Lilemong tse leshome tse fetileng Edward Snowden o ile a thusoa ho baleha ke Wikileaks le ho phatlalatsa litšenolo tsa hae ke The Intercept, Guardian, New York Times le ba bang.
Ka 2023 Jack Texeira o batlisisoa ke UK ka pele ho tšebeletso ea lekunutu ea UK Bellingcat ka kopanelo le New York Times le ka ho ts'oana le Washington Post, eseng ho mo thusa ho baleha kapa ho mo thusa ho phatlalatsa kapa ho bolella batho sepheo sa hae, empa ho thusa mmuso ho mo tšoara.
Mabenkele ana a fihletse pokello ea litokomane tse ling tsa lekunutu tse ka bang 300 ka ho etsa joalo - 'me a li bolokile e le lekunutu, ntle le likotlo tse 'maloa tse fetisang tlaleho ea mmuso.
Phapang eo le lilemong tse leshome tse fetileng e bolela ’nete ea sebele le e totobetseng. Khopolo ea hore mecha ea litaba ea lefa ka tsela leha e le efe e sebeletsa 'nete kapa thahasello ea sechaba e se e patiloe ka ho feletseng. Mecha ea litaba ea lefa e sebeletsa mmuso, 'me mmuso o sebeletsa batho ba limilione tse likete.
Hona joale Wikileaks e sithabelitsoe ke litlhaselo tsa lichelete tsa eona, basebetsi le thepa ea eona hoo e batlang e sa sebetse. Seaparo sa Propaganda Bellingcat se qapiloe e le mokhoa oa ho se loantša, ka ho hlahisa thepa e nang le frisson ea phihlello ea lekunutu empa ha e le hantle e le sebaka sa lits'ebeletso tsa ts'ireletso. Palo e makatsang ea "maikutlo a bolokolohi" e oela ho eona.
Ka mokhoa o ts'oanang Intercept, joalo ka Mohlokomeli, e ne e le tlas'a ts'ebetso ea ka hare e ileng ea e fetisetsa ka ho feletseng matsohong a neo-conservatives.
Leha e le baqolotsi ba litaba ba qosoang ba New York Times, Washington Post, kapa Bellingcat ha baa ka ba etsa lintho tsa mantlha tseo moqolotsi oa litaba oa 'nete a ka li etsang.
Ha baa ka ba ikopanya le Texeira, ho bua le eena, ho mo kōpa hore a hlalose sepheo sa hae, le ho sheba ka boitsebiso bo bong ba lekunutu boo a neng a e-na le bona ho bona, ho fumana pono ea Texeira mabapi le moelelo oa eona le liphello tsa eona, le ho hatisa se neng se le har'a sechaba. thahasello.
Ho e-na le hoo, ba ile ba mo rekela FBI eaba ba koala litokomane tse setseng.
Ho hang ha ke makatsoe ke Bellingcat, eo ka ho hlaka e leng mokhatlo oa bosholu. Ke tšepa hore sena se nolofalletsa batho ba bangata ho bona ka tsona. Empa boitšoaro ba New York Times le Washington Post boa tšosa e le kannete. Hona joale ba bona mosebetsi oa bona e le ho sebeletsa naha ea tšireletso, eseng tsebo ea sechaba.
Lilemong tse leshome pakeng tsa Snowden le Texeira, lefatše le fetohile haholo ho ba mpe le ho feta. Ha se feela hore palo e kholo ea tokoloho e nyametse, Bahlokomeli ba mehleng ba tokoloho ba sentsoe. E se e le lilemo tse leshome tsa tlokotsi.
Cache ea litšoantšo tsa twitter tsa tse ling tsa litokomane tse lutiloeng o teng mona. Ha ke tsebe ka cache efe kapa efe e pharalletseng - ikutloe u lokolohile ho kenya likhokahano ho efe kapa efe maikutlong.
Karabelo ea pele ho litokomane tse lutlileng e bile ho di senya ka li-memes tse sebelisoang khafetsa tlhahisoleseling eohle e hlabisang naha lihlong matsatsing ana - e ka ba "li-hacks tsa Russia" kapa "li-disinformation tse entsoeng kapa tse fetotsoeng".
Litlhaselo tsena e ne e le tsa bohlokoa haholo kaha molaetsa o tlileng ka ho hlaka ho tsoa ho ho lutla ha Texeira o ne o ts'oana hantle le o neng o tsoa ho Pentagon Papers ea pele ea Daniel Ellsberg lilemong tse 50 tse fetileng - hore sechaba se thetsoa ka hore na ntoa e ntse e tsoela pele joang.
(Ho bohlokoa ho bonahatsa hore lefatšeng la kajeno NYT le Washington Post li ka be li ile tsa nyatsa Ellsberg le ho hatisa likaroloana tsa Pentagon Papers tse bontšang hampe VietCong).
Ukraine e ne e amehile haholo ka lipalo tsa semmuso tsa US tse bonts'ang likotsi tsa Maukraine li phahame haholo, mme likotsi tsa Russia li le tlase haholo, ho feta lipalo tsa semmuso tsa Seukraine tseo US e li khothalelitseng ka mokhoa o hlakileng.
Ke tlameha ho re ke lula ke fumana lipalo tsa mahlatsipa a Seukraine le Serussia e le leshano. Khopolo ea hore lehlakore le leng le le leng le bua 'nete e bonahala ho' na hore ha ho motho ea nang le kelello e fokolang ea ka e thabelang. Ke ne ke nahanne hore eo ke maikutlo a akaretsang.
Litšenolo tse mabapi le ho fokola ha litšireletso tsa moea tsa Ukraine le mehala ea phepelo le tsona li ile tsa bonahala ho 'na e le polelo e hlakileng e sa boneng.
Hape ha ho na thuso hore US e senole hore e ntse e hloela Mopresidente Zelensky ka mafolofolo, hammoho le lilekane tse kang Korea Boroa le Iseraele. Empa hape, sena se hlabisa lihlong ka kutloisiso ea hore ke ntho e hlabisang lihlong haeba motho e mong a phatlalatsa litšoantšo tsa hau ka ntloaneng; ha se hore ha ho motho ea neng a nahana hore u sebelisa ntloana.
Ha ho na diplomat ea phelang ea neng a sa tsebe hore US e etsa lintho tsena.
Qetellong mecha ea litaba le lits'ebeletso tsa ts'ireletso, 'me Bellingcat e le ea pele, e ile ea etsa qeto ea hore tsela e molemo ka ho fetisisa ke ho lumela hore lipampiri ke tsa' nete, empa li re bolelle feela ka tse khethiloeng haholo, 'me ka mor'a moo ka maikutlo a nepahetseng.
Kahoo re na le lipale ka e kganya hakakang lits'ebeletso tsa lekunutu tsa US li ntse li kenella meahong ea matla le likhokahano tsa Russia, le kamoo kotsi ea 'nete ea ho lutla e senolela Marussia boholo ba katleho ea Amerika.
Mohala oo o phatlalalitsoe hohle lefa le mecha ea litaba ea sechaba matsatsing ana a 'maloa a fetileng. Ha sechaba se ntse se haneloa litokomane tsa mantlha qeto ena e tsoa ho eona, ho thata ho e hlahloba. Baqolotsi ba litaba ehlile ha ba so e hlahlobe; ba qeta ho qopitsa le ho maneha mohala.
Likarolo tse ling tse thusang bakeng sa lits'ebeletso tsa ts'ireletso li phatlalalitsoe, joalo ka tlhahlobo ea hore Mongoli Kakaretso oa UN o tšehetsa Serussia, kapa litaba tse tloaelehileng mabapi le litabatabelo tsa nyutlelie tsa Korea Leboea. Bekeng e fetileng hoa hlokomeleha hore, ho tloha ha litokomane tsa mantlha li emisa ho hlahella sechabeng, ha ho letho le hatisitsoeng le sa sebeliseng litlaleho tsa mashano a US.
Ho sa ntse ho e-na le sephiri sa hore mehloli ea litokomane tsena e bonahala e fapane haholo - haholo-holo tse ling tse bonahalang li le ka hare ho CIA - hore ofisiri ea bohlale ho Air National Guard e fihle, empa ha ho khonehe.
Jack Texeira o bohareng ba papali ena empa e ntse e le sengoathoana se sieo. Ha rea utloa letho ho eena. Puisano e neng e sa kholisehe le motho e mong ea neng a bua ka mokhoa o belaetsang, ea ileng a bua ka motho eo a neng a mo tseba a mo qosa ho fihlela Washington Post e boletse hore e ne e le mopatriareka ea nepahetseng.
Texeira e hlalositsoe ka bobeli e le mofuta oa motšehetsi oa Trump ea halefileng ea halefisitsoeng ke mmuso, hape e le motlae o sa lekaneng o senolang litokomane bakeng sa ho ithorisa ho libapali-'moho le eena. Re lokela ho lula re belaella liteko tsa ho mo khetholla: Ke tseba hantle litšoantšo tsa Julian Assange tseo e seng 'nete ho hang.
Ke ntho e soabisang hore ebe Washington Post, New York Times, Guardian le Bellingcat e mong le e mong o ne a se na thahasello ho hang morerong oa boralitaba oa 'nete ka mor'a ketsahalo ena e sa tloaelehang. Re phela ka ho feletseng libakeng tsa tšireletso: ha ho na pelaelo ka eona.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate