Mohloli: Litaba tsa NBC
Setšoantšo ke Marlon Trottmann/Shutterstock.com
Esale re phela torong. Re palama lifofane tsa jete ebe re fofa lik'honthinenteng, re sa nahane ka seo re se finyeletseng. Re khanna ho ea mabenkeleng a korosari, re nka hore lishelefo li tla be li tletse mabokose a sa feleng a lijo. 'Me letsatsi le leng le le leng re hokela lisebelisoa tsa rona leboteng, re etsa bonnete ba hore motlakase o tla phalla ho tsoa ka ntle. Ntle le leholiotsoana kapa tšisinyeho ea lefatše, re phetse bophelo bohle ba rona re nka hore ntho ena eo re e bitsang "tsoelopele" e ne e le mochine o ke keng oa hlōleha.
Ke nako ya ho tsoha.
The seoa sa machaba sa COVID-19 ke lintho tse ngata, empa tšusumetso ea eona e tebileng e ka 'na ea khothalletsa temoho ea hore mochine ona oa tsoelo-pele oo re o hahileng o fokola haholo ho feta kamoo re neng re nahana kateng. Ke ka lebaka leo, ka nako e telele, coronavirus ka letsatsi le leng e tla bonoa e le sesebelisoa sa mollo bakeng sa phetoho ea maemo a leholimo.
Ho utloisisa kamano e matla lipakeng tsa seoa sena le phetoho ea maemo a leholimo, re tlameha ho utloisisa hantle hore na "tsoelopele ea sejoale-joale" e bolela eng ho latela pono ea mahlale. Bakeng sa bafuputsi, mokhatlo oa lefats'e oa theknoloji e phahameng oo re o hahileng lilemong tse 100 tse fetileng ha e le hantle ke a letoto la marang-rang e behoang hodima emong.
Ka lebaka la Facebook, bohle re tseba hore na "marang-rang a sechaba" a shebahala joang: likhokahano tseo re nang le tsona ho metsoalle ea rona le metsoalle ea bona le metsoalle ea bona e atolohang ho etsa marang-rang a mangata a sekho. Tsoelopele ea sejoale-joale ke kaka e boreleli ea marang-rang a joalo, e 'ngoe e phuthetsoe ka holim'a e' ngoe.
Marang-rang a lipalangoang - litsela, literene, likepe le lifofane - li tsamaisa thepa ea rona hohle. Marang-rang a matla - likhoele tsa motlakase, lipeipi tsa oli le khase ea tlhaho - li fana ka matla moo a hlokahalang le neng. Marang-rang a moruo - libanka, lifeme tsa matsete le barekisi - boloka chelete bakeng sa khoebo e potoloha. 'Me, ha re ntse re tla bona phomolong e kholo, ho na le marang-rang a tlhokomelo ea bophelo bo botle - lingaka, baoki le lipetlele - tse laolang lefu le kotsi le sa feleng.
Joale marang-rang aa a matla hakae kapa a tiile hakae? Haeba u li raha ka thata, na li ntse li tla sebetsa? COVID-19 e pepesa hore na re bile boikemelo hakae ho araba potso eo. Basebeletsi ba tsa bophelo bo botle naheng ka bophara ba shebelletse ka tšabo le ho tsieleha ha marang-rang a bona a ntse a imetsoe. Tšabo eo seoa sena se se bakileng e se e ntse e le teng ho sututsa kabo ya dijo le marangrang a moruo.
Hang-hang litsamaiso tsena tsohle tse neng li sa bonahale khoeling e fetileng li eme ka pel’a rōna li imolohile haholo. Ba bang ba bile ba benya bofubelu ka temoso. Litemoso li tlameha ho nkoa ka botebo, joalo ka lithuto tsa marangrang a mangata bontša hore li ka senyeha habonolo: Ho pshatla maqhama a marang-rang a mang ho phunyeletsa ho a mang joaloka kulo e robehang e phunyeletsang mochine o rarahaneng.
Joale e 'ngoe ea lintho tsee e amana joang le phetoho ea maemo a leholimo? Joalo ka seoa sena, phetoho ea maemo a leholimo le eona e tla sutumelletsa marang-rang a etsang tsoelopele ea rona. Ho fapana le seoa sena, litlamorao tsa sona e tla ba tsa nako e telele, 'me ho ke ke ha ba le ente e ka re pholosang.
Ha boholo ba rona re nahana ka phetoho ea maemo a leholimo, re bona ka mahlo a kelello liphetoho tse teng lefatšeng: mocheso o ntseng o phahama, maoatle a ntseng a phahama, leqhoa le qhibilihang. Ho thata ho nahana ka lefatše lohle. Empa moo menahano ea rona e hlileng e hlolehang ke ho botsa hore na ho tla etsahala eng ka rona, bophelong ba letsatsi le letsatsi ba motho, 'me ke potso mabapi le marang-rang a sa bonahaleng a tsoelopele. Phetoho ea boemo ba leholimo e tla bolela qomatsi e 'ngoe ka mor'a e 'ngoe, selemo le selemo, ha maqhubu a mocheso, likhohola, mollo le lifefo li ntse li foka mefokolo e mengata ka litsamaiso tsa rona.
Haeba nka u botsa libekeng tse 'maloa tse fetileng ho nahana hore na hoo ho tla shebahala joang, hore na ho ka utloahala joang, ho bona marang-rang ao a hatelloa, mohlomong u ka supa filimi e itseng ea Hollywood ea mahlale. Kajeno, o tlameha feela ho bulela litaba. Joale re tseba ka mahlo tšabo e latelang ha litsamaiso tsena li sokeloa.
Bakeng sa ho hloka botsitso hohle ha eona, seoa sena se tla joalo ka ha ho makatse ho ba ithutang mafu a tšoaetsanoang. Ka lilemo tse ngata, ba ne ba sebelisa matla a bona saense ea bitsoang ho etsa mmapa sephetho sa ponahalo ya kokwanahloko e ncha. Ka lilemo tse ngata, ba re lemositse hore re ne re lokela ho itokisetsa. Boholo ba temoso eo ha boa ka ba eloa hloko, ’me joale kaofela ha rōna re lefa theko.
Joalo ka tšokelo ea seoa, bo-rasaense ba ithutang ka phetoho ea maemo a leholimo ba bile joalo temoso ka lilemo tse mashome hore ha rea itokisetsa se larileng ka pele. Ka ho sebelisa mefuta e tšoanang ea lisebelisoa tsa lipalo tse sebelisoang ke litsebi tsa mafu a seoa, ba ile ba bolela esale pele hore na ho futhumala ha lefatše ho tla etsahala joang, ba ile ba bolela liphello tse ka ’nang tsa e-ba teng ho marang-rang a bōpang tsoelo-pele ’me ba re bolella se lokelang ho etsoa ho qoba tlokotsi.
Mehlala ea litšoso tseo bo-rasaense bana ba tšoenyehileng ka tsona li fapana ho tloha tšitiso ea liketane tsa phepelo ea lefats'e ka lebaka la boemo ba leholimo bo ntseng bo mpefala le ho feta, ho hloleha hoa marangrang a tlhahiso le kabo ea lijo ha maemo a leholimo a ntse a fetoha, ho hloleha ha marang-rang a matsete ha tlhahlobo ea likotsi le ho fumana inshorense ho ntse ho ba thata le ho feta.
Empa ho arabela, litemoso tsena li entsoe lipolotiki. Ba latolang mahlale ba bolela hore ke yona khethehile 'me ha ho hlokahale hore u tšoenyehe. Ehlile, ke sona seo tse ngata tsa tsona e boletse ka COVID-19 libekeng tse 'maloa tse fetileng. Empa mmuso oa rona o bile le temoso e lekaneng ea hore e ka be e qalile ho bokella lisebelisoa tsa bohlokoa le ho lokisa tsamaiso ea bophelo bo botle bakeng sa ts'abo e neng e tla tla.
Ka mokhoa o ts'oanang, re bile le litemoso tsa mashome a lilemo mabapi le se hlokahalang ho sebetsana le phetoho ea maemo a leholimo, joalo ka ho fetoha. matsete marangrang a matla a hole le libeso tsa khale. Mme, joalo ka seoa sena, re iphapanyetsa litemoso tsohle. Esita le batho ba bang ba lumelang hore phetoho ea boemo ba leholimo e ea tla ba iphapanyetsa litemoso ’me ba tsoela pele ho lula libakeng tseo ho tsona mello le likhohola li tla eketseha.
Litaba tse monate ka seoa sena ke hore re tla khona ho fihlela sena. Ho tla nka likhoeli tse 'maloa, empa re tla hlaha ka marang-rang a rona a tiile,' me re tla ba bohlale haholoanyane bakeng sa boiphihlelo. Litaba tse monate hape ke hore ho sa na le nako ea ho sebetsana le phetoho ea maemo a leholimo. Kaha joale re se re bone hore na ho senya marang-rang - mochini - oa tsoelopele o ka shebahala joang, re tlameha ho emisa ho etsa eka tsohle li tla loka le hore re ka khutlela khoebong joalo ka tloaelo ha tšokelo ea coronavirus e kokobela.
Seoa sena se re tsositse borokong ba rona. Ke ho etsa hore re bone liphello tsa sebele tsa ho hana. Eo e ka 'na ea e-ba thuto ea eona ea bohlokoa ka ho fetisisa - e re fang temohisiso, matla le kutloelo-bohloko ho aha bokamoso bo tsitsitseng le bo matla.
Adam Frank, moprofesa oa bonohe ba linaleli Univesithing ea Rochester, ke mongoli oa "Leseli la Linaleli: Linaha Tse Lisele le Qetello ea Lefatše."
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate