Bekeng e fetileng re buisane le Desmond Molloy, lesole la khale le tsamaisang lenaneo la 'DDR' bakeng sa MINUSTAH, Mokhatlo oa Machaba oa Botsitso oa Haiti. 'DDR' e emetse Ho Lahla Lihlomo, Ho Demobilisation, le Rentegration. Phihlelo ea pele ea Molloy, har’a likhohlano tse ling, e ne e le Sierra Leone. Ha a le moo, o ile a hlalosa, ho ne ho e-na le mahlakore a mabeli a hlometseng - marabele le 'muso - a loantšanang le lipolotiki le sesole. Likhohlanong tse joalo bahanyetsi ba leka ho eketsa melemo ka ho lebella tharollo, ebang ke ka lipuisano le selekane kapa tlhōlo e feletseng bakeng sa lehlakore le leng le ho hlōloa ho le leng.
Molloy o ile a tla Haiti a lebeletse ho etsa mosebetsi o tšoanang. Empa 'DDR' ea Haiti e ile ea fetoha ka potlako ha MINUSTAH le Molloy ka boeena ba fumana hore 'ha ho sebaka sa lipolotiki' bakeng sa lipuisano pakeng tsa mahlakore a mabeli. O ne a ka tšepa hore 'muso oa nakoana o ka be o bontšitse kutloisiso le boholo bo eketsehileng, empa ha baa ka ba etsa joalo. Ba ileng ba liha ’muso ’me ba busa ka tšehetso ea US, Canada, le Fora, ka mantsoe a mang, ba ne ba sa bone lebaka la ho bua le batho bao ba ba hlotseng. Kahoo le hoja Sesole sa mehleng sa Haiti le li-paramilitary tse ileng tsa liha ’muso oa Aristide li ntse li hlometse ’me li ntse li le tšokelo, ’me le hoja mapolesa a ntse a tsoela pele ho hatakela litokelo tsa botho, DDR ea MINUSTAH e boetse e itokiselitse ho shebana le likenke.
Hoa etsahala, Molloy le ba bang - ho kenyelletsa le Molaoli oa Sepolesa sa Machaba a Kopaneng (UNPOL), Graham Muir - o ile a re hlalosetsa, boholo ba pefo ea Haiti ha se lipolotiki kapa karolo ea leano la lipolotiki le sesole kapa likhohlano. Ke tlōlo ea molao sechabeng, e etsoang ke lihlopha tsa litlokotsebe libakeng tse futsanehileng.
Tlōlo ea molao sechabeng e na le lisosa. Samba Boukman, moitseki oa Lavalas ea tsoang tikolohong e futsanehileng ea Bel Air ea thusang ho tsamaisa lenaneo la bacha, o ile a re hlalosetsa tse ling tsa tsona bekeng e fetileng. Bofutsana, ho ikarola, le ho se lekane, ho kopantsoe le ho se sireletsehe le pefo. Tlōlo ea molao sechabeng e loantšoa hamolemo ka ho rarolla lisosa tsa eona. Ha se Haiti feela. Ka sebele, likenke le pefo li teng linaheng tse ngata. Leha ho le joalo, tharollo e lokiselitsoeng mathata a Haiti ke sechaba sa machaba e ikhetha.
Moo Molloy le MINUSTAH ba neng ba nahanne ka mongolo o tloaelehileng oa Machaba a Kopaneng - lebotho la machaba la ho boloka khotso ho arola mahlakoreng a mabeli a loantšanang le ho sireletsa baahi ha ho ntse ho fumanoa tharollo ea lipuisano le tokisetso ea ho arolelana matla - ba ile ba qetella ba phethahatsa lenaneo la taolo ea sechaba. Sena se hlahisa lipotso tse ling. Na see se bolela hore li-APC, libetsa tse boima, le ho kenella ha machaba ke tsela ea ho loantša lihlopha hohle? Na re lokela ho lebella lihelmete tse putsoa Rio de Janiero kapa Los Angeles?
Phetoho ea DDR le MINUSTAH e fana ka leshano ho lipolelo tsa banna tseo re li utloileng ho ba bang ba MINUSTAH hore ho na le 'ntoa ea likhukhuni tsa litoropong' tse ntseng li tsoela pele mona. Ha ho na. E le hore ho be le, ho ne ho tla hlokahala mokhatlo oa likhukhuni kapa lebotho. Likopano tsa Lavalas khahlanong le 'muso oa nakoana le mapolesa a Haiti ha li na pefo ka ho hlaka. 'Me pefo e etsahetseng - joalo ka ha Molloy le Graham Muir, molaoli oa Canada oa morero oa Sepolesa sa UNPOL, ba supa - ke semelo sa sechaba, eseng lipolotiki.
E jere mohopolo oa 'ntoa ea likhukhuni tsa litoropong' ho fihlela qetellong ea eona, setšoantšo se fetoha e 'ngoe ea ntoa pakeng tsa Lavalas le ba mmuso le ba kantle ba ileng ba leleka Lavalas matleng. Empa haeba ho na le ntoa e joalo, seo se bolela hore Lavalas e lokela ho sireletsoa tlas'a Likopano tsa Geneva. Batšoaruoa ba eona ha baa lokela ho sireletsoa feela joaloka batšoaruoa ba lipolotiki, empa e le batšoaruoa ba ntoa. Bahlabani ba Lavalas ba bolela pepenene hore ke bakeng sa ho bokella batho ntle le pefo. Ha ho na motho ea tebileng ea lekang ho bolela hore Lavalas ke lebotho.
Kahoo mokhatlo oa machaba o rometse ‘matla a ho boloka khotso’ a fetohileng kofuto ea mahloriso a lipolotiki le taolo ea sechaba. Ho tloha khopolong ea ho boloka khotso - e nang le liphoso le e sa sebetseng ho netefatsa - e itšetlehileng ka ho arola lihlopha tse loantšanang, Machaba a Kopaneng a fetotse sebopeho sa eona ho etsa ts'ebetso ea sesole ho tšehetsa mapolesa a naha, ho tšoara batho le ho ba nehelana ka sepolesa ha ho motho (ho kenyeletsoa le batho. doing the handing over) tšepo.
Ka sebele batšoaruoa ba Lavalas ha ba na tšireletso joaloka POWs. Hape ha ba na tšireletso joaloka batšoaruoa ba lipolotiki. Ho e-na le hoo 'muso o ipolela hore ke linokoane feela. Kahoo Ann, ka mohlala, eo re ileng ra mo etela, o bile chankaneng nako e fetang selemo le hoja a e-s’o qosoe ka tlōlo ea molao leha e le efe. Jean Juste, mokhethoa ea ratoang oa mopresidente oa setsi sa Lavalas tikolohong e futsanehileng ea Port au Prince, o bile teronkong ka likhoeli tse ngata - e leng se ileng sa mo sitisa ho ingolisa e le mokhethoa likhethong. Bobeli ba qosoa ka litlolo tsa molao, ka hona ho ka boleloa hore ha se batšoaruoa ba lipolotiki. Empa ha ba e-so ka ba ahloloa, 'me mehato e sa tloaelehang e etsoa ke mmuso moo ba amehileng teng.
Boiteko ba rona ba ho etela Jean Juste ke mohlala. Re ile ra qala chankaneng ea Pacot, moo balebeli ba ileng ba re soma ’me ba re bolella hore re hloka tumello ho Mokomishinara. Re ile ra ea Komising empa Commissioner a se a le sieo, ra khutla hamorao ra bolelloa hore re hloka lengolo le tsoang ho Letona la Toka. Re ile ra ea Lekaleng la Toka ra bolelloa hore ha ba etse lintho tse joalo. Re ile ra ema ho fihlela Letona le re ngolla token note ho re felisa. Re ile ra isa molaetsa ho Komisi letsatsing le hlahlamang, moo hape Commissioner a neng a le sieo, empa re ile ra siea lengolo la Letona la Toka mono eaba re khutla bakeng sa lengolo. Hona joale re na le lengolo empa lihora tsa ho etela li felile 'me re tla tlameha ho leka hosane.
Re ne re sa tlameha ho paka letho ka rona kapa kamano ea rona le Jean Juste. E ne e le papali e hloekileng. Ke 'nete hore ke batšoaruoa ba fokolang haholo ba Haiti ba ahlotsoeng ka botlokotsebe, empa sena se bonahala e le ts'ebetso e makatsang ea ketelo ea "tloaelo" le motšoaruoa oa "tloaelo".
Empa motho o lokela ho lumela hore ha ho le e 'ngoe ea tsena e leng lipolotiki.
Ho sa le joalo, kajeno ke la 30 September. Ke sehopotso sa bo14 sa phetohelo ea pele khahlanong le Aristide, ka 1991. Selemong se seng le se seng ho tloha ha phetohelo eo, ho bile le lipontšo tse khōlō tseo ho tsona batho ba Haiti ba ileng ba bontša thato ea bona bakeng sa demokrasi le khalefo ea bona. e ntse e khelosoa. Re qetile letsatsi re le Cite Soleil, tikolohong ea Port au Prince e anngoeng haholo ke bofuma, khethollo, pefo le khatello, sebaka seo Lavalas le Aristide ba ntseng ba na le tšehetso e kholo, le sebaka sa marang-rang lilemong tse fetileng tsa lipontšo tse kholo.
Selemong sena ho ne ho se na. Lavalas e otliloe ka thata haholo, 'me baeta-pele ba Lavalas bao re kopaneng le bona kajeno ba ile ba etsa qeto ea ho thibela khatello e' ngoe e mpe, le hoja ba ntse ba rera ho bokella ho eketsehileng.
’Muso o ile oa fana ka lebaka la ho thibela boipelaetso ba la 30 September. Sekolo se ne se khutletse tšebetsong 'me kaha mapolesa ('me mohlomong MINUSTAH) a ne a tšoarehile haholo ho sireletsa bana, a ne a sitoa ho netefatsa tšireletso ea lipontšo.
E ne e se ya dipolotiki, o ya bona.
Ena ke karolo ea letoto la litlaleho tse tsoang Haiti.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate