Re se re batla re le mothating o sa feleng oa pale ea ho qhalana ha oli. Seliba se bolailoe, mabopo a ntse a hloekisoa 'me Tony Hayward ea khopo o leleketsoe Russia. Se se setseng ke hore BP e lokise tšenyo eo e e bakileng. Khamphani e behelletse ka thoko $32 bilione ho fihlela mekoloto ea eona, ha e ntse e etsa sohle se matleng a eona ho boloka ts'enyehelo e ka tlase ho palo eo. Empa leha e tlameha ho lefa theko e felletseng, e tla be e hapile e 'ngoe ea litheko tse kholo ka ho fetisisa nalaneng ea khoebo. Mokoloto oa 'nete oa BP o phahame haholo ho feta lipalo tse seng li fetisitsoe ho fihlela joale. Litšenyehelo tse kholo ka ho fetisisa ho koung ha li so bonoe.
Ho ne ho hlakile esale pele hore BP e ne e ikemiselitse ho fetola maikutlo a sechaba mabapi le ho qhalla ha metsi joalo ka ho e hloekisa. Nakoana ka mor'a ho qala ts'ebetso ea eona ea ho hloekisa, BP baetsi ba litšoantšo ba thibetsoeng ho tloha ho nka lithunya tsa sefofane tsa slick, ho qotsa "mehato ea tšireletso." Mekhoa e ts'oanang e ntse e sebelisoa ho thibela phihlello ya media ho libaka tsa bohlokoa, le liphatlalatsong tsa eona tsa khatiso, BP e na le lifoto tsa ngaka ho etsa hore matsapa a yona a ho hlwekisa a bonahale a le boima le ho feta.
Ntle le ho etsa bonnete ba hore slick e ne e sa rekotehe, k'hamphani e ile ea sebetsa ka thata ho etsa bonnete ba hore ha ho na letho le ka bonoang. Ntle le basebetsi ba chankana ba neng ba kha oli ka theolelo lebopong, lewatleng, ka nqane Lilithara tse limilione tse 1.8 tsa Corexit dispersants li ne li sebelisetsoa ho etsa hore oli e nyamele mahlong. Bahlaseli ba joalo ba thibetsoe ke Setsi sa Tšireletso ea Tikoloho, empa Balebeli ba Lebopo ba ile ba fana ka menyetla e ka bang mashome a supileng a metso e mene ka matsatsi a mashome a mane a metso e robeli. E sebelitse: Bothata bo ka sehloohong ba BP bo nyametse. "Ha ke nahane hore re tla bona oli e 'ngoe e kena mabopong," CEO e mocha oa BP, Bob Dudley, phatlalatsoaha e nka sebaka. "… 'Me moo ho se nang oli mabopong a leoatle, mohlomong ha u hloke batho ba eang holimo le tlaase ba apere lisutu tsa hazmat." Ka mantsoe a mang: haeba oli e ke ke ea bonoa, kotsi e fetile.
Ka masoabi, "haeba u sa e bone, ha e eo" ha se saense e utloahalang ea tikoloho. Oli e kena tsamaisong ea lijo ka potlako haholo e le emulsion e sa bonahaleng ho feta joalo ka ha mookoli o thellang. Bo-ramahlale ba se ba sibollotse mosaeno oa spill ka har'a li-larvae tsa makhala, leha litlamorao tsa ho kopanya oli le ho qhalana le tikoloho ea koung li sa tsitsa, 'me li ke ke tsa tsejoa ka botlalo melokong eohle. Ka ho kenya Corexit ka har'a kou, BP ha ea ka ea pata bohlasoa ba eona feela, empa e ile ea jala lipelaelo ka tekanyo e felletseng le litlamorao tsa tšenyo. Ho hloka tsebo hona ha se kotsi—ho BP, ke thabo. E etsa hore ho khonehe hore BP e phehe khang ea hore e ke ke ea ikarabella bakeng sa tšenyo eo e neng e sa amane ka ho toba le ho tšolla.
Ehlile, Dudley e ne e tla be e le CEO ea futsanehileng ha a ne a sa sebelise lipotso tse ntseng li tsoela pele mabapi le tšenyo e bakiloeng ke k'hamphani ea hae ho qhekella tumello e 'ngoe le e 'ngoe e tsoang ho mmuso. Khakanyo ea 'muso oa koporasi (eo ho phehisanoang ka bohale) ea palo eohle ea phallo ea metsi e fihla ho limilione tse 4.9 libarele, tsa tsonaMeqomo e 800,000 ba ile ba hlaphoheloa. Haeba lekhotla la koporasi le etsa qeto ea hore tšollo e bakiloeng ke bohlasoa bo feteletseng, mmuso o ka kopa likotlo tsa lehae tse ka bang $4,300 21 barrel, e siea BP e kotsing ea kotlo e felletseng ea $1,000 billion. Le hoja ho se monyetla oa hore a theole sekoloto sa BP hore se lumellane le sekhahla sa phallo eo BP e neng e bolela hore qalong e ne e phalla selibeng (libarele tse XNUMX XNUMX ka letsatsi), BP e ’nile ea ipabola lipuisanong tse joalo nakong e fetileng. Ho ea ka Setsi sa Botšepehi ba Sechaba, ka Mphalane 2008, BP e ile ea hlakola liqoso tse tebileng tse leshome le metso e supileng tsa tlolo ea ts'ireletso setsing sa eona sa tlhoekiso sa Tesoro se Anacortes, Washington ho theosa ho ea ho lipalo tse tharo, ea fokotsa tefo ea $85,700 ho $12,250.
Ho boletse joalo, leha mmuso o ka tsamaea habonolo ka BP, joalo ka ha o se o ntse o le tenge bonahala e etsa, ho na le mabatooa a mang e itokiseditse ho etsa dikopo. E le 'ngoe raporoto e lekanya litšenyehelo tsa moruo ho ba lidolara tse limilione tse likete tse 1.2 le mesebetsi e 17,000 22.7 bofelong ba selemo. Lipalo-palo tse ling li phahame le ho feta—Mokhatlo oa Maeto oa United States o ile oa fana ka phuputso ea morao-rao e tsoang ho Oxford Economics, e hakantseng tahlehelo ea bohahlauli feela ho liranta tse libilione tse XNUMX lilemong tse tharo tse tlang. Ho arabela, BP e leka ho fokotsa, ho qoba le ho nyenyefatsa, ho rarolla le baqosi bakeng sa lichelete tse ntseng li e-s'o tsejoe molemong oa ho tlosa tokelo ea ho qosa BP, le ho reka ho bo-ramahlale ho tsoa Univesithing ea Louisiana State, Univesithi ea Southern Mississippi le Texas A&M ka $250 ka hora bakeng sa lihlopha tsa eona tsa ts'ireletso ea molao. Kamora hore likopo tsa mmuso le tsa poraefete li rarolloe, BPe lebeletse ho ba le phetoho e itseng letloleng la tlhoekiso ha lilemo tsa linyeoe li fihla pheletsong.
Ha rea tšoanela ho makala ha likoporasi tse kang BP li itšoara ka tsela ena, li etsa liketso tsa bokhaphithaliste, li ntša litšenyehelo tsa tikoloho le tsa sechaba ka ntle ha li ntse li kenya phaello ka hare. Ntle le moo, tsena ke melao ea papali ea moruo. Empa lebaka la sebele leo ka lona BP e ka 'nang ea se ke ea bona palo e feletseng bakeng sa liketso tsa eona, ha se morerong oa eona oa Machiavellian, leha e le ts'enyo ea ho pata le ho senya metsi ka lipelaelo, empa bofofu ba letsatsi le leng le le leng bo hahelletsoeng bokhaphithaliste ba sejoale-joale. Tsamaiso ea rona ea moruo ha e so thehoe ho lekanya litšenyehelo tse pharalletseng tsa mesebetsi ea rona, 'me ho tšoloha ha khoho ho bontša sena hantle.
Ka ho sa feleng, ho sa bonahaleng ka lebaka la tšenyo ea moruo, mohlala, ke melemo e batsi ea tikoloho ea khoho e fang batho. Baahi ba Koung ea Gulf ba sebelisa litšebeletso tse ngata tseo tikoloho e fanang ka tsona "mahala," empa tse nang le boleng bo bongata ba lintho tse bonahalang. Litsebi tsa moruo tsa tikoloho li ithuta Noka ea Mississippi Delta pele e tšoloha ratoa "Tsireletso ea sefefo sa sefefo, phepelo ea metsi, botsitso ba boemo ba leholimo, lijo, boea, sebaka sa bolulo, ts'ebetso ea litšila, le melemo e meng" e fanoang ke Delta feela ka har'a sebaka se tsitsitseng sa liranta tse limilione tse likete tse 12 ho isa ho tse 47 ka selemo. Eona litsebi tsa morao tjena hakanyetsoa tshenyo e bakiloeng ke ho qhalla ha oli hoo e ka bang lidolara tse limilione tse likete tse 34 ho ea ho tse 670, e leng palo e fokolang litekanyo tse tloaelehileng tsa kotsi koung. Haeba bafuputsi bana ba ne ba ka akhela letlooa la bona ho ea pele, ho kenyelletsa le tikoloho ea koung e pharaletseng, palo ea bona e ka be e phahame le ho feta. Mme hape ho na le tshenyo ya mmele le ya kelello e etsetswang baahi ba lebopong la lewatle. Kotsi ena ke ea 'nete ebile e senya ebile ho thata ho lekanya. Empa haeba ka linako tse tloaelehileng, liphesente tse 6 Batho ba baholo ba Amerika ba na le mathata a tebileng a bophelo bo botle ba kelello—e leng palo ea batho ba fumanang chelete e ka tlaase ho 40 lekholong ho feta batho ba baholo ba phelang hantle—sena se tla fetolela joang khohlong, moo ho tepella maikutlo ho atileng teng, le moo ho sa ntseng ho tla baloa khatello e felletseng ea kelello?
Le ha ho se na ts'ila e senyang, 'nete ke hore lik'hamphani tsa oli li senya ts'ebetso ea tsona ea letsatsi le letsatsi. Joaloka indasteri ea koae, indasteri ea oli e etsa sehlahisoa seo, ha se sebelisoa ho ea ka litaelo tsa sona, se bakang kotsi e khōlō. 'Muso oa US e sa tsoa lokolloa tlaleho ea eona ea selemo le selemo ea Boemo ba Tlelaemete, e tiisang liphuputso tsa phetoho ea tlelaemete e bakiloeng ke batho, ketsahalo eo Oli e Khōlō e ntseng e tsoela pele ho e qhelela ka thōko, le ho khothalletsa khahlanong le ho sebetsana le eona. Tšenyo ea lik'hemik'hale tsa ho qhala ha BP e bitsa chelete e ngata eo, ha e le hantle, e seng karolo ea litšenyehelo, 'me ha ho letho le patehileng ho rona. Phuputso e ’ngoe ea morao tjena e bontša hore ka 2030 litšenyehelo tsa lefatše ka bophara tsa ho sebetsana le phetoho ea tlelaemete li ka ’na tsa e-ba holimo ho liranta tse limilione tse likete tse 300 ka selemo. Litšenyehelo tsena li tla qetella li lefshoa—eseng feela ke indasteri ea oli.
Ho etsa tlaleho e felletseng ea tšollo - le ho sheba esale pele se tlang kamora moo - ho bohlokoa ho sebelisa mohopolo oa mantlha ho tsoa ho moruo: mohopolo oa "litšenyehelo tsa monyetla," kapa "ntho e latelang e ka beng e entsoe ka ho fanoa ka lisebelisoa tse ngata." Joale, ke eng e latelang-ntle-ntle ho indasteri ea lidolara tse libilione, ho qhalana le tsohle? Ho botsa potso ke ho botsa hore na re na le moruo oa mofuta ofe le oo re o batlang. Ho hlahloba litšenyehelo tsa menyetla ho bolela ho sheba mekhoa e meng e teng le ho e bapisa le e meng. 'Me tse ling tsa likhetho tseo, ha li hlahlojoa ka hloko, ha li shebahale li fapane haholo le tsa hona joale.
Lihlopha tse ngata tse matla li se li ntse li sutumelletsa mekhoa e meng ea tsona ho fapana le oli ea gulf. Indasteri ea ethanol ea poone e sa tsoa nka monyetla oa ho khoesa Amerika temallong ea eona ea mafura ka phutuho ea e nang le sehlooho se reng "Ethanol: Joale ke Nako." (Tlhaloso: "Re fepa lefats'e. Le rona re ka e chesa.") Tharollo e tšoarellang ea Mokhatlo oa Sechaba oa Balemi ba Poone ea ho cheka botebong ba leoatle e akarelletsa ho lema lijo eseng hore li je, empa ho li chesa. E le hore sena se atlehe ho tla hloka hore Congress e tsosolose khefu ea lekhetho la ethanol e jang balefi ba lekhetho $6 bilione, ho latela Univesithi ea Iowa State ea morao tjena. thuto. Haeba ho se letho le leng, indasteri ea poone e na le chutzpah. Pele oli e qhalana, temo phallo ho tloha tlhahisong ea poone le mehlape hammoho le Mississippi e ne e ikarabella ho libaka tse shoeleng koung e lekanang le New Jersey. Ha ho motho ea tsebang hore na litšila tsa Morena Corn li tla sebelisana joang le lebenkele la Big Oil, empa ho na le bonnete ba hore ho qoba ho lefa bohlasoa, sehlopha se seng se tla beha se seng molato.
Ho nahanoa ka botebo ka mekhoa e meng e seng chefo e fokolang ho tla hloka mofuta oa phehisano ea sechaba e fetang lipotso tse kang "Ke batho ba bakae ba lahlehetsoeng ke mokhoa oa boipheliso ka lebaka la ho qhalana?" ho botsa hore na ke mofuta ofe oa moruo o tsitsitseng oa bokamoso; ho botsa eseng feela "Litšenyehelo tsa ho tšolloa ha oli ke bokae?" empa hape "Litšenyehelo tsa 'nete tsa litlhoko tsa rona tsa matla ke life?" E ke ke ea e-ba moqoqo o bonolo—haholo-holo naheng e sebelisang matla a mangata a lefatše ho motho ka mong ho feta hoo e ka bang tse ling kaofela. Empa re tlameha ho beha litšenyehelo tsena tse kholoanyane, tse sa bonahaleng bohareng ba puisano ena, hobane, joalo ka oli, taba ea hore ha re e bone ha e bolele hore ha e eo. Litšenyehelo tsena ke leqhoa: ke karoloana feela e bonahalang moruong oa rona oa myopic, 'me tse ling kaofela li patiloe, ha li tsejoe ebile li fetisetsoa ho "batho ba banyenyane," joalokaha Molula-setulo oa BP Carl-Henric Svanberg a bua ka baahi ba lebōpong la leoatle. Lefatšeng ka bophara, batho ba seng ba ntse ba le 300,000—haholo-holo ba futsanehileng, boholo e le basali—ba shoa selemo le selemo ka lebaka la phetoho ea maemo a leholimo. Ena ke sekoloto seo rona linaha tse ruileng re nang le sona lahliloe ka Borwa ba lefatshe lohle, boikarabelo boo rona ka borona re qhalaneng ka bona.
Ha se setšoantšo se nyarosang ka ho felletseng, ka lehlohonolo. BP ha e so khone ho qhala khanyetso eohle ea eona hajoale. Ho hlophisoa ho hoholo, boholo ba eona kantle ho US, ho batla bokamoso ba khabone ea zero le puseletso bakeng sa kotsi ea tikoloho e entsoeng ke barui ho mafutsana. Hore matsapa ana a atlehe naheng ena, tšollo ea BP e tlameha ho ba sets’oants’o—ho nahana bocha moruo oa rona, lipolotiki tsa rona le litlhoko tsa rona tsa matla, kapa ho seng joalo ho bala hore na re ikemiselitse ho lahleheloa ke ho feta hakae.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate