"Molikiy yolg'onchi, Iroqliklar bir necha yillardan beri o'zlarining namoyishlarida Iroq bosh vaziri Nuri Al-Malikiydan noroziligini ko'rsatib, hayqirib kelishmoqda. Endi u qurol va razvedka yordamini soโrab, Amerika Qoโshma Shtatlariga borib, tashqi terrorchilar Iroq va Qoโshma Shtatlar tinchligi, farovonligi va demokratiyasiga xavf solayotganini taโkidladi. Lekin eng katta xavf - bu Malikiyning o'z hukumati.
Malikiy boshqaruvidagi Iroq, ayniqsa, jurnalistlar va professionallar uchun dunyodagi eng xavfli joylardan biriga aylandi. 7,000 yilning birinchi o'n oyida 2013 ga yaqin tinch aholi halok bo'ldi; yarador va mayib bo'lganlar soni uch baravar ko'p. Malikiyning ta'kidlashicha, bu qirg'inlar uchun Al-Qoida bilan aloqador terrorchilar javobgar. Bosqindan keyin Iroq turli qurolli guruhlarning boshpanasiga aylangani rost boโlsa-da, hukumat tarafdori boโlgan sekta jangarilari iroqliklarga qarshi kunduzi vayronagarchilik qilmoqda.
Iroq ko'chalarida mazhab belgisi bo'lgan qurollangan odamlar patrul qilmoqda. Bosh vazir idorasiga bevosita bogโlangan maxsus boโlinmalardan tashqari, Iroq xavfsizlik kuchlari bilan hamkorlikda kamida beshta qurolli militsiya bor. Hatto Malikiyning o'g'li Ahmadning ham o'z qurolli odamlari bor va harbiy amaliyotlar olib boradi, garchi uning politsiya yoki xavfsizlik portfeli bo'lmasa ham.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari boโyicha oliy komissari Navi Pillayga koโra, Iroqda inson huquqlari koโp miqdorda buzilmoqda. Malikiy davridagi Iroq huquqiy tizimi eng oddiy global me'yorlarga mos kelmaydi. 2013-yilning yanvar-oktyabr oylarida koโplab xalqaro inson huquqlari tashkilotlarining oโlim jazosiga zudlik bilan moratoriy qoโyish haqidagi daโvatlariga qaramay, Adliya vazirligi tomonidan 140 nafar iroqlik qatl etildi.
Iroq parlamenti spikeri Usama Nujayfi: โQonun iroqliklarning boโyniga tutilgan qilichga aylandi.
Iroq hukumati manbalari qamoqda 30,000 mingga yaqin iroqlik borligini tasdiqlaydi; 17,000 XNUMX kishi u yerda sudsiz qiynalyapti. Iroq ko'chalarida o'zboshimchalik bilan hibsga olish odatiy holdir. Iroq qamoqxonalaridagi qiynoqlar va o'lim haqidagi hujjatlashtirilgan va suratga olingan dahshatli hikoyalar Abu Graibning shafqatsiz zo'ravonliklarini bolalar o'yiniga o'xshatadi. Hibsga olinganlarning ko'pchiligi g'oyib bo'ladi, ularning oilalari ularning o'lik yoki tirikligini aniqlay olmaydi.
Malikiyning ta'kidlashicha, u jonli demokratiyani boshqaradi, lekin u avtoritar rejimni boshqaradi va oltita yuqori hukumat lavozimini monopoliya qiladi: shtab boshlig'i, mudofaa vaziri, ichki ishlar vaziri, razvedka boshlig'i va milliy xavfsizlik boshlig'i. Uning sunniy muxoliflari u yoqda tursin, hatto shia ittifoqidagi sheriklari ham chetda qoldirilgan. U Erondagi teokratlar tomonidan qo'llab-quvvatlanadi va u mintaqadagi eng mashhur avtokratiyalardan biri bo'lgan Suriya rejimini qo'llab-quvvatladi. Malikiy televideniyega bergan intervyusida adolat va yaxshiroq xizmat ko'rsatish uchun namoyishga chiqqanlarni yo'q qilish bilan tahdid qildi va ularni "basgan pufak" deb ta'rifladi. Darhaqiqat, uning SWAT kuchlari tinch namoyishchilarga qarshi bir necha marta halokatli qurollardan foydalangan. Masalan, Havija shahrida oโtgan aprel oyida kamida 50 nafar qurolsiz odam oโldirilgan. Basra, Nassiriya, Falluja va Mosul kabi boshqa shaharlarda namoyishchilar kaltaklangan, hibsga olingan va o'ldirilgan.
Iroq dunyodagi eng korruptsiyalashgan mamlakatlarning eng quyi pog'onasida turadi. Korruptsiya jamiyatning barcha jabhalarida nepotizm, shantaj, poraxo'rlik va kleptokratiya orqali institutsionalizatsiya qilingan, bu atama Iroq ommaviy axborot vositalarida tez-tez uchraydi. Maktablar qurishdan tortib qurol sotib olishgacha bo'lgan soxta yoki baliqqa o'xshash bitimlarning bosh aylantiruvchi qatorida yo'qolgan milliardlab dollarlar haqidagi shov-shuvli hikoyalar ham odatiy holga aylangan. Hatto qamoqxonalar ham mahbuslarning oilalarini minglab dollar evaziga shantaj qiladigan samarali biznesga aylandi.
Bagโdod universiteti jurnalistika fakulteti dekani Bosh vazirga yoโllagan ochiq maktubida davlat lavozimlari samolyotlarda ajratilgan oโrindiqlar kabi mazhabga aloqador partiyalar va militsiyalarga aloqador shaxslar uchun ajratilganini aytdi. Transparency International ma'lumotlariga ko'ra, har haftada 800 million dollar mamlakat tashqarisiga o'tkaziladi. Eng dahshatlisi, Malikiy bu buzuq kelishuvlar, ularning zo'ravonlik va terrorizm bilan aloqasi haqida hamma narsani bilishini qayta-qayta tan olishi, lekin siyosiy barqarorlikni saqlab qolish uchun ularga e'tibor bermaslikni afzal ko'radi!
Malikiyning eng katta yolgสปonlaridan biri shundaki, infratuzilma, taสผlim va sogสปliqni saqlash tizimlarini qayta qurish harakatlari tufayli iqtisodiyot qariyb 10 foizga oสปsmoqda. Uning da'volarini rad etish uchun juda kam ma'lumotlar mavjud, ammo Iroqning bugungi qorong'u haqiqati boshqacha hikoya qiladi. Onalar farzandlarini arzimagan pulga sotadilar; fohishalik, tilanchilik va bolalar mehnati gullab-yashnaydi; ishsizlik 30% dan ortiq; savodsizlik yarim asrdagidan yuqori; sog'liqni saqlash va ta'lim tizimlari esa tanazzulga yuz tutgan. Hatto Iroqning ijtimoiy va madaniy tuzilishi ham parchalanib ketgan, buni hozir Bagโdodni turli mazhab jamoalariga boโlib turgan getto devorlaridan koโrish mumkin.
Oddiy haqiqat shundaki, Malikiyning mazhab rejimi bu erkin qulash uchun javobgardir va Molikiy endi o'zining muvaffaqiyatsizligidan AQShdan ko'proq yordam so'rash uchun bahona sifatida foydalanmoqda. Uning yolg'onlariga ishonish va uni harbiy jihatdan qo'llab-quvvatlash, bu qonunbuzarliklarning davom etishiga ruxsat berishni anglatadi. Va nima uchun? AQSh Iroqda yetarlicha ziyon keltirmadimi?
Eman Ahmad Xamas iroqlik jurnalist. U 2003-2007 yillarda CODEPINK loyihasi bo'lgan Iroq ishg'olini kuzatish koordinatori bo'lgan.
ZNetwork faqat o'z o'quvchilarining saxiyligi orqali moliyalashtiriladi.
hadya etmoq