju awọn ipin ile-iṣẹ ti iṣẹ, bbl Ko ṣee ṣe lati ṣapejuwe ọrọ-aje ti o yatọ, ati jiyan awọn iteriba rẹ paapaa ni ifọrọwanilẹnuwo kikun pupọ kere si ni ibeere kan. Ṣugbọn kini parecon ṣaṣeyọri ni lati dẹrọ olupilẹṣẹ kọọkan ati alabara ni sisọ ni awọn abajade eto-ọrọ ni ibamu si alefa awọn abajade wọnyẹn ni ipa lori rẹ (iṣakoso ara ẹni), nipasẹ awọn ẹya awujọ eyiti o ṣe agbega isọdọkan laarin ati awọn ire ti o pin, eyiti o ṣaju awọn ilana ihuwasi lọpọlọpọ ati abajade, ati eyiti o ni inifura pinpin mejeeji ti awọn ayidayida ati ti owo-wiwọle. Parecon jẹ ọrọ-aje ti ko ni awọn oniwun monopolizing ohun-ini ati laisi ohun ti Mo pe ni kilasi Alakoso (kini o jẹ kilasi ijọba ni Soviet Union atijọ ati Polandii) monopolizing awọn ipo ifiagbara iṣẹ. O ti wa ni itumọ ti lori awọn yiyan igbekalẹ tuntun pẹlu awọn igbimọ, awọn eka iṣẹ iwọntunwọnsi, ṣiṣe ipinnu iṣakoso ara ẹni, isanwo fun iye akoko ati kikankikan ati inira ti iṣẹ, ati ohun ti a pe ni igbero ikopa. Awọn ti o nifẹ si iṣeeṣe ti ọrọ-aje isokan, eto-aje inifura, eto-ọrọ oniruuru, eto-ọrọ iṣakoso ti ara ẹni, eto-aje ikopa kan, le fẹ lati wo www.parecon.org. Nibẹ ni wọn yoo wa awọn igbejade ni kikun ki wọn le wa si idajọ nipa eto yii funrararẹ. Ṣugbọn, sibẹsibẹ wọn le ni imọlara nipa parecon, ko si idi kankan lati san ijẹrisi ọgbọn diẹ si awọn aṣoju ti agbara ati ọrọ ti n ṣe nipa awọn ọja ọfẹ ati awọn anfani wọn. Eleyi jẹ gbogbo ete ati rationalization - ohunkohun siwaju sii. O yẹ akiyesi wa nikan nitori agbara ti o nlo, kii ṣe otitọ eyikeyi, eyiti ko ni patapata.
ZNetwork jẹ agbateru nikan nipasẹ ilawo ti awọn oluka rẹ.
kun