Tsamaiso e ka bua leshano le pepenene hakae ho ntšetsa pele ntoa le ho e felisa? Re tla fumana libekeng tse tlang, ha mabotho a US a Iraq a batla bopaki ba libetsa tse thibetsoeng le liofisiri tsa US li theha Iraq ka mor'a ntoa.
Ho makatsang ke hore boitšoaro ba ntoa bo fana ka bopaki bo matla ba hore mohlomong Iraq e ne e se na libetsa tse ka sebelisoang tsa timetso e khōlō 'me e ne e se tšokelo ka ntle ho meeli ea eona. E mong le e mong o ile a lumela hore Saddam Hussein o ne a ka sebelisa libetsa tse joalo haeba puso ea hae e ne e ka putlama. Empa ha ho libetsa tse joalo tse ileng tsa sebelisoa, ho fana ka maikutlo a hore o haelloa ke libetsa kapa bokhoni ba ho tsamaisa, a fana ka maikutlo a hore tsamaiso ea Bush e ne e bua leshano.
Tseo e ka se be litaba tse kholo. Ho tsosa tšabo ka Iraq, liofisiri tsa U.S. li ile tsa bua leshano le ho sotha 'nete ka likhoeli tse ngata:
* Puong ea hae ea February 5 U.N., Mongoli oa Naha Colin L. Powell o ile a bolela hore “kampo ea setsi sa koetliso ea chefo le liqhomane” e ne e le teng ka leboea-bochabela ho Iraq. Matsatsi a seng makae hamorao, baqolotsi ba litaba ba ile ba etela sebaka seo 'me ba fumana "pokello e senyehileng ea mehaho ea konkreite"' me ha ho na bopaki ba lipolelo tsa Powell.
* Tlaleho ea tsamaiso ea Blair mabapi le libetsa - eo Powell a e rorisitseng puong ea hae ea UN bakeng sa "lintlha tse hlakileng" mabapi le "mesebetsi ea thetso ea Iraq" - e kopantsoe hammoho ho tsoa mehloling ea sechaba, ho kenyeletsoa le tlaleho ea lilemo tse 12. Setsebi se seng se ile sa e hlalosa e le “ho qhekella ha batho ba bang.
* Liofisiri tsa U.S. li ile tsa bolela hore Iraq e rekile uranium ho tsoa Niger. Mohamed ElBaradei, hlooho ea International Atomic Energy Agency, hamorao o ile a hlalosa hore litokomane tseo tleleime e thehiloeng ho tsona li ne li le leshano.
Batho ba phatlalatsang mashano baa tseba hore maikutlo a bohlokoa ho feta ’nete. Ena e ne e le mokhoa oo tsamaiso e ileng ea e sebelisa mabapi le maqhama ao ho thoeng ke likhukhuni tsa Iraq. Liofisiri tsa Bush li ile tsa qoba liqoso tse tobileng mabapi le ho kenya letsoho ha Iraq litlhaselong tse fetileng ho Maamerika - empa ba ile ba jala likhopolo-taba tse lekaneng ho hlahisa maikutlo. Ke kahoo phuputsong ea March, karolo ea 45 lekholong ea batho ba Amerika e lumela hore Hussein o ne a "kentse letsoho" tlhaselong ea 9/11.
Leano lena la mabaka a mangata le fane ka pale ea sekoaelo se fetohang ho khelosa tlhokomelo ho tsoa lebaka le hlakileng la ntoa: ho atolosa 'muso oa US ho laola phallo ea phaello ea oli le oli. Mongoli oa Tšireletso Donald H. Rumsfeld o ile a bitsa lipolelo tse joalo "tse se nang thuso," le hoja li ile tsa etsa - 'me li ntse li tsoela pele ho utloahala ho boholo ba lefats'e.
Rumsfeld le sehlopha sa litlokotsebe ba na le tšepo ea hore ho fumana bopaki ba libetsa tse thibetsoeng kapa mananeo a libetsa ho tla fana ka lebaka la ho khutlela morao - ntho e kang, "Leha re ne re bua leshano, re ne re nepile."
Haeba ha ho na bopaki kapa bo fokolang bo fumanoeng, Bush o na le litsela tsa ho tsoa. Ho na le litlhaloso tse 'maloa tse hlakileng: Libetsa le lirekoto li sentsoe ka ho phatloha ka libomo kapa ho tlatlapa. Hussein o ile a li pata hore li se ke tsa fumanoa. Ba ile ba fallisetsoa ka ntle ho naha. Ha ho na mokhoa oa ho hanyetsa lipolelo tse joalo.
Empa mabaka ao a ka 'na a bonahala a sa hlokahale haeba "tokoloho" ea batho ba Iraq e khomarela e le lebaka la kobo bakeng sa tlhaselo eo. Mang kapa mang ea nang le kutloelo-bohloko o ikutloa a leboha hore mahlomola a Iraq matsohong a Hussein a felile. Empa leha boholo ba ma-Iraqi a thabetse hore mohatelli ha a eo, ba bonahala ba sa thaba hakaalo ka mosebetsi oa sesole le puso ea US lipolotiking tsa bona. Ho se tšepane ho eketsoa ke taba ea hore ma Iraqi a tseba ho senngoa ha meaho ea bona ea sechaba ke United States Ntoeng ea Gulf ea 1991 - hammoho le lilemo tse leshome le metso e 'meli tsa likotlo tsa moruo tse bolokiloeng ho tsitlella ha US - li ekelitse mahlomola a bona.
Kahoo ho ameha ha Bush ka tokoloho ea Iraq le hona ho tla lekoa libekeng tse tlang. Haeba a hlile a thahasella demokrasi, o tla tlosa mabotho a US, a lumela hore ha ho na ts'ebetso e utloahalang ea demokrasi e ka tsoelang pele tlas'a mosebetsi oa sechaba se nang le lithahasello tsa boithati liphellong. Haeba monyetla oa leano e ne e se sepheo sa ntoa, Bush a ke ke a batla boteng ba sesole sa ka ho sa feleng Iraq moo United States e ka busang sebaka seo.
Haeba United States e lula Iraq ha 'muso o mocha o thehoa,' me o boloka litokelo tsa motheo, lefats'e le tla etsa qeto e utloahalang ea hore sepheo sa ntoa e ne e le ho kenya 'muso o lumellanang le ho atolosa le ho tebisa taolo ea US holim'a mehloli ea matla ea sebaka seo. Potso ke hore na sechaba sa Amerika se ikemiselitse ho tobana le linnete tseo kapa ho ipata ka mashano.
Lingoliloeng tse ling ka Robert Jensen
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate