Buka e ncha ea Jody Williams e bitsoa Lebitso la ka ke Jody Williams: Tsela e Felletseng ea Ngoanana oa Vermont ho ea Khau ea Khotso ea Nobel, 'me ke pale e tsotehang ka motho ea tsotehang. Hape ke buka ea bophelo bo botle e boletsoeng hantle haholo, ho kenyeletsoa le likhaolong tsa bongoana moo ho nang le lintlha tse 'maloa tsa ts'ebetso e tlang.
Motho a ka bala buka ena mme a tloha a nahana "Ha e le hantle mang kapa mang a ka hapa Moputso oa Khotso oa Nobel," haeba batho ba ne ba ka bolella bana ba bona hore ba ka etsa joalo ho e-na le ho ba bolella hore e ka ba mopresidente, le haeba motho a nahana ka bahapi ba khotso ea Nobel batho ba halalelang. Ka kutloisiso e itseng, ha e le hantle, mang kapa mang ka hapa Khau ea Khotso ea Nobel, kaha hangata e fuoa batho ba lokileng ba sa amaneng le khotso, ’me ka linako tse ling e fuoa batho ba ratang ho futhumatsa batho. Ho hapa Khau ea Khotso ea Nobel le ho e lokeloa, joalo ka ha Williams a entse - ke pale e 'ngoe. Seo se hloka, eseng bohalaleli, empa ho ba mafolofolo.
Boitseko hangata ke 99% ea mofufutso le boitelo bo o tsamaisang, joalo ka bohlale. Empa tabeng ea Khau ea Khotso ea Nobel, le ea mofuta oa katleho e potlakileng eo e e hlomphang ha e sebelisoa ho latela thato ea Alfred Nobel, mofufutso ke 49%. E 'ngoe 50% ke nako. Baitseki ba ileng ba hira Williams ho etella pele letšolo la ho thibela liqhomane tsa fatše ba ne ba e-na le nako e nepahetseng. Williams o ile a kenella nthong e matla. O ile a hlophisa likatleho tse ling tsa pele, a bua ka katleho le bohlokoa ba morero, a sebetsa bosiu le motšehare, 'me a shebella batho ba bang ba bangata, linaheng tse ngata, ba ikakhela ka setotsoana lets'olo ka tsela eo batho ba e etsang feela ha ba lumela hore ntho e tla etsahala ka potlako le ka potlako. ntlafatsa lefatše.
Motho a ka khetha taba e nepahetseng joang ka nako e nepahetseng? Ho latela mohlala oa letšolo la liqhomane tsa fatše, motho o lokela ho khetha sehlooho seo lefatše lohle le ka etsang molemo ka sona ntle le ho kenya letsoho ha ’muso oa U.S., ’me ha e le hantle a atleha ho sa tsotellehe khanyetso e matla ea ’muso oa U.S., ebe o hulanya U.S. mmuso hammoho, ho raha le ho hweletsa, hang ha lefatshe lohle le tsoetse pele.
Ntho e nkhahlang haholo hoo e ka bang halofo ea pele ea buka ea Williams ke hore na re lula re etsa hore ho be thata hakae ho mang kapa mang ea batlang ho sebeletsa lefatše le betere ho fumana mosebetsi o loketseng. Re lahlela libilione ho thaothela bacha sesoleng kapa mesebetsing ea khoebo. Ak’u nahane haeba bacha ba ne ba lokela ho iphumanela litsela tseo ka bobona. Ak’u nahane haeba liphatlalatso tsa thelevishene le lipapali tsa video le libaesekopo le litšoantšiso liketsahalong tse khōlō tsa lipapali li ne li sebelisoa kaofela ho thaotha bacha hore ba kene liketsong tse se nang pefo bakeng sa khotso kapa toka. Williams le ba bang ba bangata ba ka be ba ile ba fumana tsela ea bona kapele.
Williams o ile a ngangisana le ntate oa hae ka ntoa ea U.S. Vietnam. O ile a qala ho tla ka ho pepeseha ha ketsahalo ea Kou ea Tonkin e le tšōmo, le ka tšokelo e tlang ea hore mora o tla ngoloa - 'me ha ho pelaelo hore le ka lebaka la tšusumetso ea Williams.
Se ileng sa etsa hore Williams a kene tšebetsong e lefuoang ka nako eohle, lilemo hamorao, e ne e le pampitšana eo a ileng a e fuoa seemelong sa metro sa Washington, D.C.. Sehlooho se ne se re: "El Salvador: Vietnam e 'ngoe?" Qetellong, Williams o ile a iphumana a etsa mosebetsi oa boitseki "o neng o sa utloe eka ke mosebetsi." Ke nka sena se bolela hore hore ntho e "ikutloe e le mosebetsi" e ne e hloka ho senya nako. Botšehetsi, ehlile, ha bo joalo. Nahana hore na re thehile sechaba sa mofuta ofe moo tloaelo e se nang thuso.
Ho fumana ts'ebetso ha ho bolele ho fumana bophelo bo bonolo. E bolela sehlabelo le kotsi, empa e phethahatsang sehlabelo le kotsi. Williams o ile a ipeha kotsing ea lefu le kotsi Amerika Bohareng ’me a hlokofatsoa, har’a lintho tse ling, ho betoa. Lilemo hamorao o ile a pheta pale eo phatlalatsa ka pel’a bamameli ba 2,000 XNUMX e le karolo ea The Vagina Monologues. "Ke ne ke ikutloa e le nako ea ho sebelisa mohlala ho bolella basali hore ha baa lokela ho lumella liphihlelo tse tšabehang hore li senye bophelo ba bona. Ha kea ka ka e lumella hore e senye ea ka." Le eena ha aa ka a lumella mefuta eohle ea liphihlelo tse ling tse nyarosang ho mo sitisa.
Hang ha Williams a se a qalile ho hlophisa Letšolo la Machaba la ho Thibela Liqhomane tsa Fatše (ICBL), katleho e ile ea qala ho tla ka potlako ho feta kamoo a neng a lebeletse. Khanyetso e ile ea hōla hammoho le eona. Liqhomane tsa fatše ha li bolaee batho, mebuso e boletse, batho ba bolaea batho. United States e ne e le eona e mpe ka ho fetisisa, e neng e etsa tlhahiso ea ho sebelisa “liqhomane tsa fatše tse bohlale” tse neng li tla tima ha lintoa li fela, kahoo li bolaee batho ba nepahetseng empa e se ba fosahetseng, li bolaea masole empa eseng lihoai le bana. Williams o pheta tsela eo a ileng a rohaka le ho nyatsa setsebi sa U.S. se neng se leka ho mo kholisa ka melemo ea "liqhomane tsa fatše tse bohlale." Williams ha aa ka a fumana khotso "ka pelong ea hae" kapa litšebelisanong tsa hae tsa botho ho ntšetsa pele khotso lefatšeng. O ile a ntšetsa pele khotso lefatšeng ka takatso e matla, le ka leano le bohlale. Batho ba lefatše ba ne ba sa itokisetsa ho chesehela ho sebeletsa thibelo ea liqhomane tsa fatše tse sa bueng. Letšolo la ho thibela liqhomane tsa fatše tse sa bueng le ka be le sa fella ho hang.
Williams ha aa ka a fana ka inch ho araba lipuo tsa Mopresidente oa mehleng Bill Clinton khahlano le liqhomane tsa fatše, tse neng li tsamaisana le leano la hae mabapi le ts'ireletso e matla ea liqhomane tsa fatše. "Puo e ntseng e eketseha ha e na letho ho pholosa bophelo," o ile a re - keletso ea bohlokoa bo sa feleng ho batšehetsi ba lipuo tsa Mopresidente Obama khahlanong le maano a hae.
Matšolo a khahlano le liqhomane tsa fatše a entsoe, ka thuso ea Williams, linaheng tse ngata. Naheng ea Italy, baitseki ba ile ba qobella taba ena mecheng ea litaba mme ba susumelletsa letona la tšireletso ho tšehetsa thibelo. Ba boetse ba kholisa mekhatlo ea basebetsi eo litho tsa eona li hlahisang liqhomane tsa fatše bakeng sa ho iphelisa ho tšehetsa thibelo. Williams o ile a nka karolo leetong le lelelele la ho ea toropong ea feme, moo basebetsi ba basali ba bane ba neng ba phahamisitse banner e reng "Re ke ke ra fepa bana ba rona ka ho etsa liqhomane tsa fatše tse bolaeang bana ba batho ba bang." Ak'u inahanele ho theha setso sa United States seo ho sona batho ba ileng ba nka bohato boo ka bongata! Mohlomong ho joalo ho qala.
ICBL e ile ea kopanya lipuisano le khatello ea baitseki. Sebokeng le ba boholong ’musong Geneva, bo-raliphutuho ba ile ba lokisetsa hore molumo oa ho phatloha ha seqhomane sa fatše o phatlalatsoe metsotsong e meng le e meng e 20, ’me k’haontareng e bontša palo e ntseng e eketseha ea bahlaseluoa lefatšeng ka bophara (a le mong ka mor’a metsotso e meng le e meng e 20). Lifoto tsa bahlaseluoa li ile tsa bontšoa. Lipapatso le lithupa li ne li le hohle. Fora le Austria, batšehetsi ba ile ba isa qubu ea lieta tse se nang letho libakeng tse hlahelletseng. Linaheng tse ling tsa Afrika, ICBL e thusitse ho theha mokhatlo oa baitseki oa sechaba moo o neng o e-s'o be teng.
Williams o ne a tlameha ho sebetsana le likarohano tsohle tse tloaelehileng tse hlahang mokhatlong. Ba bang ba ne ba hanyetsa litšenyehelo tsa liboka ha ho ne ho hlokahala chelete bakeng sa “mosebetsi oa sebele” oa ho ntša liqhomane tsa fatše. "Ka tsela e itseng ba ile ba khona ho qoba ho utloisisa hore, ntle le khatello e hlahisoang ke liboka, ho ka be ho bile le thahasello e fokolang ea ho beha chelete bakeng sa tumello ea morafo ho hang."
Ka 1996, Canada e ile ea etella pele ho sisinya tumellano e thibelang liqhomane tsa fatše ka 1997. Lichaba ka mor'a naha li ile tsa itlama. Empa United States e ile ea nka mehato e makatsang ho leka ho senya ts'ebetso ena. Sebokeng se neng se tšoaretsoe Oslo, baitseki ba ile ba lokisetsa hore bo-diplomate ba kene ka mohahong ka sebaka seo ho etsoang liqhomane ka sona, le ho tobana le mahlatsipa a liqhomane tsa fatše ha ba fihla. ho ne ho le thata ho e utloisisa. "
Williams o hahile lebelo bakeng sa tlhoko e hlakileng haholo: "ha ho na masoba, ha ho mekhelo, ebile ha ho na lipehelo." Empa linaha tsa United States tse hlometseng tse matla 'me li ne li batla li fetohela Canada khahlanong le morero oa eona. ICBL e qalile ho bitsa Canada naha ea bo-51. Li-Props li ile tsa soma Canada le ha babuelli ba pro-ban ba Canada ba feta. "'Muso oa hau o etsa'ng?" Williams o ile a batla ofisiri ea Canada. "U qalile tsena tsohle! Haeba Canada e ka oela, re tla chesa letona la hau la kantle ho naha."
Joale ho ile ha latela Moputso oa Khotso oa Nobel, ’me Williams ka thabo a bitsa Mopresidente Clinton moferefere ka lebaka la ho hana ho tšehetsa thibelo eo. E ne e le moputso oa khotso o hlileng o thusitseng mokhatlo, le moputso oa khotso oo moamoheli oa oona a ileng a arabela ka nepo, a inehela khotsong hape.
Joale ho ile ha latela selekane sa ho thibela liqhomane tsa fatše. Joale ho ile ha latela melao e batlang e le e feletseng, ho akarelletsa le United States e ntseng e e-s'o saena.
Puong ea hae ea Nobel, Williams o itse lena e ne e le lekhetlo la pele baetapele ba mebuso ba ela hloko tlhoko ea sechaba. Ke 'nete hore hase 'nete. Mekhelo e kenyelletsa Phato 27, 1928, ha lichaba tsa lefatše ntoa e thibetsoeng. Empa ketsahalo e joalo ke ntho e sa tloaelehang haholo, 'me potso ke hore na e ka etsoa joang hape. Libetsa tsa laser tse foufatsang li ile tsa thibeloa ka 1996, le libomo tsa sehlopha ka 2008.
Hona joale ho na le mokhatlo o lekang ho thibela li-drones tse ikemetseng. Ho na le papiso moo le liqhomane tsa fatše, haeba motho a nahana ka bobeli e le ho bolaea ntle le boikhethelo ba motho. Leha ho le joalo, lelapa le etetsoeng ka limisaele tsa mollo oa lihele le ke ke la tsotella hore na motho o tobetse konopo. 'Me khalefo eo ba phelang ka tlas'a li-drones ba ikutloang ka eona ka ho khetheha mabapi le lifofane tse se nang batho ha li na sebaka sa ho hola haeba li-drones tseo li ka ikemela. Lipolao tsa Drone li se li shebahala joaloka lipolao, esita le ho Maamerika a mangata, ka tsela eo ho bolaea ho hongata ntoeng ha ho joalo. Hobaneng, kea ipotsa, na motsamao ha oa lokela hoba ho thibela drones tse hlometseng?
Kapa mohlomong mokhatlo oo e lokela ho ba oa ho qobella thibelo ea ntoa? Mohlomong ka tsela e itseng mekhatlo e sa lekanyetsoang khahlanong le likarolo tsa ntoa e lokela ho qala ho ntšetsa pele kutloisiso ea ho felisoa ka botlalo tseleng. Ka mohlala, mokhatlo oa ho thibela libaka tsa sesole linaheng lisele, o ka phethoa ka filosofi e khahlanong le ntoa. Leha ho le joalo, ka sebele re ka ithuta ka tsela e molemohali ea ho ea pele ka ho nka buka ea Williams le ho etsa karoloana ea tloaelo eo Mopresidente Obama a e nyelisang haholo: ho hetla morao.
Libuka tsa David Swanson li kenyelletsa "Ntoa ke Leshano." O ngolla ho http://davidswanson.org 'me http://warisacrime.org mme o sebetsa bakeng sa http://rootsaction.org. Oa sebetsana Radio Nation Nation. Mo latele ka Twitter: @davidcnswanson 'me Sefahleho.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate