Ena ke nako ea selemo eo ka eona matšolo a mecha ea phatlalatso bakeng sa lihlahisoa tsa morao-rao tsa dijithale li loketseng ho kena ho overdrive. Likolo li khutletse lenaneong, 'me letoto la thekiso ea matsatsi a phomolo le ntse le tsoela pele. Bakeng sa li-gizmos tsa morao-rao tsa khomphutha, hoo ho bolela ho eketseha ha mecha ea litaba - ho nchafatsa phatlalatso ea litaba, PR hype le lipapatso. Hangata ho thata ho bolela phapang pakeng tsa tse tharo.
Ha ke le kotsing ea ho utloahala joaloka techno-scrooge, ke nka maikutlo a lerootho a thabo ea mecha ea litaba mabapi le tsa morao-rao tsa lisebelisoa tsa digital. Ha ho pelaelo hore mefuta e mecha ea lilaptop kapa li-handhelds li fana ka makhabane a mangata. Empa li-gigabyte tse leshome li ke ke tsa hlola li etsa moetlo oa mecha ea phatlalatso le tikoloho ea lipolotiki haholo-holo e sa amaneng le kutloelo-bohloko ea batho.
Mekhoa e mecha ea mega-gig e rekisoa e le li-pluses tse ntle ntle le ho theoha. Empa bothata bo bong bo boholo ke hore re khothaletsoa ho lumela ho reka tsela ea rona ea ho rarolla mathata. Litebello tse kholo tsa khotsofalo ho tsoa Marang-rang a multimedia - le tjantjello e atileng ea theknoloji e potlakileng le e sebetsang haholoanyane e nang le likarolo tsa morao-rao tse ntle - li etsa hore re nahane joalo ka bareki ka lebelo la khoasollo ea marang-rang.
Seo ho buuoang ka sona seoelo ke stratification ea moruo eo lefatše la dijithale le bonts'ang le ho le mpefatsa. Leha litheko tsa likhomphutha li theohile lilemong tsa morao tjena, litšenyehelo tse akaretsang tsa ho nka karolo lefatšeng la Marang-rang ke taba e 'ngoe.
"Dial up" ke pase mme hangata ha e kenyeletse phihlello ea video le molumo tse seng li fetohile tloaelo Marang-rang. Ka lehlakoreng le leng, Broadband hangata e bolela litefiso tse phahameng. Ho ka boleloa se tšoanang ka cable thelevishene. 'Me le hoja litšenyehelo tse joalo li le teng ho ba bang, li thibetsoe ho ba bang.
Liwebsaete tse ngata tsa litaba le li-database li tlohile ho tloha mahala ho ea ho tse hlokang tefo bakeng sa eng kapa eng e ke keng ea khoneha. Khopolo ea hore sebaka sa marang-rang ke “tsebo e khōlōhali ea boitsebiso” e se e le ntho ea khale ebile ke ea khale lefatšeng leo ho lona ho fetang ntho leha e le efe Internet e buang ka khoebo.
Batho ba bangata ba sebelisa Marang-rang ka boiqapelo le sechabeng, ba hlabolla menyetla ea demokrasi ts'ebetsong. Empa 'nete e ntse e le hore ka kakaretso, bakeng sa Maamerika, mehloli ea litaba le litlhaloso tse sebelisoang haholo Websaeteng hangata ke karolo ea mekhatlo e tšoanang ea mecha ea litaba e nang le liphatlalatso tse kholo ka ho fetisisa tsa khatiso, tse phatlalatsoang le tsa cable.
Boleng ba boralitaba le ngangisano qetellong e itšetlehile ka litaba.
'Me ha ke bue ka "litaba" ka mokhoa o moqotetsane oa ho fepa mantsoe le litšoantšo ho sebata se sa khotsofaleng sa techno-media - ka Liwebsaete tsa eona tse nang le tlholisano e phahameng le mecha ea litaba ea lihora tse 24 tseo ka nako e le 'ngoe li se nang nako e tobileng' me li lula li le teng. letsatsi la pheletso.
Ka lilemo tse fetang 200, litheknoloji tse ntseng li fihla li 'nile tsa thoholetsoa e le litsela tse ncha tse tsotehang tsa demokrasi. Qetellong ea lekholo la bo18 la lilemo, lithelefono tsa pele tse sa tloaelehang li ne li lokela ho tlisa nako e lekanang ea puisano. Lilemong tse lekholo tse fetileng, litebello tse kholo tsa demokrasi le phetoho ea sechaba li ile tsa hlahisoa seea-le-moeeng - ka mor'a moo ho ile ha phatlalatsoa thelevishene, cable TV, imeile le Websaete - 'me hona joale li-podcasts, video ea inthaneteng le litumello tse ling tse fapaneng tsa topollo ea digital.
Empa 'nete ea maemo a moruo le phaello ea chelete e ngata e ke ke ea hlakoloa - kapa ea sitisoa haholo - ke theknoloji efe kapa efe. Tsoelo-pele e 'ngoe le e 'ngoe ea dijithale e etsahala maemong a sechaba le a lipolotiki. 'Me likheo tse kholo tsa matla har'a Maamerika, ka tekanyo e kholo e tsamaellanang le mehloli ea lichelete, li ke ke tsa koaloa ka mekhoa ea digital.
Leha hangata e hlahisoa ka litsela tse sa tobang, borapeli ba melimo ea litšoantšo e 'nile ea e-ba taba e atileng mecheng ea litaba, e tsamaellanang le thoriso e pharalletseng ea thepa ea theko e phahameng haholo - e pepenene lipapatsong empa hape e bonahala litabeng tse ngata. Cheseho e kholo e hlahisoang ho lihlahisoa tsa dijithale hangata e lumellana hantle le tlhompho e tloaelehileng ea mecha ea litaba bakeng sa seo chelete e ka se rekang feela.
Ka linako tse ling ke ba le maikutlo a hore mecha ea litaba e sa feleng e bua ka lihlahisoa tsa morao-rao tsa dijithale - ho kenyeletsoa le litaba tse tebileng tsa karolo ea 'maraka bakeng sa liindasteri tsa mecha ea litaba - ke tsela e' ngoe ea ho bua ka ho se leka-lekane ho feteletseng ha matla ho ntseng ho tsoela pele United States. Ho fihlela re khona ho tlisa ho se lekane ho joalo ka mokhoa o itseng oa ho leka-lekana ha demokrasi, ha ho tekanyo ea bandwidth kapa katleho ea dijithale e ka ba molemo haholo ho theheng sechaba se phelang ho ea ka maikutlo a rona a matle.
______________________________
Khatiso ea pampiri ea buka ea morao-rao ea Norman Solomon, War Made Easy: How Presidents and Pundits Keep Us Us Us Death, e hatisitsoe lehlabuleng lena. Ho fumana lintlha, etela: www.warmadeeasy.com
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate