UNITED NATIONS, Oct 16 (IPS) - Lekhotla la Litokelo tsa Botho la litho tse 47 (HRC) le amohetse qeto ka Labohlano e tšehetsang liqoso tsa litlolo tsa molao tsa ntoa khahlanong le Iseraele le sehlopha sa masole a Palestina Hamas, joalokaha ho hlalositsoe tlalehong ea litho tse 'nè tsa machaba- ho fumana thomo e etelletsoeng pele ke Moahloli Richard Goldstone.
Joalokaha ho ne ho lebelletsoe, United States e ile ea akhela letsoho la tšireletso ho pota-pota Iseraele ’me ea vouta khahlanong le qeto eo, hammoho le litho tse ling tsa European Union (EU): Hungary, Italy, Netherlands le Slovakia, hammoho le Ukraine.
"Ho vouta ho ne ho ka lebelloa," modiplomate oa Asia o bolelletse IPS, a supa hore leha linaha tsa Bophirima li ile tsa vouta khahlano le qeto ena kapa li hana, linaha tse ngata tse ntseng li tsoela pele li ile tsa vouta ka lehlakoreng le leng.
Livoutu e bile tse 25 molemong, tse tšeletseng khahlanong le, tse 11 li ile tsa hana le tse hlano tse se nang mananeo.
Lekhotla le thehiloeng Geneva ha lea ka la lumellana le likhothaletso tsa tlaleho ea Goldstone feela empa hape le ile la nyatsa ka matla maano a Israele libakeng tse hapiloeng, ho kenyeletsoa le tse thibelang phihlello ea Mapalestina libakeng tsa bona le libaka tse halalelang, haholo-holo Jerusalema e hapiloeng.
Phyllis Bennis, motsamaisi oa New Internationalism Project Setsing sa Lithuto tsa Leano se thehiloeng Washington o bolelletse IPS likhetho tsa US - le khatello ea eona e totobetseng ho mebuso e itšetlehileng ka tšehetso ea lipolotiki, lichelete kapa sesole sa US - "e bontša kamoo tsamaiso ea tsamaiso e tsoileng taolong. Mopresidente Barack Obama o mabapi le taba ena. "
"Ho na le maemo a mabeli a hlakileng, hape, boemong ba US pakeng tsa Moemeli Susan Rice oa kananelo ea bohlokoa ba boikarabello bakeng sa litlōlo tsa molao tsa ntoa tabeng ea Darfur le Sudan, ho sa tsotellehe tšusumetso leha e le efe e ka bang teng lipuisanong tsa khotso nakong e tlang, ha a ntse a hana boikarabello. tabeng ea liketso tsa Iseraele Gaza, "o boletse joalo.
O boletse hore tsamaiso ea US e re e theha leano la eona la kantle ho naha boitlamo ba tšebelisano ea machaba le molao oa molao.
Hoa soabisa hore potsong ea litlōlo tsa molao tsa ntoa khahlanong le baahi ba se nang molato Gaza, United States e ntse e tsoela pele ka mokhoa oa nako e telele oa khethollo ea Iseraele, ho boletse Bennis, mongoli oa 'Understanding the Palestinian-Israel Conflict: A Primer.'
"Haeba Washington e lula e sa ikemisetsa ho beha Iseraele boikarabello bakeng sa litlolo tsa eona, monyetla oa ho ba le boemo bo bocha ba US lefats'eng - moo United States e hlomphuoang ho e-na le ho hlonama, ho amoheloa e le molekane ho e-na le tšabo - ho ke ke ha khoneha," o boletse joalo. eketsoe.
Abraham Foxman, motsamaisi oa naha oa Anti-Defamation League, ea tšehetsang Iseraele ka matla, o itse mokhatlo oa hae o "halefetse, empa o sa makatsoe" ke tumello ea Lekhotla ea tlaleho ea Goldstone.
Ha a hlalosa qeto eo e le lehlakore le le leng, Foxman o itse voutu e paka feela "ho tsepamisa maikutlo a Lekhotla le sa thekeseleng le leeme linthong tsohle tse amanang le Isiraele".
"Re leboha haholo United States le lichaba tse ling tse hlano tse bontšitseng boitlamo ba tsona ho melao-motheo ea toka le boikarabelo ba boitšoaro ka ho vouta khahlanong le qeto ena," a phaella ka ho re.
Bongata bo bongata ba linaha tse tsoelang pele Lekhotleng, hammoho le Russia, li tšehetse qeto ena: Argentina, Bahrain, Bangladesh, Bolivia, Brazil, Chile, China, Cuba, Djibouti, Egypt, Ghana, India, Indonesia, Jordan, Mauritius, Nicaragua, Nigeria, Pakistan, Philippines, Qatar, Russia, Saudi Arabia, Senegal, Afrika Boroa le Zambia.
Ho itima ho ile ha tsoa Belgium, Bosnia Herzegovina, Burkina Faso, Cameroon, Gabon, Japane, Mexico, Norway, Rephabliki ea Korea, Slovenia, Uruguay.
Linaha tse hlano tse tlohileng ho vouta ke Angola, Fora, Kyrgyzstan, Madagascar le Brithani.
Naseer Aruri, moprofesa oa chancellor (emeritus), Univesithi ea Massachusetts, o ile a bolella IPS hore ho tla bonahala hore na Iseraele le tsamaiso ea Obama ba tla itšoara joang ha ho amoheloa tlaleho ea Goldstone.
"Ketso ea morao-rao e tla pepesetsa Baiseraele hore ba ka tšoaroa le ho qosoa ka molao tlas'a molao-motheo oa bolaoli ba bokahohle, ha ba etela linaheng tse ling," o boletse joalo.
O boletse hore tlaleho ea Goldstone e khothaletsa hore Iseraele le Hamas ba tlise baqosi ba bona toka.
"Haeba ba sa etse joalo, ba ka 'na ba tobana le qoso Lekhotleng la Machaba la Tlōlo ea Molao (ICC)' me e ka bontša tlhōlo e kholo ea lipolotiki bakeng sa tsamaiso ea Obama," Aruri o itse.
"Haeba Obama a sebelisa likhetho tse ngata ho Lekhotla la Tšireletso ho sireletsa Iseraele ho hlahlojoa ke machaba, o tla be a beha naha ea hae tsietsing ea boitšoaro," o boletse joalo.
Bennis oa Setsi sa Lithuto tsa Leano o itse Washington le eona e tlameha ho ela hloko boitlamo ba eona le boikarabello bo ka bang teng litlōlong tsa molao tsa ntoa nakong ea Operation Cast Lead, e rehelletsoeng ka litlhaselo tsa sesole sa Isiraele tsa matsatsi a 22 Gaza ka Hlakubele e fetileng.
Tlōlo ea Molao oa Taolo ea Thekiso ea Lihlomo tsa US, e thibelang Iseraele tšebeliso ea libetsa le thepa ea sesole e fanoeng ke US, e tlameha ho batlisisoa ka botlalo 'me ba tlotseng molao ba tla ikarabella, a eketsa.
"Bohlokoa ba tlaleho ea Goldstone ka kakaretso ha se hobane e pepesitse litlōlo tsa molao tsa ntoa tse neng li e-s'o tsejoe pele; bohlokoa bo itšetlehile ka kakaretso ea tlhahlobo, ka sebele, empa haholo-holo ka bophara ba likhothaletso," Bennis o itse.
O itse ho batla ho e-s'o ka ho e-ba joalo hore tlaleho ea litokelo tsa botho ea Machaba a Kopaneng e tsamaee ka bophara ho tsebahatsa litlamo le boikarabello tlas'a molao oa machaba - eseng feela bakeng sa batho ba qosoang, empa le bakeng sa mekhatlo eohle e amehang ea Machaba a Kopaneng, hammoho le mebuso ka bomong.
E ne e le joalo haholo-holo ho hohelang matla a lefats'e, haholo-holo ho hlalosa boitlamo le likhothaletso bakeng sa mekhatlo ea sechaba ea lefats'e.
O boletse hore ho khutlisetsoa morao ha tlaleho ea pejana ea ho hlahlojoa ha Lekhotla la Litokelo tsa Botho ho bonts'a bohlokoa ba taba ena eseng feela har'a Mapalestina a ka hare ho Sebaka se Hapiloe, ka hare ho Iseraele le har'a diaspora, empa le sechabeng sa machaba.
"E ne e le khatello eo e ileng ea qobella Lekhotla la Palestina ho khutlisa ho hana tlaleho ea eona e fosahetseng," Bennis a eketsa.
Aruri o re mmuso oa Mahmoud Abbas oa Bolaoli ba Palestina, eo nako ea hae ea ho sebetsa e felile khale, o inehetse khatellong e hlahisoang ke Isiraele le United States ho chechisa lipuisano tsohle tsa tlaleho ea Goldstone ho fihlela ka Hlakubele e tlang.
Leha ho le joalo, hoo e ka bang libeke tse peli hamorao, Abbas o ile a inehela khatellong ea mofuta o fapaneng, lekhetlong lena e neng e etsoa ke Mapalestina, Maarabia le litho tse sa tšoaneng tsa Lekhotla la Litokelo Tsa Botho la Machaba a Kopaneng.
Kopano e pharaletseng e ile ea atleha ho etsa hore Abbas a hlakole boemo ba hae ba pejana.
Ntle ho pelaelo, Abbas - ea neng a nyatsuoa haholo ka har'a meketjana ea Palestina, ho kenyelletsa le ho qosoa ka bofetoheli - o ne a sitoa ho mamella khatello, haholo-holo e neng e kenyelletsa mehala e tšepahalang ea hore a itokolle mosebetsing, Aruri a eketsa.
Polelong e fanoeng Labohlano, Amnesty International e boletse hore qeto e khothaletsa hore Seboka se Akaretsang sa UN, sehlopha se latelang se khonang ho nahana ka tlaleho ea Goldstone, se etse joalo nakong ea seboka sa eona sa hajoale.
"Amnesty International e khothalletsa Seboka ho batla hore Iseraele le Hamas de facto tsamaiso ea Gaza hang-hang ba qale lipatlisiso tse ikemetseng tse finyellang litekanyetso tsa machaba mabapi le litlōlo tsa molao tsa ntoa, litlōlo tsa molao tse ka 'nang tsa etsahala khahlanong le batho le litlōlo tse ling tse tebileng tsa molao oa machaba o tlalehiloeng nakong ea ntoa," polelo e ekelitsoeng.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate