Ho tloha ha Barack Obama a phahamisa letsoho la hae le letona 'me a nka kano ea hae ea mosebetsi, a itlama ho sebeletsa United States e le mopresidente oa eona oa bo-44, batho ba tloaelehileng le baeta-pele ba bona ho pota lefatše ba ntse ba keteka "tlhōlo ea morabe" ea sechaba sa rona. Likhetho tsa Obama li 'nile tsa nkoa e le sepekere sa ho qetela ka lekeseng la Jim Crow, tlaleho ea buka e behiloeng historing ea morabe oa Amerika.
Ho ba teng ha Obama Ofising ea Oval ho fanoa e le bopaki ba hore "naha ea ba lokolohileng" e qetelletse e atlehile tšepisong ea eona ea tekano. Ho na le molaetsa o hlakileng empa o ke keng oa latoloa o kentsoeng ponahalong ea hae sethaleng sa lefats'e: sena ke kamoo tokoloho e shebahalang kateng; sena ke seo demokrasi e ka u etsetsang sona. Haeba u futsanehile, u qheletsoe ka thōko, kapa u le boemong bo tlaase, ho na le tšepo bakeng sa hao. Re tšepe. Tšepa melao, melao, meetlo le lintoa tsa rona. Le wena, o ka fihla lefatsheng la pallo.
Mohlomong mashano a maholo a ’nile a boleloa lekholong le fetileng la lilemo, empa a ka baloa ka lehlakoreng le le leng. Morabe oa morabe o ntse o phela ebile o phetse hantle Amerika.
Batho ba bangata ha ba rate ha ke bua tjena. E ba halefisa. "Mehleng ea bofofu ba 'mala" ho na le takatso e batlang e cheseha ea ho khomarela tšōmo ea hore rona re le sechaba re "falletse ho feta" morabe. Lintlha tse 'maloa tse hananang le tlaleho ea tlhōlo ea morabe ke tsena:
*Ho na le MaAmerika a mangata a tlas'a taolo ea khalemelo kajeno - teronkong kapa teronkong, nakong ea teko kapa ka parole - ho feta ba neng ba entsoe makhoba ka 1850, lilemo tse leshome pele Ntoa ea Lehae e qala.
*Ho tloha ka 2004, banna ba bangata ba MaAmerika ba ile ba amohuoa litokelo (ka lebaka la melao ea botlokotsebe) ho feta ka 1870, selemo seo Phetoho ea Leshome le Bohlano e ileng ea ananeloa, e thibelang melao e hanang ka ho hlaka tokelo ea ho vouta ho latela morabe.
* Ngoana oa motho e motšo ea tsoetsoeng kajeno ha ho bonolo hore a hōlisoe ke batsoali ka bobeli joaloka ngoana oa motho e motšo ea hlahileng nakong ea bokhoba. Karohano ea morao-rao ea lelapa la Maafrika a Amerika e bakoa haholo ke ho koalloa ha bo-ntate ba batšo ka bongata.
*Haeba u nahanela batšoaruoa, bongata bo boholo ba banna ba Maafrika a Amerika libakeng tse ling tsa litoropo ba bitsitsoe litlokotsebe bophelo bohle. (Sebakeng sa Chicago, palo e batla e le 80%.) Banna bana ke karolo ea batho ba fokolang ba ntseng ba eketseha - eseng sehlopha, sehlopha - ba tlohetsoe ka ho sa feleng, ka molao, ho ea boemong ba boemo ba bobeli. Ba ka haneloa tokelo ea ho vouta, ba qheleloa ka thoko ho makhotla a molao, 'me ba khetholloa ka molao mosebetsing, matlo, phihlello ea thuto, le melemo ea sechaba, joalo ka ha bo-nkhono le bo-ntat'a bona moholo ba bile teng nakong ea Jim Crow.
Mabaka a ho Lockdown
Ha e le hantle, ho na le tlhaloso e se nang mebala bakeng sa tsena tsohle: litekanyetso tsa tlōlo ea molao. Ho boleloa hore palo ea lichankana tsa rōna e eketsehile ho tloha ho ba ka bang 300,000 2 ho ea ho ba fetang limilione tse XNUMX lilemong tse mashome a seng makae tse khutšoaane, ho boleloa hore, ka lebaka la tlōlo ea molao e atileng. Re bolelloa hore lebaka leo ka lona banna ba bangata ba batšo le ba basootho ba iphumanang ba le ka mor’a mekoallo ’me ba kenngoa boemong bo sa feleng, ba boemo ba bobeli ke hobane ho etsahala hore ke batho ba babe.
Leha ho le joalo, 'nete e sa thabiseng ke hore litekanyetso tsa botlokotsebe ha li hlalose ho koalloa ha batho ba Afrika ka tšohanyetso le ho makatsang lilemong tse 30 tse fetileng. Litefiso tsa botlokotsebe li fetohile lilemong tse mashome a seng makae tse fetileng - hajoale li maemong a tlase haholo - empa litefiso tsa chankana li ntse li nyoloha khafetsa. Quintupled, ha e le hantle. 'Me boholo ba keketseho eo bo bakoa ke Ntoa ea Lithethefatsi. Litlōlo tsa molao tsa lithethefatsi feela li etsa hoo e ka bang karolo ea bobeli ho tse tharo ea keketseho ea batšoaruoa ba mmuso, le ho feta halofo ea keketseho ea baahi ba lichankana tsa mmuso.
Ntoa ea lithethefatsi e bile sehlōhō - e felletse ka lihlopha tsa SWAT, litanka, li-bazooka, liqhomane tsa liqhomane, le libaka tse fielang libakeng tsohle - empa ba lulang metseng ea makhooa ha ba tsebe letho ka tšenyo e bakiloeng. Ntoa ena e ’nile ea loanoa hoo e ka bang metseng e futsanehileng ea batho ba mebala, le hoja liphuputso li bontša ka linako tsohle hore batho ba mebala eohle ba sebelisa le ho rekisa lithethefatsi tse seng molaong ka litheko tse tšoanang ka tsela e tsotehang. Ha e le hantle, liphuputso tse ling li bontša hore bacha ba makhooa ba na le menyetla e mengata ea ho rekisa lithethefatsi tse seng molaong ho feta bacha ba batšo. Khopolo efe kapa efe ea hore tšebeliso ea lithethefatsi har'a MaAmerika a Amerika e matla kapa e kotsi ho feta, e hanyetsoa ke data. Ka mohlala, bacha ba makhooa ba na le palo e imenang ka makhetlo a mararo ea ba etelang phaposi ea maemo a tšohanyetso ka lebaka la lithethefatsi joaloka balekane ba bona ba Maafrika a Amerika.
Leha ho le joalo, ha se seo u ka se hakanyang, ha u kena lichankaneng le lichankaneng tsa naha ea habo rona, li tletse joalokaha li tletse linokoane tsa lithethefatsi tse ntšo le tse sootho. Linaheng tse ling, MaAmerika a Amerika a etsa 80% -90% ea linokoane tsohle tsa lithethefatsi tse rometsoeng teronkong.
Ena ke ntlha eo ka tloaelo ke sitisoang le ho hopotsoa hore banna ba batšo ba na le litekanyetso tse phahameng tsa botlokotsebe bo mabifi. Ke hore na ke hobane’ng ha ntoa ea lithethefatsi e loanoa metseng e futsanehileng ea batho ba mebala e sa tšoaneng, eseng metseng ea litoropo ea batho ba maemo a mahareng. Bahlabani ba lithethefatsi ba leka ho felisa linokoane tseo tsa lithethefatsi le batlōli ba molao ba mabifi ba etsang hore metse ea ghetto e be lihele tse phelang. Ha e amane le morabe; tsohle li mabapi le tlōlo ea molao e mabifi.
Hape, ha ho joalo. Mopresidente Ronald Reagan o phatlalalitse ka molao ntoa ea hajoale ea lithethefatsi ka 1982, ha botlokotsebe ba lithethefatsi bo ntse bo fokotseha, bo sa phahama. Ho tloha qalong feela, ntoa e ne e sa amane hakaalo le tlōlo ea molao ea lithethefatsi ’me hoo e batlang e le ntho e ’ngoe le e ’ngoe e amanang le lipolotiki tsa morabe. Ntoa ea lithethefatsi e ne e le karolo ea leano le leholo le le atlehileng haholo la Mokha oa Rephabliki oa ho sebelisa boipiletso ba lipolotiki ba khethollo ea morabe litabeng tsa botlokotsebe le boiketlo ho hohela bakhethi ba makhooa ba futsanehileng le ba sebetsang ba neng ba hloname, 'me ba sokeloa ke ho khesoa, ho ts'oara libese le ketso e tiileng. . Ho ea ka mantsoe a H.R. Haldeman, Mookameli oa White House oa Mopresidente Richard Nixon: "[T] bothata bohle ke batho ba batšo. Ntho ea bohlokoa ke ho qapa mokhoa o hlokomelang sena empa o sa bonahale."
Lilemo tse ’maloa ka mor’a hore ho phatlalatsoe ntoa ea lithethefatsi, crack cocaine e ile ea aparela literateng tsa metse e ka hare-hare. Batsamaisi ba Reagan ba ile ba nka khato ena ka thabo, ba hira basebetsi ba neng ba tla ikarabella bakeng sa ho phatlalatsa masea a teropo ea crack, bo-'mè ba crack, lihlola tsa crack, le pefo e amanang le lithethefatsi. Sepheo e ne e le ho etsa hore tlhekefetso le pefo e ka hare-hare ho metseng e meholo e be maikutlo a mecha ea litaba, ho matlafatsa tšehetso ea sechaba bakeng sa ntoa ea lithethefatsi eo, ho neng ho tšeptjoa hore e tla lebisa Congress ho fana ka limilione tsa lidolara ka chelete e eketsehileng ho eona.
Leano leo le ile la sebetsa joaloka pheko. Ka lilemo tse fetang leshome, barekisi ba lithethefatsi ba batho ba batšo le basebelisi ba tsona ba ne ba lula ba bua ka lipale tsa likoranteng 'me ba ne ba tlala litaba tsa mantsiboea TV. Congress le makhotla a molao a naha ka bophara a ne a tla nehela libilione tsa lidolara ntoeng ea lithethefatsi le ho fana ka likahlolo tse boima tse tlamang bakeng sa litlolo tsa molao tsa lithethefatsi - likahlolo tse telele ho feta tseo babolai ba li fumanang linaheng tse ngata.
Mademokrate a ile a qala ho qothisana lehlokoa le Marephabliki ho paka hore a ka ba thata le ho feta ho liparishe tsa letlalo le lefifi. Mantsoeng a boikhohomoso a Mopresidente Bill Clinton, "Nka soma haholo, empa ha ho motho ea ka reng ke bonolo ho tlōlo ea molao." Lintlha lia mo paka. Maano a Clinton a "matla a botlokotsebe" a hlahisitse keketseho e kholo ka ho fetisisa ea batšoaruoa ba mmuso le ba mmuso ho feta mopresidente ofe kapa ofe nalaneng ea Amerika. Empa Clinton o ne a sa khotsofala ke ho phatloha ha batho ba chankana. Eena le "New Democrats" ba ile ba buella molao o thibelang linokoane tsa lithethefatsi ho tsoa matlong a sechaba (ho sa tsotelehe hore na tlolo ea molao e nyane hakae) le ho ba hanela melemo ea mantlha ea sechaba, ho kenyeletsoa litempe tsa lijo, bophelo bohle. Khethollo hoo e batlang e le karolong e 'ngoe le e 'ngoe ea bophelo ba lipolotiki, moruo, le sechabeng joale e se e le molaong ka ho feletseng, haeba ho thoe u motlōli oa molao.
Ho Tobana le Lintlha
Empa ho thoe’ng ka linokoane tseo tse mabifi le linokoane tsa lithethefatsi? Na ntoa ea lithethefatsi ha e loanoe metseng ea ghetto hobane ke moo batlōli ba mabifi ba ka fumanoang teng? Karabo ke e… lifiliming tse etselitsoeng TV. Bophelong, karabo ke che.
Ntoa ea lithethefatsi ha e e-s'o ka e lebisoa ho ntšeng linokoane tsa lithethefatsi kapa linokoane tse mabifi. Tšehetso ea lichelete ea Federale e phallela ho mekhatlo eo e eketsang haholo palo ea ho tšoaroa ha lithethefatsi, eseng mekhatlo e atlehileng haholo ho theola baokameli. Seo se putsoang ntoeng ena ke palo e kholo ea batho ba tšoaroang ka lithethefatsi. Ho mpefatsa boemo le ho feta, melao ea federal ea thepa ea lithethefatsi e lumella mekhatlo ea molao ea naha le ea lehae ho ipolokela 80% ea chelete, likoloi le matlo a nkiloeng ho babelaelloa ba lithethefatsi, kahoo e fa molao phaello e tobileng ea chelete molemong oa maraka oa lithethefatsi.
Liphetho li 'nile tsa lebelloa esale pele: batho ba mebala-bala ba bokelloa ka bongata bakeng sa litlōlo tse fokolang tsa lithethefatsi tse se nang pefo. Ka 2005, batho ba bane ho ba bahlano ba ile ba tšoaroa ka lebaka la ho ba le lithethefatsi, ke a le mong feela ho ba bahlano bakeng sa thekiso. Batho ba bangata ba teronkong ea mmuso ha ba na nalane ea pefo kapa esita le khoebo e kholo ea thekiso. Ebile, lilemong tsa bo-1990 - nako ea keketseho e matla ka ho fetesisa ea ntoa ea lithethefatsi - hoo e ka bang 80% ea keketseho ea ho ts'oaroa ha lithethefatsi e ne e le ho ba le matekoane, sethethefatsi seo hangata se neng se nkoa se le kotsi ho feta joala kapa koae mme bonyane se atile bohareng. -baahi ba batho ba basoeu joalo ka teropong e ka hare.
Ka tsela ena, ho theiloe boemo bo bocha ba morabe ka nako e khuts'oane e makatsang - sistimi e ncha ea Jim Crow. Batho ba limillione ba ’mala hona joale ba jere litlaleho tsa botlokotsebe ’me ba haneloa ka molao litokelo tseo batsoali ba bona le bo-nkhono le bo-ntate-moholo ba bona ba ileng ba li loanela, ’me maemong a mang, ba li shoela.
Leha ho le joalo, ketso e tiileng e behile sefahleho se thabileng 'neteng ena ea morabe. Ho bona batho ba batšo ba fumana mangolo Harvard le Yale 'me e e-ba li-CEO kapa babuelli ba molao ba mekhatlo - re sa bue ka mopresidente oa United States - ho etsa hore bohle re hlolloe ke tsela e telele eo re e tsamaisitseng.
Lintlha tsa morao-rao li bontša, leha ho le joalo, hore boholo ba tsoelo-pele e ntšo ke tšōmo. Ka litsela tse ngata, MaAmerika a Amerika ha a sebetse hantle ho feta kamoo a neng a le kateng ha Martin Luther King, e monyenyane a ne a bolaoa 'me bofetoheli bo aparela metse e ka hare ho Amerika. Hoo e ka bang kotara ea Maafrika a Amerika a phela ka tlaase ho moeli oa bofuma kajeno, hoo e ka bang liphesente tse lekanang le tsa 1968. Sekhahla sa bofuma ba bana ba batho ba batšo se hlile se phahame ho feta kamoo se neng se le kateng nakong eo. Lipalo tsa ho hloka mosebetsi metseng ea batho ba batšo li qothisana lehlokoa le tse linaheng tsa Lefatše la Boraro. 'Me ho joalo ka ts'ebetso e tiileng!
Ha re hula lesira 'me re sheba hore na sechaba sa rona sa "colorblind" se theha eng ntle le ts'ebetso e tiileng, re bona sebopeho se tloaelehileng sa sechaba, lipolotiki le moruo - sebopeho sa morabe oa morabe. Monyako oa tsamaiso ena e ncha ea lihlopha o ka fumanoa hekeng ea chankana.
Sena ha se toro ea Martin Luther King, Jr. Lena ha se lefatshe la pallo. Ho tsoaloa hape ka potoloho ea caste Amerika ke toro e etsahalang khafetsa ea morabe.
Michelle Alexander ke mongoli oa Jim Crow e ncha: Ho kenngoa teronkong ha batho ba bangata mehleng ea colorblindness (Moqolotsi o Mocha, 2010). Motsamaisi oa mehleng oa Morero oa Toka ea Morabe oa ACLU e California Leboea, hape o sebelitse joalo ka tlelereke ea molao ho Moahloli Harry Blackmun Lekhotleng le ka Holimo-limo la U.S. Hajoale, o na le kopano e kopaneng le Setsi sa Kirwan sa Thuto ea Morabe le Morabe le Koleche ea Molao ea Moritz Univesithing ea Ohio State. Ho mamela puisano ea audio ea TomCast moo Alexander a hlalosang hore na ho tlile joang hore a hlokomele hore naha ena e tlisa Jim Crow Mehleng ea Obama, tobetsa Mona.
[Sengoliloeng sena se qalile ho hlaha ka Tomdispatch.com, weblog ea Setsi sa Sechaba, e fanang ka phallo e tsitsitseng ea mehloli e meng, litaba le maikutlo a tsoang ho Tom Engelhardt, mohlophisi oa nako e telele oa khatiso, Mothehi oa motheo oa morero oa American Empire Project, Mongoli oa Qetello ea Tloaelo ea Tlhōlo, le mohlophisi oa Lefatše ho ea ka Tomdispatch: Amerika Mehleng e Ncha ea Empire.]
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate