Sechaba sa Maindia se tla tsohela neng matla ka limilione khahlanong le babusi ba sona ba bolileng e leng la Egypt kapa Tunisia? Ke neng moo k'honthinente e nyenyane ea India e tlang ho bona pherekano e matla khahlanong le ho tlatlapuoa ha bongata ke batho ba seng bakae ba seng ba se ba hōlile? Batho ba Maindia ba tla tsoela pele ho mamella ho phahama ha litheko, bofuma bo ntseng bo mpefala, mafu a atileng le ho tlatlapa ha naha ke baetapele ba eona ho fihlela neng?
Tsena ke tse ling tsa lipotso tse ntseng li botsoa khafetsa ke likete-kete tsa Maindia a ntseng a utloa litaba tsa machaba, liunivesithing, likolecheng tsa lipuisano tsa marang-rang ho tloha ha meea e susumetsang ea phetoho e qala ho foka lefatšeng la Maarabo mathoasong a selemo sena.
Lipotso ke tsa tlhaho, ha ho nahanoa ka ho se khotsofale ho hoholo ho ntseng ho eketseha har'a batho ba India ka lilemo tse ngata joale. Bothata ke hore, ba ka 'na ba tsoa sehlohlolong tšepong ea bona mabapi le se etsahalang lefatšeng la Maarabia hape le kutloisiso ea bona ea seo India e hlileng e leng sona.
Ho qala, leha ho se pelaelo hore ho lelekoa ha bahatelli ho tsoa Egepeta le Tunisia ke liketsahalo tsa nalane; e sa le hoseng haholo ho bolela hore na ehlile ke liphetohelo tse tla fetola bophelo ba batho ba bona ba tloaelehileng. Diabolose ha ba ntse ba re o bua ka lintlha tse qaqileng 'me lipelaelo li ntse li le teng mabapi le hore na moferefere o teng hona joale o tla bolela eng mabapi le litokelo tse khethehileng tsa boiketlo ba sechaba kapa litokelo tsa demokrasi le tsa lipolotiki.
Linaheng ka bobeli, mohlala, phetoho ea ho ea mebusong e mecha e hlophisitsoe ka hloko ke sesole, e leng setsi se ts'oanang se nang le matla ka mor'a ea pele. Nalane ea ho eka bofetoheli ke balaoli ba masene ba phatlalatsang lipuo tsa batho, ha ba ntse ba theha puso e ncha ea bohatelli, e telele haholo sebakeng seo hore mang kapa mang a ka e lebala.
Taba ea bobeli, United States e amohetse liphetoho tse teng linaheng tseo ka bobeli, e leng lets'oao le leng le lebe, ka lebaka la karolo e mpe eo e e bapetseng ho ts'ehetsa mohatelli e mong ka mor'a e mong sebakeng seo. Bo-ralipolotiki ba US ba buellang 'Tokoloho le tokoloho', ba na le ts'epo e kholo joalo ka ha MacDonald e khothaletsa lijo tse phetseng hantle le tse leka-lekaneng. 'Nete ke hore Malome Sam ha a tsotelle - joalo ka ha Henry Kissinger a e behile ka mebala-bala mang kapa mang ea nang le matla a matla ha feela ho netefatsoa hore ke 'monyatsi oa rona'.
Taba ea boraro, leha Egepeta le Tunisia li ka fetoha demokrasi e lokolohileng ka likhetho tse tloaelehileng, karohano ea matla lipakeng tsa lekhotla la ketsamolao, bolaoli le makhotla, li tla qala ho shebahala joalo ka lidemokrasi tse ngata tsa linaha tse tsoelang pele. Ha feela melao e laolang pokello le lefa la leruo e sa fetohe ka mokhoa o feteletseng ho netefatsa kabo e leka-lekaneng ea lisebelisoa, matla le ona a tla lula a tsepame matsohong a 'maloa.
Haeba baipelaetsi ba lefats'e la Maarabia ba se hlokolosi 'me ba phehella ho lekana kotsi ke hore ba ka tšoana le India, 'demokrasi e kholo ka ho fetisisa' lefatšeng! Seo se hlileng se bolelang, re tla tla hamorao, empa pele re pheta pale ea morao-rao ea Maindia.
Mokhatlo oa India o moholo, o kopaneng oa naha khahlano le khatello e matla e etsahetse nakong ea ntoa ea bona khahlanong le puso ea bokolone ea Borithane. Ho ba teng ha sera se le seng, se ka lemohuoang ho thusitse ho bokella mefuta e fapaneng ea matla ho potoloha sub-continent, leha Karohano e bohloko ea India le Pakistan e ile ea totobatsa bofokoli ba eona bo boholo.
Khatelo-pele ea ntoa eo e kholo e ile ea hlahisa maraba a demokrasi ea India e koetsoeng ke Molaotheo o lokolohileng le o tsoelang pele, e leng ntho eo Maegepeta le batho ba Tunisia ba e batlang hona joale. Ha ho na pelaelo ka bohlokoa le likatleho tsa mokhatlo oa India o khahlanong le bokolone empa tsohle li felile joale.
Lilemong tse mashome a tšeletseng tse fetileng ho tloha ha re fumana Boipuso, butle-butle, setsi se seng le se seng sa mehleng ea demokrasi naheng ena se se se hlakotsoe ka sepheo kapa litekanyetso tsa sona tsa pele, se nyenyefalitsoe le ho senngoa ke lenyalo le bolaeang pakeng tsa lipolotiki tse se nang melao-motheo le leruo le fumanoeng ka bolotsana. Lenyalo le arotsoeng ke mekhatlo e mengata ea mmuso ea tsamaiso ea India le mapolesa 'me e tiisitsoe ke sesole sa boraro se emeng lefatšeng ka bophara.
Barutehi ba maemo a mahareng a Maindia, bao e ka bang bahlokomeli ba demokrasi ea tokoloho, ba tšoarehile haholo ho keteka moketeng ona oa Lechato le Leholo la Mafura a khoebo le matla a ho elelloa. Ke bonyollo bo sa tšepahaleng bo lefelloang ka ho tlatlapa batho ba tloaelehileng ba Maindia, ba sa fumaneng esita le masalla a bohlasoa bona 'me ba utloa bohloko ka ho sa feleng, hangata ba phela bophelo bo se nang botho kapa ba ikhurumetsa feela ebe baa shoa.
Batho ba bangata le bona ba etsa boipelaetso, 'me se makatsang ke hore le ha matšoele a Maindia a kanna a se kopane mokhatlong o le mong o moholo oa naha, hohle moo o bonang batho ba ntse ba ipelaetsa khahlano le bosholu bo joalo. Hore na ke metsamao e khahlano le ho hapuoa ha mobu ke likoporasi, mebuso e sa sebetseng hantle, khethollo ea libaka kapa khatello ea batho ba merabe, bolumeli le lipuo tse fokolang, sechaba sa India se moferefereng oa ka ho sa feleng empa o qhalane.
Ha ba na sepheo se le seng seo ba ka ntšetsang khalefo ea bona ho sona hobane liphofu li ngata haholo naheng e kholo le e fapaneng joaloka India, e lekanang le li-Egypt le Tunisia tse ngata li kopane. Ha ho a le mong haese bo-Faro ba makholo ba kang Hosni Mubaraks le Ben Alis ba hasa-hasaneng ho pota naha eohle, e mong le e mong a tsamaisa khoebo ea hae e nyatsehang ea khoebo kapa lipolotiki kapa taolo ea bo-feudal.
Tlhōlisano e holimo har'a bo-Faro bana ba fapa-fapaneng ha ba ntse ba loana ka thepa e hapuoeng e fa baahi ba tloaelehileng sebaka se itseng pakeng tsa maoto a li-dinosaur le thetso ea hore ho ntse ho e-na le demokrasi e itseng e setseng ka har'a naha. Leha ho le joalo, sheba ka hloko 'me seo u tla se fumana ke lihlopha tse ngata tsa bo-ralipolotiki, bo-rakhoebo, marena le liofisiri tsa 'muso ba ntse ba nyanyana ha ba ntse ba pholosana.
Sena ke seo demokrasi ea India e fetohileng, mokhatlo oa bo-ralikolone ba lulang hae ba loanang 'Musong o futsitsoeng empa ka hloko ba netefatsa hore ha ba na kotlo e felletseng. Ha ho ralipolotiki a le mong oa bohlokoa kapa rakhoebo kapa ofisiri ea India ea sejoale-joale ea kileng a ea teronkong ka lebaka la bobolu kapa ho qhekella sechaba ka lisebelisoa tsa bona kapa ka lebaka leo a hlophisa merusu ea polao khafetsa.
Ka nako e ts'oanang lichankana tsa India tse 1356 li ntse li phatloha, li tletse ho feta palo ea batšoaruoa ba fetang 384,753, joalo ka lipalo tsa 2008 tsa Ofisi ea Naha ea Botlokotsebe. Har'a tsena tse peli ho tse tharo ke linyeoe tse tlase, karolo e phahameng ka ho fetisisa ea batšoaruoa ba joalo kae kapa kae lefatšeng, e leng se bontšang ho putlama ho ho feletseng ha tsamaiso ea rona ea toka ea botlokotsebe.
Bongata ba bona bo tsoa metseng ea Dalit, Adivasi le Mamosleme e totobatsang khethollo ea morabe le khethollo ea 'Muso oa India oa hona joale. Joalo ka ha Dr Binayak Sen, moitseki ea tsebahalang oa bophelo bo botle le litokelo tsa botho, a bontšitse Dalits le Adivasis le bona ke bona ba nang le lefu le leholo ka ho fetisisa la batho ba limilione ba shoang ka lebaka la khaello ea phepo e nepahetseng e etsahalang naheng eo selemo se seng le se seng.
Kahoo ka holim'a ntho e 'ngoe le e' ngoe babusi ba Maindia le bona ba na le molato oa letho ho feta polao e khutsitseng, e tsoelang pele, eo lefatše le e hlokomolohileng. Hore Dr Sen o ntse a le teronkong hona joale, "o ahlotsoe" ke lekhotla la maemo a Raipur bakeng sa "bofetoheli" mme a haneloa beile ke Lekhotla le Phahameng la Chhattisgarh ke bopaki ba likotsi tseo bahanyetsi ba tobanang le tsona kajeno bakeng sa ho bua 'nete ho matla.
Nyeoe ea lipolotiki le kahlolo ea Ngaka Sen ka boeena, e nyatsuoang lefatšeng ka bophara, e boetse e totobatsa ho bola ho makhotla a India, e leng motheo oa demokrasi ea rona. Ntle le mekhelo e 'maloa e hlomphehang, makhotla a naha a theotsoe ho batho ba se nang hlooho, pelo, kapa letsoalo, kaha ka bokhoba ba ntse ba fetola mabili a matla a setsi sa molao sa bokolone molemong oa khoebo ea bona le batšehetsi ba bona ba lipolotiki.
Joale India e tla fetoha joang hona neng, 'me ho bolela'ng ho susumetsoa ke bofetoheli ba bongata Egepeta, Tunisia kapa kae kapa kae khahlanong le despotism? Likarabo ha li bonolo kaha boholo le ho se tšoane ha naha ea India ho bolela hore lethathamo la litletlebo le litlhoko le tsona li tlameha ho ba telele le ho fapana.
Empa hoa khoneha ebile hoa hlokahala ho fumana mabaka a tšoanang a ho bokana mokhatlong oa naha ka bophara. Lihlooho tsa ntlha ena e kopaneng e tlameha ho ba toka ea moruo le ea sechaba, ho hlompha litlhoko tsa lichaba tse fapaneng tsa India, pheletso ea selekane se sa halalelang sa khoebo le matla a lipolotiki, le ho tsitlallela ho fetola naha ea India ho ba basebeletsi ba sechaba ho fapana le benghali ba fetohile joale.
Ho qala, tlhoko e ntle e tla ba ea ho kengoa tšebetsong hanghang, ka lengolo le moea, oa Molaotheo oa India. Joalo ka melao e le 'ngoe feela eo ho lumellanoeng ka bophara ho tsoa mokhatlong oa tokoloho oa India, ho sireletsa Molao oa Motheo ke senotlolo sa ho fihlela le ho tebisa demokrasi ea India.
Mmuso o atlehileng wa India le makala a mmuso e bile ba tlola Molaotheo ka ho fetesisa mme ba hloleha ho tshehetsa melaomotheo ya ona jwalokaha ho bonahatswa ke bofuma bo atileng, bobodu le tlhekefetso ya ditokelo tsa mantlha ka hara naha. India e hlile e ka bululeloa ke Egepeta kapa Tunisia hape ea fetoha mohlala bakeng sa bokamoso ba bona ha feela re felisa ho hloka kotlo ea bo-Faro ba rona mme re theha Rephaboliki ea demokrasi ea 'nete HONA JOALE!
Satya Sagar ke sengoli, moqolotsi oa litaba le moitseki oa bophelo bo botle ba sechaba ea lulang New Delhi. A ka finyelloa ho [imeile e sirelelitsoe]
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate