Ts'ebetso ea khotso ea Colombia e kene karolong ea eona ea ho qetela. Ho fihletsoe litumellano mabapi le tokiso ea mobu, ho kenya letsoho lipolotiking, le litokelo tsa bahlaseluoa. Lipuisano joale li shebane le ho felisa khohlano le ho kengoa tšebetsong le ho netefatsa litumellano. Nako ea ho qetela ea tumellano ea ho qetela ke la 23 Hlakubele, 'me e kanna ea finyelloa.
Karolong ena ea ho qetela ea lipuisano, mopresidente oa Colombia o ile a ikopanya le US bakeng sa thuso. Ka la 4 Hlakola, ho ile ha hlahisoa morero o mocha Washington ke mopresidente Santos le Obama: mofuta o mocha oa Plan Colombia, oo ba o bitsitseng "Paz Colombia." Obama o qalile ka ho ikhopotsa katleho ea Plan Colombia, leano le ileng la tlisa lihelikopthara tsa sesole le ho phahamisa mosi oa sefofane naheng. "Re ne re le motlotlo ho tšehetsa Colombia le batho ba eona ha le ntse le matlafatsa mabotho a lona a tšireletso, ha le ntse le fetola melao ea mobu, le ho matlafatsa mekhatlo ea demokrasi," o boletse joalo. 'Me ka mor'a lilemo tse 15 tsa boitelo le boikemisetso, ho fihletsoe ntlha ea bohlokoa. Maqhubu a fetohile.”
Santos o hlalositse ka katleho ho tloha ha Plan Colombia e qala ka 2000: "Kajeno re ka bua ntle le pelaelo hore lipakane tseo re neng re e-na le tsona ka 2000 - tse kang ho loantša ntoa ea lithethefatsi, ho matlafatsa mekhatlo, le ho qobella molao, le ho isa mananeo a sechaba likarolong tse kholo tsa sebaka se hōle sa Colombia - lipakane tseo li finyeletsoe. ”
Nalane ea Plan Colombia e fapane hanyane le e hlahisitsoeng ke Obama le Santos. Joalo ka ha 'muelli oa molao Dan Kovalik a hlalositse sengolong sena bakeng sa teleSUR English, mathata a tseko ea mopresidente Plan Colombia a a rarollotseng a mpefalitsoe ke ona.
Nka sepheo sa Santos, seo ho thoeng ke Plan Colombia e kopane: Ntoa ea lithethefatsi? Ho ka ba le tumellano ea khotso pakeng tsa mmuso le FARC, empa ntoa ea lithethefatsi e tšepisa ho tsoela pele. Puso ea molao le matlafatso ea mekhatlo? Ka sebele tsena e ne e le libaka tsa ntoa lilemong tse fetileng tsa 15, empa melemo leha e le efe e entsoeng moo e ne e loanoa ke batho, e sa fofisoe ke liroala-nkhoana tsa sesole tsa Plan Colombia. Mananeo a sechaba le tshireletso? Tse ngata li lahlehile tlas'a neoliberalism - tse ling li bolokiloe ke ntoa ke mekhatlo ea Colombia.
Ho thoe'ng ka lethathamo la Obama? Mabotho a tšireletso a ile a matlafatsoa, ka 'nete. Ho ile ha hlahisoa thepa e ncha ’me masole a koetlisoa ka tšebeliso ea eona. Empa lilemo tsa Plan Colombia e ne e le lilemo tsa tšebelisano pakeng tsa sesole le basebetsi ba sesole, ba neng ba ikarabella bakeng sa pefo e tšabehang ka ho fetisisa. Melao e nchafalitsoeng ea mobu? Lilemo tse 15 tsa Plan Colombia e ne e le nako ea tahlehelo ea mobu le litokelo tsa mobu. Molaotheo oa 1991 oa Colombia e bile o mong oa tse tsoetseng pele haholo Latin America ha o qala ho sebetsa. Litokelo tsa libaka tsa matsoalloa le Afro-Colombia li ne li kenyelelitsoe. Tlhekefetso ea sesole e ile ea eketseha ka mor'a molao-motheo ona, ha batho ba phahameng ba sebelisa mabotho a bona ho hlahisa lintlha fatše: ka ho khetheha, ho sebelisa tšabo le lipolao tse ngata ho qobella batho ho baleha libakeng tseo ba sa tsoa fumana litokelo tsa molao ho tsona. Batho ba limilione ba ile ba lelekoa linaheng tsa habo bona ka tsela ena. Liphetoho tsa molao tlas'a lilemo tse 15 tsa Plan Colombia, "melao e nchafalitsoeng ea mobu", e lekile ho khutlisetsa tahlehelo ena ea mobu ka molao. Ha e le ho matlafatsoa ha mekhatlo ea demokrasi, e ne e le lilemong tsa Plan Colombia moo ho ileng ha etsahala "para-politica" kapa "para-Uribe" - bopaki ba likonteraka tse saenneng pakeng tsa bo-ralipolotiki le li-paramilitary ho bolaea le ho tlosa batho ba moo.
Ho ne ho e-na le litlokotsi tse ling hape, nakong ea lilemo tsa Plan Colombia. Lits'ebeletso tsa ts'ireletso tsa Colombia li ngolla bo-ralipolotiki ba amehang ts'ebetsong ea khotso. Sesole sa Colombia se tšoasa le ho bolaea balemi ba se nang molato ka ho feletseng, se ba apesa joaloka likhukhuni, 'me se sebelisa lefu ho eketsa palo ea mahlatsipa ao lihlopha tsa bona li neng li li hlahisa ("lintho tse fosahetseng").
Phatlalatsong ea morero oa Paz Colombia, Obama o itse US e tla tšehetsa khotso ka tsela e tšoanang le eo e tšehelitseng ntoa. Haeba morero ke ona, oa tšosa. Ha Plan Colombia e qala ka 2000, ho ne ho hlile ho e-na le ts'ebetso ea khotso e ntseng e tsoela pele pakeng tsa FARC le mmuso. E ne e qalile selemo pele ho 1999. Ha ho na potso ea hore Plan Colombia e thusitse ho e senya, ho tsamaisa 'muso oa Colombia ho ea tharollo ea sesole.
Ka lidolara tse limilione tse 450 tsa US, tekanyo ea Paz Colombia ho tlalehoa e soabisa Mopresidente Santos. Morero oa pele oa Colombia o phatlalalitsoe ho US $ 1.3 bilione, eo boholo ba eona e lefelletseng li-helicopter tsa tlhaselo tse entsoeng ke US. Colombia e ile ea lefa chelete eo makhetlo a 'maloa ho tsoa tekanyetsong ea eona ea Plan Colombia. Batho ba Colombia ba lefelletse Plan Colombia, 'me ba tla be ba lefella Paz Colombia.
Tseo e ne e se tsona feela litšenyehelo tseo Macolombi a ileng a li lefa. Ho thata ho bala litšenyehelo tsa tikoloho le bophelo bo botle ba ho fafatsa. Ka 2008, Ecuador e ile ea isa Colombia khotla ka lebaka la tšenyo ea tikoloho le bophelo bo botle e bakiloeng ke mosi oa sefofane moeling oa Colombia-Ecuador. Ka 2013, nyeoe e ile ea rarolloa ka lidolara tse limilione tse 15 tsa US, tseo litsebi tsa tikoloho li ileng tsa pheha khang e le ho se natse tšenyo e feteletseng. Tšenyo ea 'nete e ka ba limilione tse likete.
Mathata a mangata a ntse a le teng. Leha e le litumellano tsa khotso kapa Paz Colombia ha li sebetsane le sesosa se seholo sa pefo ka mashome a lilemo: mabotho a sesole. Ho kenya ts'ebetsong ho tla ba le mathata. Ha lihlopha tsa nakong e fetileng tsa likhukhuni li itlhohlolla ’me li kenela lipolotiki (Union Patriotica le M-19), li ile tsa ripitloa ke matšolo a tšehelitsoeng ke ’muso a lipolao tsa sesole. Mekhatlo e sa hlometseng ea sechaba e ile ea sokola nakong ea lipuisano, joalo ka ha e ile ea etsa nakong ea ntoa, hore mantsoe a eona a utluoe le hore mahlabelo a eona a hlokomeloe.
Empa ho felisa ntoa ka nako e telele esale e le tlhoko ea mekhatlo ena, 'me ho phethahala ha eona ho lokela ho ketekoa. Mekhatlo e tla ba eona e loanang ho thibela 'nete ea kamora ntoa ea Colombia hore e se ke ea "apareloa ke bofutsana ba sebopeho le pefo le bobolu bo sa feleng", joalo ka ha Hector Perla a ngotse ho teleSUR bekeng e fetileng.
Ha ho nepahale ho bolela hore US e eme le Colombia ka khotso joalo ka ha e entse ntoeng. E kanna ea nepahala ho feta ho re US e leka ho laola khotso kaha e ne e laola ntoa. Haeba nalane ea Plan Colombia e le tataiso, tsela e ikemetseng e ka hlahisa khotso e betere.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate
2 Comments
Joale ke eng hape e ncha?
Hape re bona kamoo ho bua habeli ho kopantsoeng le ho hloka tsebo ka kakaretso le ho se tsotelle ho sebelisitsoeng khafetsa ho ferekanya le ho fana ka litaba tse fosahetseng-ka lehlakoreng la mebuso ea Colombia le US.
Ka bomalimabe, nako le nako ke buile le batho ba Colombia ba US mme le bona ba ferekane ebile ba sa bolelloe hantle.
Ka bomalimabe, hape, lihlooho tse kang tsena li ke ke tsa bonoa mecheng ea litaba e tloaelehileng ea US