Charles Dickens, sehopotso sa tsoalo ea hae selemong sena, o ne a le teng ha ho etsoa Brithani ea kajeno. Ha a qala ho ngola, li-stagecoach e ne e ntse e le mokhoa o tloaelehileng oa lipalangoang; ka nako ea libuka tsa hae tsa morao-rao, literene li ne li fihlile. Bo-Capitalist ba mehleng ea pele ea Dickens ke villains ho tsoa ho Victorian melodrama kapa bo-ntate ba pelo tse bulehileng; libukeng tsa morao-rao ke batho ba se nang sefahleho, karolo ea tsamaiso e sa tsejoeng e ba laolang joalo ka ha ba e laola.
Dickens o hlahile mehleng ea Byron le Napoleon, empa o phetse ho bona nts'etsopele ea mekhatlo ea basebetsi, lik'hamphani tse kopaneng tsa setoko le qaleho ea bokhaphithaliste ba likhoebo. Litšōmo tsa hae tse iqapetsoeng li tsoa ntlong ea mosebetsi ea Oliver Twist ho ea lifekthering tsa Hard Times le bolaoli ba mmuso ba Bleak House.
Dickens o ile a etsa ho fetang feela ho hlalosa sechaba sena se sa tsoa etsoa liindasteri. E teng ka mokhoa oa hae oa ho ngola. Ke sengoli sa pele sa 'nete sa litoropo Brithani. O bona batho ka ho hlaka empa ka potlako, joaloka batho bao u ka thulanang le bona hukung e phetheselang ea seterata. Morethetho oa mongolo oa hae o hapa thabo hammoho le matšoenyeho a bophelo ba litoropong. O na le tšekamelo ea ho lemoha ka likaroloana ho e-na le ho pota-pota, ho bonahatsa sechaba se seng se hōlile haholo 'me se arohane ho bonoa ka kakaretso. Litlhaku li koaletsoe sebakeng sa tsona se le seng, ho se na likamano tse tsitsitseng pakeng tsa tsona.
Lefatšeng lena le matlafalitsoeng la bokhaphithaliste ba indasteri, batho ba bonahala ba sa khonehe joaloka thepa ea ka tlung, ba tšoereng sephiri se itseng sa ka hare se makatsang seo ho seng mohla motho a ke keng a khona ho kena ho sona. Motho e mong le e mong o bonahala e le motho ea makatsang kapa ea ikhethang. Ha ho sa na tloaelo ea botho eo ho lumellanoeng ka eona, e mpa e le sehlopha sa li-freaks tse ikhethileng, tse tšosang kapa tse qabolang, tse otlang ka tšohanyetso.
Matla a maemo a mahareng
Dickens o tumme ka ho nyatsa bokhopo ba bokhaphithaliste ba indasteri, empa prose ea hae ea theatrical, e makatsang le eona e bonts'a matla a sehlopha sa mahareng se ntseng se kalla holimo. Kaha e ne e le sengoli se senyenyane sa libuka, o ne a rata ho ipona e le monna ea feshene mabapi le toropo, ea tummeng ka ho tseba litsela tsohle tsa litsela le litsela tse ka morao London. Jane Austen o ngola ka libaka tsa naha tsa Manyesemane, tseo mehleng ea hae e neng e le setsi sa matla sechabeng le moruong. Ka lehlakoreng le leng, Dickens ke motse-moholo ho latela lintlha tsa menoana ea hae e nang le litšila. Seo a se hlalosang ke London ea babuelli ba molao, bahoebi, litlelereke tse nyenyane le bourgeois ba lirethe tse ntle - setsi se seholo ka ho fetisisa sa khoebo le sa boemphera lefatšeng, moo matla a puso ea Brithani a seng a ntse a eketseha.
Dickens o hlahetse sehlopheng seo se hanyetsanang ka ho fetisisa sa lihlopha tsohle tsa sechaba, sehlopha se tlaase sa bohareng. Kahoo, ha e le hantle, e ne e le bangoli ba bangata ba li-19th ba kholo, ho tloha ho likhaitseli tsa Brontë ho ea ho George Eliot le Thomas Hardy. Batho ba maemo a tlaase ba mahareng ba haufi ka ho lekaneng le batho ba tloaelehileng hore ba ba utloele bohloko; empa hape ba hahamalla maruo, maemo le thuto, mme ka hona ba lahlela mahlo holimo hammoho le ho theola maemo a phahameng sechabeng. Ba behiloe hantle e le baetsi ba litšoantšo ho lekola tsamaiso ea sechaba ka kakaretso, hammoho le ho ba le khohlano e bohloko lipakeng tsa hore na lintho li joang le hore na motho a ka lakatsa ho ba joang.
Kutloelo-bohloko ea Dickens ho mafutsana le batho ba lahliloeng ke tšōmo. Ka nako e makatsang ho Bleak House, o fetohela Mofumahali Victoria ka boeena mme a mo khalemela, hammoho le sehlopha sohle se busang, ka ho se tsotelle ha bona likhutsana le li-urchins tsa seterateng tse hlabisang lihlong. Empa o ile a boela a nehelana ka mosali eo a ileng a mo fumana a kōpa seterateng ho mapolesa. E ne e le sengoli se tummeng ka ho fetisisa har'a bangoli bohle ba Manyesemane, e le sebatli se makatsang se nang le neo le 'mampoli oa setso se tsebahalang. Empa o ne a boetse a nka botumo ba hae e le sengoli se phahameng sa lipale le ho ba setho sa mokhatlo oa sechaba. Ha ho na sengoli se seng sa Lenyesemane se kopantseng mongolo o ‘phahameng’ le o tsebahalang ka bokhabane, o ipiletsang ka mokhoa o tšoanang ho barutehi le mokhatlong oa basebetsi.
Dickens o ne a hlorisoa bophelo bohle ba hae ke tšabo e tloaelehileng ea maemo a tlase ea ho huleloa har'a matšoele a tummeng ao a ileng a khona ho itokolla ho bona ka bonono ba hae. O ile a romela bara ba hae ho Eton, a hloile batho ba hloa mekoalaba ba kang Uriah Heep ea sa tsitsang joalokaha motho ea hloa mekoallo a ne a ka khona, 'me o ne a e-na le lintlha tse fetang feela tsa moemphera Little Englander ka eena. O ts'oenyehile ka mokhoa o mabifi oa mokhatlo oa basebetsi ho Hard Times, mme a bua molemong oa 'musisi ea sehlōhō oa West Indies.
E ka 'na eaba e ne e le lefu la seoa la Victorian Engelane, empa o ne a lumela ka mokhoa o tloaelehileng oa boemo bo bohareng hore nako eo a neng a phela ho eona e ne e le ntlafatso e kholo historing leha e le efe e fetileng. Sehlopha sa mahareng sa Ma-Victori seo e neng e le setho sa sona se ne se ipona se le molemong oa tsoelo-pele ea sechaba, empa hape se ne se tšoenyehile haholo ka menyenyetsi ea phetohelo. Mongolo oa Dickens, o nang le motsoako o sa tloaelehang oa metlae le litlokotsi, meokho le litšeho, boikhohomoso le maikutlo a maikutlo, o bonahatsa pono ena e arohaneng. Ke bangoli ba ’maloa ba Manyesemane ba kileng ba kenella ka ho teba maikutlong a batho, ’me ke ba seng bakae feela ba nang le likelello tse se nang menahano ka mokhoa o tšabehang. Haeba a ka ba le 'nete ka mokhoa o makatsang, a ka boela a ba le lerato le sa utloahaleng.
Litšoantšo tsa bana
Ho ameha ha Dickens ka linako tsohle ka bana ho bontša tse ling tsa lintho tsena tse sa hlakang. Ka kutloisiso e 'ngoe, palo ea ngoana ea hateletsoeng ke qoso e matla ka ho fetisisa eo motho a ka e nahanang ka ho hloka pelo ha sechaba. Bana ba Dickens ba se nang molato, ba hlaselehang habonolo le ba tsielehileng, ho tloha ho Oliver Twist le Paul Dombey ho ea ho Little Dorrit le Pip of Great Expectations, ke litšoantšo tse hlakileng tsa mahlomola a sa tšoanelang.
Victorian England, joalo ka ha Dickens a hlokomela, ke sechaba seo ho sona motho e mong le e mong e bileng khutsana, 'me ho sona batho ba maemo a holimo ba lahlile boikarabelo ba bona ba bo-ntate bakeng sa ba fokolang. Leha ho le joalo ngoana, ka tlhaloso, ha a khone ho utloisisa lisosa tsa mahlomola a hae. Seo ngoana a se batlang ke ho imoloha hang-hang ha bohloko ba hae. Ha e na kutloisiso ea mekhoa ea sechaba. Ka hona, palo ea ngoana ea mahlomoleng e supa phetohelo ho e-na le phetohelo. Mme ruri Dickens e ne e se mofetoheli, joalo ka ha litšoantšo tsa hae tse makatsang tsa Phetohelo ea Mafora ho A Tale of Two Cities li ka fana ka maikutlo.
Leha ho le joalo, joalokaha mohlahlobisisi e moholo oa bongoli oa Marxist Georg Lukács a tsitlella, monahano oa mongoli e ka ’na oa e-ba o feteletseng ho feta monahano oa hae. Dickens e ka nna yaba o ne a tshohile phetohelo ya setjhaba jwaloka borui ba ma-Victori ba bang, empa mokgwa oo a o hlalosang dipading tsa hae tsa ho qetela tse kgolo - Bleak House, Little Dorrit, Our Mutual Friend, Great Expectations - e ne e ka fetoswa ke pherekano feela.
Dickens o tsoa hole le lefats'e la bosoasoi, la Tally-ho la Lipampiri tsa Pickwick le pheletso ea tšōmo ea tšōmo ea hae ea pele. Hona joale re bokahohleng boo ho bona banna le basali ba maemo a mahareng e leng lipono feela, ha lintho li bonahala li phela ka mokhoa o makatsang. Bokhaphithaliste ba 'maraka le naha e hatellang joale li nkile bophelo bo bobe ba bona. Bophelo ba sechaba ha bo na letho ebile ha bo nnete, 'me linnete feela ke tlōlo ea molao, basebetsi, ho kula le mathata. Malapa, a ketekoang ka mokhoa o monate ke bo-Dickens ba banyenyane, joale ke libaka tsa khatello tsa batho ba kulang. Bophelo bo bocha bo ka hlaha feela lefung, boitelo le ho qhalana.
Sena e ne e se seo ba neng ba jara Dickens liphathing tsa bona tsa lijo tsa mantsiboea ba neng ba batla ho se utloa. Empa ke seo a ileng a tsitlallela hore ba lokela ho tobana le sona, ’me lilemo tse makholo a mabeli ka mor’a tsoalo ea hae re lokela ho mo hlompha ka lebaka la sebete seo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate