Ke hopola ke e utloa ka linako tsohle, e ne e le ho soasoa le halofo e tebileng, ntate oa ka e ne e le ngaka ea bana 'me o ne a re: noa lipilisi tse peli' me u mpitse hoseng.
Batho ba ne ba mo hlompha kahoo ba ne ba botsa ka bohloko kapa bothata boo ba bo utloang kapa ho bo bona baneng ba bona kapa maseeng a bona. Ntate o ne a rata ho thusa batho, ’me hangata batho ba ne ba tšoenyehile hobane ba ne ba sa tsebe, “ho hobe hakae?” Ba ile ba fumana tsebo ea hae e le e khothatsang.
E mong le e mong oa tseba hore li-aspirin tse peli li ke ke tsa phekola ntho e 'ngoe le e' ngoe, 'me ha se sesebelisoa sa ho hlahloba, empa ke mohato oa ho rarolla mathata; ho sebelisa lithethefatsi tse thibelang ho ruruha ha li-nonsteroidal ho arabela mahlaba le mahlaba a manyenyane ho tšoana le ho ntša router kapa modem ea hau ha inthanete e sa sebetse.
Bongaka ha se saense e nepahetseng. Ho lateloa ho ne ho le bohlokoa hobane bohloko bo sa khaotseng hangata e ne e le pontšo ea ntho e tebileng haholoanyane; mokuli a ka 'na a hloka tlhahlobo e tebileng haholoanyane.
Ke ngaka e fapaneng. Ke ruta mahlale a lipolotiki, lithuto tsa khotso, le phetoho ea likhohlano. Ke na le metlae e omileng joalo ka ntate oa ka, ka linako tse ling ke re, "hopola, ho hloka tsebo ke boemo bo phekolehang."
Ho phaella taeong ea ka ke fumane koetliso e kholo ea kamoo batho ba nahanang le ho ruta liithuti ka mokhoa oa ho ithuta. Ho ruta ke mofuta oa bonono ba ts'ebetso-seo u se buang se bohlokoa joalo ka tsela eo u se buang ka eona. Ho ithuta ho ka etsahala ka litsela tse fapaneng.
Hase kamehla mosebetsi o bonolo. Ho pepesetsoa mashano le boitsebiso bo fosahetseng boo baithuti ba bangata ba bo utloang bo baka mathata. Ho hloka tsebo, ka litsela tse ngata, ke tlhohonolofatso hobane liithuti li ithuta lintho tseo ba neng ba sa li tsebe. Ka lehlakoreng le leng, ho se ithute ho ka ba thata haholo.
E ka 'na eaba u utloile, 'me mohlomong ua pheta, palo leha e le efe ea mashano a kang: ho latela fisiks li-bumblebees ha lia lokela ho khona ho fofa (re utloisisa lebaka); li-chameleon li fetola 'mala hore li ipate (li fetola ’mala ho laola mocheso oa tsona kapa ho buisana); bokhoba bo ne bo lekanyelitsoe ka Boroa (karolo ea bohlano ea baahi ba New York ka 1720 e ne e le makhoba); Albert Einstein o hlotsoe lipalo… (ha se 'nete).
Hona joale, ho na le mabaka a utloahalang a hore tse ling tsa litšōmo tseo batho ba pepesehetseng ho tsona. Re hlokometse haholoanyane ka li-bumblebees le li-chameleon mme bopaki bo etsa hore litlhaloso tse betere li khonehe. Einstein o ile a hlōleha tlhahlobo ea ho kena Zurich Polytechnic hang, empa e ne e le seithuti sa bobeli feela 'me tlhahlobo e ne e le ka Sefora (Sefora sa hae se ne se se ntle), empa lipale tsa li-bloomers tsa morao li tumme.
Monahano o tebileng le ho se ithute e ka ba likarolo tse kholo tsa tsoelopele. Ak'u nahane ke eme ka pel'a bana ba lilemo li 100 19-25: "Na u kile ua bolelloa hore sesole sa rona se loanela tokoloho ea rona? A na u ka nahana ka mohlala o le mong oa ntoa le hore na e ne e sireletsa (li) tokoloho e itseng ka ho khetheha?”
Mosebetsi oa ka ha se ho li qhekella; ke ho matlafatsa mesifa ea bona ea kelello. Ke leka ho sutumelletsa liithuti tsa ka, "nakong ea lilemo tsa rona tse 20 re le Afghanistan, ho bile thata le ho feta hore ke voute ka lebaka la liphetoho melaong ea ho vouta. Na hoo ho bolela hore e ne e se ntoa ea tokoloho ea demokrasi, kapa hoo ho bolela hore re lahlehetsoe? ” Ho hlakile hore tlhaselo e khahlano le litokelo tsa likhetho e ntse e etsoa lapeng le ka mabaka a lipolotiki.
Monahano o tebileng o ananela botsebi ho fapana le mehloli e sa tsebeng letho. Ha u batla ho netefatsa tleleime ea ka mabapi le li-chameleon, u ka e sebelisa ho google, na u tla e tšepa National Geographic, kapa ba kene morerong oa bolotsana?
Monahano o tebileng o khetholla thuto le mashano. Na u tla tšepa seo u ileng ua se bolelloa sekolong sa mathomo-Boroa bo ne bo e-na le makhoba 'me Leboea ha boa ka ba - kapa na u tla sebelisa khopolo e tebileng ea morabe? Ho 1703, karolo ea 42 lekholong ea malapa a New York a ne a e-na le makhoba 'me ho bohlokoa ho nahana ka karolo eo sena se e bapalang ho se lekane ho tsoelang pele US.
Ke habohlokoa ho khetholla lintlha ho maikutlo, empa hape ke habohlokoa ho khetholla tsebo ho maikutlo. Ha se taba feela ea litšusumetso tsa leeme, empa ea mekhoa eohle - pseudoscience le saense li fapane.
Likarabo tsa lipotso tse ngata tsa bohlokoa tsa lipolotiki li fumaneha lithutong le bafuputsi ba data ba seng ba entse hore li fumanehe. Na liente li bolokehile? Ha ho hlokahale hore u etse boithuto, sheba feela liphuputso, 'me u bone hore na likotsi tse mpe ke life. Haeba u fumana liqeto tse qothisanang lehlokoa, sheba ho bona hore na ke liphetho life tse tšehetsoeng ke tlhahlobo ea lithaka kapa tumellano e pharaletseng tšimong.
Bahlahlobisisi ba nahanang ba na le lipelaelo tse akaretsang tsa lipolelo. Ba batla bopaki le bopaki ba bonnete ba liqoso. Sena se phetse hantle. U re tokoloho ea ka e sirelelitsoe, u ka mpolella hore na ke life? U re sesole se re boloka re sireletsehile, empa mabotho a hlometseng a US ke a maholo ka ho fetisisa lefatšeng 'me ha aa ka a thibela litlhaselo tsa 9/11 kapa 1/6; meedi ya polokeho ke efe? Ha ho letho le phoso ka ho kopa batho ho tšehetsa lipolelo tsa bona.
Kamehla ke etsa liphoso kapa ke hlōleha ho ithuta ho lekaneng hore ke etse qeto e nepahetseng, kahoo ke habohlokoa hore ke lule ke bulehetse tsebo e eketsehileng. Monahano o tebileng ke mokhoa o motle oa ho sebetsana le litsietsi, o sheba feela ho eng kapa eng e bonts'ang bopaki bo betere.
Mokhoa oa saense o kenyelletsa ho khutlela le ho hlahloba maikutlo a rona, e leng ntho e ntle le e re thusang ho tsoela pele ho utloisisa lefatše. Ka linako tse ling seo re nahanang hore se bolokehile ha sea sireletseha—ho ne ho e-na le makotikoti a fafatsang a asbestos e le hore batho ba ka bokella lifate tsa bona tsa Keresemese malapeng; ka linako tse ling seo re nahanang hore ha sea sireletseha ha se joalo-nakong e fetileng matekoane a ne a amahanngoa le ho lahleheloa ke mohopolo empa hona joale ho na le bopaki bo bong ba hore. cannabinoids tlosa liprotheine tsa Alzheimer tse etsang letlapa liseleng tsa boko.
Tseba hore na u leka ho araba potso efe. Sebetsana le leeme le fokotsang monahano oa hau ka potso. Nahana ka likhetho tse fapaneng tse teng, u ka leka ho araba potso joang, u ka hlahloba likarabo joang? Fumana lintlha kapa bopaki boo u bo hlokang ho araba potso.
Utloisisa hore seo u neng u nahana hore se nepahetse e ka ba se fosahetseng, 'me u shebe ka botšepehi. U se ke ua hatella lintho, mokhoa ona o tla sebetsa boholo ba nako, 'me u ka khutla ka potso e ncha haeba ho na le ntho e sa bonahaleng e nepahetse.
Ke nako ea hore re qale ho tšoenyeha haholo ka ho nahana ka botebo ho feta ho nepahala, litholoana tsa menahano ea rona e sa nyatseheng lia tšosa.
Wim Laven, Ph.D., e hlophisitsoeng ke PeaceVoice, o ruta lithuto tsa mahlale a lipolotiki le ho rarolla likhohlano.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate