Ka tebello ea khoeli e tlang ea Lekhotla la Tšireletso la Machaba a Kopaneng lipuo mabapi le ho fetola mokhatlo oa lipolotiki oa khale le o sa sebetseng hantle, molaoli oa maano a kantle ho naha a China, Yang Yi o boletse litlhoko tsa naha ea hae.
"Phetoho ea Lekhotla la Tšireletso e lokela ho boloka toka le toka, ho eketsa boemeli le lentsoe la linaha tse tsoelang pele, ho lumella linaha tse nyenyane le tse mahareng hore li be le menyetla e mengata ea ho kenya letsoho tabeng ea ho etsa liqeto tsa Lekhotla," Wang Yi. itse polelong ea la 29 Mmesa.
Haholo-holo, UNSC e ncha e tlameha ho "lokisa ho hloka toka ha nalane khahlano le Afrika".
Leha meipiletso ea liphetoho tsa UNSC e entsoe makhetlo a mangata nakong e fetileng, boemo ba Beijing bo bohlokoa haholo ka lipuo le nako.
Ha Machaba a Kopaneng a ne a e thehiloe ka 1945 ka mor’a Ntoa ea II ea Lefatše, e ne e reretsoe ho tšoaea ho phahama ha taolo e ncha ea lefatše, eo haholo-holo e neng e busoa ke bahlōli ba ntoa eo e tšabehang, e fanang ka tšusumetso e khōloanyane ho United States le lilekane tsa eona tsa Bophirimela.
Ka sebele, ho litho tse 51 tse thehileng UN morao koo, linaha tse hlano li ne li le teng khethiloeng ho sebeletsa ka ho sa feleng Lekgotleng la Tshireletso – lekala la phethahatso la UN. Ba bang kaofela ba ile ba fuoa ho ba litho tsa Seboka se Akaretsang, se neng se e-na le karolo e fokolang, ’me ka linako tse ling, esita le karolo ea tšoantšetso litabeng tsa lefatše.
Lichaba tse ling tse tšeletseng li ne li le teng e lumeletsoe ho sebetsa joalo ka litho tseo e seng tsa kamehla tsa Lekhotla, leha ba ne ba sa fuoa matla a tšoanang a veto, a ts'oaroang le ho sebelisoa ke litho tse hlano tse matla tsa UNSC feela.
Lilemo tse 'maloa hamorao, ka 1963, boemo boo e seng ba setho sa ka ho sa feleng, bo neng bo sebeletsoa ka ho fapanyetsana selemo le selemo, bo ne bo le teng. atolosoa ho isa ho 10, ho etsa palo eohle ea litho tse 15 tsa UNSC. Leha ho le joalo, 'lintlafatso' li ile tsa fella moo, tsa se ke tsa hlola li hlahlojoa hape.
UN ha ho mohla e kileng ea e-ba sethala sa demokrasi, se bonahatsang linnete tsa lefats'e ka mokhoa o nepahetseng, ebang o ipapisitse le tšusumetso ea moruo, palo ea batho kapa matšoao afe kapa afe - ka thoko, ehlile, ho tsoa ho matla a sesole le matla a lipolotiki.
Ho tsoa ho linnete tsa ka morao ho WWII tsa lipolotiki, leha ho le joalo, Machaba a Kopaneng a ile a fana ka maikutlo a soabisang, a hlokang toka, empa hape a batla a batla a le matla lefatšeng ka bophara.
Leha ho le joalo, paradigm eo e ntse e fetoha, 'me ka potlako ho joalo.
Meipiletso ea lintlafatso esale e tsoela pele ka lilemo, bonts'oa mesebetsing ea Sehlopha sa Bane (G4) - Brazil, Jeremane, India le Japane - mohlala; le ea Sirte Phatlalatso ya Kopano ya Aforika (AU) ka 2005, hara tse ding. Empa meipiletso e nchafalitsoeng ea hore UN e nchafatsoe likhoeling tsa morao tjena e se e le holimo, e le ea bohlokoa le ho feta, 'me e ka khonahala.
Ntoa ea Russia le Ukraine, e arotseng lefatše ka likampo tsa lipolotiki, e ile ea matlafatsa China hape – moruo o tlang ho ba kholo ka ho fetisisa lefatšeng – ’me ea matlafatsa linaha tse ngata tsa Bochabela bo Hare, Afrika le Amerika Boroa.
Har'a matšoao a mangata a phetoho ea matla a lefats'e, linaha tsa BRICS - Brazil, Russia, India, China le Afrika Boroa - li na le proven ho ba pale e kholo ka ho fetisisa ea katleho ea ho qholotsa puso ea Bophirimela holim'a limmaraka tsa lefats'e le boemo ba dollar e le chelete e ka sehloohong ea lefatše.
Ha BRICS e ntse e itokisetsa ho ba setho se seholo Ho atolosoa, e mothating oa ho ba foramo e ka sehloohong ea moruo lefatšeng – pele ho G7 e matla.
E mong oa litho tsa BRICS, India, ho tloha ka Mmesa 2023, fetile China ho ba naha e nang le baahi ba bangata ka ho fetisisa lefatšeng. Mmoho le China, le palo e kopantseng ya palo ya batho le leruo la dinaha tse ding tsa BRICS, ho fetoha ntho e sa amoheleheng hore setho sa BRICS, jwaloka India, e ntse e se setho sa moshwelella sa UNSC. Monahano o tšoanang o sebetsa le Brazil.
Moemeli oa India oa UN, Ruchira Kamboj, haufinyane ho boleloa ho Charter ea UN e le "anachronistic". "Na re ka sebelisa 'tšebelisano e ntle ea linaha tse ngata' ka ho sireletsa tumellano e etsang hore linaha tse hlano li lekana ho feta tse ling, 'me e fe e 'ngoe le e 'ngoe ea tse hlano matla a ho iphapanyetsa thato ea linaha tse setseng tse 188?" Kamboj o boletse joalo nakong ea lipuisano mabapi le Charter ea UN.
Ehlile, o nepile. Leha ho le joalo, monahano oa hae o na le boima bo boholo kaha joale naha ea habo - hammoho le linaha tse ling tsa BRICS, matla a kopaneng a Kopano ea Afrika har'a linaha tse ling le mekhatlo ea lipolotiki - e boemong bo matla haholo ba ho rekisetsa phetoho e kholo.
China, ka lehlakoreng le leng, e se e ntse e le setho se sa feleng sa UNSC, 'me e na le matla a veto.
Taba ea hore Wang Yi o batla liphetoho tse tebileng ho UN, haholo-holo sebopeho sa Lekhotla la Tšireletso, ke sesupo se matla sa morero o mocha oa leano la machaba la China. Joalo ka 'muso o matla o ntseng o hola o nang le maqhama a haufi le a tebileng le linaha tse ngata tsa Global South, China e lumela ka nepo hore ho molemong oa eona ho batla kenyelletso le boemeli bo nepahetseng bakeng sa ba bang.
Ena ke pontšo e hlakileng ea khōlo ea lipolotiki ea Beijing, eo ka sebele e tla haneloa ke US le matla a mang a Europe.
Linaha tsa Bophirima li labalabela ho boloka boemo ba UNSC ba ho sekamela Bophirima joalo ka ha bo le joalo, kapa, haeba bo tlameha, ho etsa liphetoho tse ka holimo kapa tsa boithati. Sena se ka be se sa amoheloe bakeng sa China le linaha tse ling tsa Global South.
Botumo ba UN bo se bo ntse bo le mpe ka mor'a ho hloleha ho sebetsana le likhohlano tsa machaba, phetoho ea maemo a leholimo, mafu a seoa a lefats'e le tse ling. Haeba e sa lokisoe ho rarolla mathata a lefats'e ka mekhoa e mengata ea demokrasi, UN e tla beha bohlokoa ba eona nakong e tlang, haeba e se teng.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate