Mohloli: TomDispatch.com
Ha u ne u ka shebella TV lilemong tsa bo-1960 le bo-1970 joaloka ’na, ha ho pelaelo hore u ka be u tsoile khopolo ea hore makhotla a naha ena, mekhatlo ea molao, le melao eo ba neng ba rerile ho e hlompha li ile tsa phaella tsamaisong eo ho eona ho neng ho sebeletsoa toka kamehla.
Ka mohlala, lilemong tseo. Masry Perry e ne e le sejo se ratoang haholo ho tloha lebōpong ho ea lebōpong. Ketsahalong e 'ngoe le e' ngoe, Perry, ea sebete, ea molelele, ea lefifi, ea mosa, ea mosa oa 'muelli oa molao oa ts'ireletso, o ne a tla tobana le Hamilton Burger, mochochisi ea nang le masapo a manyane, ea sefahleho se qotsitsoeng, ea hlokang tlhompho - mme toka e ne e tla lula e etsoa. O ne a e-na le seo ka nako eo ho neng ho bonahala e le setsebi sa Maamerika sohle sa ho senola bopaki bo nepahetseng ba liketso tse fosahetseng tse neng li tla lebisa toka ka ho toba monyako oa moetsi oa 'nete oa tlōlo ea molao leha e le efe le ho mo tlisa tlalehong. Taba ena e ile ea ama maikutlo a nako eo: makhotla le tsamaiso ea molao e ne e le sethala se matla sa ho sebeletsa toka, ho khetholla se nepahetseng ho se fosahetseng, ho otla batlōli ba molao le ho qosa ba se nang molato.
Lilemo tse 'maloa hamorao, Colombo e ne e tla tšoantšetsa mofuputsi oa sepolesa eo botumo ba hae bo neng bo le matleng a hae a ho phenya linnete tse khelosang le maqiti a ka boomo, a sibolla bopaki bo tšepahalang hammoho le ba molato ba ’nete ba tlōlo ea molao leha e le efe, ’me - ntle ho ho hlōleha - ho ba tlisa toka.
Lipontšo tseo tse peli li ile tsa tšoara moelelo oa kamoo Maamerika a mangata ka nako eo a neng a ikutloa kateng ka tsamaiso ea toka naheng ena. Re ne re e tšepa. Kajeno, ha se feela hore ha u sa khona ho fumana mananeo a joalo thelevisheneng, ke hore tšepo ea tsamaiso ea molao, e iqapetsoeng kapa e 'ngoe, e fela ka potlako, e inehela chefong e kotsi ea motsotso ona oa mokha le ho ba mokhelo le ho feta. lekhotla le phahameng. Ha MaAmerika a ntse a shebelletse ka thoko, makhotla le tsamaiso ea molao e ntse e tsoela pele ho phopholetsa lefifing bakeng sa ho nepahala ha mofuta ofe kapa ofe.
Ee, litsebi le litsebi (joaloka rona kaofela) li sekamela ho tsepamisitse maikutlo linyeoeng tse mpe tse ba khahlang joalo ka tseo ba rerileng ho koetela le ho bolaea 'Musisi oa Michigan. Gretchen Whitmer o atlehile ho baleha kahlolo kapa, ho re, ho lokoloha ea mocha Kyle Rittenhouse ea ileng a sebelisa sethunya sa tlhaselo ho bolaea banna ba babeli boipelaetsong ba Black Lives Matter. Empa 'nete ea nako ea rona ke ena: sets'oants'o se seholo sa Amerika (ka) toka se fetohile se nyatsehang ho feta nyeoe efe kapa efe. Qetellong, taba ha se sephetho sa nyeoe e itseng, empa ho tšepa (kapa ho eketseha, ho haella ha eona) tsamaisong e lokelang ho tsamaisa, ho ahlola le ho tiisa molao Amerika.
Ho sa tsotellehe mahlabisa-lihlong a morao tjena mabapi le qeto e tlang ea Lekhotla le ka Holimo-limo ea ho hana Roe v. Wade, ha ho moo sena se hlakileng ho feta linyeoeng tse mabapi le moferefere oa la 6 Pherekhong Capitol.
Patlisiso ea la 6 Pherekhong
Ho thata ho hlalosa tsela eo Lefapha la Toka le ileng la sebetsana le bofetoheli ka la 6 Pherekhong 2021, e le ntho e 'ngoe ntle le e nyarosang. Hoo e ka bang selemo le halofo hamorao, ho sa tsotellehe tse fetang 800 diqoso ea batho ba amehang tlhaselong ea Capitol, ha ho na liqoso tse seng li hlahletsoe khahlanong le Mopresidente oa mehleng Donald Trump kapa balekane ba hae ba haufi ba thusitseng ho rera, ho tšehetsa lichelete le ho phethahatsa teko ea ho phethola liphetho tsa likhetho tsa 2020. Ho e-na le hoo, 'Muelli oa Molao-kakaretso Merrick Garland o bonahala a lahlile matsoho a hae ho hlola, joalo ka ha eka o fana ka maikutlo a hore phehisano e mabapi le ho nka Trump le balekane ba hae ba ikarabella e bile kholo ho feta kamoo a ka khonang.
Ho tsoa likolong tsa molao, babuelli ba molao le litsebi tsa molao ba kopile hore Lefapha la Toka le tobane le ts'okelo ea demokrasi le ho nka khato le ho feta. Ka mohlala, ka Hlakubele, moprofesa oa molao oa Harvard Laurence Tribe le mochochisi oa mehleng Dennis Aftergut. a khothalletsa Garland ho khetha mochochisi ea khethehileng ho fuputsa mopresidente oa mehleng ho latela bopaki bo seng bo hlahisitsoe linyeoeng tse ling. Ha ho na kopano e joalo e tlang.
Ho totobatsa bopaki bo ntseng bo eketseha tlalehong ea sechaba khahlanong le liofisiri tsa mehleng, Ryan Goodman, Mari Dugas le Nicholas Tonckens Ts'ireletseho Feela ba bapala mochochisi (joalo ka ha Garland a se na) mme a beha tsa bona lobaka lo longwe ea liketso tse ngata tsa qoso, tse qalang selemo pele ho moferefere, tse neng li ka lokafatsa liqoso khahlanong le Trump le basebetsi ba hlohlelletsang pefo. Ka April, ho latela New York Times baqolotsi ba litaba Michael Schmidt le Luke Broadwater, Komiti e Khethiloeng ea Ntlo e Fuputsang Tlhaselo ea la 6 Pherekhong ho Capitol ea United States "ba fihletse qeto ea hore ba na le bopaki bo lekaneng" ba ho etsa phetisetso ea botlokotsebe mabapi le mopresidente oa mehleng Lefapheng la Toka, leha ba e-so fihle. vouta ho etsa joalo. Ho sa le joalo, moahloli oa federal California e busa ka nyeoe ea lehae eo Trump "mohlomong leka ho sitisa "Seboka se kopaneng sa Congress" se ne se reretsoe ho netefatsa katleho ea likhetho tsa Joe Biden, mme a eketsa ka hore "ho se molaong ha leano ho hlakile."
Ka bomalimabe, seaparo sa Teflon ho Trump le metsoalle ea hae se ntse se khahla. Etsoe, ka January, House Select Committee ba ikhethile ho tšehetsa liqoso tsa nyeliso khahlanong le Mookameli oa mehleng oa White House Mark Meadows ka ho hana ho latela taelo ea boipelaetso bakeng sa bopaki ba hae. Ho fihla joaleLeha ho le joalo, Attorney General Garland ha a e-s'o latele. Haufinyane tjena, Komiti e Khethiloeng ea Ntlo ba ikhethile ho ts'oara ka tello baeletsi ba mehleng ba White House Peter Navarro le Dan Scavino bakeng sa ho hana ka mokhoa o ts'oanang ho ikamahanya le li-subpoenas. Mohlomong liphello li tla tšoana.
Le moo ho bileng le boikemisetso ba ho qosa, makhotla a ile a ts'oaroa ka mokhoa o makatsang ha ho tluoa litabeng tse amang basebetsi ba Trump. Ka mohlala, ka Pulungoana, Steve Bannon, eo e kileng ea e-ba mothusi ea phahameng oa mopresidente, o ile a qosoa ka ho nyelisa liqoso tsa Congress ka lebaka la ho hana ha hae ho araba li-subpoenas tsa Komiti e Khethiloeng ea Ntlo. Bannon o ile a potlakela ho khutlela morao, a pheha khang ea hore memos ea nako e telele ea Lefapha la Toka e ile ea tšoara baeletsi ba mehleng ea mopresidente ba sa sireletseha ho tsoa ho li-subpoenas tse joalo tsa kopano. Ka March, moahloli oa federal qetellong o ile a botsa ho bona memo tseo. 'Me kahoo e ea - 'me e tsamaea' me e tsamaea. 'Me ha nako e ntse e feta, ho joalo le ka monyetla oa hore toka e tla ke e phethahale.
Ha e le litaba tsa khoebo tsa mopresidente oa mehleng tse amang Mokhatlo oa Trump, ts'ebetso e thefulehile ka mokhoa o ts'oanang haholo. Pejana selemong sena, 'Muelli oa Setereke sa Manhattan Alvin Bragg e lahlile lipatlisiso ea mopresidente oa mehleng. Ho tlalehoa hore o ne a kholisehile hore, qetellong, a ke ke a khona ho paka hore Trump le basebeletsi ba hae ba haufi-ufi ba ne ba susumetsoa ke bosholu ha ba bua leshano ka bohlokoa ba likhoebo tsa hae. Bragg o ile a etsa qeto ea ho se phehelle liqoso khahlanong le Trump ho sa tsotellehe boiteko bo mabifi ba mohlahlami oa pele oa hae, Cyrus Vance, ho senola tlaleho e joalo le maikutlo a 'muelli oa molao ea hlomphehang ea tlisitsoeng ho alosa lipatlisiso ka mang, ka khalefo. lengolo la ho itokolla mosebetsing, o ile a tsitlallela hore Trump ehlile e entse “litlōlo tse ngata [tsa lichelete] tsa tlōlo ea molao.” (Ho ne ho nkile lilemo tsa Vance le qeto ea Lekhotla le ka Holimo-limo ho fumana litlaleho tsa lekhetho la k'hamphani bakeng sa nyeoe ea hae khahlanong le Trump.)
Mathoasong a Mots'eanong, lekhotla le leholo le neng le bokeletsoe ho hlahloba liqoso khahlanong le Trump le ile la felloa ke nako. Joale, ho bonahala eka Attorney General oa Naha ea New York Letitia James boiteko ho tlisa liqoso tsa bomenemene le hona ho ka putlama.
Ehlile, esita le mopresidente ea lekileng ho etsa phetohelo ho hlakola liphetho tsa likhetho o lokela ho khona ho fumana tšireletso le ts'ireletso ea molao ea tsamaiso ea Amerika. Ho boletse joalo, ka ho hloleha ho jara Trump boikarabello bakeng sa eng kapa eng, molaetsa o ntse o romelloa mabapi le toka lekholong lena la lilemo: boikarabello boo ha bo likareteng tsa liofisiri tsa Amerika tse etsang litlolo tsa molao. (Ehlile, motho o ntse a ka tšepa hore lekhotla le khethehileng la lipatlisiso la Georgia a dutse feela ho sheba liteko tse ka bang teng tsa Trump tsa ho sitisa likhetho tsa 2020 seterekeng seo li ka sebetsa hantle, empa ha kea ka ka tsilatsila.)
Lipolao tsa Sepolesa
Ka masoabi, ho se khonehe ha makhotla le tsamaiso ea molao ea ho fana ka boikarabello bakeng sa litlolo tsa molao tse mpe ke ntho e sa bolokehang bo-ralipolotiki ba Washington le bathusi ba bona. Tšebeliso e mpe ea matla naheng ka bophara e lula e hlokomolohuoa, haholo-holo mehlaleng e ntseng e eketseha ea lipolao tsa mapolesa ea banna le basali ba Batšo ba sa hlometseng. Ho pholletsa le US, makhotla a ipakile khafetsa hore ha a khone ho jara litlokotsebe tsa mapolesa tse ikarabellang tseo liketso tsa bona tsa khethollo ea morabe li ileng tsa nkuoa ka video le lipaki. Leha ho bile le mekhelo e sa tloaelehang joalo ka mohlala, nyeoeng ea polao ea George Floyd, moo lepolesa Derek Chauvin a ileng a fumanoa a le molato oa polao mme mapolesa a mararo a ile a fumanoa a le molato oa polao. a le molato ea “ho hatakela litokelo tsa hae,” ho se fuoe kotlo ea mapolesa a mangata hakaalo a qosoang ka ho bolaea Batho ba Batšo e fetohile sehlooho sa bophelo ba Maamerika. Lenane le lelelele. Ka mohlala, bachochisi ba Kenosha, Wisconsin, ba ile ba etsa qeto ea ho se qose le ofisiri e thuntseng le ho holofala. Jacob Blake ka Phato, 2020; ha ho le ea mong oa mapolesa ea ileng a kena ka matla 'Mè oa Breonna Taylor ntlong e Louisville, Kentucky, ka Hlakubele 2020 mme a mo bolaea ntle le ho etsa letho le ho qosoa; mme ha ho mapolesa a Minneapolis pejana selemong sena a neng a ikarabella bakeng sa ho thunya le kililng Amir Locke. Mme seo ke ho qala feela siyo lenaneng seo se tswella jwalo.
Ntoa ea Bokhukhuni
'Me ha re tobane le eona, ha ho tluoa tabeng ea khoholeho e liehang ea toka le boikarabello naheng ena, ha ho letho le lecha kapa la Trumpian ka seo. Ha e le hantle, ho bile le khoholeho e liehang ea ho sebetsa ha mekhoa ea toka le boikarabello ka nako e telele. E se e le lilemo tse mashome a mabeli joale, teronko ea Amerika e kantle ho leoatle e Guantánamo Bay, Cuba, e eme joalo ka letshwao le makatsang ea ho hloka toka ha Amerika, hammoho le ho se khone ho ahlola mang kapa mang bakeng sa litlhaselo tsa 9/11 (ho fapana le ho ba ts'oara ka ho sa feleng liseleng tsa chankana tse kantle ho naha ea toka ea Amerika). Hape ha ho so be le boikarabello bo bonyenyane ho basebeletsi ba sechaba, ho tloha ho mopresidente ho ea tlaase, ea faneng ka leseli le letala lenaneong la tlhokofatso e kholo ho CIA "libaka tse ntšo” lefatšeng ka bophara. Leha ho le joalo, bakeng sa taba eo, Mopresidente George W. Bush, Motlatsi oa Mopresidente Dick Cheney, le liofisiri tse ling tse phahameng tsa tsamaiso ea bona ba kile ba ikarabella bakeng sa ho itšetleha ka boomo. leshano - seo ho nahanoang hore ho na le libetsa tsa timetso e kholo Iraq ea Saddam Hussein - e le lebaka la ho hlasela naha e hole.
Ho Bush, e ne e le taba ea ho amohela ntho e nyarosang diketso tse mpe lebitsong la tshireletso ya naha. Bakeng sa Barack Obama, e ne e le taba ea ho se batle ho sebelisa motse-moholo oa lipolotiki o hlokahalang ho etsa hore mohlahlami oa hae a ikarabelle. Joalo ka ha a tumme itse matsatsing a pele a ho hlomamisoa ha hae, naha ena e ne e hloka "ho lebella ho fapana le ho sheba morao" ha ho tluoa tabeng ea ts'ebeliso ea tsamaiso ea Bush ea tlhokofatso le ho beha leihlo ntle ho tumello ntoeng khahlanong le bokhukhuni. Bokhoni ba CIA ba ho sebetsa ka katleho nakong e tlang, o ile a pheha khang, ha boa lokela ho nyenyefatsoa. Merrick Garland e tebileng ho se tsotelle ha ho tluoa ho la 6 Pherekhong, ha e le hantle, e ka ba katoloso ea filosofi eo.
Ke khalefo e tebileng ea ho batla boikarabello lilemong tsena hoo tsamaiso ka mor'a tsamaiso le Congress ka mor'a hore Congress e lahleheloe ke tšepo leha e le efe makhotleng a koporasi esita le ho ahlola ba qosoang ka ho etsa litlhaselo tsa 9/11, ba siea nyeoe ho e-na le ba robehileng le ba sa khoneng. likomishene tsa sesole ho Guantanamo. Perry Mason kapa Columbo ba ka be ba entse eng ka seo?
Bare e n'e re
Ho na le nako, eseng khale hakaalo, ha makhotla a ne a ntse a jarisa ba maemong a phahameng ba sebelisang matla hampe. Mopresidente le 'muelli oa molao-kakaretso, mohlala, ba lumelletse lefapha la bohlale la lekunutu le le seng molaong ho hloela Komiti ea Naha ea Demokerasi, ho phunyeletsa Ntlo-khōlō ea demokrasi, 'me ka mor'a moo ho pata taba eo ea ho senya. Bakeng sa sena, ha e le hantle, Mopresidente Richard Nixon le baeletsi ba hae ba ka sehloohong ba ne ba ikarabella likopanong tse tummeng tsa Senate tsa Watergate. Nixon o ile a itokolla mosebetsing; 40 litho tsa tsamaiso ea hae ba ne ba hlile ba qosoa; ba bangata, ho kopanyelletsa le liofisiri tse phahameng, ba ile ba koalloa chankaneng, har’a bona ho ne ho e-na le mookameli oa basebetsi ba mopresidente, ’muelli-kakaretso oa hae oa molao, moeletsi oa hae oa molao oa White House, le ba bang ba baeletsi ba hae ba ka sehloohong. Ha baa ka ba ahloloa feela, empa ba ile ba fumanoa ba le molato ka nako e nepahetseng, linyeoe le liqoso tsa molato tse tlang pele ho lilemo tse peli tsa tlōlo ea molao ka boeona.
John Dean, mothusi ea ka sehloohong oa Nixon ea fumanoeng a le molato oa ho sitisa toka - o qetile likhoeli tse 'ne teronkong ka lebaka la eona - haufinyane o ile a bolela esale pele e totobatsang lekhalo lipakeng tsa nako eo le joale. Bopaki ba hae makhotleng a Watergate e bile bohlokoa ho pepeseng tsa tsamaiso koahela ea ho qhekella. Ka Hlakubele ena, o ile a lekola litlaleho tsa hore Michael Cohen, 'muelli oa molao oa mehleng oa Donald Trump, ka makhetlo a supileng o ile a etela liofisi tsa bochochisi ba Manhattan ba sebetsang lipatlisisong tsa botlokotsebe mabapi le lichelete tsa Trump. Joalo ka Dean tweeted ka nako eo, “Ho ea ka phihlelo ea botho joaloka paki ea sehlooho kea u tiisetsa hore ha u etele ofisi ea mochochisi ka makhetlo a 7 haeba ba sa rera ho qosa bao u tsebang ka bona. Ke taba feela ea matsatsi a makae ho fihlela DA Vance a qosa Donald & Co. "
Mme leha hole jwalo matsatsi a ile a tsamaya ho se letho le etsahalang ho fihlela nyewe e hlakolwa. Dean o ne a fositse ka ho nahana hore nako e fetileng e ne e amana le hona joale.
Leha ho le joalo, na ho na le tšepo ea hore, qetellong, a ka ’na a ipaka a nepile? Ntle le moo, 'Muelli oa Kakaretso oa New York Letitia James ha a so hlakole nyeoe ea hae khahlanong le Trump le k'hamphani ea hae. Ho betere, tsoa moahloli oa lekhotla le phahameng la New York o ile a fumana mopresidente oa mehleng a nyelisa lekhotla ka lebaka la ho hloleha ho latela taelo ea boipiletso ea ho hlahisa litokomane lifaeleng tsa hae. Boipiletso ba hae ba pele ho hloleha, o fuoa kotlo ea $10,000 ka letsatsi ho fihlela litlaleho li phetoa.
Kahoo, pakeng tsa New York le Georgia, tšepo, leha e le nyenyane, e ntse e le teng ha ho tluoa tabeng ea ho etsa hore Donald Trump a ikarabelle bakeng sa ntho e itseng. Leha ho le joalo, ho na le lintho tse ngata tse kotsing ho feta nyeoe ea mopresidente a le mong, mapolesa a mangata, kapa Lekhotla le ka Holimo-limo le lulang le e-na le mekha le lipolotiki. Hore na Maamerika a mangata aa elelloa kapa che, bonnete ba bokamoso ba makhotla ka bobona bo se bo ntse bo sebetsa. Ntle le tsamaiso ea makhotla e sebetsang, e ka emang ka katleho khahlanong le maqiti a seng molaong a lipolotiki, hammoho le litlhaselo tsa mekha le maikutlo, molao ke oa ba boholong feela..
‘Me ha se mona haeso feela moo ho tl’o belaelloa hore na makhotla a nepahetse. Le maemong a machaba, khaello ea mali e ka bang teng ea makhotla a botlokotsebe e qholotsoa ke ntoa ea Ukraine. Mehala ea ho tlisa liqoso tsa litlolo tsa molao tsa ntoa khahlanong le Mopresidente oa Russia Vladimir Putin le litho tsa sesole sa Russia li ntse li tsoela pele. Litlaleho tsa lipolao tse akaretsang, ho tobisoa ha baahi, le bopaki bo ntseng bo eketseha ba liketso tse sehlōhō le tse sehlōhō li lebisitse ho liqoso tse ngata tsa ho tlōla melao ea ntoa. Mochochisi e moholo Lekhotleng la Machaba la Botlokotsebe (ICC) la Hague o se a ntse a le teng e kopane le European Union ho etsa dipatlisiso mabapi le ditlolo tsa molao tse ka bang teng tsa ntwa. Empa joalo ka ha litsebi tse ngata li bontšitse, ho thata ho bolela hore na patlisiso eo e ka nka nako e kae le hore na liqoso li tla ke li hlakoloe kapa che, ho sa tsotellehe hore na li tla jara ka katleho. Ntlheng ena, ho hloleha ha Washington ho beha bahlanka ba eona boikarabelo nakong e fetileng kapa esita le ho kenela ICC ho lokela ho hlokomeloa.
Mme leo ke lebala le leng hape moo, polaneteng e ntseng e atamela le ho feta, molao oa molao o ka ipaka e le tabatabelo le ho se phethahale ho hang.
Hajoale, re iphumana re le mateanong a litsela tse kotsi haholo. Ntle le makhotla a rona le tsamaiso ea molao eo ba e emelang e sebetsa e le kannete, baahi ba ka tloheloa hore ba iketsetse liqeto ka mokhoa oa 'nete oa Trumpian. Boemong ba machaba, ntoa e hanyetsa makhotla le molao oa molao. Boemong ba lelapa, pefo e sa laoleheng e phetha karolo e tšoanang. Joalo ka ha e eme hona joale, ha ho tluoa tsamaisong ea rona ea toka, ts'ebetso ea eona ea katleho e ntse e fokola le ho feta.
Merrick Garland le maAmerika a mang a ka etsa hantle ho nka hore ha se linyeoe tse ka pel'a makhotla a rona feela tse amehang, empa le bokamoso ba litsi tsa toka ka botsona. Lefatšeng leo re iphumanang re le ho lona, mohopolo ona oa Perry Mason o ka paka hang ka nako.
Copyright 2022 Karen J. Greenberg
Karen J. Greenberg, e leng TomDispatch kamehla, ke motsamaisi oa Setsi sa Tšireletso ea Sechaba ho Fordham Law le mongoli oa tse sa tsoa hatisoa Lisebelisoa tse poteletseng: Ho felisoa ha Demokrasi ho tloha Ntoeng ea Bokhukhuni ho ea ho Donald Trump (Princeton University Press). Julia Tedesco o thusitse ka lipatlisiso tsa sengoathoana sena.
Sengoliloeng sena se hlahile ka lekhetlo la pele ho TomDispatch.com, weblog ea Setsi sa Sechaba, e fanang ka phallo e tsitsitseng ea mehloli e meng, litaba le maikutlo a tsoang ho Tom Engelhardt, mohlophisi oa nako e telele oa khatiso, mothehi-'moho oa American Empire Project, sengoli sa Qetello ea Setso sa Tlhōlo, joalo ka ha ho ngoloa, Matsatsi a ho Qetela a Khatiso. Buka ea hae ea morao-rao ke A Nation Unmade By War (Libuka tsa Haymarket).
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate