Tokelo ea ho khutlela ha baphaphathehi ba Palestina sebakeng sa bona sa tsoalo e kenyelelitsoe mekhatlong e mene e arohaneng ea molao oa machaba: molao oa botho, molao oa litokelo tsa botho, molao oa bochaba joalokaha o sebelisoa ho hlahlamanang ha naha, le molao oa baphaphathehi.
Ka ntle ho lihlopha tsena tsa melao, tse sebetsang ho baphaphathehi bohle lefatšeng, Seboka se Akaretsang sa Machaba a Kopaneng se hlalositse nyeoe ea Palestina ho Qeto ea 194, serapeng sa 11, e behang moralo oa tharollo ea bothata ba baphaphathehi ba Palestina, ho kenyelletsa le monyetla oa ho khutla. : “Baphaphathehi ba lakatsang ho khutlela mahaeng a bona ’me ba phelisane ka khotso le baahelani ba bona ba lokela ho lumelloa ho etsa joalo kapele-pele ka nako e loketseng, le hore matšeliso a lefelloe bakeng sa thepa ea ba khethang ho se khutle le bakeng sa tahlehelo kapa tšenyo. ho thepa eo, tlas’a melao-motheo ea molao oa machaba kapa ka tekano, e lokelang ho lokisoa ke mebuso kapa balaoli ba ikarabellang.”
Ho utloisisa bohlokoa ba taba ea baphaphathehi ho Mapalestina, re tlameha ho utloisisa hore sechaba sa Palestina le bochaba ba Palestina joalo ka ha bo le teng kajeno bo hlahile kamora ho lelekoa ha halofo ea baahi ba Palestina naheng ea bona ka 1948, le hore e 'ngoe ea lintlha tsa mantlha Boitsebiso ba Palestina ke "bophaphathehi." Kutloisiso e joalo e re tlama ho sebetsana le bothata ba baphaphathehi ba Palestina e le motheo oa tharollo efe kapa efe ea khohlano ea Palestina le Isiraele.
Ho na le mabaka a mahlano a sena: Ea pele, hafeela Baiseraele ba sa nahane ka se ileng sa etsahalla Mapalestina ka 1948 le ho lelekoa ha matsoalloa a moo ho tloha karolong ea 78 lekholong ea naha ea histori ea Palestine, ba tla ’ne ba buisane ka taba e setseng. 22 lekholong (West Bank ho kenyeletsa le Jerusalema Bochabela le Gaza Strip). Ha ho na tharollo ea taba ea mobu ntle le ho e kopanya le taba ea baphaphathehi. Sena e kanna ea ba lebaka le entseng hore Litumellano tsa Oslo li hlolehe.
Ea bobeli, ho rarolla bothata ba baphaphathehi ha se taba ea tekheniki feela ea ho monya, leha e le hore ke taba ea ho pheta molao oa machaba joalo ka ho pheta Koran. Ho e-na le hoo, e kenyelletsa ho felisa khohlano ea Palestina le Iseraele sebakeng sa eona, ho utloisisa hore na lisosa tsa eona li lebisitse ho mofuta o itseng oa mokhoa oa bokolone, le ho lemoha tlhokahalo ea lipuisano eseng feela ho utloisisa, empa hape le ho amohela le ho amohela, histori. boikarabelo.
Sena ke sona se hlokahalang bakeng sa poelano ea 'nete le ho tšoarelana, joalo ka ha mofu Edward Said a khothalelitse.
Ntlha ea boraro, ho sa tsotellehe hore na qeto ea ho qetela ea ntoa ea Palestina le Iseraele e nka mokhoa oa ho rarolla mathata a mabeli kapa a mabeli, taba ea baphaphathehi e ke ke ea nkoa e le ea bobeli. Intifada ea hona joale e senotse bohlokoa ba baphaphathehi; ke batšoantšisi ba sechaba le ba lipolotiki ba sitoang ho mamella tšitiso ea tšebetso ea Oslo.
Ea bone, ka ntle ho boleng ba boitšoaro le ba tšoantšetso ba ho finyella tokelo ea ho khutla, tokelo e na le thuso ho theheng moralo oa ho fa baphaphathehi khetho pakeng tsa ho lula linaheng tseo ba li amohetseng, ho khutlela libakeng tsa bona tsa tlhaho kapa ho tla naheng e tlang ea Palestina ( kapa dinaha tsa boraro). Tokelo ea ho ikhethela ke ntho e hlokahalang bakeng sa bao, ka lilemo tse mashome a mahlano, ba qobelletsoeng ho phela e le bajaki ntle le litokelo tsa mantlha likampong tse hlomohileng le linaheng tseo e seng kamehla li ba amohelang ka matsoho a bulehileng.
Qetellong, haeba tokelo ea ho khutla le tokelo ea ho ikhethela e amoheloa, e tla bula menyetla e mengata ea hore baphaphathehi ba ikhethele. Ho tsamaea ha baphaphathehi ho itšetlehile ka lintlha tse ngata tse amanang le sechaba, moruo, setso le boitsebiso ba bona. Ho khutla ha baphaphathehi ha ho bolele hore sechaba sohle sa baphaphathehi se tla khutlela Iseraele. Hoo e ka bang maemong 'ohle, phihlelo ea baphaphathehi ho pholletsa le lefats'e e bontša hore palo ea ba khutlang e nyenyane ho feta ba khethang litharollo tse ling. Phobia ea Iseraele ea ho khutla ha e na lebaka.
Hannah Arendt, thutong ea hae ea puso ea bohatelli, o ile a re hopotsa “qeto ea bo-ralipolotiki ea ho rarolla bothata ba ho hloka naha ka ho iphapanyetsa eona.” O ile a tsitlallela tlhokahalong ea ho lekola phalliso ka har'a naha ea linaha tseo hangata li hloeang batho ba tsoang linaheng tse ling, 'me a sala morao maikutlo a lipolotiki le a tšoantšetso a nang le phello ea "pathologizing" esita le ho etsa baphaphathehi tlōlo ea molao. Khokahano ea sejoale-joale e theiloeng lipakeng tsa ho khutla ha Palestina le pherekano ea taolo ea tikoloho, haholo-holo Iseraeleng, e paka hore ntlha ea Arendt e tsoela pele ho sebetsa.
* Sari Hanafi ke motsamaisi oa Palestinian Diaspora and Refugee Center. Tlhaloso ena e hlahile ho bitterlemons.org, koranta ea inthaneteng
E ngotsoe ke Sari Hanafi
Tokelo ea ho khutlela ha baphaphathehi ba Palestina sebakeng sa bona sa tsoalo e kenyelelitsoe mekhatlong e mene e arohaneng ea molao oa machaba: molao oa botho, molao oa litokelo tsa botho, molao oa bochaba joalokaha o sebelisoa ho hlahlamanang ha naha, le molao oa baphaphathehi.
Ka ntle ho lihlopha tsena tsa melao, tse sebetsang ho baphaphathehi bohle lefatšeng, Seboka se Akaretsang sa Machaba a Kopaneng se hlalositse nyeoe ea Palestina ho Qeto ea 194, serapeng sa 11, e behang moralo oa tharollo ea bothata ba baphaphathehi ba Palestina, ho kenyelletsa le monyetla oa ho khutla. : “Baphaphathehi ba lakatsang ho khutlela mahaeng a bona ’me ba phelisane ka khotso le baahelani ba bona ba lokela ho lumelloa ho etsa joalo kapele-pele ka nako e loketseng, le hore matšeliso a lefelloe bakeng sa thepa ea ba khethang ho se khutle le bakeng sa tahlehelo kapa tšenyo. ho thepa eo, tlas’a melao-motheo ea molao oa machaba kapa ka tekano, e lokelang ho lokisoa ke mebuso kapa balaoli ba ikarabellang.”
Ho utloisisa bohlokoa ba taba ea baphaphathehi ho Mapalestina, re tlameha ho utloisisa hore sechaba sa Palestina le bochaba ba Palestina joalo ka ha bo le teng kajeno bo hlahile kamora ho lelekoa ha halofo ea baahi ba Palestina naheng ea bona ka 1948, le hore e 'ngoe ea lintlha tsa mantlha Boitsebiso ba Palestina ke "bophaphathehi." Kutloisiso e joalo e re tlama ho sebetsana le bothata ba baphaphathehi ba Palestina e le motheo oa tharollo efe kapa efe ea khohlano ea Palestina le Isiraele.
Ho na le mabaka a mahlano a sena: Ea pele, hafeela Baiseraele ba sa nahane ka se ileng sa etsahalla Mapalestina ka 1948 le ho lelekoa ha matsoalloa a moo ho tloha karolong ea 78 lekholong ea naha ea histori ea Palestine, ba tla ’ne ba buisane ka taba e setseng. 22 lekholong (West Bank ho kenyeletsa le Jerusalema Bochabela le Gaza Strip). Ha ho na tharollo ea taba ea mobu ntle le ho e kopanya le taba ea baphaphathehi. Sena e kanna ea ba lebaka le entseng hore Litumellano tsa Oslo li hlolehe.
Ea bobeli, ho rarolla bothata ba baphaphathehi ha se taba ea tekheniki feela ea ho monya, leha e le hore ke taba ea ho pheta molao oa machaba joalo ka ho pheta Koran. Ho e-na le hoo, e kenyelletsa ho felisa khohlano ea Palestina le Iseraele sebakeng sa eona, ho utloisisa hore na lisosa tsa eona li lebisitse ho mofuta o itseng oa mokhoa oa bokolone, le ho lemoha tlhokahalo ea lipuisano eseng feela ho utloisisa, empa hape le ho amohela le ho amohela, histori. boikarabelo.
Sena ke sona se hlokahalang bakeng sa poelano ea 'nete le ho tšoarelana, joalo ka ha mofu Edward Said a khothalelitse.
Ntlha ea boraro, ho sa tsotellehe hore na qeto ea ho qetela ea ntoa ea Palestina le Iseraele e nka mokhoa oa ho rarolla mathata a mabeli kapa a mabeli, taba ea baphaphathehi e ke ke ea nkoa e le ea bobeli. Intifada ea hona joale e senotse bohlokoa ba baphaphathehi; ke batšoantšisi ba sechaba le ba lipolotiki ba sitoang ho mamella tšitiso ea tšebetso ea Oslo.
Ea bone, ka ntle ho boleng ba boitšoaro le ba tšoantšetso ba ho finyella tokelo ea ho khutla, tokelo e na le thuso ho theheng moralo oa ho fa baphaphathehi khetho pakeng tsa ho lula linaheng tseo ba li amohetseng, ho khutlela libakeng tsa bona tsa tlhaho kapa ho tla naheng e tlang ea Palestina ( kapa dinaha tsa boraro). Tokelo ea ho ikhethela ke ntho e hlokahalang bakeng sa bao, ka lilemo tse mashome a mahlano, ba qobelletsoeng ho phela e le bajaki ntle le litokelo tsa mantlha likampong tse hlomohileng le linaheng tseo e seng kamehla li ba amohelang ka matsoho a bulehileng.
Qetellong, haeba tokelo ea ho khutla le tokelo ea ho ikhethela e amoheloa, e tla bula menyetla e mengata ea hore baphaphathehi ba ikhethele. Ho tsamaea ha baphaphathehi ho itšetlehile ka lintlha tse ngata tse amanang le sechaba, moruo, setso le boitsebiso ba bona. Ho khutla ha baphaphathehi ha ho bolele hore sechaba sohle sa baphaphathehi se tla khutlela Iseraele. Hoo e ka bang maemong 'ohle, phihlelo ea baphaphathehi ho pholletsa le lefats'e e bontša hore palo ea ba khutlang e nyenyane ho feta ba khethang litharollo tse ling. Phobia ea Iseraele ea ho khutla ha e na lebaka.
Hannah Arendt, thutong ea hae ea puso ea bohatelli, o ile a re hopotsa “qeto ea bo-ralipolotiki ea ho rarolla bothata ba ho hloka naha ka ho iphapanyetsa eona.” O ile a tsitlallela tlhokahalong ea ho lekola phalliso ka har'a naha ea linaha tseo hangata li hloeang batho ba tsoang linaheng tse ling, 'me a sala morao maikutlo a lipolotiki le a tšoantšetso a nang le phello ea "pathologizing" esita le ho etsa baphaphathehi tlōlo ea molao. Khokahano ea sejoale-joale e theiloeng lipakeng tsa ho khutla ha Palestina le pherekano ea taolo ea tikoloho, haholo-holo Iseraeleng, e paka hore ntlha ea Arendt e tsoela pele ho sebetsa.
* Sari Hanafi ke motsamaisi oa Palestinian Diaspora and Refugee Center.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate