אי ן דע ר ערשטע ר העלפ ט פו ן 20 ־ט ן יארהונדער ט הא ט מײ ן טאט ע פארלאז ט ד י תלמוד־שול , שטענדי ק אויפגעהער ט גײ ן אי ן בית־מדרש , או ן שטענדי ק אויסגעדרו ק זײ ן אע ר צ ו רבנים . אין דעם מאָמענט אין מיין אייגן לעבן, אין דער פרי 21 יאָרהונדערט, איך פילן אין קער אַ מאָראַליש פליכט צו ברעכן דעפיניטיווע מיט טרייבאַל דזשודעאָסענטריסם. איך בין הײַנט גאָר באַװוּסט, אַז איך בין קײנמאָל נישט געװען קײן עכט װעלטלעכער ייִד, פֿאַרשטײענדיק, אַז אַזאַ אױסגעטראַכטע כאַראַקטער פֿעלט קײן ספעציעלע יסוד אָדער קולטור־פּערספּעקטיוו, און אַז זײַן עקזיסטענץ איז באַזירט אויף אַ הוילע און עטנאָצענטרישן בליק אויף דער װעלט. פֿריִער האָב איך, בטעות, געגלויבט, אַז די ייִדישע קולטור פֿון דער משפּחה, אין וואָס איך בין אויפֿגעוואַקסן, איז די פֿאַרקערפּערונג פֿון דער ייִדישער קולטור. אַביסל שפּעטער, אינספּירירט פֿון בערנאַרד לאַזאַר, מרדכי אַנילעוויטש, מאַרסעל ריימאַן און מאַרעק עדעלמאַן – וועלכע האָבן אַלע געקעמפט קעגן אַנטיסעמיטיזם, נאַזיזם און סטאַליניזם אָן אָננעמען אַן עטנאָצענטרישן מיינונג – האָב איך זיך אידענטיפיצירט ווי אַ טייל פון אַן אונטערדריקט און אָפּגעוואָרפן מינאָריטעט. אין דער געזעלשאַפֿט, אַזוי צו זאָגן, פֿונעם סאָציאַליסטישן פֿירער לעאָן בלום, דעם פּאָעט יוליאַן תּווים און אַ סך אַנדערע, בין איך מיט עקשנות געבליבן אַ ייִד, וואָס האָט אָנגענומען די דאָזיקע אידענטיטעט צוליב רדיפות און מערדער, פֿאַרברעכנס און זייערע קרבנות.
יעצט, נאכדעם וואס איך האב ווייטאגליך געוואויר אז איך בין דורכגעפאלן א דבקות צו ישראל, געווארן אסימילירט דורך געזעץ אין א פיקטיווע עטנאס פון רודפים און זייערע שטיצער, און איך האב זיך באוויזן אין דער וועלט אלס איינס פון די אויסשליסליכע קלוב פון די אויסדערוויילטע און זייערע אקולייטן, ווינטש איך. צו רעזיגנירן און זיך אויפהערן האלטן פאר א איד.
כאטש מדינת ישראל איז נישט באזארגט צו פארוואנדלען מיין אפיציעלע נאציאנאליטעט פון "איד" צו "ישראל", וואג איך זיך צו האפן אז ליבליכע פילאזאמיטן, איבערגעגעבענע ציוניסטן און דערהויבענע אנטי-ציוניסטן, אלע אזעלכע ניזעס אויף עיקרדיקע אויפפירונגען, וועלן רעספּעקטירן. מיין פאַרלאַנג און אויפהערן צו קאַטאַלאַגירן מיר ווי אַ איד. אין פאַקט, וואָס זיי טראַכטן איז קליין וויכטיק פֿאַר מיר, און נאָך ווייניקער ווי די פארבליבענע אַנטיסעמיטישע אידיאָטן טראַכטן. אין ליכט פון די היסטארישע טראגעדיעס פונעם 20סטן יארהונדערט בין איך באשלאסן מער נישט צו זיין א קליינע מינדערהייט אין אן אויסשליסלעכער קלוב, וואס אנדערע האבן נישט די מעגליכקייט און נישט די קוואליפיקאציעס זיך צו אנטיילנעמען.
מיט מיין אָפּזאָגן צו זיין אַ איד, איך רעפּראַזענץ אַ מינים אין די לויף פון פאַרשווינדן. איך ווייס, אַז דורך באַשטיין אַז בלויז מיין היסטארישע פאַרגאַנגענהייט איז געווען אידיש, בשעת מיין וואָכעדיק פאָרשטעלן (צו בעסער אָדער ערגער) איז ישראל, און לעסאָף אַז מיין צוקונפֿט און די פון מיין קינדער (לפּחות די צוקונפֿט איך ווינטשן פֿאַר) מוזן זיין געפירט דורך וניווערסאַל. , עפענען און ברייטהאַרציק פּרינציפּן, איך לויפן קעגן די דאָמינאַנט מאָדע, וואָס איז אָריענטיד צו עטהנאָצענטריסם.
אלס היסטאריקער פון דער מאדערנער צייט, שטעל איך פאר די השערה, אז די קולטורעלע ווייטקייט צווישן מיין אור-אייניקל און מיר וועט זיין אזוי גרויס אדער גרעסער ווי דער צעשיידונג פון מיר פון מיין אייגענעם עלטער-זיידע. אַלץ בעסער! איך האָב דעם אומגליק איצט צו לעבן צווישן צו פילע מענטשן, וואָס גלויבן אַז זייער קינדסקינדער וועט זיין ענלעך צו זיי אין אַלע רעספּעקט, ווייַל פֿאַר זיי זענען פעלקער אייביק - אַ פאָרטיאָרי אַ ראַסע-מענטשן ווי די אידן.
איך בין אַווער פון לעבעדיק אין איינער פון די מערסט ראַסיסט סאַסייאַטיז אין די מערב וועלט. ראסיזם איז פאראן אין א געוויסע מדרגה אומעטום, אבער אין ישראל עקזיסטירט עס טיף אין גייסט פון די געזעצן. מען לערנט עס אין שולעס און קאלעדזשעס, פארשפרייט אין די מידיא, און בעיקר און שרעקליך, אין ישראל ווייסן די ראסיסטן נישט וואס זיי טוען און צוליב דעם פילן זיך נישט מחויב זיך צו אנטשולדיגן. דער פעלן פון א נויט פאר זעלבסט-בארעכטיגונג האט געמאכט ישראל צו א באזונדערס באזונדערע רעפערענץ-פונקט פאר פילע באוועגונגען פון די ווייט רעכטן איבער דער וועלט, באוועגונגען וועמענס פארגאנגענע היסטאריע פון אנטיסעמיטיזם איז בלויז צו באקאנט.
צו לעבן אין אַזאַ געזעלשאַפֿט איז פֿאַר מיר אַלץ מער ניט פֿאַרטראָגן געוואָרן, אָבער איך מוז אויך מודה זײַן, אַז ס’איז ניט ווייניקער שווער צו מאַכן מיין היים אין אנדערש אָרט. איך בין אַלײן אַ טײל פֿון דער קולטורעלער, לינגװיסטישער און אַפֿילו קאָנצעפּטועלער פּראָדוקציע פֿון דער ציוניסטישער אונטערנעמונג, און איך קען דאָס נישט אומקערן. לויט מיין וואָכעדיק לעבן און מיין יקערדיק קולטור בין איך אַ ישראל. איך בין נישט ספּעציעל שטאָלץ מיט דעם, פּונקט ווי איך האָבן קיין סיבה צו זיין שטאָלץ אין זיין אַ מענטש מיט ברוין אויגן און אַ דורכשניטלעך הייך. איך שעמען זיך אָפט מיט ישראל, ספּעציעל ווען איך זע עדות וועגן איר גרויזאַם מיליטערישער קאָלאָניזאַציע, מיט אירע שוואכע און פאַרטיידיקטע קרבנות, וואָס זענען נישט אַ טייל פון דעם “אויסדערוויילטן פאָלק”.
פֿריִער אין מײַן לעבן האָב איך געהאַט אַ ווײַטערדיקן אוטאָפּישער חלום, אַז אַ פּאַלעסטינער ישׂראלדיקער זאָל זיך פֿילן אין תּל־אָבֿיבֿ אַזוי ווי אַ ייִדישער אַמעריקאַנער אין ניו־יאָרק. איך האָב זיך געראַנגלט און געזוכט, אַז דאָס ציווילע לעבן פֿון אַ מוסולמענישן ישׂראלדיקן אין ירושלים זאָל זײַן ענלעך צו דעם פֿון דעם ייִדישן פֿראַנצייז, וועמענס היים איז אין פּאַריז. איך האָב געוואָלט, אַז ישׂראלדיקע קינדער פֿון קריסטלעכע אפריקאנער אימיגראַנטן זאָלן באַהאַנדלט ווערן ווי די בריטישע קינדער פֿון אימיגראַנטן פֿון אינדיאַנישער סובקאַנטינענט זענען אין לאָנדאָן. איך האָב געהאָפט מיט מיין גאַנצער האַרץ, אַז אַלע ישׂראלדיקע קינדער זאָלן צוזאַמען ווערן אויסגעלערנט אין די זעלבע שולן. הײַנט ווייס איך, אַז מײַן חלום פֿאָדערט זיך אומגליקלעך, אַז מײַנע פֿאָדערונגען זײַנען איבערגעטריבן און אומפֿאָרווערטס, אַז דער עצם פֿאַקט פֿון פֿאָרמולירן זיי ווערט באַטראַכט פֿון די ציוניסטן און זייערע שטיצער, ווי אַן אַטאַק אויף דעם ייִדישן כאַראַקטער פֿון מדינת־ישׂראל, און אַזוי ווי אַנטיסעמיטיזם.
אָבער, ווי מאָדנע ווי עס קען ויסקומען, און אין קאַנטראַסט צו די פארשפארט-אין כאַראַקטער פון וועלטלעך ייִדיש אידענטיטעט, די באַהאַנדלונג פון ישראל אידענטיטעט ווי פאליטיק-קולטור, אלא ווי "עטניק", אָפפערס די פּאָטענציעל צו דערגרייכן אַן אָפֿן און ינקלוסיוו אידענטיטעט. לויטן געזעץ איז טאקע מעגליך צו זיין א ישראל-בירגער אן זיין א וועלטלעכער "עטנישער" איד, זיך באטייליגן אין איר "אויבער-קולטור" בשעתן אויפהיטן די "אינפרא-קולטור", רעדן די העגעמאנישע שפראך און אויסבויען אין פּאַראַלעל אן אנדער שפּראַך, צו אָנהאַלטן פאַרשיידענע לעבנסשטייגער און צונויפגיסן פאַרשידענע אינאיינעם. צו קאָנסאָלידירן דעם רעפובליקאנער פּאָליטיש פּאָטענציעל, עס וואָלט זיין נויטיק, פון קורס, צו האָבן לאַנג פארלאזן טרייבאַל הערמעטיקיזם, צו לערנען צו רעספּעקט די אנדערע און באַגריסן אים אָדער איר ווי אַ גלייַך, און צו טוישן די קאָנסטיטוטיאָנאַל געזעצן פון ישראל צו מאַכן זיי קאַמפּאַטאַבאַל מיט דעמאָקראַטיש פּרינציפּן.
דער עיקר, אויב עס איז אַ מאָמענטבילד פֿאַרגעסן געוואָרן: איידער מיר שטעלן פֿאָר געדאַנקען וועגן ענדערן ישׂראלס אידענטיטעט־פּאָליטיק, מוז מען זיך ערשט באַפֿרײַטן פֿון דער פֿאַרשאָלטענער און אומענדיקער אָאָקופּאַציע, וואָס פֿירט אונדז אויפֿן וועג צום גיהנום. אין פאַקט, אונדזער באַציונג צו די וואס זענען צווייט קלאַס בירגערס פון ישראל איז אומבאַקאַנט פֿאַרבונדן מיט אונדזער באַציונג צו די וואס לעבן אין גוואַלדיק נויט אין די דנאָ פון דער קייט פון די ציוניסטיש ראַטעווען אָפּעראַציע. יענע אונטערדריקטע באפעלקערונג, וואס האט געלעבט אונטער דער אקופאציע נאענט צו 50 יאר, פארווארפן פון פאליטישע און בירגעררעכט, אויף לאנד וואס דער "שטאט פון די אידן" האלט פאר זיין אייגענע, בלייבט פארלאזט און איגנאָרירט פון אינטערנאציאנאלע פאליטיק. איך דערקענט הײַנט, אַז מײַן חלום פֿון אַ סוף צו דער אָקופּאַציע און שאַפֿן אַ קאָנפעדעראַציע צווישן צוויי רעפּובליקן, ישׂראלדיקע און פּאַלעסטינער, איז געווען אַ כימערע, וואָס האָט אונטערגעשטימט די כוחות וואָג צווישן די צוויי פּאַרטייען.
אַלץ מער זעט עס אויס ווי שוין צו שפּעט; אַלץ מיינט שוין פאַרפאַלן, און קיין ערנסט צוגאַנג צו אַ פּאָליטיש לייזונג איז דעדלאַק. ישראל איז צוגעוואוינט געווארן צו דעם, און קען זיך נישט באפרייען פון איר קאלאניאלער הערשאפט איבער אן אנדער פאלק. די וועלט אינדרויסן טוט ליידער אויך נישט וואס מען דארף. איר חרטה און שלעכט געוויסן פאַרהיטן זי פון איבערצייגן ישראל זיך צוריקצוציען צו די 1948 גרענעץ. ישראל איז אויך נישט גרייט אפיציעל אנעקסירן די אקופירטע שטחים, ווייל זי וואלט דעמאלט געדארפט שענקען גלייכע בירגערשאפט פאר דער אקופירטע באפעלקערונג און זיך אליין דורך דעם פאקט פארוואנדלען אין א ביינאציאנאלע מדינה. דאָס איז גאַנץ ווי דער מיטאָלאָגישער שלאַנג, וואָס האָט אײַנגעשלונגען אַ צו גרויסן קרבן, אָבער בעסער זיך דערשטיקן, ווי עס זאָל נישט פֿאַרלאָזן.
מיינט דאס אז איך מוז אויך פארלאזן די האפענונג? איך וווין אַ טיף סתירה. איך פֿיל זיך ווי אַ גלות אין פּנים פֿון דער וואַקסנדיקער ייִדישער עטניקיזאַציע, וואָס רינגלט מיר אַרום, און גלײַכצײַטיק איז די שפּראַך, אויף וועלכער איך רעד, שרײַב און חלומט, איבערהויפט העברעאיש. ווען איך געפֿינען זיך אין אויסלאנד, איך פילן בענקשאַפט פֿאַר דעם שפּראַך, די פאָרמיטל פון מיין ימאָושאַנז און געדאנקען. ווען איך בין ווייט פון ארץ ישראל, זע איך מיין גאס-ווינקל אין תל-אביב און קוק ארויס אויף דעם מאמענט וואס איך קען זיך אומקערן צו אים. איך גיי נישט אין בתי כנסת צו פארשפרייטן די בענקשאפט, ווייל זיי דאווענען דארט אין א שפראך וואס איז נישט מיינס, און די מענטשן וואס איך טרעף דארט האבן גארנישט קיין אינטערעם צו פארשטיין וואס דאס מיינט פאר מיר זיין ישראל.
אין לאנדאן זענען די אוניווערסיטעטן און זייערע סטודענטן פון ביידע סעקסוענס, נישט די תלמודישע שולעס (וואו עס זענען נישט פאראן קיין בחורים), וואס דערמאנען מיר אויפן קאמפוס וואו איך ארבעט. אין ניו יארק זענען די מאַנהעטן קאַפעס, נישט די ברוקלין ענקלאַוועס, וואָס לאַדן און צוציען מיר, ווי די פון תל אביב. און ווען איך באזוכן די טרויעריקע פאריזער ביכער־געשעפטן, קומט מיר אין זינען די העברעאישע ביכער וואך, וואס איז ארגאניזירט געווארן יעדעס יאר אין ישראל, נישט די הייליגע ליטעראטור פון מיינע אבות.
מייַן טיף צוגעבונדן צו דעם אָרט דינט בלויז צו ברענוואַרג די פּעסימיזם איך פילן צו אים. און אַזוי איך אָפט אַראָפּוואַרפן אין פאַרצווייפלונג וועגן די פאָרשטעלן און מורא פֿאַר דער צוקונפֿט. אי ך בי ן מיד , או ן שפיר , א ז ד י לעצט ע בלעטע ר פו ן דע ר שכל , פאל ן פו ן אונדזע ר בוים ם פו ן פאליטישע ר אקציע , לאזנדי ק אונד ז אומפרוכ ע פאר ן פני ם פו ן ד י קאפריז ן פו ן ד י שלאפװאקסנדיק ע מכשפי ם פו ן שבט . אבע ר אי ך קע ן זי ך ני ט דערלויב ן אינגאנצ ן פאטאליסטיש . איך וואג זיך צו גלייבן, אז אויב דער מענטשהייט איז געלונגן ארויסצוקומען פונעם 20סטן יארהונדערט אן א נוקלעארער מלחמה, איז אלעס מעגלעך, אפילו אין מיטל מזרח. מיר זאָלן געדענקען די ווערטער פֿון טעאָדאָר הערצל, דעם חלומען וואָס איז פֿאַראַנטוואָרטלעכן פֿאַר דעם, אַז איך בין אַ ישׂראלי: "אויב איר ווילט, איז דאָס נישט קיין לעגענדע."
אלס א צארן פון די גערודפטע, וועלכע זענען ארויסגעקומען פון דעם אייראפעישן גיהנום פון די 1940ער יארן אן פארלאזן די האפענונג אויף א בעסערן לעבן, האב איך נישט באקומען קיין ערלויבעניש פון דעם דערשראקן ארכימלאך פון היסטאריע זיך אפצולאזן און פארצווייפלן. דערפֿאַר, כּדי צו צואיילען אַן אַנדער מארגן, און וואָס מײַנע מתנגדים זאָגן, וועל איך ווײַטער שרײַבן.
• דאס איז אן רעדאקטירטע עקסטראַקט פון ווי איך האב אויפגעהערט צו זיין א איד פון שלמה סאנד, ארויסגעגעבן דורך ווערסאָ ביי £9.99. קויפן עס פֿאַר £ 7.49 בייַbookshop.theguardian.com. זאַמד וועט דיסקוטירן דעם בוך אין SOAS,אוניווערסיטעט פון לאָנדאָן אויף 14 אקטאבער, versobooks.com/events
ZNetwork איז פאַנדאַד בלויז דורך די ברייטהאַרציקייט פון זיין לייענער.
שענקען