Ke - Phetohelo e bapileng
Seterateng se bapileng, bohole ba ho tsamaea ho tloha ntlong ea bopresidente, u ka fumana moaho o phetheselang o hapiloe mme o tsamaisoa ke sechaba. Ke moaho oa khale oa liofisi, o haufi haholo le o mong oa libaka tsa bohahlauli ka ho fetisisa toropong ea Caracas: Bellas Artes le hotele e kholo ea Hilton, eo matsatsing ana e boetse e tšoara likopano tsa Bolivia le metsoalle ea phetohelo. Ho itlhakisa ka lebaleng la liketsahalo ke ketsahalo ea Moqebelo thapama ha ke etetse mohahong. Batho ba lilemo tsohle ba emetsoe mokatong oo o moholo o hahiloeng hore e be sebaka sa kamohelo ea baeti e seng setsi sa mesebetsi ea sechaba.
Moaho ona o ile oa ts'oaroa selemo se fetileng, 'me ho bonahala eka ho na le meaho e mengata e bohareng, empa ha ho marang-rang a teng pakeng tsa eona ho u thusa ka lintlha tse ling. Ena esale e atleha ho tloha ha e ne e nkoa. Ka mohahong ona batho ba lula, ba ja, ba etsa likopano tsa lipolotiki le tsa setso 'me boholo ba matšolo ao mopresidente a a qalileng a sebetsa moo. El proceso, ts'ebetso, joalo ka ha phetohelo e tsebahala haholo e sebetsa moo.
Phetohelo e phatlalalitsoeng ea Bolivarian naheng ea Venezuela ke phetohelo e entsoeng ka ho tšoana. Ho hlola likhetho ha ho tšoane le ho nka matla a naha, 'me Venezuela khanyetso e ntse e na le mesebetsi e mengata mafapheng a fapaneng, lik'hamphani tsa mmuso le mecha ea litaba, le ho laola boholo ba moruo. Tsamaiso e boima ka ho fetesisa ka har'a 'muso le hoja e se leeme, e liehisa ts'ebetso ha ba ntse ba tsoela pele ho etsa ka tsela eo ba neng ba etsa ka eona kamehla, 'me ha ba e-so fumane thuto ea tsamaiso e ncha ea sechaba sa Bolivia.
Haele hantle, Sekolo se secha sa Bolaodi ba Setjhaba sa Bolivia ha se yo. Baetapele ba phetohelo; babusisi, bo-ramotse, matona, balaoli, balaoli, litho tsa maparamente ke batho ba lokelang ho phethahatsa lirapa tsa molao oa motheo le ho li etsa tsa sebele, li rera le ho hlophisa tšebetso, ho tiisa hore lipheo li fihletsoe empa ka mabaka a fapaneng ha ho bonahale ho le joalo. ho sebetsa ka thelelo ka moo ho lokelang. Ka kopanelo ba etsa karolo e bohareng ea sechaba e etsang hore phetoho e be thata. Karabo ea mopresidente ho seo e bile ho ts'oana - leano la lipolotiki le e-so ho ngoloe. Tšebelisano 'moho e ntse e etsoa ke mopresidente hammoho le boemong bo tlaase - batho.
Karolo ea bohlokoa ea se hlileng se hapiloeng ts'ebetsong e etsoa ka ho bapisa. Haeba lefapha la bophelo bo botle ka har'a naha le sa ikemisetsa ho sebeletsa batho ba futsanehileng - mopresidente o theha se tšoanang, o tlisa lingaka tse makholo tsa Cuba 'me a li tlohelle hore li sebetse.
Haeba lefapha la thuto le sa sebetse hantle 'me ho bonahala le sa loantše ho se tsebe ho bala le ho ngola - o theha papiso, o nts'etsapele mananeo a thuto le ho etsa hore sechaba se ikarabelle bakeng sa ts'ebetso ea sona.
Haeba mabenkele a sa rekise lijo tse theko e tlaase - o etsa se tšoanang, o theha mabenkele a fanang ka liphallelo, 'me haeba batho ba ntse ba lapa - o etsa se tšoanang, a fane ka lijo le ho etsa hore sechaba se be le boikarabelo ba ho pheha le ho arolelana lijo.
'Me lintho tse tšoanang lia sebetsa - haufinyane ho se tsebe ho bala le ho ngola ho tla felisoa. Khopolo ea lepheo le letšehali la ho theha matla a tšoanang ho senya le ho felisa tsamaiso ea khale e fetisetsoa libakeng tse ncha tse tsotehang.
Mopresidente Chavez ha a thehe feela banka e tšoanang, mananeo a bophelo bo botle le thuto, 'me a tšoana le CNN - Telesur. Ho bile ho na le opera e tsebahalang haholo ea sesepa, Amores de Barrio Adentro, (e leng lebitso le tšoanang le lenaneo la bophelo bo botle) mabapi le lerato holim'a meeli ea lihlopha tse behiloeng moeeng oa lipolotiki oa Venezuela - e le mokhoa o tšoanang le lisepa tse ling.
Moahong o nang le squatted seterateng se bapileng le ntlo ea mopresidente, sechaba se tsamaisa phetohelo se sebetsa hantle. 'Mona re na le thomo ea Robinson le mission Ribas, batho ba tla mona ho tla ithuta ho bala le ho ngola, re hokahanya lingaka tsa Cuba 'me re fana ka lijo ho batho ba futsanehileng. Re boetse re na le lihlopha tsa Bolivia, thuto e tsebahalang le mesebetsi ea setso, joalo ka lebala la liketsahalo leo u le boneng. Ke morupeli, 'me ke fana ka lithuto tsa likoporasi. Empa ha re batle letho le amanang le mekha ea lipolotiki.'
Monna ea mpontšang sebakeng sa sechaba o hatisa hore ha ba lipolotiki. Maboteng ho na le li-poster tse 'maloa tsa Che Guevara, sefahleho sa Arafat se nang le molaetsa oa Palestina e lokolohileng, Bolivar molopolli, le Chavez, ehlile. Kea bososela 'me kea pheta: kahoo ha u lipolotiki 'me u kopa Che. 'Ha re lipolotiki hobane ha re rate mekha ea lipolotiki', o tsitlella.
Ka mor'a tlhōlo ea No ho referendum ea 2004 Chavez o ile a etsa tlhahiso ea hore bohle ba ts'oanelang lets'olo e be baitseki ba sechaba. Batho ba ntlo e hapiloeng ba atlehile ho nka phetoho eo. 'Libakeng tse ngata ha e so sebetse, likarolo tsa likhetho ha li sa le teng, empa mona re sebetsa ka thata le ho feta' monna eo o mpolella. Nakong e fetileng, ntlo ea squatted e ile ea tobana le monyetla oa ho lelekoa. Mmasepala o ne a batla ho etsa ntho e nngwe ka ntlo eo. 'Re bitsitse kopano e kholo, ho bua ka boemo bona mme ra etsa qeto ea ho loanela ho lula, mme ho fihlela joale re se re le teng, re etsa phetohelo', o bua ka motlotlo.
Lipapiso tse fapaneng tse thakhotsoeng ke mopresidente kaofela li apesitsoe ka puo ea sesole kapa li rehelletsoe ka batho ba nalane ba nakong ea bohlokoa ntoeng ea tokoloho. U ka li arola ka likarolo tse peli tse kholo: matšolo a likhetho le mekhatlo ea phetoho sechabeng.
Ho hlola likhetho tsohle o tlameha ho tšepa motheo. O thehile mehato e ts'oanang ho netefatsa likhetho ho tsoa ho bohle ba tšehetsang ts'ebetso, empa a sa angoe ke matšolo a setso kapa mohlomong a tobane le ho hlekefetsoa ka lebaka la ho ba chavistas. Sephetho e bile katleho e kholo nako le nako mme bakeng sa likhetho tsa 2006 tsa mopresidente Chavez o thehile sepheo sa likhetho tse limilione tse 10.
Mesebetsi ea sechaba, misÃones, e ka aroloa ka likarolo tse nne tse kholo: thuto, koetliso ea mosebetsi oa matsoho, bophelo bo botle le phepo e nepahetseng. Misón Robinson ke oa thuto ea motheo 'me ke sebetsa sa ho felisa ho se tsebe ho bala le ho ngola ka har'a naha. Misón Ribas o lokisetsa liithuti tsa sekolo se phahameng bakeng sa thuto ea univesithi. Misón Vuelvan Caras ke ho koetlisa basebetsi le ho ba lokisetsa mosebetsi oa kamoso. Misión Barrio Adentro o nkile lingaka tsa Cuba ho ea sebeletsa litleliniking tse nyane tse hahiloeng ke sechaba mabaleng, e leng lentsoe la Venezuela bakeng sa mekhukhu. MisÃon Milagro (mohlolo) o etsa opereishene ho bakuli ba nang le lera la mahlo le glaucoma mme e etsa hore batho ba bone hape. Mercal ke lebitso la mabenkele a fanang ka lijo ao u a fumanang naheng ka bophara. Lenaneo le leng la lijo le fana ka lijo tsa mahala ho li-barrios, litho tsa sechaba li li pheha le ho fa bana, bo-'mè ba se nang balekane, bakhachane, maqheku joalo-joalo.
Mesebetsi eohle e tsamaisoa ke sechaba. Ba hlophisa ho hlongoa ha litleliniki, liholo tsa thuto, ba hira matichere a boithaopo, ba etsa mananeo le ho rarolla mathata a likete-kete a hlahang. Ba e etsa ka boithaopo 'me ba finyella ho ba bangata. Lenaneo la bophelo bo botle, Barrio Adentro I, le thakhotsoe ka Mmesa 2003 mme le se le fetisitse lipuisano tse fetang limilione tse 100. Batho ba e-s'o bone ngaka bophelong bohle ba bona pele ba se ba kile ba kopana ka makhetlo a mangata.
Ho tšoana le litlamorao tsa bona ke lebaka la bohlokoa bakeng sa ts'ehetso e kholo ea ts'ebetso. Ha ke buisana le moitseki oa sechaba tikolohong ea 23 de Enero, ke botsa hore na o nahana hore ke eng e etsang hore ts'ebetso e be ea bohlokoa: 'Tsamaiso ena e file batho seriti 'me e re file monyetla oa ho hlalosa seo re se nahanang, ntle le ho hlajoa ke lihlong. Phetohelo ea Bolivarian le eona e atlehile ho bokella batho, le ho etsa hore re utloe hore ts'ebetso ena ke ea rona, re ikarabella bakeng sa eona. Haeba e sa sebetse le 'na ke ikarabella bakeng sa ho hloleha hoo. 'Me re kenyelelitsoe mananeong a thuto le bophelo bo botle.'
Batho ba mona ba tseba khatello le ho behelloa ka thoko; ba 'nile ba e phela letsatsi le leng le le leng ho tloha ha ho qhoma li-blocks tsa mehleng ea kajeno tse mebala-bala tse sa tsoa hahoa ka la 23 January 1958, letsatsi leo mohatelli, Perez Jimenez, a ileng a lihuoa. Eo e ne e le nako ea ho phutha matsoho le litabatabelo tse tsebahalang tsa demokrasi, ho fihlela batho ba ekoa le baahisani ba hatelloa. Lekhetlong lena ha ho so be le bofetoheli.
Ha ke theoha ho tloha 23 de Enero ke bona lepetjo, le ngotsoeng le leholo ka bofubelu le botšo leboteng: Al pasado no regresaremos jamas! Re ke ke ra khutlela nakong e fetileng! Sena se bonahala se metse ka metso likelellong tsa batho. Baa tseba hore lintho li fetohile, 'me ho betere, ke ka lebaka leo e leng bona ba etsang hore phetohelo e be ea sebele, empa ntle le ho nyatsoa.
Khanyetso ea Venezuela e bitsoa escualidos, 'me lentsoe leo le sebelisitsoe ka kakaretso ho sebelisoa khahlanong le mang kapa mang ea thatafatsang ts'ebetso. Batho ba batla hore bo-ralipolotiki ba khethiloeng, bo-ramotse, babusisi le liofisiri ba sebetse ka nepo molemong oa bohle ’me hangata ba bona lintho li sebetsa ka tsela e mpe ea khale, ka bobolu, maemo, le lintoa tse se nang moelelo mabapi le matla. Lipina tse tšoanang ke litsela tse ncha tse entsoeng ho pota-pota tsa khale - mela e tšoanang ha e kopane. Ka tsela eo, u qoba likhohlano naheng e ne e le khanyetso e 'nile ea e-ba mabifi' me batho ba hloka nako ea ho kopanya le ho haha e seng feela ho tobana le eona. Empa batho ha ba na mamello ho bona ho tšoana ho fetoha litsela tse ka sehloohong.
Mopresidente Hugo Chavez ke ntho e makatsang, eseng haholo bakeng sa lipuo tse telele tsa lihora tse 8 e leng sekolo sa khale, empa bakeng sa mokhoa o makatsang oa ho buisana ka kotloloho le setsi. Ka tsela e itseng o qoba lera le teteaneng la bohareng mme o hlahisa mehopolo le mehopolo ya batho pele.
Mopresidente Chavez ke mothehi, moqapi, setsebi sa maikutlo mme ka nako e ts'oanang, ke mohanyetsi ea thata ka ho fetisisa oa ts'ebetso. Mehopolo eo a e ntlafatsang le ho e beha pele lipuong ke menahano e ntseng e raloa maemong a tlase. Puong ea sehopotso lilemo tse tharo ka mor'a hore mopresidente oa phetohelo Chavez a re se tlamehang ho shoa ha se e-s'o shoe, 'me se tlamehang ho tsoaloa ha se e-s'o phethe ho hlaka ha sona.
Eo ke motheo oa ho tšoana ha hona joale oa Venezuela - litsela tsa khale li ntse li tsamaisana le litsela tse ncha. Ho fetola lipina ha ho bonolo empa ho ka etsoa. Ntlo ea squatted e haufi, kapa hole joalo, joalo ka ha litsi tse fapaneng tsa mmuso li le ntlong ea mopresidente. Haeba ke bona ba hlohlelletsang tšebetso mohlomong ba ke ba tsejoe e le setsi sa sechaba, ba fepetsoe ka lisebelisuoa, ‘me ka lehlakoreng le leng litsi tse liehisang tšebetso li behoe lijong.
Karabo ea sengoloa sena ka Jonathan Nack
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate