Empire e tsoela pele 'me mebuso e khutlela morao, leha e se maemong a khetho ea bona - ho alima ho Karl Marx e le' ngoe - 'me ka sebele ha ho mohla e kileng ea etsoa hantle kapa ntle le ho nyolla libaka, linaha le sechaba ka mor'a tsona.
Se etsahalang le se ntseng se tsoela pele ho etsahala Afghanistan ke ntlha ea nalane ea nalane ha ho tluoa tabeng ea ho putlama ha US hegemonic le borena. Lits'oants'o tse ferekaneng le tse tšohileng boema-fofane ba Kabul, moo mabotho a sesole sa US le Borithane a lekang ka potlako ho tlosa baahi ba bona ba ntseng ba le ka har'a naha, hammoho le Maafghan a entseng phoso ea ho ba sebeletsa nakong ea ha naha e ntse e hapiloe, ka mokhoa o sa makatseng ba hohetse. papisong le Saigon ka 1975.
Joalo ka ha Saigon a tšoaile ho hloloa ho hlabisang lihlong ha litabatabelo tsa US geostrategic ho Indochina kamora lilemo tse leshome tsa ntoa le likhohlano naheng eo ho neng ho se mohla e kileng ea ba le tokelo ea ho ba ho eona, Kabul e tšoaea ho hloloa ho tlotlollang ho tšoanang Asia Bohareng.
Ho etsa hore 'ho oa ha Kabul' kajeno e be ntho ea bohlokoa ho feta ho oa ha Saigon nakong eo, leha ho le joalo, ke taba ea hore ea pele e fihla pheletsong ea nako e sa lekanyetsoang ea Washington, ha Lerako la Berlin le ile la oela ho theosa le likhopolo tsa Bophirimela le li-neocons Washington. o ile a tahoa ke moea oa tlhōlo le ho cheseha ka ho feteletseng 'Bofelo ba Histori'. Nakong ena ea histori, lefatše le ile la bonahala ho bona joaloka seteiki se sa tsoa phehoa se nang le lero, se emetseng ho haroa.
Papali ea Grand Chessboard ke sehlooho sa buka ea 1997 ea Zbigniew Brzezinski, moeletsi oa mehleng oa tšireletso ea naha ho Mopresidente Jimmy Carter mafelong a bo-1970. Ho eona o pheha khang ea hore puso ea Eurasia e lokela ho nkoa e le ea bohlokoa ho leano la US bakeng sa ho laola lisebelisoa tsa lefats'e nakong ea ka mor'a Ntoa ea Cold. Brzezinski e ne e le senotlolo sa ho buella sesole sa US le tšehetso ea lintho tse bonahalang bakeng sa mujahideen ea Afghan, e qalileng tlas'a tsamaiso ea Carter ka 1979 e le ho hulela Masoviet ho ea Vietnam.
Tsela ea ho tloha ka nako eo ho fihlela joale e bile e 'ngoe ea ho hlekefetsoa ke moemphera ka lehlakoreng la setsi sa Washington se foufalitsoeng ke maikutlo a foufetseng ka ho feletseng a ho ikhetholla le tumelo e hlōlehileng ka mokhoa o fetisisang ea bokhoni ba eona ba ho senya le ho hlorisa lefatše hore le ipehe tlas'a taolo.
"Le na le lioache, re na le nako," ho boleloa hore boetapele ba Taliban bo ile ba supa balekane ba bona ba Amerika, 'me ho ipakile. Ha hoa ka ha thunngoa, 'me ka ba 20th sehopotso sa 9/11 se tlang, ho khutlela ha Taliban matleng a Afghanistan ha se feela tšisinyeho ea lefatše empa hape e bohlokoa joalo ka tšoantšetso.
Ka bomalimabe, ke batho ba se nang molato ba Afghanistan ba utloileng bohloko haholo mme ba tla tsoela pele ho utloa bohloko ho ea pele. Ho sa le joalo, boikaketsi bona ba khale bo atile. Bahlalosi ba Bophirimela ba lla ka qetello ea basali ba Afghanistan tlas'a puso ea Taliban ba khutsitse ka ho feletseng ha ho tluoa tabeng ea qetello ea basali ba Saudi Arabia. Bo-ralipolotiki ba hloname ka lebaka la ho oa ha Kabul ha baa ka ba lla ka lebaka la timetso ea Yemen.
Korea, Vietnam, Nicaragua, El Salvador, Afghanistan, Iraq, Libya, Syria - kae kapa kae moo Washington e hatang teng, tšenyeho ea latela. Hammoho le tšenyeho ho tla le mokhoa oa Washington oa ho eka mabapi le lilekane le li-proxies fatše. Ma-Afghan a entseng phoso ea ho tšepa litšepiso le litšepiso tsa US ha aa ka a ithuta ho tsoa pheletsong ea MaKurds, bao ka bobona ba ileng ba hloleha ho ithuta ho tsoa pheletsong ea South Vietnamese.
Ha ho tluoa tabeng ea Afghanistan le sebaka se pharaletseng mona le hona joale, Washington le balekane ba eona ba ipakile ka mor'a lilemo tse mashome a mabeli hore ha ba na letho leo ba ka fanang ka lona haese mahlomola le ho nyahama. Joale Chaena, Iran, Russia le Pakistan, mebuso ea libaka e nang le thahasello ea botsitso le tšireletseho e tlameha ho kena sebakeng se se nang letho, e khutlisetsoe sechabeng le bathong ba tsebileng feela khaello ea eona lilemong tse mashome a mahlano tse telele tsa merusu le likhohlano.
Ka koluoa e 'ngoe ea baphaphathehi e bakiloeng ke ntoa e' ngoe ea Bophirima e etelletsoeng pele ke US, lefats'e le tlameha ho batla hore likotlo tsohle ho Iran li tlosoe, naha eo le pele ho putlama ha matla a US Afghanistan e ne e se e le lehae la baphaphathehi ba Afghan ba fetang limilione tse 2. Haeba linaha tse kang Iran le Pakistan li lokela ho jara mathata a tlokotsi ea botho e bakiloeng Washington, li na le tokelo ea ho lebella hore Washington bonyane e ananele boikarabello ba eona mme e sebetse ka nepo.
Ha ho motho ho Islamabad kapa Tehran ea tla be a tšoere moea oa hae. Sena, ka mor'a tsohle, hase naha eo leano la eona la kantle ho naha le tataisoang ke melao-motheo ea boitšoaro, ke juggernaut ea hegemonic e senyang ka sehlōhō ntho e 'ngoe le e' ngoe e tseleng ea eona.
Mong Biden o ne a lumela ka boikhohomoso hore sesole sa US se koetlisitsoeng, se tšehelitsoeng ka lichelete le se hlometseng sa Afghan se ka ema khahlanong le bofetoheli ba Taliban ba sa rutehang hantle, ba tšehelitsoeng ka lichelete le ba hlometseng. Eena le bohlale ba hae ba ne ba fositse hakae, ho tiisa hore kamora lilemo tse 20 ho ba teng Afghanistan, Maamerika a ne a se na kutloisiso e nyane kapa a se na letho ka sechaba sa Afghan kapa mathata a sona.
Feela joalokaha ka phoso baemphera ba Roma ba ne ba lumela hore Roma e teng bokahohleng le ho ba teng ha bomolimo ka ho sa feleng e le letsatsi leo lefatše lohle le neng le le pota-pota ka nako ea lona, kahoo bapresidente ba United States ba entse phoso ea ho lumela tšōmo e tšoanang le ea rōna. Afghanistan ho pholletsa le nalane ea eona e hlokofalitsoeng e bile lebitla la litšōmo tse joalo. 'Muso oa Bagerike oa Alexandere e Moholo,' Muso oa Brithani, Soviet Union, bohle ba tsoile ka har'a naha ba fokotsehile haholo ba bile ba fokola - ka mokhoa o bolaeang, tabeng ea Masoviet - ho bapisoa le ha ba kena.
Scramble for Africa of the 19th lekholo la lilemo le nkeloe sebaka ke Scramble out of Central Asia ka 21st, 'me liphello e tla ba tse telele le tse tšoarellang nako e telele. Hona ha se ho itokolla empa ke ho tlotloloha ho hoholo ha projeke ea boemphera e emotsoeng ka boikhohomoso le ho ntšoa ka lihlong.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate
1 Comment
“Grand Chessboard ke sehlooho sa buka ea 1997 ea Zbigniew Brzezinski,” ’me bona ke maikutlo a koahetseng le ho atileng ponong ea mebuso ea seo e se nkang e le libaka tsa eona. Maikutlo ana ke bokuli, bo matla, bo sa kenyelletseng tšabo ea ntoa le bahlabani feela, empa bo akaretsa bongata ba batho ba linaha ka mor'a naha ha "baetapele" ba sheba lefats'e e le boto ea chess mme ba qala ho rera leano le ho qhekella. likotoana, tseo e seng likotoana ho hang empa bophelo ba nama le mali ba batho ba basali, bana, le banna bao e seng bahlabani/bahlabani.
Re tlas'a lipalo-palo tsa batho ba shoang le ba lemetseng, ke karolo ea pale e 'ngoe le e 'ngoe ea likhohlano. 'Me ho ipeha tlas'a linomoro tsena ho ka etsa hore re be le mamello ho isa bohōleng ba ho utloa lipalo tsa motho a le mong kapa tse peli li se li sa khahlise ntle le haeba motho eo re mo tsebang kapa eo re mo ratang a ameha. Ho hloka kutloelo-bohloko hona ke e 'ngoe ea likotsi tsa ntoa ho sa tsotellehe hore na re hōle hakae le hore na ho bonahala eka re "sa amehe."
'Me ho hloka kutlo hona ho fihla moo re phelang teng, lipelong le likelellong tsa rona,' me ho ama bophelo ba rona ba letsatsi le letsatsi le sechaba seo re phelang ho sona. Ha re sa hlola re susumelletseha ho tsotella, ho arabela, le ho leka ho kokobetsa mahlomola a batho hobane “hoa re ama,” ho fihlela ka tsela e itseng re sa nahanoang ka eona, e fela.
Afghanistan? Hole koana. Yemen? Hole koana. Mafu a lithunya metseng ea rona kapa sechabeng se seng? Eseng 'na. Batho ba bolailweng ke covid? Joale, ke ikutloa ke lokile, lintho tse ling tse tlang pele. 'Me lethathamo le tsoela pele, ehlile. Callousness, hore kholofalo e kholo, ho hloka kutlo, ho se sebetse hantle, ho se tsotelle, ho etsahala'ng ka nako eo ho sekhomaretsi, maqhama a tšoarang sechaba hammoho. Qetellong re tla hloka sechaba seo, kaofela ha rona re tla se hloka, ho ke ke ha qojoa joalo ka lefu, ha e le hantle. Ho bolelang hore bophelo bo le bong linaheng tse hōle bo amana ka tsela e sa bonahaleng le boiketlo ba rōna, le hoja re ka ’na ra se ke ra bona sehokelo se batlang se sa bonahale se re kopanyang hammoho. Botho hase feela pokello ea bophelo bo ka thōko, bo tšoana le nōka e phallang, e tsamaeang ho pholletsa le linaha tse ngata.