Ke botsa joalo ka moahi oa Amerika ea amehileng ka demokrasi ea rona e senyehileng empa hape ke le motho ea nang le metso ea Chile, eo ka mor'a lilemo tse ngata tsa bohatelli e ileng ea ba le liphello tse kotsi tsa ho hlōleha ho phetha ka botlalo phetoho ea eona ea demokrasi.
Ke phetoho e kholo joalo eo United States e e hlokang kajeno.
Bongata ba Maamerika-’moho le ’na ba ka ’na ba fumana khopolo ena e makatsa, esita le e nyelisang. Naha ea habo rona ha e na lithibelo tsa tokoloho ea ho bua kapa ea ho bokana. E sa tsoa etsa likhetho tseo Mopresidente ea lutseng a ileng a lahleheloa ke tsona ka ho feletseng, leha eena le batšehetsi ba hae ba ile ba leka ka matla ho phethola sephetho. Ho bonahala ho hlakile hore ka Laboraro, ha Congress e kopana ho amohela ka molao ho hlōloa ha Donald Trump, ha rea lokela ho tšoenyeha ka phetisetso ea matla, phetoho e atlehileng, ha e le hantle, pakeng tsa tsamaiso.
Ke 'nete hore Trump e ntse e tsoela pele ho hana tahlehelo ea hae le ho leka ka mokhoa o sa tsotelleng ho nyenyefatsa mohlahlami oa hae, Mopresidente ea khethiloeng Joe Biden. A kanna a baka moferefere le bohloko le ho feta naheng ea rona le lefats'e pele a tsamaea, empa bonyane toro ena e tšosang e tla fela ka la 20 Pherekhong, ha Biden a hlapanya joalo ka Mopresidente oa 46.
Ntle le moo, haeba likhetho tse fetang 40,000 liprofinseng tse tharo li fetotse likelello tsa bona - kapa likhetho tsa bona li hatelitsoe kapa li lahliloe - sephetho se ka be se fapane, ho theha maqhama ho Electoral College e ka beng e lahlile potso ea hore na ke mang ea lokelang ho ba. Mopresidente ka Ntlong ea Bakhethoa. Boemong boo,
naha ka 'ngoe e ne e tla ba le voutu e le 'ngoe feela Ntlong ea Baemeli, 'me hoa khoneha ebile ho ka etsahala hore Trump e ka be e khethiloe, e sitisa thato ea bongata - batho ba fetang limilione tse 81. Ke mofuta oa mathata ao re sa a hlokeng - 'me a bakoa ke
Koleche ea Likhetho e sa utloahaleng, e qapiloeng lekholong la bo18 la lilemo
ho khahlisa linaha tsa makhoba ba labalabela ho boloka puisano ea bona ea botho.
Ena ke Amerika moo, joalo ka ha re bone lilemong tse 'maloa tse fetileng, baahloli ba seng bakae feela ba Lekhotla le ka Holimo-limo, ba tlotsitsoeng ke Senate e sa emeng ka mokhoa o hlakileng, ba ka etsollang litokelo tse fumanoeng ka mashome a lilemo a ntoa ea basali, bakuli, basebetsi, batho ba seng bakae. le mekgatlo ya basebetsi - mme hangata e hanana le ditokelo tse ananelwang le tse sireleditsweng ke basebetsi mmoho le bona ba bohlale le ba tlileng pele lekgotleng le phahameng. Re bone
kamoo toka e ka lumellang hore lefatše le senngoe bakeng sa phaello le ho bula monyako oa ho
likoporasi ho susumetsa likhetho le molao o nang le ts'enyehelo e kholo ea chelete.
Ke Amerika moo ho bokella leruo ka mokhoa o sa hlompheheng holimo ho lebisang ho se lekane ho makatsang le ho nyahama likarolong tse ngata tsa baahi, moo banna le basali ba limilione ba sa ameheng ba shebileng mopholosi oa batho ba iqapetsoeng ho ba pholosa. Ena ke Amerika eo litereke tsa gerrymanders, e hanelang batho ba fokolang 'me e mamella lehloeo la morabe le maikutlo a khahlanong le bajaki. Amerika eo, e sa ikemisetsang ho laola bokhopo ba sepolesa le pefo ea lithunya hae, e tšehelitse bahatelli le bahatelli kantle ho naha e le karolo ea leano la kantle ho naha eo e neng e le tumellano ea nalane bakeng sa boholo ba nalane ea rona, ho sa tsotelehe hore na ke mokha ofe o neng o busa.
Naheng ea Amerika moo palo e makatsang ea banna le basali ba tloaelehileng, ba le mothating oa ho khutlela morao, ba sa tšepeng tsamaiso ea likhetho ha mokhethoa oa bona a hlōloa.
Ho ka ba bonolo haholo ho chechisa ho tobana le lisosa tsa meralo tse bakileng boemo bona ba litaba, kaha naha - ho kenyeletsoa baetsi ba eona ba molao le tsamaiso e tlang ea Biden-Harris - e tlameha ho sebetsana le ho putlama ho sa feleng ha moruo, likamano tse sa tsitsang tsa machaba, likoluoa tsa tikoloho. sechaba se arohaneng, 'me ka holim'a tsohle, seoa se sa laoleheng ka botlokotsebe.
Empa maAmerika, a tsosoa ke boiphihlelo bo sithabetsang ba Trump mabapi le bofokoli le meeli ea tsamaiso ea bona e busang, ha baa lokela ho senya monyetla ona o ikhethang oa ho sebetsana ka nako e le 'ngoe le koluoa e ntseng e mpefala ea demokrasi ka boeona, eo, ha e sa rarolloe, e tla tsoelapele ho beha rephaboliki kotsing.
Haeba re nahana ka puso ea Trump e seng e le motho ea ka ntle empa e le pontšo e feteletseng ea lefu le ntseng le eketseha ho tloha tsoalo ea naha, e metse ka metso ka har'a mathata a histori ea rona e kopanetsoeng le DNA, joale pholiso ea 'nete e ka qala feela haeba rona batho re etsa qeto. ho etsa phetoho e bulehileng ho ea ho demokrasi e kenyeletsang bohle, e kenyeletsang bohle, e itetang sefuba ho nahana bocha boitsebahatso bo robehileng ba sechaba. Molaotheo o mocha o ka ba o loketseng, empa haeba hoo ho sa khonehe, bonyane ha re qaleng moqoqo o pharalletseng oa ho tobana le tlokotsi ena ka mahlo, lipelo le likelello tsa rona.
Mohlomong ka lebaka la tšimoloho ea ka ea Chile, ke kholisehile hore re hloka ka potlako litharollo tse matla le liphetoho tse matla, eseng tse fokolang kapa tse sa fellang. Maamerika a lokela ho ela hloko taba ea tlhokomeliso eo Chile e re romellang eona. Ka 1990, ka mor’a lilemo tse 17 tsa puso ea bohatelli, batho ba Chile ba ile ba boela ba fumana tokelo ea ho ikhethela hore na qetello ea bona e tla ba efe, empa ha baa ka ba khona ho nka mohato o latelang oa bohlokoa oa ho hatella baeta-pele ba bona hore ba iketsetse liqeto.
lokisa diphoso tsa nako e fetileng le ho hatela pele ho demokrasi e felletseng.
Masala a puso ea khale a ile a pholoha, le boiteko bo khamang ba liphetoho tsa bohlokoa moruong, lipolotiking le sechabeng.
Ntle le lintlafatso tseo, bongata ba batho bo ile ba ikutloa ba qheletsoe ka thoko ho maemo a tloaelehileng a bophelo ba sechaba, lipuisano le tumellano, 'me ba qala ho nyatsa demokrasi ka boeona. Ba ile ba halefa le ho feta
ba shebile naha ea bona e haroha ka ho se lekane moruong, ka tsamaiso e ’ngoe bakeng sa ba nang le tokelo le e ’ngoe bakeng sa ba se nang mekhoa kapa matla a ho utluoa e le kannete.
Ke hona joale, lilemo tse 30 hamorao, e matlafalitsoeng ke ea ngoahola
merusu e tummeng e batlang e liha 'muso, na Chile e qalile tseleng e eang
kopano ea molao oa motheo moo batho ba tlang ho etsa qeto ea hore na ba lakatsa ho busoa joang, ’me, ka tsela ea bohlokoahali, hore na toka le teka-tekano tseo ba li labalabelang li ka phethahala joang.
A re tšepeng hore ha ho na ho nka lilemo tse 30, le mahlomola a eketsehileng a maholohali, hore batho ba Amerika ba ipusang ba hlokomele hore ke nako ea ho fihlela mofuta o phahameng oa demokrasi oo qetellong o tla phethahatsa tšepiso ea kopano e phethahetseng haholoanyane.
Ariel Dorfman ke mongoli oa "Death and the Maiden". Libuka tsa hae tsa morao-rao ke buka ea “Cautivos,” “Bofetoheli ba Mebutlanyana,” pale ea bana, le “The Compensation Bureau,” buka e tlang e buang ka apocalypse. O lula le mosali oa hae Chile le Durham, North Carolina, moo e leng moprofesa ea hlahelletseng oa lingoliloeng Univesithing ea Duke.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate