Mohloli: The Marginalian
"Ha ho na ntho e bohloko joalo ka motšoaea-liphoso e monyane," ho boletse Maya Angelou puisano ea hae e ntle ka ho fetisisa, “hobane ho bolela hore motho o tlohile ho tloha ho se tsebeng letho ho fihlela a sa lumele letho.”
Lilemo tse leshome pejana, lithutong tsa hae tsa 1967 Massey, Ngaka Martin Luther King, Jr. (Pherekhong 15, 1929–April 4, 1968) e ile ea hlahloba matla a senyang bacha moea oa ho nyatsa-nyatsa— mofuta o mongata wa ho hloka mamello - ka ho etsa 'mapa oa libaka tse tharo tsa mantlha tsa karabelo le khanyetso tikolohong ea phetoho ea sechaba.
E thehiloe ka 1961 ke Mokhatlo oa Phatlalatso oa Canada 'me o rehiloe ka Vincent Massey - motho oa pele oa Canada ea tsoetsoeng ho sebetsa e le' musisi kakaretso oa Canada, ea neng a etelletse pele komiti ea borena bakeng sa bonono, mangolo le saense ea Canada, a hlahisa tlaleho ea bohlokoa ea Massey e ileng ea etella pele. ho thehoeng ha Laeborari ea Sechaba ea Canada - Lithuto tsa selemo le selemo tsa Massey li ile tsa memela setsebi se tummeng ho fana ka lipuo tse hlano tsa halofo ea hora hammoho le vector ea takatso le morero oa bona, tse ileng tsa phatlalatsoa seea-le-moeeng sa sechaba ka Labone le leng le le leng mantsiboea. Qetellong, CBC e ile ea qala ho hatisa lipuo ka mokhoa oa buka. Empa tse ling tsa pele, ho kenyeletsoa le tse hlano Dr. King tse fanoeng likhoeling tsa ho qetela tsa bophelo ba hae, li ile tsa lula li sa hatisoa ka lilemo tse mashome, ho fihlela qetellong li lokolloa ka 2007 e le. Lipuo tse Lahlehileng tsa Massey: Li-Classics tse Hlalositsoeng ho tsoa ho Bahlahlobi ba Bahlano ba Baholo (laeborari ea sechaba).
Puong ea hae ea boraro, e nang le sehlooho se reng, "Bacha le Ts'ebetso ea Sechaba," Dr. King o fana ka tlhahlobo ea mefuta e meraro ea batho eo bacha ba mehleng eo ba neng ba "arohantsoe" - khetho ea hae ea mantsoe - ke matla a sechaba a mehleng eo.
Ho feta lilemo tse mashome a mahlano ka hona, ke boikoetliso bo molemo, bo natefisang ka nakoana le ho lekanya moetlo, ho nahana hore na litšoaneleho tsa mefuta ena ea khale e ka ba life mehleng ea rona, puong ea rona ea joale. Puo ea rona e kanna ea fetoha haholo - Dr. King o ne a ngola nakong eo pele ho qaptjoa basali, ha “motho” a ne a bolela moloko oohle oa batho; nako eo khutsufatso ea BIPOC e ka beng e ile ea etsa hore batho ba talime batho hantle 'me "Negro" e ne e le nako ea khetho ea hae - empa re ntse re phela le mathata a teng ao puo e batlang ho e hlakisa le ho ba le eona. Matla a sechaba a arolang moloko oa joale oa bacha a fetohile, 'me ha a e-s'o fetohe - tlhaloso e sa feleng ea maikutlo a Zadie Smith hore. "Ha ho mohla tsoelo-pele e lulang e le teng, e tla lula e sokeloa, e tlameha ho phetoa, ho phetoa hape le ho nahanoa bocha hore e tle e pholohe."
Ka temoso eo lihlopha tse tharo tse ka sehloohong li kopanang ka linako tse ling, Dr. King o hlalosa ea pele:
Sehlopha se seholo ka ho fetisisa sa bacha se loanela ho ikamahanya le litekanyetso tse atileng tsa sechaba. Ntle le tjantjello e khōlō, ba amohela tsamaiso ea ’muso, likamano tsa moruo, tsamaiso ea thepa le maemo a kahisano a susumetsang. Empa leha ho le joalo, ke sehlopha se nang le mathata a tebileng, 'me ke bahlahlobisisi ba sehlōhō ba maemo a teng hajoale.
Ho bonolo ho nahana ka bacha ba mehleng ea rona, ba ntse ba solla ka mokhoa o ts'oanang oa ho se phomole, boinehelo bo ts'oanang bo hlonameng tsamaisong, ba lutse holim'a litafole tsa bona tse emeng ho pholletsa le likhampase tsa likhalase tsa Google le Facebook, ba noa kombucha ea khoebo pompong ha ba ntse ba ngola li-tweets tse nang le kutloelo-bohloko. kgahlanong le sehloho sa sepolesa, lehloyo la batho ba ratanang le batho ba ratanang le batho ba bong bo tshwanang, le phetoho ya maemo a lehodimo, a na le tshabo ya ho ba motho lefatsheng, motho ya ntseng a hlaha lefatsheng le utlwahalang le le leholo haholo le le sa sisinyeheng. Dr. King o fana ka maikutlo a ho hloka botsitso hona ka bohelehele ba hae ba kutloelo-bohloko:
Sehlopheng sena se seholo ka ho fetisisa, maikutlo a sechaba ha aa khopama kapa a ikemisetsa; li metsi 'me li batla.
O bapisa sehlopha sa pele le sa bobeli - ba hanyetsang maemo a teng ka ho hlaka le ka ho toba:
Li-radicals… li tloha ho tse itekanetseng ho isa ho tse feteletseng ka tekanyo eo li batlang ho fetola tsamaiso ea sechaba ho tsona. Kaofela ha bona ba lumellana hore feela ka sebopeho phetoho e ka felisoa bobe ba hona joale, hobane metso e tsamaisong ho e-na le ho banna kapa ts'ebetsong e fosahetseng. Tsena ke mefuta e mecha ea li-radicals.
Taba ena ea bochaba e batla e le ea histori, kapa mohlomong e batla e le ea Amerika haholo, hobane tlhaloso ea Dr. King ea temoho ea moea oa moloko oo ke tlhaloso e nepahetseng ka ho tšoanang ea moea oa moloko o ileng oa hlohlelletsa Phetohelo ea Mafora makholo a mabeli a lilemo pele ho moo, e leng leoatle le arohaneng. O rala li-radicals tsa bo-1960:
Ke ba fokolang haholo ba khomarelang khopolo leha e le efe e tiileng; ba bang ba alima lithutong tsa khale tsa phetohelo; empa hoo e ka bang kaofela ha bona ba emisa kahlolo ea hore na mofuta oa sechaba se secha o tlameha ho ba ofe. Ba tsoile borabele bo tebileng khahlanong le litekanyetso tsa khale 'me ha ba e-s'o hlahise tse ncha ka mokhoa o hlakileng. Ha ba phete lithuto tsa pele tsa phetohelo; boholo ba bona ha ba e-s'o bale le libuka tsa khale tsa phetoho. Ho makatsang ke hore borabele ba bona bo bakoa ke hore ba ne ba tsielehile ha ba batla phetoho ka har’a moralo oa sechaba se neng se le teng. Ba ile ba leka ho aha ho lekana ha merabe, 'me ba kopana le khanyetso e matla le e mabifi. Ba ile ba sebetsa ho felisa Ntoa ea Vietnam, 'me ba ba le phihlelo ea lefeela. Kahoo ba batla qalo e ncha ka melao e ncha ka tatellano e ncha.
Ka maikutlo a hapang mecha ea litaba ea kajeno ea sechaba ka botlalo - sethala seo se lulang se hlahella, se lulang se le matla sa ho ema khahlano le ho fapana le lintho, sebaka se ntseng se sa khotsofatse le ho tsosa maikutlo a maikutlo a Bertrand Russell a lekholong la khale la lilemo. "Kaho le timetso ka mokhoa o ts'oanang li khotsofatsa takatso ea matla, empa kaho e thata haholoanyane joalo ka molao, ka hona e fana ka khotsofalo e kholo ho motho ea ka e fihlelang" - Dr. King o phaella ka tsena tse bitsoang radicals:
Leha ho le joalo, hoa utloahala ho bolela hore hona joale ba tseba seo ba sa se batleng ho e-na le seo ba se batlang.
Ho tsebahatsa sehlopha sa boraro e le "mahippie" a mehleng eo - sehlopha se lekanang le sona se khahlisang haholo ho se tseba le ho se fumana tikolohong ea rona ea mehleng ea kajeno - oa ngola:
Li-hippie ha li mebala-bala feela empa li rarahane; ’me lintlheng tse ngata boitšoaro ba bona bo feteletseng bo khantša phello e mpe ea bokhopo ba sechaba ho bacha ba nang le kutloelo-bohloko. Le hoja ho na le mefuta e sa tšoaneng, ba ikamahanyang le sehlopha sena ba na le filosofi e tšoanang.
Ba ntse ba sokola ho ikarola sechabeng e le pontšo ea bona ea ho se lahla. Ba lahla boikarabelo sechabeng se hlophisitsoeng. Ho fapana le li-radicals, ha ba batle phetoho, empa ba batla ho baleha. Ha ka linako tse ling li kopana le pontšo ea khotso, hase ho ntlafatsa lefatše la lipolotiki, empa ke ho bontša lefatše la bona. Hippy e thata-thata ke khanyetso e tsotehang. O sebelisa lithethefatsi ho furalla 'nete, ho fumana khotso le tšireletseho. Leha ho le joalo o buella lerato e le boleng bo phahameng ka ho fetisisa ba motho - lerato, le ka bang teng feela ka puisano pakeng tsa batho, eseng ka ho itšehla thajana ho feletseng ha motho ka mong.
Ka tlhaloso e nang le temohisiso e sebetsang metsamaong e mengata ea nakoana empa e le ea bohlokoa le ea bohlokoa ho pholletsa le histori eohle, o phaella ka ho re:
Bohlokoa ba li-hippie ha bo boitšoarong ba bona bo sa tloaelehang, empa ke taba ea hore bacha ba likete tse makholo, ka ho fetohela ho sebopeho sa ho fofa, ba fana ka kahlolo e tebileng e nyatsang sechaba seo ba tsoang ho sona.
O fana ka polelo e boletsoeng esale pele e netefalitsoeng ke nalane, e bonts'a bokamoso bo ka bang teng ba mekhatlo ea rona ea sechaba ha e se e fetohile mehla e fetileng:
Ho 'na ho bonahala eka li-hippie li ke ke tsa tšoarella nako e telele e le sehlopha se seholo. Ba ke ke ba phela hobane ha ho na tharollo ea ho baleha. Ba bang ba bona ba ka ’na ba phehella ka ho ikamahanya le lequloana la bolumeli la lefatše: mokhatlo oa bona o se o ntse o e-na le litšobotsi tse ngata tse joalo. Re ka bona ba bang ba bona ba theha likolone tsa utopian, joalo ka lichaba tsa lekholong la bo17 le la bo18 la lilemo tse thehiloeng ke maquloana a neng a hanyetsa ka matla taolo e teng le litekanyetso tsa eona. Lichaba tseo ha lia ka tsa pholoha. Empa e ne e le tsa bohlokoa ho batho ba mehleng ea bona hobane toro ea bona ea toka sechabeng le boleng ba batho e ntse e tsoela pele e le toro ea moloko oa batho.
Qholotso e khahlang ka ho fetesisa ea ho sebelisa lekgetho la Dr. King mehleng ea rona ke ea ho bona ka nģ'ane ho lipolelo tse ka holimo tse benyang ka boikaketsi ba ho bapisa, ho shebisisa lipapiso tse tebileng pakeng tsa maikutlo a nako e fetileng le a hona joale. Ho baleha ha se kamehla ho shebahalang joalo ka ho phonyoha - ho phonyoha ho ka iketsa eka ke boitlamo ba pseudo. Setlhare sa moloko oa batho e ka 'na ea e-ba molek'hule ea psychoactive, kapa e ka 'na ea e-ba ho itokafatsa ho tahang ho iketsang eka ke ho falimehela phapang. Theknoloji e ka fana ka maikutlo a ho nka karolo ho demokrasi ha e ntse e baka ho ikarola sebakeng se tebileng sa moea - e leng 'nete haholo-holo ka bongata ba ts'ebeliso ea lipolotiki ea seo ho thoeng ke mecha ea litaba ea sechaba. Dr. King oa ngola:
Ha ho letho theknolojing ea rōna e benyang e ka phahamisetsang motho boemong bo bocha, hobane lintho tse hōlileng ka botsona li felisitsoe, ’me, ha morero oa boitšoaro o le sieo, motho ka boeena o ba nyenyane ha mesebetsi ea motho e ntse e hōla.
Khothatso e 'ngoe ea phetoho ea theknoloji ke hore sebakeng sa ho matlafatsa demokrasi… e thusitse ho e felisa. Indasteri e sa tsitsang le 'muso, tse entsoeng ka mokhoa o rarahaneng oa komporo, li siea motho kantle… Ha motho e se e se monkakarolo oa 'nete, ha a se a ikutloa a na le boikarabello sechabeng, litaba tsa demokrasi lia hloboha. Ha setso se nyenyefatsoa 'me bohlasoa bo behiloe teroneng, ha tsamaiso ea sechaba e sa hahe tšireletso empa e baka kotsi, ka mokhoa o ke keng oa qojoa motho o susumelletseha ho ikhula sechabeng se se nang moea. Ts'ebetso ena e hlahisa ho arohana - mohlomong tsoelo-pele e atileng le e bolotsana sechabeng sa mehleng ena… Ho hola ho hloka khokahano le ts'epo. Ho furalla ke mofuta oa lefu le phelang. Ke asiti ea ho hloka tšepo e felisang sechaba.
Tumellanong le moea o phelisang oa mosebetsi ona oa lerato mona, o tsitlallela bohlokoa ba ho rafa rekoto e kopaneng ea boiphihlelo eo re e bitsang nalane “bakeng sa lisebelisoa tse ntle tse bileng teng, empa ho sa tsejoe hantle.” Ho latela khothatso e bonolo ea Whitman ea khale ea hore "Nako e fetileng, bokamoso, boholo, lerato - haeba li le sieo ho uena, ha u na letho ho tsona," Dr. King o phaella ka ho re:
Khahlanong le ho phahamisoa ha thekenoloji, haesale ho e-na le matla a loanelang ho hlompha litekanyetso tse phahameng. Ha ho le e 'ngoe ea bobe ba hona joale e ileng ea phahama ntle le khanyetso, leha e le hore e tsoetse pele ntle le khanyetso.
E tlatsitsoe ka Seamus Heaney's keletso e hlabosang ho ba batjha, Kierkegaard on ho se ikamahanye le matla a batho ba fokolang, le ea Richard Powers pheko ea ho nyatsa-nyatsa, ebe u etela Dr. King hape dipilara tse tsheletseng tsa ho hanana le maemo a teng.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate
1 Comment
Mackeral e halalelang! Sena se bohlokoa. MLK e ne e le ngata ho feta kamoo ba bangata ba neng ba ka utloisisa. E ne e le setsebi se bohlale ka holim'a mosebetsi oa phatlalatsa bakeng sa phetoho ea bohlokoa ea sechaba le toka bakeng sa bohle.