Mohloli: Maikutlo a Tsebo
Senepe ke Michael Candelori/Shutterstock.com
Hanyane ka hanyane, Maamerika a utloisisa hore na 'muso oa rona o re soetse hampe hakae ka lebaka la ho lieha le tlokotsi ea oona karabo ho seoa sa Covid-19, le kamoo batho ba likete ba shoang ka lebaka leo. Empa ho na le mathata a mang a mabeli ao re tobaneng le 'ona ao mmuso oa rona o sa itokisetsang ho hang ebile o sa khone ho sebetsana le ona: bothata ba boemo ba leholimo le kotsi ea ntoa ea nyutlelie.
Ho tloha ka 1947, sehlopha sa bo-rasaense ba nang le Bulletin ea Atomic Scientists li re lemositse ka kotsi ea ntoa ea nuclear—ho sebelisa tsona Doomsday Clock ho tšoantšetsa hore na re haufi hakae le ho senya tsoelo-pele ea batho Lefatšeng. Ho theosa le lilemo, letsoho la metsotso la oache le ’nile la ea pele le morao, le lekanya likotsi tse ntseng li phahama le ho theoha.
MaAmerika a mangata a sa tsebe, ka Pherekhong 2020, pele koluoa ea Covid-19 e qhoma, Bo-ramahlale ba Atomic, ba kenyelletsang ba hapileng Moputso oa Nobel ba 13 le bo-ramahlale le litsebi tse ling tse ngata, ba ile ba hlaba mokhosi oa hore likotsi tse habeli tsa ntoa ea nyutlelie le phetoho ea maemo a leholimo li bile teng. joale e ile ea re atametsa haufi le ho ipolaea ho feta linakong tse kotsi ka ho fetisisa tsa Ntoa ea Mantsoe. Ka lekhetlo la pele, ba tsamaisitse matsoho a Oache ea Letsatsi la Letsatsi ho feta letšoao la metsotso e 2 ho ea Metsotso e 100 ho isa bosiu.
Ba ile ba ngola ba re: "Lefatše le ntse le tsamaea sebakeng se sa tsitsang sa nyutlelie," ba totobatsa Ntoa e Ncha ea Cold pakeng tsa US le Russia, e rera ho "ntlafatsa" lihlomo tsa bona tsa nyutlelie le "ho theola litšitiso tsa ntoa ea nyutlelie" ka lebaka la tse ncha. libetsa tsa nyutlelie tse "feelang tlase". Litumellano tsa taolo ea libetsa pakeng tsa US le Russia tse nkileng lilemo tse mashome ho buisana li ntse li tloheloa, ho tlosa lithibelo tse neng li lekantsoe ka hloko ho thibela lehlakore ka leng ho senya tekano ea tšabo e entseng hore ho ipolaee ho sebelisa libetsa tsa nyutlelie. Hona joale ke eng e ka thibelang ntoa e tloaelehileng hore e se ke ea nyolohela ho sebelisoa ha libetsa tsa nyutlelie tse “feelang chelete e ngata,” kapa ntoa ea nyutlelie e nang le kotulo e tlaase ebe e nyolohela ho Armagedone?
Mabapi le koluoa ea boemo ba leholimo, Seboka sa selemo le selemo sa Mekha ea UN (COP) ho la Madrid ka December 2019 hlolehile ho dumellana mabapi le mehato efe kapa efe e ncha ea ho fokotsa tlhahiso ea khabone, leha ho na le mocheso o rekotiloeng, mello ea hlaha e neng e e-so ka e bonoa, leqhoa le qhibilihang ka potlako, le tumellano ea mahlale ea hore boitlamo bo entsoeng ke linaha Paris ka 2015 ha boa lekana ho thibela koluoa. Linaha tse ngata li haelloa ke boitlamo bo sa lekaneng, athe US CO2 e hlile e tsoa e phahame ka 2.6% ka 2018, ka mor'a ho theoha ka 11% feela tlas'a tsamaiso ea Obama. Leano la Obama la ho sebelisa khase ea tlhaho joalo ka "mafura a borokho" bakeng sa limela tsa motlakase tsa US li ile tsa etsa hore ho be le keketseho e kholo indastering ea fracking, 'me US e ntse e hlahisa oli e eketsehileng 'me khase e eketsehileng ho feta leha e le neng pele nalaneng ea rona.
Joale COP e latelang e Glasgow e chechisitsoe morao ho tloha 2020 ho isa 2021 ka lebaka la seoa sena, e ntse e liehisa monyetla ofe kapa ofe oa ho nka khato e tiileng. Covid-19 e thibela ka nakoana ho senya tsamaiso ea rona ea bophelo. Empa sena e tla ba phomolo ea nakoana ntle le haeba re ka tloha litsing tse koaletsoeng ho ea ho COP e Glasgow e qalang lenaneo la lefats'e la ho fetola lisebelisoa tsa rona tsa matla ka potlako ho tloha ho mafura a khale ho ea ho matla a tala.
The Bo-rasaense ba Atomic o ngotse hore likotsi tsena tse peli tse teng li eketsoa haholo ke baetapele ba lipolotiki ba "nyenyefatsang le ho lahla mekhoa e sebetsang ka ho fetesisa ea ho sebetsana le litšokelo tse rarahaneng - litumellano tsa machabeng tse nang le mebuso e matla ea netefatso - molemong oa lithahasello tsa bona tse fokolang le phaello ea lipolotiki ea lehae ... ho baka boemo boo, haeba bo sa rarolloe, bo tla lebisa tlokotsing kapele ho feta hamorao.”
Ke baetapele ba lipolotiki ba United States, eseng Russia kapa China, ba ikhutlileng litumellanong tsa libetsa tsa nyutlelie, ba nyenyefatsa Leano la Kyoto (e leng eona feela selekane se tlamang sa ho fokotsa likhase tse futhumatsang lefatše), e hanne matla a ho makhotla a machaba, e hlotsoe ho tiisa 46 lilekane tsa linaha tse ngata le ho tlōla ka mokhoa o hlophisitsoeng oa Mokhatlo oa Machaba a Kopanengthibelo khahlanong le tšoso kapa tšebeliso ea matla.
Rephaboliki e bile mabifi ho tse ngata tsa maano ana, empa baetapele ba demokrasi le bona ba tsamaile le bona, ba kopanya mmuso oa US le ho nyelisa molao oa machabeng joalo ka leano la Amerika la linaha tse peli. Ha Mongoli Kakaretso oa Machaba a Kopaneng Kofi Annan a bolella BBC hore tlhaselo ea US ea Iraq e ne e le e seng molaong tlasa Tjhata ya UN, Senator Joe Biden, eo ka nako eo e neng e le Molula-setulo oa Komiti ea Senate ea Likamano tsa Kantle ho Naha, o ile a qhala taba eo. "Ha ho motho ka Senate ea lumellanang le seo," Biden o ile a soma. “Ha ho letho le ka ngangisanang. O shoele, o bataletse, o fositse ho hang.”
Democratic Party e se e koetse maemo ka morao ho Joe Biden joalo ka mokhethoa oa eona oa mopresidente, e fa Maamerika khetho pakeng tsa baetapele ba babeli ho tsoa mebusong e 'meli e busitseng US ho tloha 2009 mme ka hona ba jara boikarabello bo boholo ho boemo ba hajoale ba naha. Biden o thehile boikemelo ba hae molemong oa hore ntho e ngoe le e ngoe e ne e le hantle Amerika ho fihlela Trump a tla, joalo ka ha Trump a thehile boikemelo ba hae ba 2016 mohopolong oa hore tsohle li ne li le ntle ho fihlela Obama a fihla.
MaAmerika a mangata a utloisisa hore mathata a rona a metse ka metso ebile a na le tsamaiso ho feta moo, empa re ntse re qabeletsoe tsamaisong ea lipolotiki e koetsoeng e re fang likhetho tse fokolang pakeng tsa baetapele ba seng ba ipakile ba sitoa ho rarolla mathata a rona, leha litharollo li tsebahala kapa e hlakileng ebile e na le tšehetso e pharaletseng ea sechaba, joalo ka Medicare For All.
Ha ho tluoa tabeng ea ntoa le khotso, sechaba sa Amerika se batla ho thibela US ho tsoa lintoeng, empa baeta-pele ba mahlakore ka bobeli ba ntse ba hlohlelletsa ntoa le ho senya likhohlano tse kotsi le linaha tse ling. Russiagate fiasco e hlolehile ho theola Trump, empa e atlehile ho hlahisa a propaganda blitz ho kholisa limilione tsa Maamerika, ho tloha ho bashebelli ba MSNBC ho ea ho Litho tsa Congress, hore Russia e boetse e le sera se ke keng sa lumellana le United States le tšokelo ho ntho e 'ngoe le e' ngoe eo Maamerika a lumelang ho eona. hloea Russia ho feta China, athe Rephabliki hloea China ho feta Russia — leha ho le joalo Letšolo la Biden e ntse e qothisana lehlokoa le Trump ho bona hore na ke mang ea ka bang bora ho feta China.
Lehloeo la Bipartisan ho Russia le China le thusa feela ho lokafatsa pivot ea Pentagon ho tloha "khahlanong le bokhukhuni" ho ea Ntoeng ea eona e Ncha ea Cold le baahisani ba rona ba hlometseng ka nyutlelie le libilione tsa lidolara ho sebelisa libetsa tse ncha tse etsang hore lefatše le be kotsi ho rona bohle.
Hoo e ka bang ha ho na phehisano ea sechaba, Litho tsa Congress tse tsoang mekhang ka bobeli li khutsitse ka mokhoa o khutsitseng oa rekoto ea tekanyetso ea sesole e behiloeng ka pel'a bona. Feela 8 Senators (4D, 4R) le 48 Litho tsa Ntlo (41D, 6R, 1I) o ile a iteta sefuba ho vouta khahlanong le temana ea ho qetela ea ba halefileng $ Limilione tse likete 712 Tekanyetso ea Pentagon ea 2020. Tsamaiso ea Trump e ikemiselitse ka botlalo morerong oa Obama oa ho sebelisa bonyane lidolara tse libilione ho “ntlafatsa” pokello ea libetsa tsa nyutlelie ea United States, eo Bo-ramahlale ba Atomic ba lemosang hore e re atametsa haufi le koluoa ea nyutlelie ho feta leha e le neng pele. Har'a likhetho tsa mopresidente oa Democratic selemong sena, Bernie Sanders ke eena e le 'ngoe feela ba tloaetseng ho vouta khahlano le litekanyetso tsa lichelete tsa sesole, ba amohela feela 16% ea likoloto tsa tšebeliso ea sesole ho tloha 2013.
Litabeng tsena le tse ling tse ngata, Sanders o ile a iteta sefuba ho bua seo Maamerika a se tsebang empa ha ho mokhethoa oa mokha o moholo ea neng a ka bua pele: hore baemphera ba rona ba neoliberal ba lutse ba hlobotse literoneng tsa bona, ba lahlela mekotla ea chelete ho metsoalle ea bona ha ba ntse ba busa holim'a 'muso o nyonyehang oa. bobolu, ho se lekane, ntoa, bofuma le khethollo ea morabe.
Ka ho hanyetsa bohlale bo tloaelehileng ba Amerika, Sanders o ile a haha mokhatlo oa lipolotiki o thehiloeng holim'a litharollo tsa sebele tsa mathata a meralo ea sechaba sa Amerika, a phephetsa ka ho toba lithahasello tse matla tse laolang le ho rua molemo ho tloha boemong bo bolileng: setsi sa sesole-indasteri; teronko ea liindasteri tsa chankana; setsi sa bongaka-liindasteri; le setsi sa lichelete sa Wall Street se bohareng ba tsona kaofela.
Sanders a kanna a lahleheloa ke lebitso la Democratic, empa o bonts'itse ka katleho hore Maamerika ha a tlameha ho ikemela ha a tobane le tsamaiso e bolileng ea lipolotiki e re lebisang tseleng ea ho ipolaea. Ha rea tlameha ho amohela mokhoa o sa sebetseng oa tlhokomelo ea bophelo bo botle; ho se lekane le bofuma bo ntseng bo mpefala le ho feta; khethollo ea meralo le ho koalloa ka bongata; lefatše la tlhaho le chesang haholo, le shoang; kapa setsi sa sesole-liindasteri se tšabang khotso ho feta apocalypse ea nyutlelie.
Tsamaiso ea lipolotiki eo sebopeho sa eona e sa khoneng ho sebetsa molemong oa bohle, leha maphelo a limilione a le kotsing, ha e hlolehe feela ho rarolla mathata a rona. Ke bothata. Ka ts'epo, ha re ntse re loanela ho tsoa seoa sa kajeno se bohloko, Maamerika a ntseng a eketseha a utloisisa hore ho folisa tsamaiso ea rona ea lipolotiki e kulang, e bolileng ke senotlolo sa bohlokoa sa bokamoso bo phetseng hantle le bo nang le khotso.
Medea Benjamin, mothehi-hlooho oa CODEPINK bakeng sa Khotso, ke moqapi oa libuka tse 'maloa, ho kenyelletsa Ka hare ho Iran: The Real History le Lipolotiki tsa Republic of Iran 'me 'Muso oa ba hlokang toka: ka morao ho US-Saudi Connection.
Nicolas JS Davies ke moqolotsi oa litaba ea ikemetseng, mofuputsi oa CODEPINK, le mongoli oa Madi matsohong a Rona: Ts'ireletso ea Amerika le Ts'oaetso ea Iraq.
---
Video ea bonase e kentsoe ke Maikutlo a Tsebisoang:
CBSN: "Tekanyetso e reriloeng ea Mopresidente Trump e tla fokotsa mananeo a sechaba"
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate