Ho bonahala ho makatsa hore ebe koranta ea ultra-establishment, Litaba tsa Machaba, e ne e tla fetelletsa litaba tsa khatiso "Hobaneng ha Iran e Lokela ho Fumana Bomo" ka rasaense ea tsebahalang oa lipolotiki, Kenneth Waltz, e le sengoloa se etelletseng pele tokollong ea eona ea hajoale.
Ha e le hantle ha se sehlooho se hapang mahlo, empa mabaka a sehlooho se fofang ka pel'a maikutlo a khahlanong le ho ata hoo e bileng tumellano ea tumellano ea linaha tsa libetsa tsa nyutlelie. Waltz o ikitlaetsa ho qoba ho lahla boitsebahatso ba hae ba lipolotiki. O pheta mohopolo o ntseng o hola oa hore Iran hajoale e ntse e batla libetsa tsa nyutlelie ntle le ho khefutsa, leha a lumela hore e kanna ea leka ho ba le "bokhoni ba ho phatloha" - bokhoni boemong ba tšohanyetso ba naha ba ho bokella libomo tse 'maloa nakong ea likhoeli tse ngata - tse natefeloang ke Japane le linaheng tse ling tse ngata.
Ha ho kae kapa kae moo Waltz a buang ka tumellano e sa tsoa phatlalatsoa har'a mekhatlo ea 14 ea bohlale ea Amerika, e etsang qeto ea hore ha ho na bopaki ba hore Iran e nkile qeto ea ho tsosolosa lenaneo la eona la sesole la 2003 le lahliloeng.
Ha a kopane le tse ling tsa likhang tseo a li hlahisang, Waltz o bontša tšehetso ea hae e akaretsang bakeng sa mokhoa oa Amerika oa ts'ireletso ea Iseraele. U se ke ua etsa phoso: Waltz ha se mohanyetsi oa lipolotiki kapa leano le matla.
Maemo a mararo a Waltz
Waltz o tsitlallela hore ntle le khetho ea ho phatloha, likotlo le lipuisano tse qobelloang ke maemo a mabeli a ka susumetsang Iran "ho tlohela ho lelekisa libetsa tsa nyutlelie". Leha ho le joalo, o nka boemo boo ho bona naha e sa khoneng ho hlōla takatso ea 'nete ea bomo, kapa hore e hanyetsa likhatello le ho fumana libetsa tsa nyutlelie e le khetho e lakatsehang ka ho fetisisa ho tse tharo.
Ho bonahala ho utloahala ho ipotsa hore na ke hobane'ng. Karabo: Waltz o lumela hore boiphihlelo le mabaka a bolela hore likamano lipakeng tsa linaha li tsitsitse haholoanyane 'me li se ke tsa hlaseloa ke ntoa ha ho bolokoa tekano, le hore ha ho na lebaka la ho nahana hore Iran e ke ke ea latela puso ea thibelo e teng ho tloha ka 1945 haeba ba fumane libetsa tsa nyutlelie. Mona, Waltz o hlahisa tumelo e fetelletseng ka mokhoa o feteletseng oa ho ba le kelello le masene a baetapele ba etsang liqeto litabeng tsa ntoa le khotso.
O fana ka khang e le 'ngoe e nepahetseng: Isiraele e le 'ngoe e nang le taolo ea nyutlelie ea tikoloho e kotsi ebile ha e ratehe ho feta Iran ho ba naha ea bobeli ea libetsa tsa nyutlelie sebakeng seo. Haeba Iseraele e thibetsoe, e tla kenya letsoho khotsong le tšireletseho sebakeng, ho fokotsa (empa e sa felise) tebello ea tšebeliso leha e le efe ea libetsa tsa nyutlelie Middle East.
Empa ho bolela hore A (Iran e fumana bomo) e molemo ho feta B (bokhoni ba ho phatloha empa ho se bomo) le C (likotlo le lipuisano li susumetsa Iran hore e bone bomo) ke ho lebala ka D, e leng molemo ho feta A, B le C. mabapi le botsitso bo tsitsitseng.
Hobaneng? Hobane Khetho ea D ke boemo bo khahlanong le nyutlelie bo lumelang ka ho hlaka hore boitšoaro bo nyonyehang ba khopolo ea ho thea tšireletseho tšokelong ea ho felisa batho ba se nang molato ba likete tse makholo. Boemo bona bo khahlanong le nyutlelie bo ile ba tšehetsoa haholo ke baahloli ba bangata ka maikutlo a boeletsi ba Lekhotla la Machabeng la Toka ka Phuptjane 8 1996, empa litlamorao tsa bona bakeng sa molao oa machabeng - ha ho makatse - li lahliloe ka thoko ke linaha tsa libetsa tsa nyutlelie.
Taba ea Option D
Hantle-ntle Khetho ea D ke eng? Habohlokoa, Waltz ha a bue ka eona, le hoja ntle le pelaelo a nahanne ka eona. O tlameha ho nahana hore khetho ha e lumellane le linnete tse thata tsa diplomacy ea lefats'e hoo e ka bang booatla le ho hloka thuso ho buisana ka eona. Khetho ea D e ne e tla kenyelletsa lipuisano le ts'ebetsong ea sebaka se se nang libetsa tsa nyutlelie ho pholletsa le Middle East, e matlafalitsoeng ke boitlamo ba ho se be mabifi, ho tloaeleha ha likamano tsa moruo le tsa lipolotiki, 'me ka nepo e le Tumellano ea Khotso ea Palestine/Israel e tsitsitseng.
Ha ho pelaelo hore D ha e teng bukeng ea lipapali ea Netanyahu, 'me mohlomong ha ho moetapele oa Iseraele ea ka ikemiselitseng ho tela libetsa tsa nyutlelie tseo Iseraele e ntseng e li ntlafatsa lilemong tse mashome a mane tse fetileng. 'Me ho bonahala ho nepahetse ho hakanya hore hape ha e teng bukeng ea ho bapala ea Waltz, eo, ha e ka behoa pele, e neng e ka etsa hore a thulane le kampo ea 'nete,' me mohlomong e entse hore sekhechana sa hae se haneloe ke bahlophisi ba seli. Litaba tsa Machaba.
Khetho ea Waltz bakeng sa A - ho rata bomo ea Iran - ke katoloso ea bobuelli ba hae ba nako e telele ba ho ata ka mokhoa o lakatsehang, o ts'epang mohopolo oa ho thibela likhato tse sa utloahaleng. Bonyane, Waltz ka mokhoa o utloahalang o lekanya Middle East le lefats'e lohle, 'me a sa kenelle moetlong o atileng oa ho hlahisa litaba tsa bolumeli ba ethno: bomo ea Isiraele e lokile hobane e na le kelello le "Bophirima", athe bomo ea Iran e ne e tla ba lefats'e. tlokotsi ea sehlopha kaha e laoloa ke ba chesehelang bolumeli ba Mamosleme ba sa tsitsang.
Haeba ho ka etsoa liphapang tse joalo, ke Iseraele e ntseng e sokela ntoa ha Iran e ntse e mamella ka khotso likhohlano tse fapaneng tse matla, joalo ka ho bolaoa ha bo-rasaense ba 'maloa ba nyutlelie, e tšoaetso ea li-centrifuges tsa eona tse matlafatsang ka kokoana-hloko ea Stuxnet, le liketso tse ipatileng tse mabifi tse reretsoeng ho hlokisa botsitso pusong ea Tehran. Haeba liketsahalo tse joalo li ne li ka khutlisoa, ho na le monyetla o fetang liperesente tse 100 hore Iseraele e ka be e ile ea ea ntoeng hang-hang khahlanong le Iran, mohlomong e chesa sebaka sohle.
Khanyetso ho Khetho ea A
Khanyetso ea ka ea mantlha mabapi le boemo ba Waltz ke ho se lumellane le maikutlo a hae a mabeli a tataisang. Taba ea pele, o nka hore linaha tse ling tikolohong eo li ke ke tsa latela Iran ho feta moeli oa nyutlelie, tlhahlobo eo a e thehileng haholo ho hloleheng ha bona ho fumana libetsa tsa nyutlelie. Empa ka sebele Saudi Arabia le Turkey li ne li ke ke tsa, ka mabaka a boemo le ts'ireletso, li batla ho ba linaha tseo e seng tsa nyutlelie sebakeng seo ho sona Iseraele le Iran li nang le bomo.
Katoloso e joalo ea sehlopha sa nyutlelie sa lebatooa e ka ba kotsi haholoanyane, ho se baloe hantle, le mofuta oa mafu a sechaba le a lipolotiki a etsang hore libetsa tsa nyutlelie ka kakaretso li se ke tsa tšoanela ho sebelisoa ke batho, ho sa tsotellehe hore na ho etsahala eng. Ntlheng ena, ha mebuso e ntse e e-na le bomo e ngata, ho bonahala eka e 'ngoe ea maemo ana a "sa utloahaleng" e tla fetoha nalane e nang le litlamorao tse mpe.
Ea bobeli, Waltz ha a khethe libetsa tsa nyutlelie bakeng sa ho nyatsa ka mabaka a boitšoaro kapa a masene, leha taba ea hore ho aha bomo le ho e sebelisa khahlano le Majapane qetellong ea Ntoa ea II ea Lefatše e ne e le e 'ngoe ea liketsahalo tse mpe ka ho fetesisa nalaneng ea batho. Baetapele ba amohetse nnete ena ya boitshwaro nako le nako; Barack Obama Puo ea 2009 Prague haufinyane tjena o ile a bitsa lefatše le se nang libetsa tsa nyutlelie, empa bo-ralipolotiki ba bonahala ba sa khone ebile ba sa ikemisetsa ho nka mocheso oo ho latela o ka o kenyelletsang.
Qetellong, anti-nuclearism bakeng sa baeta-pele e bonahala e le ts'ebetso ea ho bua, ho bonahala e susumetsa Norway moo komiti ea Moputso oa Nobel selemo le selemo e nahanisisang ka lintlha tsa bakhethoa, empa ntle le 'nete ea boitšoaro. Ntlheng ena, ho rata ho nkuoa ha bomo ke 'muso ofe kapa ofe kapa mokhatlo ofe kapa ofe oa lipolotiki ke ho amohela bofokoli ba nyutlelie bo amanang le ts'ireletso le boikhohomoso bo sa utloahaleng ba ho fana ka mabaka a utloahalang.
Hape ke taba ea hore sephiri se mabapi le leano la libetsa tsa nyutlelie - haholo-holo linako tsa tšebeliso ea tsona - le kenya kokoana-hloko ea absolutist likarolong tsa bohlokoa tsa 'mele oa lipolotiki oa demokrasi. Ha ho na ho kenya letsoho ha batho kapa esita le baemeli ba bona mabapi le qeto e joalo ea ho qetela ea lipolotiki. Ho e-na le hoo, motho a le mong o filoe matla, ’me mohlomong le baeletsi ba hae ba haufi-ufi, matla a bodemona a ho baka tlokotsi ea ho qetela. Hona joale rea tseba hore esita le ka ’nģane ho tšenyeho le mahlaseli a kotsi, mosi o ntšoang ke tšebeliso ea libomo tsa nyutlelie tse ka bang 50 o ne o tla hlahisa mosi o mongata hoo o ka thibelang khanya ea letsatsi lefatšeng ka lilemo tse ka bang leshome, ’me oa senya boholo ba temo naheng eohle. lefatše ho seo ho thoeng ke "tlala ea nyutlelie".
Ka mabaka ana, Kenneth Waltz o kotsi - empa ha a hlanya. Ke lets'oao la hae la bohlale ba lisebelisoa, le hlahelletseng libakeng tse ngata tse nang le tšusumetso, e thusang ho hlalosa nts'etsopele le ho bolokoa ha libetsa tsa nyutlelie ho sa tsotellehe likotsi le boitšoaro bo bobe ba morero. Haeba mokhatlo oa batho o tla boela o bolokehe, o sireletsehe 'me o momahane boitšoarong, mohato oa pele ke ho lahla libetsa tsa nyutlelie ntle ho lipehelo le ho tsoela pele ka potlako ka tumellano ea machaba e lumellanoeng, e behiloeng, e hlokometsoeng le e netefalitsoeng ho netefatsa hore lia felisoa. Thibelo ha se feela tebello e sa utloahaleng, empa ke tlōlo ea molao e tsoelang pele khahlanong le batho ka boholo bo sa lebelloang le bo hlakileng.
Richard Falk ke Ratlaleri ea Khethehileng oa Machaba a Kopaneng mabapi le litokelo tsa botho tsa Palestina.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate