"Isangqa siyavala" sisihloko sengxelo esandula kukhutshwa liphephancwadi laseColombia iSemana [[i]]. Ibhekisela kwindlela ngokwenene isangqa esivala ngayo kwiNdlu kaMongameli e-Colombia, apho ikomkhulu "leshishini lolwaphulo-mthetho" elibandakanya iinkonzo eziyimfihlo zaseColombia (DAS), lisebenza phantsi kwemiyalelo ngqo kaMongameli uAlvaro Uribe kunye nabacebisi bakhe. Le ngxelo yamva nje ibonelela ngobungqina, kungekuphela nje ukubandakanyeka, kodwa isikhokelo, imiyalelo kunye nolawulo olupheleleyo oluvela kwiNdlu kaMongameli kunye nabahlobo abasondeleyo bakaMongameli kunye nabacebisi bezenzo ezingekho mthethweni kunye nezolwaphulo-mthetho. Lo matshini wolwaphulo-mthetho awunanto ifanayo kwimbali kwaye kuninzi okuza kutyhilwa okwangoku. URhulumente kunye noMongameli baqale bakhanyela, emva koko bavakalisa inkxalabo kwaye ekugqibeleni bacaphuka ngenxa yezityholo kunye nobungqina. Ubungqina kunye namaxwebhu anikiweyo kwaye abhengeziweyo kule ngxelo (kwaye ongezwa kubungqina osele bubuninzi obukhoyo) aqinisekileyo.
Ukusuka kwi-ofisi ephezulu yaseColombia kunye nesikhundla esiphezulu, isakhiwo sobugebenga sisekiwe (sisasebenza kwaye sigqunyiwe). Esi sakhiwo sizinikele kuntlola, ukungcolisa igama, urhwaphilizo, ukoyikisa, ukoyikisa, ukubulawa, ukunyamalala nokunye okuninzi. Abo bachatshazelwa zezi zenzo baquka oomantyi beNkundla ePhakamileyo, amagqwetha amalungelo oluntu, amalungu epalamente, iinkokeli zezopolitiko eziphikisayo, izifundiswa, iintatheli, amalungu emibutho yabasebenzi, abantu bomthonyama, ama-afro-Colombian, amabhinqa, iinkokeli zabalimi kunye nabacebisi kunye nabemi abaninzi kunye namalungu oluntu. U-Aurelio Suarez wachaza le misebenzi yolwaphulo-mthetho "njengecandelo le-CIA-Nixon-Watergate scandal ebandakanyekayo."[ii]] Konke oku kuza phantsi kolawulo lwebhotwe likamongameli waseColombia kunye nabantu abaphezulu kulawulo. Ubungqina obuchasene nabo babandakanyekayo benza ukuba uMongameli u-Uribe angakwazi ukuqhubeka ebambelele ekubeni wayengazi. Isangqa siyavala ngokwenene.
Kodwa oku kuphela kwehlazo le-DAS. Emva koko kukho amawaka okubulala okwaziwa ngokuba "ziimpawu zobuxoki;" ukuxhatshazwa kunye nokusetyenziswa kakubi kwenkqubo yokugweba ukuhlasela abemi kunye neenkokheli zedemokhrasi zentlalo nezopolitiko; urhwaphilizo lwawona manyathelo karhulumente makhulu nawona adume kakubi, apho ingxowa-mali yabantu abahluphekayo neyentlalontle ikhutshelwa ngokucwangcisiweyo koosomashishini beziyobisi, koosomashishini, koosomashishini abazizityebi noosomashishini nabahlobo bakaMongameli nabaphathiswa bakhe; ukuthengwa kweevoti kwiNkongolo ukufumana uhlaziyo lomgaqo-siseko; kunye nokuvunywa kwezenzo ezininzi zowiso-mthetho, kuquka ii-FTAs, ukuze kuxhamle abambalwa ngeendleko ezininzi ngokuphandle kokwaphulwa koMgaqo-siseko waseColombia kunye nazo zonke izivumelwano zamazwe ngamazwe, izivumelwano kunye neetshatha zamalungelo kunye nenkululeko. Ukongeza koko ukubulawa kwamangqina aphambili; imbuyekezo yenceba kuRhulumente ngomhlaba, izikhundla zikarhulumente kunye nemisebenzi kunye nemali; uqokelelo olukhulu nolungekho mthethweni lwemithombo yobutyebi; ukunikezelwa kwezivumelwano ngokungekho mthethweni kwizizalwane zikaMongameli, kuquka oonyana bakhe ababini. Kuyo yonke le nto, amajelo osasazo aphambili abandakanyeka kwezi nyaniso ngokuzigubungela: inkcaso yokuthotywa kwezixhobo ze-paramilitary, apho izixa ezikhulu zenkunzi kurhwebo lweziyobisi ziye zalahlwa; umhlaba ofunyenwe ngokungenalusini usemthethweni; ulwaphulo-mthetho olujoliswe eluntwini, kuqukwa ubuzim, ukubulawa kwabantu, amangcwaba amakhulu kunye nokunye okuza kubhaqwa, kuye kwavezwa kancinane kwaye kaninzi akuhoywa. Xa amangqina aphambili kunye nabaphathi bemikhosi beqalisile ukubhengeza ukubandakanyeka kwabo kunye nentsebenziswano noorhulumente kunye nemibutho yamazwe ngamazwe, baye bathunyelwa ngaphandle kwaye bathuliswa. Ngeli xesha, uhlaselo lwe-paramilitary luyaqhubeka kwaye luya lusiba lubi kakhulu ngezisongelo kunye nokubulawa kwabantu kuwo wonke ummandla waseColombia.
Ngaphezulu komhlaba owenziwe ngooRhulumente bangaphambili ngokubambisana nabalingane babo belizwe kunye namazwe ngamazwe, kwiminyaka eyi-8 edluleyo, uRhulumente waseColombia uye wanikezela yonke imizamo yokuguqula iLizwe laseColombia libe lishishini lobugebengu. Ubume bolawulo lwaseColombia bubolile. LiLizwe elichasene nezibophelelo zalo, ngokuchasene nabantu baseColombia, ngokuchasene noqoqosho lwaseColombia, ngokuchasene nendalo, ngokuchasene noluntu. Konke oku kwaziwa nangona abo basemagunyeni begcina ulawulo lukarhulumente. Ukuba "ukhuseleko lwedemokhrasi" kunye "neTrust yoMtyali," imigaqo-nkqubo ephawulekayo yalo rhulumente, yayiza kususwa, igxothwe kwisakhiwo solawulo lwaseColombia, kwaye ukuba iinkqubo ezifunekayo zomthetho kunye nophando zivunyelwe ukuba ziqhubele phambili njengoko zifanele, umntu akanako. qala ukuba nomfanekiso-ngqondweni wokoyikeka nokugqwetheka okutyhilwe kungundoqo wolu lawulo lomfuziselo, oluyilwe "isandla kwiglavu" -kwaye kunokwenzeka ukuba ngurhulumente omkhulu wangaphandle kunye noogxa babo.
Ukuba abantu baseColombia bangamaxhoba alo lawulo, ngokwenene lo Mbuso, umntu kufuneka abuze ukuba ngoobani abaxhamli. Kufuneka kufunwe impendulo. Lo ngumba we-International Criminal Legal. Phakathi kwezinye iinyani ezininzi ezifuna ukuvezwa kwemiqulu, iColombia ngoyena mamkeli mkhulu woncedo lwasemkhosini wase-US kunye nentsebenziswano kwilizwekazi. Ulawulo lwaseColombia ngoyena usondeleyo kwimidla yenkampani yezizwe ngezizwe (amayeza, ukhenketho, imigodi, ioyile, ishishini lezolimo, ukutya, amandla, i-biopiracy, iiprojekthi zeziseko ezinjengamadama, urhwebo lweengalo kwaye phantse nabani na obandakanyeka kuyo nantoni na kunye nayo yonke into evela kumthetho kunye nokungekho mthethweni. uthungelwano lolwaphulo-mthetho olulungelelanisiweyo kwihlabathi jikelele). Nge-FTAs, urhulumente waseColombia unikezele ulongamo lwesizwe, inkululeko, izibonelelo, abasebenzi, indalo kunye nokunye kwiminqweno yangaphandle ngeendleko ezingenakunyamezeleka kubantu baseColombia. Abatyali-mali batsalwa ukubeka imali kuqoqosho lwaseColombia ngenzuzo eqinisekisiweyo ngokutshintshiselana kwanto kwaphela kubemi baseColombia: Akukho misebenzi, akukho kudluliselwa kwetekhnoloji, akukho nzuzo kuqoqosho lwaseColombia. Urhulumente wolwaphulo-mthetho waseColombia wathembisa iNkulumbuso yaseKhanada uStephen Harper, ngoNovemba 21 2008, ukuhambisa i-50% yentsimi yaseColombia kwimigodi kunye nezinye izinto ezinomdla kwi-corporate [[iii]]. Lonke ulwaphulo-mthetho lwe-Colombian State lujikeleza kwinzuzo yenkampani.
Ukuthulisa, ukuhlola, ukugrogrisa, ukubulala, ukuthenga, ukuhlutha umhlaba, ukutshabalalisa abantu kunye neqela elikhusela amalungelo abo kunye nentlalontle yabantu baseColombia kunye nommandla wesizwe, ngurhulumente waseColombia, baxhamla umdla wenkampani kwaye baqinisekisa oko kwaziwa ngokuba yiFree Trade. Izivumelwano. Kukho amangcwaba amaninzi ukwenzela inzuzo. Kukho ukubulawa kwabantu ngenxa yenzuzo. Kukho imfazwe yenzuzo. Kukho abantu abangaphezu kwezigidi ezi-4 abafuduswa ngenkani ngenxa yenzuzo. Iindawo ezisemaphandleni zaseColombia ziguqulwa zibe ziinkampu zoxinaniso kunye neenkampu zokuvalelwa ukuze kwenziwe inzuzo. Kukho imfazwe emdaka yenzuzo. Kukho imfazwe yeziyobisi kunye nemfazwe yobunqolobi njengesizathu sokufumana inzuzo. Umatshini wemfazwe waseColombia wakhiwe ukuze uhlasele amazwe angabamelwane kwaye uvelise uloyiko kunye nokungazinzi kwilizwekazi lonke ngenzuzo. Kukho umatshini wobuxoki ofihlayo nokhuthaza konke oku kunye nokunye okuninzi ngenzuzo. Kukho abezopolitiko, iintatheli, izifundiswa, iingqondo, amagqwetha kunye nomkhosi wabacwangcisi, abagqugquzeli kunye nokuhambelana nalo mzekelo wobugrogrisi, imigaqo-nkqubo kunye nepropaganda yokuthumela ngaphandle kunye nenzuzo.
Ngaphandle kwamathandabuzo, ubulungisa ayikaqalisi ukuseka iinyaniso ezithile:
1. Iintlawulo zokubandakanyeka kolwaphulo-mthetho kunye nezopolitiko kunye noxanduva lukaMongameli waseColombia u-Uribe kunye noRhulumente wakhe, amagosa aphezulu kunye namaZiko aseburhulumenteni kwimisebenzi yolwaphulo-mthetho olusuka kwinkohlakalo ukuya kulwaphulo-mthetho oluchasene noluntu kunye nayo yonke into ephakathi.
2. Iintlawulo kunye nokubandakanyeka kolwaphulo-mthetho kwezo nkxaso-mali, ukuxhobisa, ukuxhasa, ukufihla kunye nokuvuna izibonelelo zalo lawulo ngaphakathi kunye nangaphandle kweKholombiya.
Akukho nto yolu bukhulu kunye nokufikelela okunokwenzeka ngaphandle kolwazi, ukuhambelana kwaye ngokwenene, ulwalathiso lwabantu kunye namandla ngaphezu koMongameli waseColombia. Ukwahlula eli thumba njengoko kwenziwa noNoriega (Panama) okanye Fujimori (Peru) okanye Saddam Hussein (Iraq), akayi kwenza nje. Akukho mntu unokukholelwa ukuba umkhosi kunye nabacebisi bezobuntlola, oonozakuzaku, ikomkhulu lequmrhu, oorhulumente, iziphathamandla, abezopolitiko, abaphathiswa, amalungu epalamente nabanye bebengazi kwaye okanye bathathe inxaxheba.
Njengoko isangqa sivala kurhulumente waseColombia, kufuneka kwakhona sivuleleke, sijikeleze abo bazikhanyelayo ezi nyaniso, bahlaselwa "njengabashukunyiswa ngokwembono," "nxamnye norhwebo," kunye nenkxaso "yabanqolobi" nawaphi na amangqina okanye nabani na ochasayo izivumelwano. ngolawulo lolwaphulo-mthetho ngenjongo yolwaphulo-mthetho. Isangqa kufuneka sibandakanye abo (kwirekhodi!) Bagxininise ekuchazeni ngokuvakalayo nangokuqinileyo ukuba urhulumente waseColombia, imigaqo-nkqubo yayo kunye noRhwebo oluKhululwa kunye nolu Mthetho wobugebenga, luyinzuzo kunye nentlalontle yamaColombia; abo bakhuphayo kwaye baceba ukukhupha izibonelelo, abasebenzi kunye nobutyebi, basebenzise ilizwe elithotywe phantsi koloyiko ngoncedo lweshishini lolwaphulo-mthetho elibekwe ngamandla ngenxa yomdla wabo kunye neendleko zabantu baseColombia; abo baseYurophu, e-US naseKhanada (nakwezinye iindawo), abaye bagqwetha inyaniso ukukhuthaza ukuxhaphazwa, ukuchithwa kwegazi kunye nokuphangwa kweColombia ngenzuzo. Aba bantu bayasixhasa kwaye bayayikhuthaza le meko. Kwelinye icala, asithethi ngokwezibalo. Yintlungu yethu ethetha phandle, le nto aba bantu bazama ukuyivala bangayihloniphi. Sinabahlobo, izalamane, uluntu, sibandezelekile, sixhatshaziwe, sigxothiwe okanye sifile ngelixa usixelela ukuba sihlwempuzekile, siyafuduswa kwaye sibulawa ngezizathu zengqondo. Hayi, akunjalo. Konke kube yinyaniso. Konke kube kusenzelwa inzuzo. Iindlela zokoyikeka, umgaqo-nkqubo kunye ne-propaganda yenzuzo zikhona, kwaye uyazi. Ubukhona xa beziphunyezwa. Ngaba ubuyinxalenye yoyilo lwabo? Ukhona ngoku. Xa siphinda sinixelela inyani, nisibiza ngamaxoki naxa kukho ubungqina obungakumbi obuphumayo. Asiyi kuxolela okanye silibale xa uza kuthi "bendingazi". Uyazi. Uchasene nathi kunye nabo bazuzayo kwiimbandezelo zethu.
Njengoko konke oku kuye kwaziwa, uhlaselo luye lwanda ngokuchasene nabo bethu baye baveza iinyani ezichasene norhulumente kunye nabalingane bakhe bamazwe ngamazwe: izoyikiso, izoyikiso, ukugqwethwa kweendaba, ukungafuni ukuhlonipha kunye nokuqonda inyaniso. Konke oku kunye nokunye kunokubonwa, umzekelo, kuzo zonke iinkqubo zikaRhulumente waseKhanada kunye nePalamente yaseKhanada kunye neKomiti eSigxina yezoRhwebo lwamazwe ngamazwe (CIIT), phantsi kobunkokeli bePalamente ye-Conservative kunye neLiberal. Baqinisekisa i-FTA kunye neColombia ngelo xesha ukuba bonke ubungqina bolawulo lobugebengu buvezwa. Enyanisweni, yonke le nkqubo ePalamente sisicwangciso-qhinga sokuqinisekisa ubuxoki babo bamatyala abo abhencwayo ngoku. Iiarhente zikaRhulumente wolwaphulo-mthetho kunye nabaxhamli bequmrhu kwezi zenzo bayamenywa ukuba bathethe kwaye baphathwe ngentlonipho, ngelixa amaxhoba ethukwa. Okukhona iLiberals kunye neConservatives besazi, kokukhona begxalathelana ukukhuthaza isivumelwano esisekelwe kubugrogrisi bengeniso, kwaye kokukhona behlasela abo babhenca inyaniso kunye namaxhoba alo lawulo lolwaphulo-mthetho. Sifuna urhwebo. Sifuna ukuba kuxhamle abantu baseCanada nabaseColombia. Kodwa urhwebo alukwazi ukuqhubeka luthetha ukuxhaphazwa okungenakuphepheka kwabaninzi, ukutshatyalaliswa kwengqondo kunye nokutshatyalaliswa kobomi kunye noMama woMhlaba ngenzuzo yabambalwa abenza ngathi banelungelo lokuba neplanethi kunye neendawo zethu.
Njengoko isangqa sivala uMongameli waseColombia kunye noRhulumente, uqala ukuvula kuphela abo baye benza ukuba lo rhulumente enze ulwaphulo-mthetho kunye nabavuna inzuzo yokubulala, ukuxhaphazwa kunye nobusela.
Ukunikezelwa kweenyaniso zokugweba ezaziwa kunye nezo zifuna ukuvezwa, ulawulo lwaseColombia kufuneka luchithwe, isakhiwo esibolileyo sitshintshwe, inyaniso kunye nobulungisa kufuneka zisekwe kwaye bonke ababandakanyekayo kunye nabanoxanduva basuswe kwaye bajeziswe. Ukuba iCanada iqinisekisa i-FTA, njenge-Conservatives, ukuba uMnu Brison, uMnu Ignatieff, uMnu Rae, uMnumzana uSilva kunye nabanye abaLiberals bagxininisa ekuqhubeni ishishini labo phantsi kwezi meko, amazwi kunye nezenzo zabo ziya kunika ubungqina obungakumbi. (kwirekhodi!) ekubandakanyekeni kwabo kunye nokuhambelana noko kunokuchazwa kuphela njengolawulo lolwaphulo-mthetho lwelizwe lobuFasi ngenzuzo. Ukuza kuthi ga ngoku, i-rhetoric yokuhombisa ukoyikeka ibekwa enyanisweni, ngenkqubo yenkqubo. MaLungu aKhululekileyo ePalamente, nguwe kuphela kunye nabo bahamba nabo ninokukholelwa ubuxoki benu, ngelixa inyaniso iqokelelana kumangcwaba, intshabalalo, ukuhluthwa kunye neentlungu.
Isangqa sivaliwe kwaye sivula ukuvala kwakhona kwabo ngoku, njengo-Uribe kunye noRhulumente wakhe ngaphambili, baxoke kwaye baxoka ukufihla kunye nokwenza izenzo zabo zobugebengu ukuze bafumane inzuzo. Akukho CCFTA. Ewe ukurhweba ngobulungisa, ubomi.
[i] Semana, โSe cierra el cรญrculo,โ ngoMeyi 15, 2010, http://www.semana.com/noticias-nacion/cierra-circulo/138929.aspx.
[ii] U-Aurelio Suรกrez, โSobre Chuza-DAS y toda suerte de crรญmenes y delitos,โ ngoMeyi 11, 2010, http://www.moir.org.co/Sobre-Chuza-DAS-y-toda-suerte-de.html.
[iii] Repรบblica de Colombia, โDeclaraciรณn y rueda de prensa del Presidente รlvaro Uribe durante la firma del Tratado de Libre Comerio Colombia-Canadaโ (Presidencia de la Repรบblica de Colombia, Novemba 21, 2008), http://web.presidencia.gov. co/sp/2008/noviembre/21/19212008_i.html.
I-ZNetwork ixhaswa ngemali kuphela ngesisa sabafundi bayo.
Nikela