Haeba u botsa batho ba bangata ba lithaka tsa ka ka Rwanda ntho feela eo ba e hopolang ke polao e sehlōhō ea 1994. Machaba a Kopaneng litlaleho tse hore Matutsi a ka bang milione a ile a bolaoa ka nako ea letsatsi le lekholo. Ke ne ke le lilemo li 16 ka nako eo ’me thahasello ea ka le kutloisiso ea ka ea lipolotiki li ne li fokola, empa ho ne ho le bonolo ho bona ho hong ho phoso haholo.
Ke etetse Rwanda selemong sena, ka fihla ka nako bakeng sa ba 4th ea July. Ke tloaetse jubile ea tlholo ea mekete ea Letsatsi la Tokoloho Amerika empa Rwanda e 4th e emela Letsatsi la Tokoloho—letsatsi la 1994 leo ka lona mabotho a marabele a ileng a kena Kigali ’me a felisa polao eo e sehlōhō. Ho thata ho hlalosa phapang e khōlō ka mantsoe.
United States batho ba bangata ba latela bohlale ba colloquial: u se ke ua bua ka thobalano, lipolotiki kapa bolumeli. Lintho tseo ba bangata ba li tšoereng haufi-ufi le lipelo tsa bona 'me ba li bona e le pontšo e kholo ka ho fetisisa ea litekanyetso tsa bona le boitsebahatso ba bona hangata e ka ba sesosa sa karohano e kholo. Ke lijo tse kae tsa Thanksgiving tse sentsoeng ke likhang le likhang ka lipolotiki?
Kwa Rwanda letsatsi le letsatsi ke ne ke kopana le go bua le batho ba ba neng ba bolela dikgang tsa bone tsa go tshela. Liphihlelo tse nyarosang tsa bokhopo ha lia ka tsa fieloa ka tlas’a ’mete kapa li patiloe—li ile tsa hopoloa le ho hopoloa ka mafolofolo. Ho ne ho ke ke ha khoneha ho lebala, esita le haeba motho a ne a ka leka, hobane esita le lilemo tse 29 hamorao likhopotso—mabali—li ne li le hohle.
Sehopotso se le seng se na le lebitla la batho ba bangata le mesaletsa ea batho ba fetang 250,000 ba khutsufalitsoeng. Kereke eo ke ileng ka e etela ha e sa sebelisoa bakeng sa khumamelo, litopo tse 45,000 lia phutheloa, 'me pale e bolokiloe. Likereke e ne e le sebaka se tloaelehileng sa lipolao tse sehlōhō. Ho bonahala eka ke ntho e sa utloahaleng, e ikutloa e le mahala ho ngola ka pefo, empa ha kea rutoa naheng e nang le thuto ea khotso.
Khanya e ile ea phunya marulelo a masenke a kereke joaloka linaleli tsa leholimo bosiu kaha liqhomane tsa liqhomane li ne li entse masoba a manyenyane a makholo. Bana ba ileng ba ba le lehlohonolo la ho pholoha ba ile ba ithuta lithuto tsa ho bapala ba shoele le ho itlotsa ka mali ho etsa hore ho bonahale eka baa kholoa. 'Me tsohle li ile tsa arolelanoa, ka lebaka la boitlamo ba ho "se lebale le ka mohla."
Ke 'nete hore ha e phutholohe; haeba u bua ka polao ea morabe 'me e phutholohile, joale ha u bue ka polao ea morabe kapa u sociopath.
US e lokela ho ithuta ho tsoa Rwanda. Re na le likhang tsa lipolotiki ka Lenaneo la thuto la "Bokhoba e ne e le Ntho e Ntle" ea Ron DeSantis. Re na le bokhopo, litlolo tsa molao khahlano le batho, le ntoa ka mabaka a fapaneng 'me ke nahana hore e tlatsetsa ho amnesia le ho hana.
Ke nahana hore kaofela re ka rua molemo ka ho hlahloba ka botšepehi bophelo ba rōna ba nakong e fetileng bo bohloko. Ho hopola nalane ea rona e kopaneng — ka likoli le matheba ’ohle a eona a mali—e ka ba ntho e fetang feela ho tsosa thahasello.
Ho soeufala ha se feela ho se tšepahale ha khase ea lipolotiki. E fana ka sekoaelo bakeng sa merero e kotsi ho feta, the methati e leshome ya polao ya morabe kenyeletsa khethollo, ho nyenyefatsa botho, le polarization pele e fihla mahloriso le timetso.
Phapang e ne e ke ke ea hlabisa lihlong ho feta. Le hoja Rwanda e nka bohloko bo boholo ho hopola bokhopo bo sutumelletsang ka nģ'ane ho meeli ea kelello US e bapala gymnastics ea kelello ho fumana lesela la silevera bokhobeng. Na ho na le seo re ka ithutang sona tabeng ea ho tšepahala linthong tse fetileng? Ho khomarela mashano ha ho re thuse ka letho.
Wim Laven, Ph.D., e hlophisitsoeng ke PeaceVoice, o ruta lithuto tsa mahlale a lipolotiki le ho rarolla likhohlano.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate