Ha ho mohla histori e tlohelang mosebetsi. Ketsahalo e 'ngoe le e 'ngoe ea nako e fetileng, leha e se ea bohlokoa, e pheta-pheta hohle, 'me, ho isa bohōleng bo itseng, e bopa hona joale, le bokamoso ba rona.
The setšoantšo se nyarosang Litopo tsa ntate oa Salvador, Oscar Alberto Martinez Ramirez le morali oa hae, Valeria, ba ileng ba hlatsuoa lebōpong la nōka moeling oa Mexico-US ha ho khonehe ho utloisisoa ka thōko ho nako e fetileng e bohloko ea El Salvador.
Matsoho a Valeria a ne a ntse a phuthetsoe molaleng oa ntate oa hae, leha bobeli ba bona ba ne ba robetse, ba shebile fatše, ba shoele ka lehlakoreng la noka ea Mexico, ba felisa tsieleho ea bona, 'me qetellong, ba hlōleha ho fihla US. Ngoanana e monyenyane o ne a le likhoeli li 23 feela.
Kamora ho lokolloa ha foto, lipuisano tsa boralitaba le tsa lipolotiki US li ile tsa shebana le tšoaro e se nang botho ea tsamaiso ea Donald Trump ho bajaki ba se nang litokomane. Bakeng sa Democrats, e ne e le monyetla oa ho fumana lintlha khahlano le Trump, pele ho qala lets'olo la likhetho tsa mopresidente. Rephabliki, ka tlhaho, e ile ea tsoela pele ho itšireletsa.
Ntle le mehloli e meng ea mecha ea litaba, ho se ho buuoe ho fokolang ka karolo ea US lefung la Oscar le Valeria, ho qala ka lichelete tsa eona tsa "ntoa e litšila" ea El Salvador lilemong tsa bo-1980. Liphello tsa ntoa eo li tsoela pele ho bopa sejoale-joale, ka hona bokamoso ba sechaba seo se futsanehileng sa Amerika Boroa.
Oscar le Valeria ba ne ba phonyoha feela 'pefo' le ntoa ea lithethefatsis El Salvador, mehloli e mengata ea mecha ea litaba ea US e tlalehile, empa ha hoa ka ha boleloa ho honyenyane ka tšehetso ea 'muso oa US ho mebuso e sehlōhō ea El Salvador nakong e fetileng ha e ntse e loantša likhukhuni tsa Marxist. Lithuso tse ngata tsa sesole sa US li ile tsa tšeloa naheng e neng e hloka ka potlako demokrasi ea 'nete, litokelo tsa mantlha tsa botho le meaho e tsitsitseng ea moruo.
Ka nako eo, US "e ile ea fetela pele ho feta ho khutsa ha e tobane le tlhekefetso ea litokelo tsa botho El Salvador," ho ngotse Raymond Bonner sechaba. "Lefapha la Naha le White House hangata li ne li batla ho koahela bokhopo, ho sireletsa baetsi ba litlolo tsa molao tse mpe ka ho fetisisa."
Litlōlo tsa molao tsena, li kenyeletsa le ho hlaba ea batho ba 700 ba se nang molato, bao bongata ba bona e leng bana, ke lebotho la Atlacatl Battalion le koetlisitsoeng ke US motseng oa El Mozote, karolong e ka leboea-bochabela ea naha. Ho tloha El Salvador e tetebela pakeng tsa pefo e hlophisitsoeng ea botlokotsebe le boemo ba naha e hlōlehileng, US e ile ea tsoela pele ho sebelisa naha e le moemeli oa leano la eona le fosahetseng la linaheng tse ling ho fihlela kajeno. Baemeli ba phahameng ba US, joalo ka Elliott Abraham, ea ileng a fana ka tšehetso ho puso ea Salvador ka bo-1980. tsoela pele ka mosebetsi o atlehileng oa lipolotiki, a sa sitisoe ke letho.
Ho utloisisa lefu le bohloko la Oscar le Valeria ka tsela efe kapa efe e ka ba tlhaloso e sa tšepahaleng ea tlokotsi ea histori.
Puo e hlaheletseng e mabapi le bothata bo ntseng bo eketseha ba baphaphathehi lefatšeng ka bophara e susumelitsoe ke thetso ena. Ho e-na le ho hlahloba ka botšepehi metso ea koluoa ea lefats'e ea baphaphathehi, bongata ba rona hangata re kheloha pakeng tsa boithaopo ba botho ba botho, bo-jingoism kapa ho se tsotelle ho hang. Ho joalokaha eka pale ea Oscar le Valeria e qalile ha ba etsa qeto ea ho tšela nōka pakeng tsa Mexico le US, eseng lilemo tse mashome pele ho moo. Ntho e 'ngoe le e' ngoe e ka khonehang pele ho qeto eo e tlosoa habonolo.
Lipolotiki tsa linaha tse ngata ho pota lefatše li susumelitsoe ke phehisano e mabapi le baphaphathehi, joalokaha eka litokelo tsa motheo tsa botho li lokela ho buisanoa. Naheng ea Italy, Letona la Litaba tsa Ka Hare le lulang le le monyetla, Matteo Salvini, o atlehile ho theha moqoqo oa naha o pota-potileng baphaphathehi.
Joalo ka bo-ralipolotiki ba bang ba Europe ba hole-hole, Salvini o ntse a tsoela pele ho laola tšabo le ho se khotsofale ho kopaneng ha Italy mabapi le boemo ba moruo oa bona ka ho theha mathata ohle a naha mabapi le taba ea bafalli le baphaphathehi ba Maafrika. 52% ea Mataliana Lumela hore bafalli le baphaphathehi ke moroalo naheng ea habo bona, ho latela phuputso ea morao tjena ea Pew Research Center.
Ba lumelang ho logic ea Salvini ea boithati ba foufalitsoe ke lipuo tse hole le ho hloka tsebo. Ho bontša polelo ena, motho o hloka feela ho hlahloba 'nete ea Ho kenella ha Italy naheng ea Libya, e le karolo ea ntoa ea NATO naheng eo ka Hlakubele 2011.
Ntle ho pelaelo, ntoa ea Libya, e nepahetse motheong oa tlhaloso e fosahetseng ea Qeto ea Machaba a Kopaneng 1973, e ne e le lona lebaka le ka sehloohong le entseng hore baphaphathehi le bafalli ba kenelle Italy, ba le tseleng e eang Europe.
Ho ea ka Setsi sa Leano la Phalliso, pele ho ntoa ea 2011, "ho falla ka ntle e ne e se bothata ho baahi ba Libyan." Sena se ile sa fetoha, ka mor'a ntoa e bolaeang ea NATO khahlanong le Libya, e ileng ea sutumelletsa naha ka ho toba boemong ba linaha tse hlōlehileng.
Pakeng tsa ntoa e qalang ka la 19 Hlakubele le la 8 Phuptjane 2011, MaLibyna a 422,912 le bajaki ba 768,372 ba tsoang kantle ho naha. ba balehile naha, ho ea ka Mokhatlo oa Machaba oa Bofalli (IOM). Bongata ba baphaphathehi bao ba ile ba batla setšabelo Europe. Puisano e mabifi ea Salvini khahlanong le baphaphathehi ha e na moo ho buuoang ka 'nete eo e hlabisang lihlong, e iqosang.
Ha e le hantle, mokha oa Lega oa Salvini e ne e le setho sa mokhatlo oa Italy oo nkile karolo ntoeng ea NATO khahlanong le Libya. Ha se feela hore Salvini o hana ho amohela karolo ea naha ea habo ho hlohlelletsa koluoa ea hona joale ea baphaphathehi, empa o ipitsa e le motlatsi. 'sera' mekhatlo e ikemetseng ea liphallelo e sebetsang ka thata ho pholosa baphaphathehi le bajaki ba tsielehileng Leoatleng la Mediterranean.
Ho latela mokhatlo oa UN baphaphathehi (UNHRC), o Ho hakanngoa Batho ba 2,275 ba ile ba khangoa ke metsi ha ba leka ho tšelela Europe ka selemo sa 2018 feela. Bophelo ba likete ba bohlokoa, joalo ka ba Oscar le Valeria, bo ka be bo ile ba pholosoa, hoja NATO e ne e sa kenella ka boikaketsi ba ho batla ho pholosa bophelo ba Libya ka 2011.
Ho latela UNHRC, ho tloha ka la 19 June, 2019, ho na le batho ba limilione tse 70.8 ba qobelletsoeng ho falla lefatšeng ka bophara; ho bona, limilione tse 41.3 ke batho ba balehileng mahaeng a bona ka hare ho naha, ha ba limilione tse 25.9 ke baphaphathehi ba ileng ba tšela meeli ea machaba.
Leha ho le joalo, leha ho na le tšubuhlellano e kholo ea baphaphathehi, le mabaka a hlakileng lipakeng tsa ho itšunya-tšunya lipolotiking (joalo ka El Salvador) le ho kenella sesoleng (joalo ka Libya), ha ho mmuso oa bophirima o ntseng o amohela boitšoaro bofe kapa bofe - ho sa bue letho ka molao - boikarabello bakeng sa batho ba bangata. mahlomola a ntse a tsoela pele.
Italy, Fora, Borithane le litho tse ling tsa NATO tse nkileng karolo ho phatloeng ha libomo Libya ka 2013 li molato oa ho hlohlelletsa koluoa ea kajeno ea baphaphathehi Leoatleng la Mediterranean. Ka mokhoa o ts'oanang, 'pefo' le lintoa tsa lithethefatsi El Salvador tseo ho thoeng ke tsa tšohanyetso li tlameha ho bonoa maemong a lipolotiki a ho kenella ho fosahetseng ha Amerika. Hoja e ne e se ka litšebelisano tse joalo tse mabifi, Oscar, Valeria le batho ba limilione ba se nang molato ba ka be ba ntse ba phela le kajeno.
Ramzy Baroud ke moqolotsi oa litaba, sengoli le mohlophisi oa Palestine Chronicle. Buka ea hae ea ho qetela ke 'Lefatše la ho Qetela: Pale ea Palestina' (Pluto Press, London). Baroud o na le Ph.D. Lithutong tsa Palestine ho tsoa Univesithing ea Exeter mme e ne e le Setsebi seo e seng Moahi Setsing sa Orfalea sa Lithuto tsa Lefatše le Machabeng, Univesithi ea California Santa Barbara. Webosaete ea hae e www.ramzybaroud.net
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate