Ho na le nakwana profilong ya Jeffery Goldberg New Yorker ya Brent Scowcroft, Moeletsi wa mehleng wa National Security Advisor wa George Bush Senior, ha kopano ya Tsamaiso ya jwale ya boikhohomoso le ho hloka tsebo e phatsimang. Nakong ea lijo tsa mantsiboea, Mongoli oa Naha Condoleeza Rice o bolella Scowcroft hore 'litaba tse monate' tse tsoang Bochabela bo Hare ke hore Tonakholo ea Iseraele Ariel Sharon o tsoa Gaza, mohato oa pele oa ho rarolla bothata ba naha ea Palestina.
Ho latela Scowcroft, o ile a araba, 'Ke litaba tse bohloko. Bakeng sa Sharon ena ha se mohato oa pele, ona ke mohato oa ho qetela ... ha a tsoile, o tla ba le Iseraele eo a ka e laolang le naha ea Palestina e nang le atom ka ho lekaneng hoo e ke keng ea e-ba bothata.'
Scowcroft o re, 'Re ile ra loana habohloko ka seo.'
Ho thata ho iphumana u le sebakeng se tšoanang le monna ea kang Scowcroft, motlatsi oa serial killer extraordinaire, Henry Kissinger. E ne e le karolo ea sehlopha se ileng sa khantša mosebetsi oa Indonesia oa East Timor, oo, ho ea ka UN, o ileng oa bolaea batho ba fetang 200,000. Ho na le moea o batang oa lefu ka monna eo.
Empa o fumana Ariel Sharon.
Mohlomong ke hobane, joalo ka Sharon, ke molaoli oa mehleng, 'me o utloisisa bohlokoa ba thetso khoebong ea ntoa. 'Me senotlolo sa ho utloisisa Tona-khōlō ea Iseraele, ho bolela setho sa Knesset Yossi Sarid, ke ho hopola, 'Sharon ke mothetsi.'
Tlhahlobo e haufi-ufi le e tsietsang ea Leano la Phallo ea Gaza ka Sara Roy ho London Review of Books e hlakisa taba eo ka botlalo. Roy oa ngola o re: 'Ho sa tsotellehe hore na e bolela'ng, 'leano la ho Qojoa ha Gaza botebong ba pelo ke sesebelisoa sa ho tsoela pele ha Iseraele ho hapa naha ea West Bank le ho kopanya naha eo Iseraele.'
Roy, setsebi sa moruo sa Harvard, o sebelitse Gaza ho tloha 1985 mme ke sengoli sa libuka le lithuto tse ngata. Mosebetsi oa hae oa hajoale o tšehetsoa ka lichelete ke John D. le Catherine T. MacArthur Foundation.
Hoo e ka bang lilemo tse mashome a mararo tsa mosebetsi o fetotse Gaza hore e be se seng sa libaka tse futsanehileng le tse tsielehileng ka ho fetisisa lefatšeng. Ho hloka mosebetsi ho ka holimo ho karolo ea 70 lekholong, ’me kae-kae karolo ea 65 lekholong le karolo ea 75 lekholong ea baahi ba teng e phela tlas’a bofutsana. Libaka tse joalo ka kampo ea baphaphathehi ea Jabalya li na le letsoalo la makhetlo a mararo ka lisekoere-mile joalo ka Manhattan.
Gaza ke khale e le sebaka se futsanehileng, empa e se e le mpe le ho feta lilemong tse hlano tse fetileng. Ho ea ka Banka ea Lefatše, sekhahla sa bofuma se eketsehile ka makhetlo a fetang habeli ho tloha ka 2000. Phuputso ea Harvard e rera hore, ka 2010, Gaza e tla hloka ho theha mesebetsi e 250,000 ka selemo feela ho tsamaisana le keketseho ea baahi ba eona. E boetse e haelloa ke liphaposi tsa ho rutela, matichere le litleliniki tsa bophelo bo botle.
Lenaneo la Lefatše la Lijo le fumane hore karolo ea 42 lekholong ea batho ba Gazin ke 'ho haelloa ke lijo,' ho hlalosoang e le 'ho hloka [ho] fumana lijo tse sireletsehileng le tse matlafatsang tse hlokahalang bakeng sa khōlo le tsoelo-pele e tloaelehileng.' Ba bang ba etsang karolo ea 30 lekholong ba 'hlasoa ke lijo.' Bana ba ka bang 13.2 ba Gaza ba na le ‘ho senyeha ha ’mele,’ ’me a le mong ho ba bahlano o na le khaello ea mali e itekanetseng.
Morero oa ho Khaoha o tla mpefatsa sena sohle, hobane sepheo se seholo, ho ea ka morero, ke 'ho fokotsa palo ea basebetsi ba Palestina ba kenang Iseraele ho fihlela e khaotsa ka ho feletseng.'
Hopola hore Iseraele e qalile ho kopanya Gaza le West Bank moruong oa eona hang ka mor'a ntoa ea 1967. Libaka tseo ka bobeli-haholo-holo Gaza-e ile ea e-ba matamo a meputso e tlaase, basebetsi ba nang le tsebo bakeng sa ntho e 'ngoe le e' ngoe ho tloha kahong ho ea ho temo. Litša tsa Palestina li ile tsa nkoa ka mahahapa bakeng sa bolulo le litsela, 'me moruo oa naha o ile oa "thehoa," leano la khale la mebuso ea bokolone ho tloha Ireland ho ea Indonesia.
Roy o re: 'Mashome a lilemo a ho amohuoa thepa le ho tlosoa ka har'a naha e ne e le khale a amohile Palestina monyetla oa nts'etsopele, ho netefatsa hore ha ho sebopeho se sebetsang sa moruo (kapa lipolotiki) se ka hlahang," ho bolela Roy.
Ho phaella moo ke timetso e entsoeng ke mabotho a hapiloeng Gaza le libaka. Ho ea ka Seboka sa Machaba a Kopaneng sa Khoebo le Ntšetso-pele, Sesole sa Iseraele se bakile tšenyo ea liranta tse limilione tse likete tse 3.5 ho tloha ka 2000. 'Naha e Hapiloeng ea Palestina e lahlehetsoe ke bonyane karolo ea bohlano ea motheo oa moruo lilemong tse' nè tse fetileng ka lebaka la ntoa le mosebetsi. ' tlaleho ea UN e phethela.
Ha Rice a bolella Scowcroft hore ho tlosoa ha Gaza e ne e le mohato oa pele oa ho thehoa ha naha ea Palestina, o ne a sa itšoare kapa a sa itšoenye ho bala Moralo. 'Ho hlakile hore West Bank,' tokomane e baleha, 'ho na le libaka tseo e tla ba karolo ea naha ea Iseraele, ho kenyeletsoa libaka tse kholo tsa baahi ba Iseraele, metse, litoropo le metse, libaka tsa tšireletso le libaka tse ling tsa thahasello e khethehileng. Iseraele.'
Morero oo o se o ntse o tsoela pele. Lerako la 'tšireletseho' le se le arotse batho ba 242,000 ba Palestina (karolo ea 10 lekholong ea baahi) sebakeng se koetsoeng sa sesole pakeng tsa moeli oa Iseraele le lehlakoreng le ka bophirimela la lerako. Ba bang ba etsang karolo ea 12 lekholong ba aroloa masimong a bona ka libaka tsa bolulo kapa litsela tsa bolulo. Ha lerako la lik'hilomithara tse 425 le phethiloe, batho ba Palestina ba tla fumana karolo ea 54 lekholong ea West Bank.
Le hoja Baiseraele ba pheha khang ea hore lerako ke tekanyo ea tšireletso feela, Letona la Toka Tzipi Livni o ile a bolella seboka sa Cesarea hore 'Motho ha aa lokela ho ba setsebi ho bona hore terata e tla ba le liphello bakeng sa moeli o tlang.'
Ka har'a lerako, marang-rang a litsela tsa bajaki le lithanele tse fanang ka bolokolohi ba ho feta ho bajaki ba 400,000, ka nepo li koalla Mapalestina a limilione tse tharo. Mopalestina a ke ke a hlola a khanna ho tloha West Bank ho ea Jordane. Litsela tse peli tse fetang Jeriko ka boroa le Nablus le Tubas ka leboea li khethiloe hore ke 'bajaki feela.'
'Muso oa Sharon o sa tsoa phatlalatsa morero oa ho eketsa palo ea bajaki ba Khohlong ea Jordane habeli, ketso e tla arola West Bank bohareng. O boetse a bolella Reuters hore Phula e ne e le 'sebaka sa tšireletso' seo Iseraele e ke keng ea se tlohela.
Ho ea ka setho sa pele sa Knesset le moeta-pele oa Gush Shalom, Uri Avnery, 'Sharon ha a etse lekunutu la sepheo sa hae sa sebele: ho kenya Iseraele karolo ea 58 lekholong ea West Bank.' Avnery o phaella ka hore kaha ha ho moetapele oa Palestina ea ka bang molekane oa 'tharollo' e joalo, Sharon o rera ho kenya ts'ebetsong tsena tsohle ka bonngoe, "a tšehetsoa ka likhoka, ntle le lipuisano leha e le life le Mapalestina.
Ka 'nete, Letona la Tšireletso la Sharon, Shaul Mofaz, o re 'ha ho na motho ea ka buisanang le eena' ka khotso, le hore Iseraele e tla tlameha ho emela "moloko o latelang" oa baeta-pele ba Palestina ho phethela tumellano ea khotso. Se boleloang ke polelo ea Mofaz, 'muelli ea ka sehloohong oa Palestina Saeb Erekat o re, ke hore Iseraele e ikemiselitse ho 'tsoelisa mosebetsi oa eona sebakeng sa Palestina ka ho sa feleng.'
Litšitiso tsa litsela, ho nkeloa mobu, le ho tlotloloha letsatsi le leng le le leng leo Mapalestina a fetang ho lona kaofela ke karolo ea moralo. Sepheo sa eona ke ho etsa hore bophelo bo se ke ba mamelleha ho Mapalestina hoo ba tla tloha, ho seo Letona la mehleng la Bohahlauli la Sharon, Benny Elon, le se bitsang 'ho fetisoa ka boithaopo.'
"Ho fetisoa ha se nako e makatsang, ka libese le literaka tse jereng batho," moitseki oa litokelo tsa botho Gadi Algazi o bolelletse Ha'aretz ea letsatsi le letsatsi, empa e ntse e tsoela pele "ho tsieleha ka lebaka la ho koaloa le ho thibelloa ho thibelang batho ho ea mosebetsing kapa sekolong, ho amohela litšebeletso tsa bongaka, le ho lumella litsela tsa literaka tsa metsi le liambulense, tse khutlisetsang Mapalestina lilemong tsa litonki le kariki.'
Le hoja Rice le European Union li atlehile ho hatella Iseraele ho bula moeli oa Gaza le Egepeta, thepa e tsoang Gaza ho ea Iseraele e fokotsehile ka halofo.
Baiseraele le bona ba lefa theko e boima bakeng sa libaka tsa bolulo. Ho latela Peace Now, mosebetsi oo o bitsa $1.4 billion ka selemo. 'Metse ea bolulo,' ho bolela Amir Peretz, moetapele e mocha oa Mokha oa Basebetsi, 'e hlakotse likhakanyo tsa thuto le boiketlo ba tikoloho ea sechaba 'me e ekelitse lekhalo la sechaba Iseraele.'
Ho tloha ka 1988, bofutsana ba bana Iseraele bo eketsehile ka karolo ea 50 lekholong, ho latela National Insurance Institute ea ’muso. Karolo ea boraro ea bana ba Iseraele e phela ka tlas'a bofutsana, 'me Iseraele e na le phapang e belaetsang ea ho ba le lekhalo la bobeli le leholo pakeng tsa barui le mafutsana linaheng tse tsoetseng pele (US / ke palo ea pele). E boetse e na le sekhahla se phahameng ka ho fetisisa sa bofuma har'a batho ba lilemo li 65 linaheng tsa Bophirimela.
Henry Siegman, mookameli oa mehleng oa American Jewish Congress, o bontša hore Baiseraele ba na le molekane 'haeba ba batla. Ho ea ka phuputso ea morao tjena e entsoeng ke Setsi sa Palestinian for Policy and Survey, boholo ba batho ba Palestina ba batla hore ho felisoe ntoa, masole a amohuoe lihlomo, 'me ba beha 'ho ntlafatsa bophelo ba bona' ho feta 'ho felisa mosebetsi oo.'
Leha ho le joalo, boholo ba liheke tsa Gaza li lula li notletsoe. Mmuso oa Isiraele o rera ho eketsa matlo a 6500 libakeng tsa bolulo tsa West Bank, mme leha o tlositse bajaki ba 8,500 30,000 ho tsoa Gaza, o boetse o hahile libaka tsa bolulo bakeng sa ba bang ba XNUMX West Bank. Litsela le lerako li ja linaha tsa Palestina, 'me lipolao le litlhaselo tse reretsoeng li tsoela pele. Sena sohle, ho pheha khang Siegman, se memela kotlo e tšabehang.
'Mehato e otlang sechaba sa Palestina ka kakaretso le ho nyenyefatsa boiteko ba ho tsosolosa Gaza, haeba e sa khutlisetsoe morao, e tla lebisa Mapalestina ho fihlela qeto ea hore tšepo ea bona e fosahetse,' oa ngola. Haeba seo se ka etsahala, ha ho motho ea lokelang ho makala ha intifada e khutla ka khalefo eo ho seng mohla e kileng ea e-ba teng.'
[Conn Hallinan ke moqolotsi oa litaba le mohlahlobi oa Leano la Litaba tsa Kantle ho Naha ho Focus.]
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate