Venezuela: Phetohelo e Tsoela Pele
ka Peter Bohmer, June 1, 2012
Ke qetile libeke tsa 10 Venezuela mathoasong a 2012, likhoeli tse peli le sehlopha sa baithuti ba 30 ba tsoang Evergreen State College ebe libeke tse peli ke tsoela pele ka maeto a ka le motsoalle oa hlooho ea khomo. Ke bile le boiphihlelo bo tšoanang ba beke ea 10 qalong ea 2009 mme hape ke qetile libeke tse tharo Venezuela ka 2011. Ho ipapisitse le thuto ea ka ea 2009 le ho etela Venezuela, ke ngotse sengoloa se ka fumanoang ho https://znetwork.org/venezuela-socialism-for-the-21st-century-by-peter-bohmer. Sengoliloeng sena mona ke ntšetso-pele ea seo. E tsepamisitse maikutlo haholo-holo liphetohong tsa Venezuela ho tloha ka 2009. Boholo ba nako ea ka leetong lena ke le Caracas, Mérida le Barquisimeto.
Lilemong tse 'maloa tse fetileng, 2009-2011, mananeo a sechaba a 'nile a tsoela pele ho hōla butle-butle-ho eketsa phihlello ea tlhokomelo ea bophelo bo botle ba mahala le ea boleng ka Barrio Adentros le litleliniki tse kholoanyane, tse pharaletseng haholoanyane tsa bophelo bo botle, phihlelo e ntseng e eketseha ea thuto e phahameng le mananeo a mang a sechaba a kang. koetliso ea mesebetsi, likhichineng tsa sopho, le kaho ea matlo a macha a theko e tlase. Sena se tsoteha kaha tlhahiso ea naha (GDP) e ile ea oa ka 2009 le 2010 'me ea hōla butle-butle bakeng sa boholo ba 2011. (data ho tloha Banka e Bohareng ea Venezuela, www.bcv.org.ve).
Matla a tummeng
Palo ea makhotla a sechaba e tsoetse pele ho eketseha. Li ntse li tsoela pele ho ba libaka tsa taolo e tsebahalang, ho ipusa le lipuisano tse matla le ho etsa liqeto ka bongata ba litho tsa eona libakeng tse ngata tsa boahelani le lichabeng. Metseng e mengata, haholo-holo ke likoloi tsa ho aba tse ling tsa lichelete tsa 'muso. Libakeng tse 'maloa, litho tsa makhotla a metse li ile tsa re bolella hore ho hlokahala hore ho be le thuto e tsebahalang haholo le lipuisano tsa demokrasi ea kopanelo le pono ho tsona ho e-na le ho ba litsi tsa ho fumana chelete ho tsona, bakeng sa merero ea lehae. Ho ipapisitsoe le maikutlo a ka le lipuisano, ho nka karolo ka mafolofolo makhotleng a sechaba ho atile libakeng tsa mahaeng ho feta litoropong; 'me mabapi le palo ea baahi, makhotla a sechaba a sebetsang le 'ona a atisa ho etsahala mahaeng ho feta metse ea litoropo. Ka kakaretso, bonkakarolo ka mafolo-folo ka har'a makhotla a sechaba ha bo e-s'o eketsehe 'me e ka 'na eaba e theohile ho tloha lilemong tse 'maloa tse fetileng. Leha ho le joalo, joalo ka ketelong ea ka ea pejana ka 2009, e bile khothatso ho bona batho ba tsoang lihlopheng tse tummeng, banna esita le basali, ba kenelletse boipusong. Ka bobeli boemong ba lekhotla la communal, e leng malapa a 200-400 metseng, le palo e nyane haholo ea malapa a mahaeng, le boitšoarong ba mmuso boemong ba masepala, Naha le naha, ho itšetlehile haholo ka hore na batho ba bohlokoa le liofisiri li teng. ba tšepahalang, ba nang le bokhoni le ba ikemiselitseng ho ntšetsa pele bonkakarolo ba motheo le toka moruong le sechabeng kapa haholo-holo ba ichebileng bobona.
Li-Comunas (litereke) tseo e leng kopano ea makhotla a sechaba li sa tsoa qala ka 2009 nakong ea ketelo ea ka e telele ea ho qetela. Li-comunas li ntse li hola butle ho feta kamoo ke neng ke lebelletse 'me haholo-holo li libakeng tsa mahaeng, mohlala, Lara, kantle ho setsi sa toropo, Barquisimeto. Hangata li na le karolo ea tlhahiso, mohlala, tlhahiso ea lebese, liaparo, joalo-joalo, moo meputso e lekanang khoebong 'me chelete e 'ngoe e ea sechabeng se pharaletseng. Tekanyo e 'ngoe ea bokamoso bo tebileng ba phetohelo ea Venezuela ke hore na li-comana tsena li tsoela pele ho hola ka palo le ho nka karolo ka mafolofolo.
Ho bile le keketseho ea sechaba sa likhoebo tsa poraefete Venezuela le ho theoa ha likhoebo tse ncha tsa mmuso, mohlala, chokolete, empa taolo ea basebetsi kapa taolo e kopanetsoeng lipakeng tsa basebetsi le batsamaisi, kapa lipakeng tsa basebetsi le mmuso, e ntse e le mokhelo. Lefapha la poraefete ke lona le laolang tlhahiso le kabo ea thepa le litšebeletso le hoja karolo ea lona ea GDP e ntse e theoha.
Ho ile ha phatlalatsoa molao o mocha le o moholo oa basebetsi ka May Day. E na le likarolo tse ngata tse ntle: ts'ireletso ea sechaba bakeng sa bohle ho kenyeletsa le lefapha le sa reroang, bakeng sa bo-'mè ba malapa, le bakeng sa litsebi tsa mesebetsi ea matsoho tse itšebetsang; ’me libeke tse tharo li ile tsa lefa matsatsi a phomolo bakeng sa basebetsi bohle. E matla tabeng ea tekano ea tekano le khahlanong le khethollo ea basali mosebetsing. Mokhoa oa ho e ngola e ne e lokela ho ba o nkang karolo haholoanyane 'me ho na le ho fokolang ho eona mabapi le taolo ea basebetsi. Basebetsi le mekhatlo ea basebetsi ba ile ba kōptjoa ho fana ka maikutlo holim'a tlhahiso ea pele empa e se ts'ebetsong e tsoelang pele ea ho lokisa le ho fetola. Ena e ne e le nyatso eo re e utloileng ha re le moo.
Naha le PSUV
Re ile ra utloa linyatso tse ngata tsa mebuso ea lehae le ea Naha le ea United Socialist Party ea Venezuela (PSUV), e etelletsoeng pele ke Hugo Chávez, ea puso e atileng. Lentsoe, bureaucracy, le na le moelelo o pharaletseng ho feta United States. Bureaucracy in Venezuela e kenyelletsa bobolu, leeme, ho rata bareki, leeme, ho hloka tsebo, ho se tsotelle, le theipi e sa hlokahaleng, joalo-joalo. Boemo bona ha bo bonahale bo ntlafetse Venezuela ho tloha 2009 mme mohlomong bo mpefetse. Ke nahana hore Chávez o tseba sena haholo empa boholo ba linyatso tsa hae tsa bobolu li lebisitsoe ho khanyetso 'me ha hoa lekana ho lebisitsoe ho baeta-pele ba PSUV ba nang le matla a puso ea libaka, ea Naha, Sebokeng sa Sechaba, le basebeletsi le bao, ho phaella moo, u se ke ua ntšetsa pele demokrasi le tekano moruong. Tsamaiso ea boahloli e nyatsuoa hohle ke baahi ka ho sitoa ho rarolla litlolo tsa molao, bobolu, ho nka tjotjo le ho hloka toka.
Ho tsoa ho batho bao re ileng ra kopana le bona, haholo-holo lihlopha tse neng li tšehetsa Hugo Chávez empa li ne li batla li ipusa, ho ne ho e-na le linyatso tse kholo tsa boetapele ba PSUV le haeba e ne e le litho tsa eona. Mohlala Barquisimeto, ho na le motsamao o monate le o moholo oa batho ba nkang naha ea litoropong ba nkileng naha ea litoropo le matlo a se nang batho molemong oa ho fihlela tlhoko e kholo e sa fihlelleheng ea matlo a lekaneng le a theko e tlase. Ramotse oa Barquisimeto, Amalia Saéz, setho sa PSUV, o laetse ho lelekoa le ho hatelloa ha baahi ba tse ling tsa batho bana ba inkelang mobu. Leha ho le joalo malapa a neng a lula naheng le baeta-pele ba lihlopha tse amehang ho hlophiseng tse ngata tsa mesebetsi ena ba ne ba rata Hugo Chávez ’me ba ikutloa hore haeba a e-na le matla le tsebo e eketsehileng ea se etsahalang, baahi ba ne ba tla fumana tšehetso e eketsehileng ea moruo le ea lipolotiki ’me ba ne ba tla fuoa tlotla. mobung le mehloling ea ho aha le ho ntlafatsa matlo. Lerato le matla haholo le tlhompho tseo bongata ba batho ba Venezuela ba tsoang lihlopheng tse tummeng ba nang le tsona bakeng sa Hugo Chávez le matla haholo ebile lea bonahala. Lerato le tumelo ena ho Chávez e ntse e tsoela pele le hoja e fetolela ho fokolang ho feta pele ho ts'ehetso le tlhompho ho baetapele ba bang ba mokha oa hae.
PSUV, United Socialist Party ea Venezuela, haholo-holo ke mokha oa lipolotiki o hlophisitsoeng ho hapa likhetho o sa tsepamise maikutlo ho lekaneng ho ntšetsa pele mekhatlo ea sechaba le matla a tummeng. Ho na le batho ba bangata, ba bangata ba hlahelletseng ho eona ba tšepahalang le ba ikemiselitseng ho ntšetsa pele le ho haha "Socialism bakeng sa ba 21.st Lekholong la lilemo”. PSUV e amana haholo le baahi ba nang le maano a ho lekana ho feta mohlala Democratic Party United States kapa Socialist Party Fora. Leha ho le joalo ho na le thuto e sa lekaneng ea lipolotiki le e tsebahalang ea litho tsa eona, puisano e sa lekaneng ea tataiso, le boikarabello bo fokolang ba baetapele ba eona motheong oa eona. PSUV ke mokha oo karolo ea bohlokoa ea boetapele e sa arolelaneng pono ea demokrasi e nkang karolo le/kapa e amehile haholo ka tsoelopele ea bona. Liphetoho tse kholo ho PSUV lia hlokahala.
Liphetoho ho Analysis ea ka
Maikutlo a ka ka Venezuela a fetohile ka litsela tse peli ho tloha 2009 ho fihlela joale.
1) Ka 2009, maikutlo a ka e ne e le ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa ho utloisisa phetoho e tsoelang pele ea Venezuela e ne e le puo pakeng tsa phetoho ho tloha holimo le ho tloha tlase. Ke ngotse ka "Venezuela: Bososhiale bakeng sa ba 21st Lekholong la lilemo” e qotsitse leqepheng la pele hore:
"Lilemong tsa ho qetela tsa 10, phetoho ea sechaba e tsoang holimo e bakile phetoho ea sechaba ho tloha ka tlase e 'nileng ea lebisa' muso oa Chávez ka ho le letšehali e leng se ntlafalitseng matla a tummeng boemong ba joang. Se thabisang ka Venezuela ke tshebetso ya ho matlafatsana moo mmuso o etelletsweng pele wa Chávez o ikemiseditseng ho fihlela ditlhoko tsa batho le ho tshehetsa mesebetsi ya dihlopha tse tsebahalang mabapi le ho fetola metse ya bona, puso ya lehae le dibaka tsa mosebetsi. Sena se etsa hore 'muso o tsoele pele ho tšehetsa matla a tummeng. Lihlopha tse tummeng li fetoha lihlooho tsa histori ea tsona, li-protagonists. Ts'ebetso ena e tebile ho feta mananeo a tsoelang pele a moruo le a sechaba.
Ke phoso ka mokhoa o ts'oanang ho shebana feela le matla a ho aha ho tsoa tlase joalo ka ha batho ba bang ba lumelang hore mmuso o lula o tšehetsa sehlopha sa bokapitale kapa ka tlhaho o hatella. … Ho khahlisang hape le ho khothatsang le ho fana ka tšepo ke matla ana a fetohang butle-butle moo Mopresidente Chávez a tšehetsang matla a batho empa a sa a laole. Matla ana a ntseng a hola a tsoang tlase a etsa hore ho khonehe hore a qale maano a mangata a amanang le bososhiale le phetoho ea sebopeho ho phephetsa matla le litokelo tsa lichelete, mohlala, ho nka mobu ho tsoa ho beng ba masimo a ruileng moo polasi e hlahisoang e tsamaisoa e le sehlopha kapa tšebelisano-’moho le baahi ba naha.”
Phetoho ena e matla ho tloha holimo le ka tlase ho matlafatsana e hlalosa ts'ebetso libakeng tse ling, mohlala, Carora le setereke se potolohileng, Torres, Profinseng ea Lara. Mona 'muso o etelletsoeng pele oa PSUV le PSUV, e etelletsoeng ke moemeli oa eona Sebokeng sa Sechaba, Julio Chávez, ba bapala karolo ea bohlokoa haholo le e ntle ho ntšetsa pele matla a tummeng. Ho na le keketseho e kholo ea makhotla a sechaba le li-communas tse laolang kabo ea boholo ba tekanyetso ea setereke. Ho boetse ho na le taolo e ntseng e eketseha ea basebetsi le beng ba sechaba ba tlhahiso ea thepa le litšebeletso.
Ho khethoa hape ha Hugo Chávez e le mopresidente ka Mphalane, 2012 hoa hlokahala ebile ho bohlokoa haholo ho batho ba Venezuela. Leha ho le joalo, ho feta maetong a ka a pejana a ho ea Venezuela, joale ke bona sepheo sa mantlha le tšepo ea phetoho ea tokoloho e tsoang ka tlase le kholo e hokahaneng ea litsi tse ling le tse hanyetsanang mafapheng ohle — mosebetsing, moruo, sechaba, sechaba sa matsoalloa, lipolotiki. , basali, thuto, bophelo bo botle, mecha ea litaba, le setso. 'Muso ke tlatsetso ea bohlokoa phetohong ena ea phetoho ka ho eketsa tšebeliso ea chelete ea sechaba le mananeo a sechaba, ka ho etsa sechaba, ka ho haha le ho tšehetsa mekhoa e meng ea thuto le bophelo bo botle, le ka ho thibela phetoho e khahlanong le phetoho empa ha se eona karolo e kholo ea phetoho ea sechaba sa Venezuela. Ka mantsoe a mang, joale ke bona mmuso e le mothusi oa phetoho ena e tsoelang pele empa eseng sebapali le moemeli ea ka sehloohong. .
2) Ho na le tšepo har'a batho ba Venezuela bao ke buileng le bona hore haeba Chávez a khethoa hape o tla nyatsa bobolu le lipolotiking tsa boeta-pele ba PSUV empa ho fihlela joale ho na le bopaki bo fokolang ba sena. Ke tlameha ho etsa qeto ea hore litekanyetso le pono ea Chávez ha e hanyetsane ka ho feletseng le bareki, holimo holimo le lipolotiking tse fokolang feela tsa boholo ba PSUV le mebuso eo ba e laolang maemong a sa tšoaneng-sebaka, Naha, naha. Le hoja ke tsoela pele ho lumela hore Hugo Chávez o ikemiseditse ho Venezuela e lekanang le e nang le seabo le ea bososhiale, re ke ke ra mo arola ka ho feletseng liketsong tsa PSUV le boeta-pele ba eona.
Likhetho tsa 2012
Ho bohlokoa haholo hore Hugo Chávez a khethoe hape e le Mopresidente likhethong tse tlang tsa Mphalane, 2012 hore phetohelo e tsoele pele. Ke na le bonnete ba hore Chávez o tla khethoa hape ha a ntse a tsoela pele ho tumme haholo le ka nepo ka bongata ba batho ba Venezuela ba tsoang lihlopheng tse tsebahalang. Litlelase tse tsebahalang li etsa hoo e ka bang 80% ea batho ba Venezuela. Mopresidente Chávez o sebelitse ka makhetlo a mabeli a matla a mofetše selemong se fetileng, leha ho le joalo o ntse a tsoela pele ho ba mopresidente ea mafolofolo le ea amehang. Haeba ka nako e itseng nakong ea nako ea hae e latelang ka lebaka la mabaka a bophelo bo botle, Chávez a ke ke a tsoela pele e le mopresidente, ha ho bonahale eka ho na le motho e mong ea nang le pono ea Chávez le tšehetso e matla ea batho.
Ke fumane e senola hore mokhethoa oa bohanyetsi oa mopresidente, Henrique Capriles Radonski, o ntse a matha sethaleng se tšehetsang mananeo a sechaba empa ka boipiletso ba hore o tla a tsamaisa hamolemo le ntle le MaCuba bao boholo ba basebetsi ba bongaka ba Barrio Adentros. (litsi tsa bophelo bo botle ba sechaba) le litsi tsa bophelo bo botle ba sechaba. Sena se bonts'a botumo ba mananeo ana mme se fapane haholo le likhetho tsa 2006 moo bohanyetsi bo neng bo matha ka sethala se bulehileng sa neoliberal. Ehlile, lepheo le letona le ts'ehetsa Capriles ka botlalo.
Ho na le kopanelo ea mekhatlo ea sechaba, lihlopha tsa sechaba, PSUV le Mokha oa Makomonisi oa Venezuela o bitsoang Gran Polo Patriotico (Great Patriotic Pole, GPP) o ntseng o sebetsana le khetho ea Chávez hape. Ho na le tšepo ea hore sehlopha sena se tla tsoelapele ho feta likhethong tsa 2012 'me e se ke ea e-ba koloi ea likhetho feela empa sena ha se ntho e ka etsahalang kaha GPP e hlophisitsoe ka sepheo se le seng-ho hlola likhetho tsena tsa bohlokoa. Seo mohlomong se nang le tšepo ea bokamoso ke hore ho na le batho le lihlopha tse ngata tse hlophisang Venezuela tse khahlanong le bo-capitalist ka tumelo le tloaelo thutong e tsebahalang, ho aha mekhatlo ea mantlha le matla a tsebahalang. Sebaka se seng sa bohlokoa bakeng sa sena ke mecha ea litaba ea sechaba, e ntseng e eketseha ka palo le bamameli.
The Krrish
The Gross Domestic Product (GDP) naheng ea Venezuela e ntse e hōla hape ka selemo le hoja e le butle-butle ho feta ho tloha 2003 ho ea ho 2008. Sephetho se ile sa theoha ho tloha karolong ea bobeli ea 2009 ho ea ho 2010 'me se qalile ho hōla ka potlako ho 2012 (lintlha tse tsoang Bohareng. Banka ea Venezuela, www.bcv.org.ve).
Ka mor'a ntlafatso e potlakileng ho tloha ka 2003 ho ea ho 2008, ho bile le ntlafatso e fokolang kapa e se nang letho empa ho ne ho se ho fokotseha ha matšoao a maholo a sechaba- tebello ea bophelo, ho shoa ha masea, bofuma, phihlello ea likhoerekhoere, le metsi a hloekileng ho tloha ka 2009 ho ea ho 2011.www.ine.gob.ve). Mehato ea tekano ea chelete, eo le eona e ntlafetseng haholo ho tloha ka 2003 ho ea ho 2008, ha e so ka e ntlafala ho tloha ka nako eo. Nakong ea ho putlama ha morao tjena, moputso oa sebele (matla a ho reka a meputso) o theohile ka liphesente tse seng kae ka selemo le hoja moputso oa sechaba o ile oa tsoela pele ho hōla. Moputso oa 'nete o qalile ho hola hape ka 2012. Moputso o tlase o eketsoa ka 32% selemong sena, 2012.
Ho latela seo ke se balileng le ho se bona, tlhahiso ea thepa e ntse e hola hape empa ho bonahala e le haholo-holo kahong ea sechaba le liindastering tse amanang le tsona tsa poraefete le tsa mmuso. Ho thata ho susumetsa tlhahiso ea Venezuela kaha chelete e ntse e nkoa e le ea bohlokoa haholo ha theko e ntse e hōla hoo e ka bang 25% -30% ka selemo le hoja e le tlase ho fihlela joale selemong sena, 2012. Taolo ea theko e ntse e sebelisoa ka ho eketsehileng. Sekhahla sa molao sa chelete ke li-bolivar tse 4.3 ho dolara empa re ne re lula re fuoa li-Bolivars tse 8 kapa ho feta bakeng sa lidolara tsa rona. Ho sebelisa tekanyo ea molao ea 4.3 Bolivars ho dollar, litheko tsa thepa le litšebeletso tse ngata li phahame haholo. Boiteko ba ho fapanyetsana tlhahiso le ho se itšetlehe haholo ka oli ha bo so atlehe haholo mme tlhahiso ea lijo ha e hole ka ho lekaneng ho fokotsa 70% ea tšebeliso ea lijo tse tsoang kantle ho naha. Leha ho le joalo, Venezuela e haufi haholo le ho finyella tšireletseho ea lijo, tokelo ea hore bohle ba be le lijo tse lekaneng hore ba se ke ba lapa. Leha ho le joalo, bobusi ba lijo, bo hlahisang boholo ba lijo tsa motho sebakeng sa heno le sechabeng, hape e le pakane, bo na le tsela e telele e lokelang ho etsoa.
Ho 'na, moruo oa bososhiale naheng ea Venezuela o tla hloka kholo e tsoelang pele ea moruo oa naha le oa sechaba ka litšenyehelo tsa lekala la poraefete. Ka moruo oa sechaba ke bolela likoporasi, le lifeme tse tsamaisoang ka kopanelo le tsa basebetsi le mmuso, le tlhahiso e hlophisitsoeng ke makhotla a sechaba le li-communas. Lekala la mmuso le moruo oa sechaba li tla kopana ho ba lekala le le leng moo ho nang le boithuto ba basebetsi, meputso e ntseng e eketseha e lekanang le mokhoa oa ho phela tumellanong le tikoloho. Sepheo sa tlhahiso e tla ba ho khotsofatsa litlhoko tsa batho eseng ho eketsa meputso kapa phaello. Ho ne ho tla ba le liphapang tse fokolang tsa chelete e kenang le mekhoa e meng ho fapana le litheko le meputso e behiloeng 'marakeng. Lekala lena le kopaneng le tla qetella le hola ho ba moruo oohle oa lipolotiki oa Venezuela. Joalo ka ha ho bonts'itsoe pampiring ena kaofela, ha ho so be le tsoelopele e ngata ntlheng ena lilemong tse tharo tse fetileng. (Sheba sengoloa sa ka sa 2009, se qotsitsoeng selelekeleng sa sengoloa sena bakeng sa tlhaloso e eketsehileng.)
Demokrasi le Litokelo tsa Botho
Mabapi le taba e akaretsang ea demokrasi naheng ea Venezuela, liqoso tsa US le mapheo a nepahetseng a Venezuela joalo ka bohatelli li soabile ebile ke boikaketsi. Re bone boipelaetso le boipelaetso khahlanong le maano a itseng a mmuso, le khahlanong le baetapele ba lehae kapa ba naha, hoo e ka bang letsatsi le leng le le leng ha re ne re le teng. Ba bang ba ne ba ka bitsoa ka ho le letšehali, ba bang ka ho le letona; ba bang ba ne ba sa tsejoe ka maikutlo a bona empa ba ne ba ipelaetsa ka litsela tse fapaneng tse kang literaeke tsa tlala, ba hloma liahelo haufi le meaho ea ’muso ka mabaka a kang a ho se lefshoe meputso ea bona e le basebeletsi ba sechaba bakeng sa likhoeli tse tšeletseng kapa ho feta. Ka kakaretso, ho ne ho e-na le khatello e fokolang kapa ho se letho ea boipelaetso bona. Ho ntse ho tsoela pele ho ba le mecha ea litaba ea poraefete e hanyetsang—thelevishene, likoranta le seea-le-moea ka linako tse itseng empa e se tse tloaelehileng. Ho na le makhotla a communal ao haholo-holo a hanyetsang ’me a fumana lichelete tsa sechaba; ho na le tse ling moo lichelete li latelang botšepehi. Ho thata ho bua ka Venezuela.
Letšoao le le leng le tšoenyang hanyane- lentsoe, "escualido" le sebelisoa hangata ho feta lilemo tse tharo tse fetileng khahlano le ba nyatsang Chávez le PSUV. Escualido e bolela motho ea hlephileng 'me ka linako tse ling e sebelisetsoa ho khesa bahlahlobisisi ba tšepahalang. Leha ho le joalo, Venezuela ha e na maikutlo a boemo ba khatello. Ka kakaretso, batho ha ba tšabe ho nyatsa Chávez, PSUV, tsamaiso ea moruo le ea lipolotiki, joalo-joalo.
Botlokotsebe bo mabifi bo ntse bo tsoela pele ho ba bothata bo tebileng haholo 'me ka sebele mapolesa le tsamaiso ea toka ea botlokotsebe e sa sebetseng ba kenya letsoho ho bona. Khakanyo ea 'muso ea litlōlo tsa molao tse mabifi tse entsoeng ke mapolesa ke hore ke karolo ea 20 lekholong ea litlōlo tsa molao tse mabifi; lihlopha tse ling tsa sechaba li hakanya hore esita le karolo e phahameng e etsoa ke mapolesa. Lipolao tse fokolang kapa litlōlo tse ling tse tebileng tsa molao li rarolloa. Mmuso o etelletseng pele wa Chávez jwale o hlokomela hore botlokotsebe le ho se sireletsehe ke mathata a tebileng a fokotsang seabo sa setjhaba le tshehetso, mme a hloka ho rarollwa e le ntho e tlang pele. Re etetse univesithi e ncha ea naha ea sepolesa (UNES) e nang le palo e kholo ea batšehetsi ba litokelo tsa botho e le fakalthi le baetapele 'me ba ikemiselitse ho ruta thuto e tsebahalang. Sena se na le tšepo.
Ha ho hlake hore na ke hobane'ng ha bofuma bo fokotsehile haholo lilemong tse robong tse fetileng empa pefo e eketsehile. Ho sa ntsane ho e-na le bacha ba limillione ba sotlehileng ba batona. Ke bona ba etsang boholo ba bahlaseluoa le bahlaseluoa ba bangata. Libakeng tse ling tsa barrios moo ho nang le matla a phahameng a tummeng le ho kenya letsoho le mekhatlo e matla ea sechaba e nang le mesebetsi ea bacha, tlōlo ea molao e mabifi e fokotsehile. Metseng e mengata ea litoropong sena sea haella. Ho na le boitlamo bo ntseng bo eketseha ba ho fokotsa palo ea lithunya Venezuela empa li teng hohle. Ho bohlokoa hore litlokotsebe tse mabifi li fokotsehe haholo lilemong tse 'maloa tse tlang hore matla a tsebahalang a hole le hore mmuso o tsoelepele ho ba le semolao le tšehetso ea bongata.
Linaheng tsa machaba, Chávez le 'muso oa Venezuela le karolo eo ea mecha ea litaba e leng pro-Chávez e' nile ea bua haholo khahlanong le ho kenella ha US le NATO Libya, le khahlanong le ho kenella ka sekhukhu le litšokelo khahlanong le Syria le Iran. Sena sea babatseha. Leha ho le joalo, ka linako tse ling sena se ’nile sa lebisa tšehetsong ea molomo bakeng sa lipolotiki tsa Kaddafi, Assad, kapa babusi ba Iran. Sena sea tšoenya empa khatiso ea Venezuela e bile 'me e ntse e tsoela pele ho ba boemong bo matla ba ho thibela ho kena lipakeng. Boetapele ba Venezuela ba ho phephetsa puso ea lefats'e ea US Latin America le ho feta bo ntse bo tsoela pele. Mohlala ka Tšitoe, 2011, Venezuela e ile ea tšoara ho thehoa ha CELAC, Sechaba sa Linaha tsa Latin America le Caribbean. Sepheo sa eona ke ho ba bloc ea tikoloho eo e leng lentsoe le matla ho litho tsa eona, e ntšetsang pele tšebelisano-'moho har'a bona le ho phephetsa puso ea US sebakeng seo. Ho fapana le Mokhatlo oa Amerika (OAS), CELAC ha e kenyelle United States le Canada.
fihlela qeto e
Hugo Chávez le kaho Venezuela ea Socialism bakeng sa ba 21st Lekholong la lilemo, phetoho e tsoelang pele le hoja e sa lekana moo, e lokeloa tšehetso e mahlonoko. Ho na le mathata a 'nete le ho hatakeloa ha litokelo tsa motho ka mong empa linyatso tsa mekhatlo e mengata ea litokelo tsa botho li matla ho feta tekano hape ke boikaketsi kaha tekanyetso e thata e atisang ho sebelisoa Venezuela ho feta libaka tse ling, mohlala, Honduras. Kahoo leha tsoelopele e fokolang e lebisang ho demokrasi ea kopanelo le puso ea sechaba ka sechaba ho tloha ketelong ea ka ea 2009 e batla e tšoenya, Venezuela ha e so suthele morao.
E bile ho khothatsang ho bona batho ba bangata hakana ba Venezuela bao bophelo ba bona bo ntlafetseng haholo lilemong tse 13 tse fetileng, ba lumelang hore bophelo ba bana ba bona le ba sechaba se tla tsoela pele ho ntlafala ka litsela tse khōlō. Ho na le mabaka a tiileng le a sebele a tšepo ena le tšepo mabapi le bokamoso Venezuela. Ke hopola ha ke emisa Quibor Profinseng ea Lara ka la 11 Hlakubeleth, 2012 moo lekhotla la sechaba le neng le qeta likhetho tsa lona le qala ho bala likhetho. Ke ne ke e-na le sehlopha sa liithuti tse tsoang lenaneong la Evergreen State College leo ke le rutang hammoho, le neng le phethela likhoeli tse peli tsa ho ithuta le ho etela Venezuela. Baahi ba 'maloa ba neng ba qeta ho vouta ba ile ba nkhulela ka thōko. Basali bana ba ile ba mpolella hore pele ho likhetho tsa 1998 le Hugo Chávez, bophelo ba bona bo ne bo se na molemo oa letho ho batho ba neng ba busa Venezuela, moruong le lipolotiking, leha e le sechaba sa habo bona sa mahaeng le hore Venezuela e ne e se ea bohlokoa mahlong a lefatše. Baahi bana ba Quibor ba re joale ba na le lentsoe Venezuela, hore bophelo ba bona bo ntlafetse, bo fetohile haholo, le hore ba bohlokoa ho 'muso o ananelang batho ba futsanehileng le ba mahaeng. Ba ne ba le motlotlo hore ebe Venezuela ke mohlala le teko eo batho lefatšeng ka bophara ba neng ba e thahasella. Ba ne ba ikutloa hore ha e sa le baahi ba boemo ba bobeli ba Venezuela le hore Venezuela ha e sa le moahi oa boemo ba bobeli ba lefatše. Ho ile ha etsa hore ba ikutloe ba le ba bohlokoa, ba le motlotlo ba bile ba le bohlokoa hore ebe sehlopha sa Evergreen State College se fihlile Quibor ho tla etela le ho bona liphetoho tsena tse tebileng. Venezuela ke sebaka se nang le tšepo 'me batho ba teng baa khothatsa haholo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate