18 January 2005
Alex ea ratehang,
Ke leboha haholo lengolo la hau. Ke thabetse haholo monyetla ona o mocha oa ho buisana le uena, haholo hobane ke tsota bokhoni ba hau bo sa tloaelehang ba ho ts'ehetsa mosebetsi o boima oa kelello le mosebetsi oa thuto ka nako e le 'ngoe le ho kenya letsoho ka matla lipolotiking tse sebetsang.
Bobeli ba rona re ikemiselitse ka botebo ho aha mokhatlo o khahlanong le ntoa le bo-imperialist, joalo ka ha esale re etsa joalo ka lilemo tse ngata. Ke lona lebaka le etsang hore puisano ea rona e be ea bohlokoa e le sesupo sa maikutlo a fapaneng mabapi le mohlabani ea setseng - eseng mokhoa oa ho bua ka litulo tsa matsoho. Ho feta moo, re khona ho tšoara puisano e behang mohlala o motle oa phapanyetsano ea botsoalle le e nang le botsoalle pakeng tsa batho ba etsang likhang tsa sebele, ho e-na le ho hlanyetsana lifahleho tse sa tšoaneng le ho sotha maikutlo a e mong.
Joale ho fana ka maikutlo ka litaba tsa lengolo la hau. U re u balile sengoloa sa ka "Likhethong tse tlang tsa Iraq” ho ZNet “ka maikutlo a ntseng a eketseha a tsieleho.” Kea kholoa nke ke ka u makatsa ha ke re ha ke makale. 'Nete ke hore ke ngotse sengoathoana sa ka ka sepheo sa ho lemosa likarolo tsa mokhatlo oa Bophirimela o khahlanong le bo-imperialist khahlanong le ho bala hampe boemo ba Iraq bo ka lebisang liphellong tse mpe tsa lipolotiki - haholo-holo mabapi le boiteko bo etsoang ho tsosolosa boemo ba khothatso e fihletsoeng ke mokhatlo o khahlanong le ntoa pele ho tlhaselo ea Iraq. Har'a likarolo tseo ke neng ke batla ho li lemosa, mokhatlo o khahlanong le ntoa oa US le Brithani - linaha tse peli tseo mabotho a tsona a hlometseng a bapalang karolo e kholo mosebetsing oa Iraq - li ne li hlahella kelellong ea ka. Ke utloile "maikutlo a ho tsieleha" a ntseng a eketseha libakeng tse fapaneng tse neng li tšoaretsoe mapheong a ka letsohong le letšehali mabapi le litaba tsena.
Ka lehlakoreng lena, ke tlameha ho bolela hore kamora ho bala lengolo la hau ka hloko ke ne ke thabile ebile ke tsielehile. Ke thabetse taba ea hore likhang tsa ka li bile le tšusumetso maikutlong a hau - mohlomong mohlala o mong oa tšepo e mosa kahlolong ea ka e le "mohloli oa tataiso" eo u e hlalosang qalong ea lengolo la hau. Leha ho le joalo, ke ne ke tsielehile ke ho se lumellane ha lengolo la hau, ho bakoang ke hore u nka feela halofo ea ho amohela maikutlo a ka, kahoo u oela likhohlanong tse sa tloaelehang bakeng sa kelello e bohale joaloka ea hau.
Likhanyetsano tsena li pota-potile lintlha tse tharo tsa bohlokoa tse tšohliloeng sehloohong sa ka: likhetho tse tlang, khanyetso ea Iraq le meralo ea US.
1) Likhetho tse tlang:
Ke thabela hore ebe u lumellana le 'na hore khang ea hore likhetho li tšoaroa tlas'a mosebetsi oa linaha tse ling ha e na thuso ho ea ka se seng (le hoja boholo ba ba ka ho le letšehali ba "nyatsang" likhetho ba sebelisa khang ena e makatsang). Hape u amohela lintlha tse ke keng tsa hanyetsoa: hore "likhetho li ile tsa qobelloa ho ea Bush le Bremer ka boipelaetso bo bongata boo Shia Grand Ayatollah Ali al-Sistani a bo bitsitseng nako e ka tlase ho selemo se fetileng." Ho le hopotsa sepakapaka ka nako eo, e re ke qotse ho tsoa khatisong ea moketjana oa hau. Ho Mosebeletsi oa Sechaba (London) ea 31 January 2004, sehlooho se reng “Deeper into the Quagmire” se tlalehile:
"Ka boroa ho bongata ba Mamosleme a Shia ho bile le boipelaetso ba likete tse mashome bekeng e fetileng ba kopang likhetho tse tobileng hanghang. Morero oa US ke ho fana ka matla ho lekhotla la Iraq la lekhasi la feiga ka Phuptjane, ha le ntse le boloka matla a matla. Lekhotla le ne le ke ke la khethoa, empa ho e-na le hoo le ne le tla tekenoa ke liboka tsa lehae tsa bahlomphehi. Bahlomphehi bao ba ne ba tla memeloa likopanong tsa khetho ke bona litho tsa lekhotla bao bona ba neng ba tla ba khutlisa. Morero ona o halefisitse batho ba bangata Iraq. ”
Ke na le bonnete ba hore, haeba u ne u ameha haufi-ufi le boemo ba Iraq ka nako eo, u ka be u sa tsilatsile ho fana ka tšehetso ea hau e feletseng ho matšoele a Iraq ntoeng ea bona ea ho qobella likhetho ho bahahi. Joale u ka ikemela joang ha u fetola boemo ba hau ho ea likhethong? U ngola:
Empa lintho li tsoetse pele ho tloha ka nako eo. Hona joale, neng kapa neng ha setho leha e le sefe sa puso ea lipopae se bontša matšoao a ho thekesela ka lebaka la bofetoheli, ke Bush, Blair, le sebōpuoa sa bona Iyad Allawi ba tsitlellang hore likhetho li se ke tsa chechisoa. Sena se bonts'a taba ea hore US e thehile leano le batlang ho sebelisa likhetho ho tiisa mosebetsi, ho hatella European Union le Machaba a Kopaneng ho nka karolo ho feta Iraq, joalo-joalo. ”
Moko oa khang ea hau o bonahala o le ka tsela e latelang: matšoele a Iraq - kapa bonyane Ma Shia, a etsang hoo e ka bang karolo ea bobeli ho tse tharo ea baahi ba Iraq, ho kenyeletsoa le ba hateletsoeng haholo le ba futsanehileng haholo, 'me ba ne ba se na litokelo ho fihlela joale. ka boipelaetso ba bona bo boholo ba qobella likhetho ho bahatelli. Re ne re ka ba tšehetsa hafeela bahahi ba ntse ba hana kopo ea bona. Empa kaha Bush le Blair ba ile ba khutlela morao 'me ba amohela litlhoko tsa bona ka lekhonono,' me joale ka tlhaho ba leka ho sebelisa likhetho tse ngata (ka katleho e fokolang haholo, kaha mecha ea litaba ea lefats'e ha e hlolehe ho tlaleha), re lokela ho hanyetsa litabatabelo tsena tsa bongata. ho ba le likhetho.
Na u lumela ka botebo hore ena ke mokhoa o hōlileng tsebong oa ho hlalosa maikutlo a lipolotiki? Ke hore, ka ho bua feela se fapaneng le seo Bush le Blair ba se buang, ho sa tsotellehe hore na ke hobane'ng ha ba se bua le haeba ba "qobelitsoe" ho bona? U ka hlalosa joang phetoho ea maikutlo a hau ho bongata bo boholo ba baahi ba Iraq, ba tsitlellang ho ba le likhetho tsee mme ba nka hore ba hlotse tokelo ea ho ba le tsona ka ntoa ea bona? U ka re'ng ho ba limilione ba bonang boiteko leha e le bofe ba ho chechisa kapa ho fana ka likhetho e le mokhoa oa ho tsamaisoa ke bahatelli kapa mabotho a lihlopha har'a Masunni, bao ho seng bona ba ka mamellang khopolo ea ho busa ha bongata ("Shia") Iraq?
Leha o ne o sa amehe ka ho bua le baahi ba Iraq, o ne o ka hlalosetsa sechaba sa Bophirima joang hore likhetho tse ileng tsa qobelloa ho Bush ha li molaong hobane Bush o ile a qetella a li tšehetse? Habohlokoa le ho feta, u tla sireletsa sephetho sa likhetho tsee ho thoeng ke "tse seng molaong" haeba bongata ba kopano e khethiloeng bo thulana le mosebetsi (boemo bo ka etsahalang, leha bo sa tiiseha kaha bo ipapisitse le lintho tse ling ka maikutlo a Washington)?
Ke hantle mona moo ho se lumellane ha hau ha pele ho hlakang ka ho fetesisa. U ngola: "Empa na likhetho li tla hlahisa puso ea demokrasi e nepahetseng Iraq? Che, ho feta kamoo ba entseng Afghanistan. Mosebetsi o tla tsoela pele. Puso ea lipopae e tla lula e le teng. ” (Ho bonahala o sa tsebe taba ea hore taelo ea ’muso oa lipopae oa Allawi e fela ka la 30 Pherekhong le hore kopano e ncha e lokela ho khetha ’muso o mocha.) Ebe u tsoela pele: “Sena se bolela hore haeba ho e-na le boutu e batlang e le ea ’nete e tsebahalang. Qetellong ea Pherekhong, mokhatlo o khahlanong le ntoa o lokela ho batla hore Maamerika le balekane ba bona ba tlohe hang-hang, ba lumelle kopano e ncha ho khetha 'muso o bonts'ang litakatso tsa' nete tsa batho ba Iraq.
Joale haeba motho a nka likhetho li se molaong, na a ka sireletsa sephetho sa hae joang? Kopano e ncha e ne e ka bonahatsa litakatso tsa sebele tsa batho ba Iraq joang 'me e be ba seng molaong ka nako e le' ngoe? Na ha u bone kamoo boikutlo boo bo sa lumellaneng kateng? Taba ea ka e ne e le ho le hlokomelisa le batho bohle ba khahlanong le bo-imperialist ba tlohetseng ho oela lerabeng la ho phatlalatsa likhetho tse tlang e le "tse seng molaong" hobane feela lihlopha tse ling tse hlometseng tse thehiloeng har'a Masunni le mekha e meng e hanyetsang ea Sunni e leka ho ba fa tumello ka likhang tse hanyetsanang.
Ka kopo hlokomela hore ha ke bolele hore mokhatlo o khahlanong le ntoa kapa anti-imperialist o setseng o lokela ho tšehetsa likhetho - ha feela Washington e sa leke hape ho li hlakola - 'me ho sa tsotellehe hore re lokela ho tšehetsa sephetho sa bona ho sa tsotellehe maemo.1 Ke mpa feela ke re ho fosahetse bakeng sa mokhatlo le le letšehali ho nyatsa likhetho esale pele, kahoo mohlomong ho re beha khahlanong le bongata bo boholo ba batho ba Iraq. Joale, bongata bo tsoang likhethong tse tlang bo ka buisana hantle ka tumellano le Washington ea ho fa US tumello e itseng Iraq. Makomonisi a Vietnamese (ka 1954) le Algerian National Liberation Front (ka 1962) ka bobeli ba ile ba lumellana ka litumellano tse kholo ho felisa bahatelli ba Mafora linaheng tsa bona; sena ha sea ka sa etsa hore ba fokotsehe ka molao e le baemeli ba bongata ba batho ba bona.2
2) Khanyetso ea Iraq
Ntšoarele ka ho qotsa sengoloa sa ka le ho thalla lipoleloana tse ling:
"Seo ho thoeng ke khanyetso ea Iraqi ke sehlopha sa mabotho a fapaneng, a mangata a ona e le a lehae feela. Haholo-holo, bana ke batho ba tsosolositsoeng ke mosebetsi o boima oa naha ea habo bona, ba loana le bahatelli le bathusi ba bona ba Iraq ba hlometseng. Empa karolo e 'ngoe ea mabotho a entseng liketso tse mabifi Iraq e entsoe ka batho ba chesehelang maikutlo ka ho felletseng, haholo-holo ba mofuta oa Islamic Fundamentalist, ba sa khetholleng lipakeng tsa baahi, ho kenyeletsoa le Ma-Iraqi, le basebetsi ba hlometseng, le ho etsa liketso tse nyarosang, joalo ka ho khaoloa. Basebetsi ba tsoang linaheng tse ling ba Asia le ho koeteloa le/kapa ho bolaoa ha mefuta eohle ea batho ba se nang bora kapa ba kotsi molemong oa naha ea Iraq. Liketso tsena li ntse li sebelisoa Washington ho loantša phello ea litlhaselo tse molaong khahlanong le masole a US: mosebetsi oa ho hlahisa "sera" e le bobe o etsoa habonolo haholo.
"Sena se bolela hore, ts'ehetso leha e le efe e sa tšoaneleheng bakeng sa 'bohanyetsi ba Iraq' ka kakaretso linaheng tsa Bophirimela, moo mokhatlo o khahlanong le ntoa o hlokahalang haholo, ha e na molemo ka ho feletseng joalokaha e fosahetse ka ho tebileng (ha e entsoe ka sepheo se setle sa lipolotiki. ). Ho lokela hore ho be le phapang e hlakileng pakeng tsa liketso tse khahlanong le mosebetsi tse molaong le liketso tsa lihlopha tse bitsoang 'ho hanyetsa' tse lokelang ho nyatsoa. Taba e 'ngoe e totobetseng ke litlhaselo tsa sehlopha sa Al-Zarqawi khahlano le Shia.
U araba ka ho hlalosa pele hore "sethala sa mokhatlo o khahlanong le ntoa ha sea lokela ho kenyelletsa tšehetso bakeng sa ho hanyetsa ka libetsa mosebetsing" - polelo eo ke lumellanang le eona ka botlalo, le molao-motheo oo ke sa tsoa leka ho kholisa ba bang ba Sefora sa hau. Makhomreiti le ba bang mokhatlong o khahlanong le ntoa oo ke leng ho oona oa Fora.3 Ebe u hlahisa phetoho e kholo maikutlong a mokha oa hau ka lenyele - ua ngola: "Ehlile re lokela ho nyatsa mofuta oa bosholu le ho khaola lihlooho tse etsoang ke lihlopha tse kang tsa Zarqawi."
"Ehlile"? Na e ne e hlile e hlakile hakaalo? Joale ke hobane'ng ha u ile ua qoba ho nyatsuoa ka mokhoa o hlakileng joalo ho fihlela ho qalisoa letšolo le sehlōhō khahlanong le mokha oa hau le mokhatlo o khahlanong le ntoa oo u o hahileng le ho o etella pele Brithani, ke ba bang ba mapheo a nepahetseng mokhatlong oa mekhatlo ea basebetsi ba ileng ba nka ka boikaketsi ba tlhokofatso e sehlōhō le polao ea setho sa Mokha oa Makomonisi oa Iraq le setsebi sa mekhatlo ea basebetsi Hadi Salih?4 Empa leha ho le joalo, na joale ha re lumellane ka botlalo tabeng ee? Sebakeng sa ho amohela 'nete ena, o leka ho nyenyefatsa phetoho ea maikutlo a hau ka ho re "o hana ho lekanya" "khanyetso ea Iraqi" ka kakaretso' le manyala a etsoang ke Zarqawi." Joale, “ho nka” ka nepo (na ha hoa hlaka ka ho lekaneng qotsong ea ka e ka holimo?) hore ke nka mefuta e mengata ea liketso tse hlometseng khahlanong le baahi le bathusi ba bona ba hlometseng e le “tse nepahetseng,” ua mpotsa: “ke hobane’ng ha u re hlokomelisa joalo? nako e telele khahlanong le ho tšehetsa Zarqawi, ha e le Moislamo o matla feela le lithoto tse 'maloa tsa leqele tse ka nahanang ho etsa joalo?"
Karabo ea potso ea hau e bonolo: ke uena ea khethileng ho "hae ka" ka ho khetheha ho Zarqawi.5 Temoso ea ka e ne e batsi haholo le e akaretsang. Ke boletse feela tsa Zarqawi e le sehlopha se etsang tse ling tsa lintho tse nyatsehang tse etsoang ka lebitso la "ho hana" mosebetsi oo.
3) Liqapi tsa US
Sepheo se seng sa sengoloa sa ka e ne e le ho hatisa taba ea hore Washington e sebelisa "leano la tsitsipano" Iraq (ho alima mokhoa o sebelisitsoeng Italy ho hlalosa keketseho e bolotsana le ka boomo ea likhohlano ka lisebelisoa tsa mmuso kapa tsa parastate e le ho chorisa naha. ya tshohanyetso kapa ntho e tshoanang le yona). Ke ile ka hlalosa hore tsela eo bahahi ba sebetsanang le likamano pakeng tsa Makurds le bao e seng Makurds ka leboea le pakeng tsa Shias le Sunni naheng eohle e ka fana ka "tharollo" e kotsi ea ho qetela. Washington e ne e ka fetohela ho "mokhoa o lekiloeng hantle oa ho arola le ho busa, o ipeha kotsing ea ho beha Iraq mollong o timetsang oa ntoa ea lehae." Ke hlalositse tsela eo batho ba sebetsanang le taba ea likhetho e le karolo ea leano lena, mme ka ngola hore "ho na le lebaka le tebileng la ho lumela hore sepheo sa 'nete [sa tlhaselo e mabifi ea Fallujah] e ne e le ho mpefatsa maemo a moferefere Iraq ka tatellano. ho fokotsa bonnete ba sephetho sa likhetho tsa la 30 Pherekhong. ”
U ngola ka tlhahlobo ea ka: "Khopolo ea hore, joalo ka ha u fana ka maikutlo, litlokotsebe tsa sesole khahlanong le Najaf le Falluja li entsoe ke Washington ho tsosa moferefere le ho beha likhetho ho 'na ho bonahala e le ntho e makatsang." Ebe mela e 'maloa hamorao, u ngola tse latelang:
"Empa ke fumana liketsahalo tse ling - ka mohlala, lipolao tse etsoang ka koloi ea Shias litoropong tse ka boroa ho Baghdad, tseo ho thoeng li entsoe ke bahlabani ba Salafist - li belaela haholo. Ha u tobane le mofuta ona oa mohlala, hoa utloahala ho botsa Ho na le phaello?, hape le ho hopola histori e telele le ea mali ea CIA, SIS, le ba bang kaofela ba Anglo-American dirty tricks empire. Kotsi ena e lemohuoa hohle: Ali Fahdi, ngaka ea Iraq e thusitseng ho etsa filimi e tšosang e sa tsoa bontšoa ho Channel 4 mona Brithani e bonts'a tšenyeho ea Falluja, o re 'sesole sa US' se 'ekelitse monyetla oa ntoa ea lehae ka ho sebelisa tse ncha. molebeli oa naha oa Shias ho hatella Sunnis 'Falluja.
Fanciful ha ke e ngola, ke 'nete ha u ngola se tšoanang?
E re ke qetele lengolo lena, le seng le ntse le lelefala, ka ho qotsa lekhetlo la ho qetela. U ngola hore "libekeng tse 'maloa tse tlang mokhatlo oa Amerika le Borithane o tla tobana le maikutlo a khopisang haholo a batlang ho re hlahisa re le batšehetsi ba khahlanong le demokrasi ba bokhukhuni." Ebe ua eketsa: “Boemong bona ba boemo ba leholimo, ho fapana le sepheo sa hao, taba ea hao ha e na thuso, ha e le hantle, ha e na thuso.”
Ke lekile ho u bontša hore na hobaneng, ho fapana le hoo, sekhechana sa ka se thusa haholo ho feta boemo boo u bo nkileng ho fihlela joale, haeba re batla ho loants'a liteko tse matla tsa ho hlahisa mokhatlo o khahlanong le ntoa "joalo ka batšehetsi ba khahlanong le demokrasi ea bokhukhuni." Karolo ea ka ea la 1 Pherekhong e bonahala e se e kentse letsoho liphetohong tse itseng maemong a hau. E re ke phete sephetho sa eona seo ke tšepang hore re lumellana ka botlalo ka sona: "Mosebetsi o potlakileng ka ntle ho Iraq ke ho tlatsetsa likhethong tsa January 30, le liketso tse nepahetseng tsa ho hanyetsa mosebetsi oa US le balekane ba eona Iraq, ka ho haha ka bophara le ka ho pharaletseng. ka katleho kamoo ho ka khonehang bakeng sa pontšo ea lefatše ka bophara ea la 19 Hlakubele e khahlanong le ntoa. ”
Ka litumeliso tsa ka tse ntle,
Gilbert Achcar
Notes
1. Hape ha ke ipiletse mokhatlong o khahlanong le ntoa, joalokaha ho bonahala u lumela, ho “khothaletsa Sistani e le ‘leano le atlehileng ka ho fetisisa la ho hanyetsa mosebetsi oo.’” Ona ke maikutlo a ka feela; Ke nahana hore likhothaletso tsa batho ba bangata tseo a li bitsitseng (ke seo ke neng ke se bolela ka leano leo a le etelletseng pele, eseng boemo bofe kapa bofe boo a bo nkileng) bo ne bo sebetsa hantle haholo ho qobella Washington ho khutlela morao ho feta liketso tse hlometseng. (Ka mokhoa o ts'oanang, ke lumela hore Intifada ea pele ea Palestina e nang le lipontšo tse ngata le ho betsa ka majoe e ne e sebetsa haholo ho feta ea bobeli e nang le lithunya le litlhaselo tsa ho ipolaea; tšebeliso ea pefo, ha feela e sa khetholle, ha se taba ea molao-motheo, empa ke taba ea ho lekana ha mekhoa ea ho qetela, ho leka-lekana ha matla le maemo a mang a konkreite.) Sena ha se bolele hore liketso tsa libetsa Iraq ha li na thuso; lia sebetsa, haholo ho feta Palestina. Ke 'nile ka hatisa ka makhetlo a mangata boholo ba quagmire ea Iraq' me ke buile phatlalatsa ka "Vietnam e ncha" (eo ka eona ke bolelang feela tebello ea ho hlōloa ha lipolotiking tsa US ha ho tobane le quagmire ea sesole) ho qala likhoeling tsa pele. ka mora tlhaselo.
2. Ehlile, sena ha se bolele hore re lokela ho ts'ehetsa litumellano life kapa life tse etsoang ke boetapele ba bochaba (o tseba maikutlo a ka mabapi le litumellano tsa PLO tse fellang ka "tumellano ea Oslo," mohlala).
3. Kaha u bua ka “likhomreiti tsa ka tsa nako e ’ngoe” Brithani (?) — ’me, ka tšohanyetso, metsoalle e meng ea Mabrithani le Maaerishe e ile ea mpolella hore u khopamisitse boemo boo IMG e neng e e-na le bona ka bo-1970 Ireland — ke hobane’ng ha u sa ka ua bolela "Ka nako e 'ngoe ma-comrade" ho American SWP ba ileng ba phetha karolo ea bohlokoa ho hlophisa mokhatlo o khahlanong le Ntoa ea Vietnam United States, le ba neng ba buella molao-motheo oa "mokhatlo o le mong," ba khetha ka nepo ho kopanya mokhatlo o le mong tlhokahalo ea ho khutlisetsa mabotho a US hae?
4. Ke bua ka mangolo a morao tjena ho The Independent (7 Pherekhong) le The Observer (9 Pherekhong) ka lipalo tse etelletseng pele tsa Stop the War Coalition. Ho nka karolo ha Iraqi CP litsing tse entsoeng ke bahatelli ke moetlo oa khale oa monyetla, oo pele o ileng oa etsa hore li-CP tse fapaneng li sebelisane le balaoli ba bokolone linaheng tsa bona ha metropolises ea bokolone e ne e sebelisana le Moscow khahlano le Axis ea bo-fascist lilemong tsa bo-1930. Lilemo tse 40. E ne e se hantle ka nako eo, 'me ha e sa le teng kajeno, ho ba lebisa lipolao tse sehlōhō. (Tsela eo Hadi Salih a ileng a bolaoa ka eona e fana ka maikutlo a hore linokoane e ne e le masala a mapolesa a tšabehang a Saddam Hussein.)
5. Taba ea hau ea hore tse ling tsa likhang tsa ka "li haufi haholo le Tony Blair" kapa "li haufi haholo le puo e hlahelletseng Washington le London" ke liketsahalo tse sa tloaelehang tsa ho fetelletsa maikutlo hoo lengolo la hau kaofela le se nang letho. ea.
Gilbert Achcar ke mongoli oa Ntoa ea Barbarisms 'me Cauldron e ka Bochabela, ka bobeli e hatisitsoeng ke Monthly Review Press in New York. Ke leboha Peter Drucker bakeng sa ho hlophisa le litlhaloso tsa hae tse thusang.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate