Haesale makhotla e le sesebelisoa sa matla a puso ea sechaba. Empa ntoa khahlanong le basebetsi ba Amerika e matlafetse Amerika ea Trump. Ka liqeto tsa eona tsa morao-rao, Harris v. Quinn (2014) le Janus v. American Federation of State, County and Municipal Employers (2018), Lekhotla le ka Holimo-limo le thehile litokelo tsa basebetsi ba Amerika lilemong tse mashome tse fetileng. Ka linyeoe tsena, lekhotla le otla lipekere tsa ho qetela ka lekeseng la mosebetsi o hlophisitsoeng, le sokelang mesaletsa e fokolang ea kopano ea Amerika. Le hoja liperesente tse 11 feela tsa Maamerika e le litho tsa mokhatlo - bao boholo ba bona ba leng lefapheng la sechaba - the Janus nyeoe e sokela ho senya mesaletsa e fokolang ea motheo oa moruo oa mekhatlo ea mmuso le ea lehae. Ho putlama ka botlalo ha mekhatlo ea basebetsi Amerika ho bonahala ho ka etsahala ka mor'a eona.
The Harris nyeoe e ne e le selelekela sa Janus, ka kahlolo ea Lekhotla le ka Holimo-limo ea hore basebetsi ba tlhokomelo ea malapeng ba ka khetha ho se lefe "karolo e nepahetseng" ea mekhatlo ea basebetsi. Tlas'a molao oa naha (bonyane pele ho Janus nyeoeng), basebetsi bohle ba sebetsang sebakeng sa mosebetsi oa mekhatlo ea basebetsi ba ne ba hlokoa hore ba fane ka litefiso tsena. Sepheo sa litefo tsena tse qobelloang se ne se le bonolo: kaha basebetsi bohle (ebang ke ba mokhatlong kapa che) ba sirelelitsoe ke litumellano tse kopanetsoeng tsa mekhatlo ea basebetsi (tse fanang ka meputso e sireletsehileng le melemo e meng bakeng sa basebetsi), bohle ba lokela ho qobelloa ho lefa “kabelo ea bona e loketseng. ” ho thusa ho boloka melemo eo. Ka Janus, melao ea mekhatlo ea basebetsi e felisitsoe bakeng sa basebetsi bohle ba mekhatlo ea sechaba ho pholletsa le linaha tse 23 - ho kenyeletsoa Illinois - moo Janus 'me Harris linyeoe li simolohile.
Ho fana ka moelelo oa taba, the Janus Nyeoe e qala ka boipelaetso ba Mark Janus, mohiruoa oa setereke sa Illinois bakeng sa Lefapha la Bophelo bo Botle le Litšebeletso tsa Lelapa. Janus o ile a hlahlela nyeoe khahlanong le American Federation of State, County, and Municipal Employees (AFSCME); o ne a halefisitsoe ke ho qobelloa ho lefa lichelete tsa basebetsi tse ka bang $44.58 ka khoeli, le $535 ka selemo. Joalo ka ha Lekhotla le ka Holimo-limo le bonts'itse maikutlong a lona, Janus o ile a hanana le litefiso kaha a hanyetsa "boemo bo bongata ba leano la sechaba leo [mokhatlo oa hae] bo buellang," ho kenyeletsoa le litlhoko tseo o li etsang ka mokhoa o kopanetsoeng oa lipuisano. Janus o ile a ikutloa hore "boitšoaro ba mokhatlo oa lipuisano ha bo ananele mathata a hajoale a lichelete Illinois ebile ha bo bontše lithahasello tsa hae kapa lithahasello tsa baahi ba Illinois." Ka mantsoe a mang, the Janus motheo oa molao oa nyeoe o ipapisitse le maikutlo a lefats'e a moqosi, le tumelo ea hae ea hore lipuisano tse kopaneng ha li amohelehe lipolotiking le hore mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba ke batšehetsi ba lipolotiki ba seng molaong.
Empa e Janus qeto ke qeto ea ho batla bothata. Lekhotla le entse qeto e makatsang ea ho etsa hore likoloto tsa basebetsi e be taba ea "ho bua ka bolokolohi", leha mesebetsi e mengata ea mekhatlo ea basebetsi e sa amane hakaalo le puo. Ha a ngolla bongata ba lekhotla qetong ea 5-4, Moahloli Samuel Alito o tletleba ka “moroalo o boima oo litefello tsa mokhatlo [litefiso tsa mokhatlo] o o tlisang litokelong tsa Sehlomathiso sa Pele sa bao e seng litho.” 'Me lekhotla le ile la ema le Janus, haholo-holo ka tletlebo ea moqosi ea hore “litšenyehelo tsa litefello tsa litho tseo e seng tsa [likopano] ke puo ea lipolotiki e qobelloang,” le hore “Sehlomathiso sa Pele se hanela ho qobella chelete leha e le efe ho bao e seng litho” tsa mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba. Joalo ka ha Alito a ngotse, a bonts'a maikutlo a bongata ba lekhotla:
Re 'nile ra tšoara nako le nako hore tokoloho ea ho bua 'e kenyelletsa tokelo ea ho bua ka bolokolohi le tokelo ea ho qoba ho bua ho hang'…Ho qobella batho hore ba tšehetse maikutlo ao ba bonang a sa lumellane le 'ona ke ho tlōla taelo eo ea motheo ea motheo, le maemong a mangata, boiteko leha e le bofe bo joalo bo ne bo tla nyatsuoa hohle. Ka mohlala, ha re re Naha ea Illinois e ne e batla hore baahi bohle ba saene tokomane e bontšang tšehetso bakeng sa maemo a itseng litabeng tse tsekisanoang tsa sechaba - re re, sethala sa e 'ngoe ea mekha e meholo ea lipolotiki. Ha ho motho, eo re mo tšepang, ea ka hanang ka tieo hore Sehlomathiso sa Pele se lumella sena…Ha puo e qobelloa, leha ho le joalo, tšenyo e eketsehileng e etsoa. Boemong bona, batho ba qobelloa ho kheloha seo ba se lumelang. Ho qobella batho ba lokolohileng le ba ikemetseng ho buella mehopolo eo ba sa e rateng ke ho nyenyefatsa kamehla.
Joaloka moprofesa hape ke le motho ea qetileng lilemo tse ngata Illinois a sebetsa e le moemeli ea khethiloeng oa mokhatlo le lipuisano tse kopaneng tsa lipuisano bakeng sa mokhatlo oa heso oa Illinois Federation of Teachers (IFT), ke fumana maikutlo a Alito e le a lihlong haholo ebile a hloka boikarabelo. Li senola ho hloka tlhokomeliso ka botlalo, le ho hloka tsebo ho makatsang, mabapi le seo mekhatlo ea basebetsi e hlileng e se etsang ka litefiso tsa litho le bao e seng litho. Taba ea hae ea boikaketsi ea hore ho qobelloa ho lefa litefiso tsa mokhatlo ke ho lekana le mmuso o hlokang baahi ho ts'ehetsa litlhahiso tsa mokha oa lipolotiki ke ntho e sa utloahaleng sefahlehong sa eona, 'me e bua ka ho se tšepahale ho hlakileng ha Alito le litho tse ling tsa lekhotla. bongata. Ho feta moo, bongata bo boholo ba mesebetsi ea mokhatlo ha bo amane ho hang le “puo e lokolohileng” ka kutloisiso leha e le efe e utloahalang, bonyane lefatšeng la sebele la lipolotiki tsa bonngoe, le ka ntle ho menahano ea ba arabelang Lekhotleng le ka Holimo-limo.
Ha ke ipapisa le liphihlelo tsa ka tse thusang ho hokahanya setho sa IFT sa lehae bohareng ba Illinois, nka bua ka tieo hore karohano ea tšebeliso ea litefiso tsa mekhatlo e shebahala tjena:
+ Chelete e ile ea abeloa letlōle la molao la mokhatlo oa fakalthi, ho emela litho tse tlisang litletlebo kapa liqoso khahlanong le koleche le tsamaiso ea eona, maemong ao ka bobeli a neng a tlola puo ea tumellano e kopanetsoeng ea therisano.
+ Lichelete li ile tsa behelloa ka thōko bakeng sa maeto a fapa-fapaneng a boithabiso, ho kenyeletsoa mekete ea lijo / lijo tsa mantsiboea, le lino, le ho khothalletsa bonngoe pakeng tsa litho tsa mokhatlo.
+ Moputso o monyenyane o ile oa abeloa mopresidente oa mokhatlo oa basebetsi $5,000 XNUMX ka selemo, ho mo buseletsa bakeng sa mosebetsi oohle o amehang ho emelang lefapha la thuto ka ho tlisa litletlebo, le bakeng sa ho hokahanya mesebetsi e meng eohle ea mokhatlo.
+ Lichelete li ile tsa behelloa ka thoko ho lefa tefiso ea lebitso (e ka tlase ho lidolara tse likete tse 'maloa) ho e mong le e mong oa litho tse tharo tsa sehlopha sa lipuisano tse kopaneng, tse qetang lihora tse ngata li buisana/ho ngangisana le batsamaisi ba koleche molemong oa ho nyolla meputso le melemo e meng bakeng sa mokgatlo o lefang ditefello le ditho tseo e seng tsa mokgatlo.
+ Litefiso li ile tsa lefshoa ho IFT bakeng sa mesebetsi e fapaneng e tšehelitsoeng ka lichelete ke mokhatlo oa basebetsi, ho kenyeletsoa boipiletso ba lipolotiki, matšolo a ho fihlela sechaba, meputso ea baemeli ba IFT, le moputso oa 'muelli ea ka sehloohong oa IFT ea ileng a re thusa nakong ea lipuisano tse kopaneng tsa rona le koleche.
Har'a litšenyehelo tsohle tse boletsoeng ka holimo, ke ea ho qetela feela e neng e amana ka ho toba le Sehlomathiso sa Pele le puo e lokolohileng, bonyane ka tsela leha e le efe e tobileng kapa e utloahalang. Ha ho makatse hore ebe bahanyetsi ba bangata ba lefang litefello ho mekhatlo ea basebetsi ba ka hanana le mesebetsi e fapaneng ea lipolotiki le ho qobella mekhatlo ea basebetsi e kang IFT. Empa maikutlo a joalo a ne a lokela ho qojoa Janus nyeoeng, ka hore Lekhotla le ka Holimo-limo le se le ntse le behile mohlala ka 1977 Abood v. Boto ea Thuto ea Detroit nyeoe, e ileng ea etsa qeto ea hore bao e seng litho tsa mekhatlo ea basebetsi ba khona ho khutlisa litšenyehelo tsa boipiletso bofe kapa bofe bo entsoeng ke mekhatlo ea basebetsi e amanang le bobuelli ba lipolotiki, le joalo ka ha bo lefelloa ke litefiso tsa mekhatlo.
Ha ho nahanoa ka ts'ireletso ea nakong e fetileng khahlano le bobuelli ba mekhatlo ea lichelete e thehiloeng ho Abood, hoa makatsa hore ebe Lekhotla le ka Holimo-limo le atolositse tlhaloso ea lona ea “puo e lokolohileng” mosebetsing, bonyane mabapi le mesebetsi e sa amaneng le puo e kang lipuisano tse kopanetsoeng. Therisano e kopanetsweng ke ketso ya dipolotiki, empa e emela dikgwebo tsa moruo pakeng tsa mekga e meraro - mohiri, mokgatlo wa basebetsi ka bowona, le ba lefang melato ya mokgatlo. Sena ha se taba ea "puo e lokolohileng", ha re bua hantle. Ka lipuisano tse kopanetsoeng, mekhatlo ea basebetsi ha e thibele ba lefang meputso ho hlahisa maikutlo a bona a lipolotiki, ho sa tsotellehe hore na ke eng. Ho e-na le hoo, lipuisano tse kopanetsoeng li batla feela ho phahamisa boemo ba moruo ba basebetsi ka ho fumana meputso e holimo le melemo bakeng sa bohle ba hiriloeng sebakeng se itseng sa mosebetsi.
Bongata ba lekhotla ho Janus ho laola ka bolotsana ho sebelisa puo ea "puo e lokolohileng" boitekong bo hlobotseng ba ho senya bonngoe ka lehlakoreng la ba-Conservative ba bahlano ba lekhotla, ba sa etseng boiteko ba ho pata nyeliso ea bona bakeng sa ketso ea ho buisana ka kopanelo, eo bongata ba lekhotla ba buang ka eona. kahlolo ea eona e le “e qobellang” ka tlhaho. Ha e nke lehlakore ho feta ho nyatsa mekhatlo ea basebetsi e le "e qobellang" ho fumana meputso ea basebetsi ba eona. Ka ho lumella basebetsi ho hana litefiso tsa mekhatlo ea basebetsi, Lekhotla le ka Holimo-limo le ralile motheo oa lichelete oa mekhatlo ea basebetsi - motheo o hlokahalang ho lefa baemeli ba mekhatlo bakeng sa mosebetsi o boima oa ho buisana le bahiri bakeng sa nyollo ea meputso, inshorense ea bophelo bo botle. , le melemo e meng.
Katlholo ya Kgotlatshekelo ya Makgaolakgang ke e e tlhamaletseng e bile ke ya puso ya batho ka gonne e emela maiteko a boitimokanyi a go senya mekgatlho ya mekgatlho, mme e tlogela balaodi ba puso le balaodi ba dikgwebo ba gololesegile go gatelela kgololesego ya puo kwa tirong. Lekhotla le ka Holimo-limo ha le e-so ka le fana ka maikutlo a hore basebetsi ba likoporasi tse ikemetseng le likhoebo ba na le puo e lokolohileng mosebetsing, e amanang le tsamaiso ea lik'hamphani, kapa mabapi le mesebetsi e meng eo koporasi e e etsang. 'Me lekhotla le fane ka tse ngata. liqeto - ho kenyeletsa Connick v. Myers (1983) le Garcetti v. Ceballos (2006), ho tiisa hore basebeletsi ba sechaba ha ba na litokelo tsa mahala tsa ho bua mabapi le mesebetsi ea letsatsi le letsatsi ea mosebetsi. Motheo oa sepheo sa ho hanela basebetsi ba mekhatlo ea sechaba le ea poraefete libakeng tsa bona tsa mosebetsi ke ofe, ha ba ntse ba tsitlallela hore ketso e bonolo ea ho lefa mats'enyehelo ke karolo ea litokelo tsa motho tsa "puo e lokolohileng", mabapi le lipuisano tse kopanetsoeng? Qeto ea lekhotla mona e bua ka monyetla oa conservative. Bongata ba lekhotla ba khomaretseng melao-motheo bo thabela ho theha "litokelo" tsa basebetsi ho tsoa moeeng o fokolang tabeng ea mesebetsi e sa amaneng le puo e tšehetsoang ka lichelete tsa mekhatlo ea basebetsi, ha e ntse e lokolla bahiri ba mekhatlo ea sechaba le ea poraefete boikarabelong bofe kapa bofe ba ho hlompha bolokolohi ba puo.
Bongata ba lekhotla le bona bo na le molato oa pontšo e monate ea mofuta oa lekhetho oa lekhetho la mekhatlo ea basebetsi, eo e e feteletsang haholo. Ke katleho e kholo bakeng sa mashano a neoliberal ho tseka hore tefo ea $44 ka khoeli, 'me $535 ka litefiso tsa selemo le selemo tsa mekhatlo e emela "moroalo o boima" ho basebetsi, haholo ha ba fumana meputso ea bophelo bohle le ts'ireletso e meng ea melemo. Litho tsa mekhatlo ea basebetsi United States li fumana meputso e phahameng haholo ho feta ba seng mekhatlong ea basebetsi, esita le ka mor'a ho laola maemo a thuto ea batho ka bomong, ho fana ka maikutlo a hore mosebeletsi ea tloaelehileng oa basebetsi o tsoa pele hantle licheleteng, ho sa tsotellehe ho lefa lekhetho.
Maikutlong a hae a sa lumellaneng le ba fokolang ka har'a Janus nyeoeng, Justice Sonya Sotomayor o ile a hanana le boiteko ba bongata ba "bohale" ba ho sebelisa Sehlomathiso sa Pele, joalo ka ha se sebelisoa khahlanong le melao ea mekhatlo ea basebetsi e hlokang toka. Moahloli Elena Kagan o ile a qosa boholo ba "sebetsa" Sehlomathiso sa Pele, ntoeng ea lekhotla khahlanong le mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba. Ke fumana ho le thata ho hanana le litlhahlobo tsena tsa Janus puso, e emelang nyeoe e pepenene ea ho senya bonngoe - e shebahalang eka e rala motheo oa ho timela ha mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba Amerika.
Ha hoa lokela ho ba le potso ea hore Janus ho busa ke tlhōlo e kholo ea bolaoli sebakeng sa mosebetsi. Ntle le meputso e loketseng, mekhatlo ea basebetsi e tla sokola ho bokella lisebelisoa ho sebetsa ho latela lipuisano tsa litumellano tsa therisano ea kopanelo (CBAs). Li-CBA ke e 'ngoe ea mekhoa e seng mekae ea demokrasi e setseng mosebetsing. Ba lumella baemeli ba mekhatlo e khethiloeng ke basebetsi ho buisana ka ho nyolloa ha meputso le melemo ea basebetsi - melemo eo ho eona litho tsa mekhatlo ea basebetsi li ka khethang ho li amohela kapa ho li hana. Kantle ho meputso eo, mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba e kotsing ea ho fela, 'me basebetsi ka bomong ba na le matla a fokolang a ho batla meputso/lithuso tse betere. Ka lebaka la Trump, Alito, le ba bang ba chesehelang mapheo a nepahetseng Lekhotleng le ka Holimo-limo, mekhatlo ea mekhatlo ea sechaba e se e fetohile mefuta e kotsing ea ho timela Amerika. Rekota liphaello tsa likhoebo, meputso e theohileng-ho-ea-ea-ea-theohelang e bohareng le ea basebetsi, le ho se lekane ha rekoto ho bonahala ho ne ho sa lekana bakeng sa bo-ralipolotiki ba tsamaisang Washington. Batho bana ba ke ke ba thaba ho fihlela mohlala oa ho qetela oa demokrasi mosebetsing o felisoa.
Ba halefisitsoeng ke li-arch-plutocratic biases tsa tsamaiso ea Trump le metsoalle ea eona Lekhotleng le ka Holimo-limo ba na le likhetho tse peli tse tsoelang pele. Ba ka lula fatše 'me ba tsoela pele ho shebella ho senyeha ha ts'ireletso ea basebetsi ba Amerika, e tla hlahisa ho se sireletsehe ho hoholo ha basebetsi le ho se lekane ho ntseng ho eketseha. Kapa ba ka qala ho loana, ho lumellaJanusnyeoe ea ho ba sesosa sa kopano e nchafalitsoeng ea Amerika, ka hona ho kenya letsoho ho nchafatseng demokrasi ea sebaka sa mosebetsi. Boiteko bona bo tla hloka hore basebetsi ba thehe mokha oa lipolotiki o amohelang litekanyetso tsa maemo a basebetsi e le kannete, ho fapana le ntoa ea Lekhotla le ka Holimo-limo khahlanong le basebetsi ba Amerika.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate