PARIS-Mantsiboeeng a hoseng ka ntle ho metro ea Belleville Paris, letšoele le bokane bakeng sa pontšo e batlang ho ba moahi bakeng sa bajaki ba makholo a likete bao e seng ba maemo, ba tsejoang sebakeng sa habo bona ka lebitso. mojaki ya seng molaong (ka ho toba "ntle le lipampiri"). Ha lipina tsa boipelaetso li ntse li lla literateng tsa Paris, pina ea molumo oa mokhatlo o matla oa sechaba oa sejoale-joale o kenelletse nalaneng. Baipelaetsi ba kenyelletsa boemo bo thata ba lipolotiki tsa mehleng ea Fora toropong ena ea khale ea Europe.
Boipelaetso ho pholletsa le Fora bo hanyelitse maqhubu a ho lelekoa ha batho ba tsoang linaheng tse ling. Ka 2007, Mopresidente oa Fora Nicolas Sarkozy o phatlalalitse sepheo sa mmuso sa ho lelekoa ha batho ba likete tse mashome a mabeli a metso e mehlano bakeng sa selemo, e leng se ileng sa baka sefefo sa litlhaselo tsa bajaki tse tsamaisoang ke naha ho pholletsa le naha.
Bohale ba khanyetso e tsebahalang khahlanong le ts'ebetso e qalisitsoeng ke 'muso e eketsehile likhoeling tse sa tsoa feta, ka lebaka la pefo le litlokotsi. Mosali e mong oa Lechaena seterekeng sa Belleville sa Paris o ile a hlokahala ka mor'a ho itihela ka fensetere ha sehlopha sa mapolesa se kena mohahong oa lifolete; moshanyana oa Lerussia o ile a tsoa likotsi tsa hlooho ka mor'a ho oela ka foranteng ha a ntse a leka ho baleha balaoli ba tsa bojaki 'me monna e mong oa Afrika Leboea a robeha leoto ka mor'a hore a tsoe ka fensetere motse-moholo oa Fora nakong ea tlhaselo ea mapolesa.
Ho falla hona joale ke taba e bolaeang Fora, lipolotiking le ka 'nete.
Phutheho ea lipolotiki khahlano le moroallo o tšehelitsoeng ke 'muso oa ho lelekoa naheng e ntse e ata literekeng tse ngata kapa li-arrondissements tsa Paris, le naha ka bophara. Mopresidente oa Fora Sarkozy o sa tsoa bolela hore Fora "e halefisitsoe ke ho falla ho sa laoleheng." Leha ho le joalo phuputso efe kapa efe ea mantlha e bonts'a hore khalefo e lekanyelitsoe ho makala a ts'oarellang ka har'a sechaba se rarahaneng lipolotiking. Ba bangata ba hana leano la kajeno la bojaki.
Marang-rang a matla a lipolotiki a hlahile lilemong tsa morao tjena ho arabela koluoa ea ho lelekoa naheng e tobaneng le naha, ho kenyeletsoa Réseau Éducation Sans Frontières, marang-rang a naha a thehiloeng tsamaisong ea likolo tsa sechaba tsa Fora, e khannoang ke baithuti le matichere a loanelang hore baithuti ba se nang maemo ba be teng. le malapa a bona.
"Sepheo sa rona ke ho sireletsa malapa, hape ho netefatsa bonngoe ba malapa Fora, bakeng sa malapa ohle maemong 'ohle, ho kenyelletsa le malapa a se nang lipampiri," ho hlalosa Armelle Gardien, tichere ea French Lycée e sebetsang ka hare ho Réseau Éducation Sans Frontières. "Joaloka mesuoe ke habohlokoa ho sebetsana le 'nete ea liithuti tsa likolong tsa rona tse se nang lipampiri, liithuti le malapa a bona a seng molaong Fora, hangata a phela maemong a tšabehang, kahoo re thehile marang-rang a rona ho loanela ho lula kamehla."
Ho pholletsa le Paris le naheng ka bophara likomiti tse hlophisang tsa Réseau Éducation Sans Frontières li thehiloe likolong le metseng, e leng se ileng sa tsosa thahasello ea boralitaba linaheng tse ling ka mor'a hore marang-rang a phatlalatse merero ea ho sireletsa baithuti ba sans papiers khahlanong le litaelo tse tšehelitsoeng ke 'muso tsa ho lelekoa naheng.
"Ntoa ea rona ke ho loants'a leano la hajoale la bojaki ho pholletsa le Fora," ho bolela Armelle Gardien. "Hape re ntse re loana ho tloha sechabeng ho ea ho sechaba, ho haha ts'ehetso ka hare ho sekolo se seng le se seng bakeng sa liithuti tse se nang maemo, re leka ho etsa tlhokomeliso ka lintho tsa sebele tse tobaneng le sans papiers kajeno Fora."
Lintoa tsa bojaki Fora
Literateng, likolong le ka har'a mekhatlo e meholo ea lipolotiki ea naha, lintoa tsa lipolotiki mabapi le bojaki li supa bohlokoa ba taba ena. Palo e ntseng e eketseha ea lipontšo tsa seterateng e 'nile ea etsahala Paris likhoeling tsa morao tjena, hangata e etelletsoe pele ke batho ba sans papier.
"Ke hana ho phela bophelo ba tšabo Fora," ho bolela Karim Djebloun oa 9ème Collectif des Sans-Papiers, pontšong e neng e tšoaretsoe seterekeng sa Belleville, Paris, moo batho ba sans papiers ba tsoang Algeria. "Nako le nako ha ke kena metro ke lokela ho tšaba ho ts'oaroa ke mapolesa hobane feela Fora e hanne ho mpha naha ea Fora kapa lelapa la ka?"
"Ha ke senokoane, ke batla ho tšoaroa joaloka motho ea feletseng," ho bolela Djebloun har'a letšoele le binang Paris. "Ke ipatlela maemo le batho bohle ba sans papiers ba Fora hanghang."
"Kajeno, ke ea pontšong ena ka bolokolohi, ke bua le mecha ea litaba hobane ke hana ho phela ka tšabo," ho tsoela pele Djebloun. "Ke feela ka ho loana literateng moo re ka fetolang leano la 'muso; liphetoho tsohle tse kholo tsa lipolotiki historing li qalile literateng, esita le ntoa ea rona khahlanong le Mafora Algeria e qalile literateng."
Bofelong ba 2007 mmuso oa Fora o ile oa hlahisa lenaneo la tlhahlobo ea DNA le tobisitsoeng ho litho tsa malapa a bajaki ba etsang likopo tsa li-visa ho ea naheng eo.
Ho ile ha hlophisoa boipelaetso ho pholletsa le Fora khahlano le molao oa tlhahlobo ea DNA o ileng oa qetella o fetisitsoe ka bongata bo fokolang paramenteng ea Fora. Teko ea DNA bakeng sa batho ba tsoang kantle ho naha ba lekang ho fumana li-visa ha se tlamo ho latela molao o mocha. Leha ho le joalo, ho tšosoa hore bakopi ba li-visa ba sa keneng tekong - ba nkuoe ka litšenyehelo tsa bona - likopo tsa bona li tla hanoa ke Fora.
Lihlopha tsa tokoloho ea sechaba ho pholletsa le Fora le machaba - ho kenyeletsa le Amnesty International - li ile tsa nyatsa molao o mocha oa tlhahlobo ea DNA, phetoho ea mekhoa e seng e ntse e thehiloe US, Canada le linaheng tse ling tsa Europe Bophirimela.
Hohle Afrika, maano a ho leleka a amohetsoeng ke mebuso e latellanang ea Fora, a tobane le bajaki bao e seng ba maemo, hangata a hlalosa maikutlo a lipolotiki a Fora ea kajeno.
Ka May 2007, ketelo ea Sarkozy naheng ea Mali e ile ea baka boipelaetso bo boholo le khanyetso e atileng ea lehae ka lebaka la maano a macha a bojaki Fora, a tiisitseng litlhoko tsa li-visa, ha a ntse a felisa molao o teng o lumellang basebetsi ba tsoang linaheng tse ling ho etsa kopo ea ho ba moahi ka mor'a lilemo tse leshome.
"Re halefisitsoe ke ketelo ena 'me ka botšepehi re nahana hore ho fihla ha Monghali Nicolas Sarkozy naheng ea rona ka nako ena e mpa e le phephetso feela," ho hlalositse setho sa paramente sa Mali nakong ea ketelo ea Sarkozy. Batšehetsi ba Mokhatlo oa Maliana a Lelekoang Fora ba ile ba hlophisa ho lula ka ntle ho hotele ea Sarkozy e Bamako, motse-moholo oa Mali, ho hanyetsa leano la bojaki la Fora.
Fora: Bojaki le nalane ea bokolone
Joaloka 'muso oa pele oa bokolone ho pholletsa le Middle East, Afrika le Asia, ho falla ha kajeno ho ea Fora ho ka saloa morao ho tloha historing ea bokolone.
Baahi ba Diaspora ho pholletsa le naha - ha joale ba tobane le ho lelekoa ha batho ba bangata - ba fumana metso lichabeng tse ka boroa ho pota lefatše ba ntse ba loantšana le meriti ea bokolone; 'nete ea nalane e amanang le ho se tsitse ha moruo, likhohlano tsa lehae le ntoa e tsamaisang ho falla ha sejoale-joale ho ea Fora.
"Maano a hajoale a Fora mabapi le bajaki a tšoana le mehleng ea bokolone," ho hlalosa Atman Zerkaoui, ea tsoang Mouvement des indigenes de la république. "Mehleng ea bokolone, Algeria, re ne re lebeletsoe hore re sebeletse 'muso oa Fora ntle le potso, re le basebetsi, re le masole, athe kajeno melao ea morao-rao e fetisitsoeng ke' muso oa Fora e lumella feela litsebi kapa ba ruileng ho kena Fora ho fetolela mmuso ho tsosolosa bokolone. likhopolo, moo batho ba tsoang likolone ba leng teng ho sebeletsa Fora, moruo oa Fora ha Fora e beha maemo a kamano ea rona ka bonngoe."
Ha Fora e falletse lilemong tsa morao tjena ho tiisa meeli le ho tiisa melao ea bojaki, ho entsoe mehato ea molao mabapi le nalane ea bokolone. Ka 2005, paramente ea Fora e fetisitse molao o tsosang khang mabapi le thuto ea nalane ea bokolone ea Fora likolong tsa sechaba, molao oo bahlahlobisisi ba phehang khang ka boiteko ba ho hlakola nalaneng ea litlolo tse ngata tsa bokolone tsa Fora ho pholletsa le Afrika Leboea, haholo Algeria.
"Mananeo a sekolo a lokela ho hlokomela ka ho khetheha karolo e ntle ea ho ba teng ha Mafora mose ho maoatle, haholo-holo Afrika Leboea," ho bala molao oa 2005, o saenneng ka sehopotso sa mashome a tšeletseng a polao ea Sétif ea 1945 Algeria, ha masole a Mafora a bolaea likete tsa Algeria ka mor'a mekete. ka lebaka la ho hlōloa ha Jeremane ea Bonazi e ile ea fetoha mokoloko o moholo oa boipuso oa Algeria.
David Common, moqolotsi oa litaba oa Europe oa CBC ea lulang Paris, o re: "Metso ea lehloeo la basele kajeno Fora, e qalile ntoeng ea Algeria." "Batho ba bangata ba ngotse mabapi le kamano ena, joalo ka nakong ea ntoa ea Algeria, Fora e ne e e-na le tšabo ea sebele, ho lahleheloa ke botumo ba machaba ka lebaka la tlhōlo ea mokhatlo oa boipuso oa Algeria."
"Hona joale Sarkozy o buile ntho e 'ngoe le e' ngoe empa o soabile mabapi le karolo ea Fora ho Algeria, likolone tsa pele tsa Fora," ho tsoela pele David Common, "ho tlisa maikutlo a hore nakong e fetileng ke nakong e fetileng, ntle le ho bua ka pholiso, e leng boemo bo tšoanang. ho Canada ho bua ntho e 'ngoe le e' ngoe empa ke masoabi mabapi le nalane ea likolo tsa bolulo bakeng sa Lichaba tsa Pele. "
Merusu metseng
Kajeno, Fora e eme mateanong a boitsebahatso ba naha, ha nalane e ntse e kenella lipuisanong tsa sejoale-joale tse mabapi le bojaki, tseo lilemong tse mashome tsa morao tjena li hlalositseng bocha sebopeho sa litsi tse kholo tsa litoropo naheng.
Ho lelekoa naheng ho eme e le bothata bo le bong feela bo tšehelitsoeng ke mmuso sebakeng sa bajaki ba sotlehileng moruong ho pholletsa le toropo ea Paris, sehlohlolong sa likhohlano tse kholo lipakeng tsa mabotho a ts'ireletso ea mmuso le baahi ba lehae tse ileng tsa tsosa lihlooho tsa machaba ka 2005.
Sonia Barbacha oa Mouvement des indigenes de la république oa hlalosa: “Histori e arohane le maemo a mehleng ena, e leng sona seo re loanelang ho se fetola. "Re ntse re loanela ho itokolla nalaneng ena ea bokolone e ntseng e tsoela pele ho fihlela kajeno."
"Paris re tobana le boemo ba bokolone, sebaka sa litoropo se tšoana haholo le boemo ba bokolone Algeria," ho bolela Barbacha. "Ha e le hantle ho na le setsi sa toropo e tšoeu, athe batho ba tsoang likoloneng tsa mehleng tse potolohileng setsi sa toropo, ba lulang litoropong, ke sebaka sa khethollo ea morabe, seo ka linako tse ling se fetolelang merusu ea sechaba joalo ka ha lefatše le bone ka 2005."
Fora e ntse e le naha e ka pele. Joalo ka merusu ea lipolotiki lilemong tsa morao tjena e hlalositse lipolotiki tsa Fora, ho tloha liqhomaneng tse tummeng metseng ea Paris tse khannoang ke bacha ba tsoang linaheng tse ling ba neng ba khesehile sechabeng, ho ea ho batho ba ntseng ba eketseha ba ho hana ho lelekoa ho ea likolone tsa mehleng tsa Fora le tebello e tebileng ea ho putlama ho hoholo ha moruo, ka lebaka leo. ea ho hola ho putlama ha moruo oa machaba, ho bakang menyetla e fokolang ea moruo naheng.
"Ho ikarola ka botlalo sechabeng ho se nang monyetla oa moruo, o ka qala ho utloisisa maemo a litoropong," David Common oa CBC o mpolella ka kofi Paris. "Pefo e eketsoa ha mapolesa a macha a Fora a romelloa litoropong, lilemong tse 'maloa tse qalang tsa ts'ebeletso ea bona, a fihla ka mokhoa o boima metseng e seng e ntse e le merusu, ebe tlhekefetso ea sechaba e teng, haholo-holo ka lebaka la bofutsana, e kenella pefo khahlanong le batho. mapolesa."
Nalane e fana ka maikutlo a tebileng mabapi le 'nete ea lipolotiki ea Fora, nalane, joalo ka ea hajoale, e leng lebala la ntoa le hlalosoang ke mahlakore a loantšanang a likhohlano tse tebileng tse utloisisoang hantle ho latela bokolone.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate