Mohloli: Independent
Kaofela re ka lumellana hore leoatle le ile la phatloha ka karolo ea 70 lekholong! motsoalle ea haufi oa Lebanese o ile a mpolella bekeng ena, ka saense e makatsang haeba e belaella. Ke ne ke ile ka mmotsa – hobane ke ne ke tseba karabo – ke efe hara dikereke tsa Lebanon tse ileng tsa sotleha habohloko ke ho phatloha ho ileng ha fetola naha. Kapa ha ea ka ea fetola sechaba, kamoo ho ka bang kateng.
Joalo ka ntho e 'ngoe le e 'ngoe Lebanone, lipalo tsa hae e kanna eaba li ne li nepahetse. Hobane Beirut, joalo ka Tripoli - le Haifa, bakeng sa taba eo - e hahiloe ho e 'ngoe ea libaka tsa khale tsa Mediterranean bochabela, joalo ka "sefahleho sa motšoasi oa litlhapi oa khale" joalo ka ha Fairrouz a ile a bitsa motse-moholo oa hae. Ho opa ho hoholo ha molumo ho ka 'na ha akarelletsa metsi a letsoai a mangata ho feta mehaho. Mme ditlhapi, ho ya kamoo re tsebang, ha se bodumedi.
Empa motsoalle oa ka - Momosleme oa Sunni, mosebeletsi oa sechaba ka lilemo tse ngata, 'mali oa libuka ho e-na le memos - o ile a potlakela ho ntemosa. “Ha re e boneng tabeng ea ntoa ea lehae. Empa e, Bakreste ba ile ba otloa le ho feta hobane ba lula haufi le boema-kepe bo ka bochabela ho toropo, boholo ba Maronite. Lehlakore la Mamosleme la Beirut le ile la lahleheloa ke lifensetere, Bakreste ba lahleheloa ke bophelo ba bona.” Empa le hoo e ne e se nnete.
Ba neng ba bolela hore bafu ba fupere Malebanese a tumelo e ’ngoe le e ’ngoe le bona ba ne ba nepile. Ho ne ho e-na le Mamosleme - Sunni le Shia har'a bo-ralitima-mollo, beng ba mabenkele le ba bang - re sa lebale baphaphathehi ba bangata ba Syria bao e ka bang kotara ea lipolao tsohle. Ebile, Basyria ka tsela e itseng ba ile ba kenyelletsoa lenaneng la ba shoeleng Lebanon. Empa ho ne ho e-na le ho hong ho makatsang mabapi le tsela eo tlokotsi ena e ileng ea phetoa ka eona bophirimela.
Fora, Brithani le Amerika - 'me, ke hlokometse, Russia, hape - pale (lentsoe leo ke le hloileng) le ne le fapane hanyane. "Lebanon", kahoo re ile ra bolelloa, joale ba ne ba ipelaetsa khahlanong le "ba phahameng" le 'muso - o neng o silafalitse naha, o sentse moruo oa eona, o hlōlehile ho sireletsa batho ba oona -' me joale o batla tsamaiso e ncha ea lipolotiki, ea demokrasi, e seng. -ea lequloana, e sa senyeheng, joalo-joalo, joalo-joalo. Ke 'nete hape.
E, matlo a pshatlehileng le lifolete le literata tse ripitliloeng e ne e hlile e le karolo ea timetso ea Beirut. Empa mabitso a bona - Gemmayze, Mar Mikhael, Ashrafieh - a hlahisitsoe e le libaka feela 'mapeng oa toropo ho fapana le sehlohlolong eseng feela sa leqhubu la seqhomane empa sa pelo ea khale ea Bokreste ea motse-moholo oa Lebanon. Litereke tsena li ne li le ntle, lefa la bona la Ottoman le bolokiloe ka mokhoa o tsotehang - sheba feela se etsahetseng ka Musiamo o tsotehang oa Sursock.
Libaka tsena li ne li le monate, litsi tsa bacha (boholo ba sehlopha sa bohareng empa Mamosleme hammoho le Bakreste), tse tletseng lireschorente le libara, tse neng li tumme haholo eseng feela har'a bacha ba Lebanone empa le batho ba bophirimela ba neng ba lula motseng oo 'me ba ikutloa ba sireletsehile ka Sefora- ho bua, batho ba buang Senyesemane, haholo-holo ba pro-European (mme hangata ba khahlanong le Syria, ba khahlanong le Iranian).
Pele ho ntoa ea lehae, e ne e le ka tsela e 'ngoe: basele ba ne ba lula ka bophirimela ho Beirut, ba pota-potile univesithi ea Amerika ka thuto ea eona ea tokoloho, lipontšo tsa eona tsa boipelaetso, mekhatlo ea eona ea (ka nako eo) ea Palestina, sehlopha sa eona sa bohareng ba Sunnis le Druze le - haeba , u ile ua khanna ka boroa lik’hilomithara tse mashome a mabeli, boholo ba eona, bo sa natse sehlotšoana sa Shia. Lintoeng tse ileng tsa latela le Iseraele, e ne e tla ba libaka tsena le tse ling tsa Mamosleme tse neng li tla ripitloa ke libomo, li felisitsoe ke liqhomane, batho ba tsona ba lihuoe ka maqhubu. Litereke tsa Bokreste li ne li tla bolokeha ka mokhoa o itseng.
Gemmayze le Mar Mikhael e ne e le melata e ka pele ea Christian Phalangist, literata tsa Beirut tse ka bophirima li paterole ke motsoako oa masole a Palestina le Mamosleme. Ha Baiseraele ba hlasela Lebanon ka 1982, ba ile ba amoheloa e le bapholosi ke Bakreste ba mashome a likete ’me ba amoheloa literateng tsa bona. Ariel Sharon o ne a tla kopana le moetapele oa sesole sa Bakreste mme hamorao a bolaea mopresidente ea khethiloeng Bashir Gemayel sebakeng sa thekiso ea lijo sa "Au Vieux Quartier" se ka bochabela Beirut, ntlo ea holo ea baeti e ile ea ntlafatsoa khale empa seterata seo e neng e eme ho sona se senyehile ka la 4 Phato.
Mme che, bolo ea mollo eo maqhubu a eona a tsohileng a ileng a roba maphelo a batho bao bekeng e fetileng e ne e se mofuta o itseng oa boiphetetso bo nyarosang ba lipolotiki nakong e fetileng. Bakreste ba ile ba ema likhoeli tse ngata tsa masole a Mamosleme a hlasela ka libomo nakong ea ntoa le libomo tsa Syria ka mor'a moo - 'me likhoeling tse sa tsoa feta, batho ba bona ba bile har'a batšehetsi ba ba batlang ho felisoa ha mebuso e bolileng ea Lebanone. Empa har'a bona, hape, ho na le ba ileng ba amohela hae ka mokhoa o makatsang ho tsoa botlamuoeng - ba bangata ba lumela - mojenerale ea hlanyang oa Mokreste Michel Aoun, eo e neng e le sera sa Syria, eo joale e leng motsoalle oa Syria, eo mokhoenyana oa hae e seng e le letona la kantle ho naha. (ka hona tlhaselo ea bosebeletsi ba hae mafelong a beke).
Letsatsing leo Aoun a khutletseng Beirut ka 2005 ka mor'a lilemo tse ngata tsa botlamuoa bo monate Paris, batšehetsi ba hae, ba binang ba bile ba tsoka lifolakha, ba lokisoa ho Gemmayze ho keteka ho khutla ha hae. “Ho ka ba molemo hore re ye ho ba mamela mme re fumane seo ba se batlang,” rakgwebo e mong wa Mosunni o ile a re ho nna ka nako eo. "Ho feta moo, joale re tlameha ho phela le bona." Ke 'nete, hape. Empa bekeng ena, mora oa mopresidente ea seng a bolailoe, Nadim Gemayel, eo e kileng ea e-ba setho sa paramente, o tla bolella lefats'e hore Hezbollah le Iran ke eona e bakang bobolu ba Lebanon.
'Me ena ke pale e phahamisoang ka har'a "nanehelo" ea likoluoa tse morao-rao tsa Lebanon. Ka Moqebelo, re ne re bolelloa - sena ho Financial Times – hore “esale e le lekunutu le pepeneneng hore Hezbollah e laola likarolo tsa boema-kepe ba Beirut, joalo ka ha e etsa boema-fofane ba eona…” Ho lokile, ho fihla ntlheng, Lord Copper. Joale liteishene tsa thelevishene li ile tsa fana ka maikutlo a hore libetsa tsa Hezbollah li ne li kenngoa ka sekhukhu boema-kepeng bo le bong. Na ammonium nitrate e ne e lokela ho sebelisoa bakeng sa libomo tsa Hezbollah? Ka sebele, mohlomong e ’ngoe ea eona e ne e se e sebelisitsoe bakeng sa pefo, eo ho neng ho nahanoa hore ke lithane tse 2,750 XNUMX khale e fokotsehile ka boima ba eona?
Kahoo mohlomong ke nako ea hore ke etele bosebeletsi boo ke bo ratang ka hohle-hohle ba Lebanese, Lefapha la 'Nete ea Lehae. Hezbollah e hlile e laola likarolo tsa boema-fofane ba Beirut haufi le litoropo tse ka boroa, tseo e li laolang. Sheba hore na ke mang ea tsamaisang tšireletso boemelong ba lifofane ha lifofane tsa Iran li lula 'me litho tsa Hezbollah li feta taolong ea bojaki. Empa boema-kepe?
Mona ke 'nete e nyane ea lapeng ho tsoa ho morekisi oa likepe oa Beirut eo ke mo tsebileng ka lilemo tse mashome. "Mokha o mong le o mong oa Lebanon o na le batho ba oona boema-kepeng - Masunni, Shia, Bakreste, lotho. Haeba ke hloka ho tlisa sekepe 'me ke batla ho tsamaisa thepa kapele boema-kepeng, nka fumana banna ba lekhetho bao e leng batho ba mokha oa Berri. ” O bua ka mokhatlo oa Amal, Shia pseudo-militia eo e leng ea sebui sa paramente ea Lebanon. "Mme haeba batho ba Berri ba botsa haholo? Ho lokile, ke ea Hezbollah ho bona hore na nka fumana sekhahla se tlase ho tsoa bona batho ba meetlo.” Kapa ho Bakreste. Kapa esita le (le hoja e se tse ngata, ho bonahala) Druze ba sebetsang boema-kepeng.
Mme ke yona taba eo. Ka mokha o mong le o mong o moholo - bohlale ba bona bo batloang ke 'muso o mong le o mong o moholo oa kantle ho naha - o sebetsang boema-kepeng, na Hezbollah e ne e tla hlile e boloka liqhomane, liqhomane, libomo, esita le limisaele boema-kepeng? Ka filimi ea Hollywood, ehlile. Empa bophelong ba sebele? Che, libetsa tsa bona li tšela moeli oa Syria le Lebanon ka bochabela. Nakong ea ntoa ea lehae, Christian Phalange e ka bochabela Beirut e ne e laola '5th Basin' kaofela (kahoo e ne e bitsoa) koung. Empa na ba ile ba kenya libetsa le lithunya Beirut ka boema-kepe? Che, ho hang. (Ba ile ba li romela ka mabokose a liindasteri boema-kepeng ba bona ba Jounieh ka leboea, empa ke pale e 'ngoe). Boema-kepe ba Beirut e ne e se thotobolo ea libetsa. E ne e le lebili la roulette bakeng sa motho e mong le e mong. Le casino, letaese la eona le laetsoeng ke mokha o mong le o mong oa Lebanon, le ile la phatloha ka mokhoa o makatsang bekeng e fetileng.
Empa pale ea hona joale e se e fumana mapheo ka letoto la litloaelano tse kotsi empa tse sa buuoeng. Bakeng sa Hezbollah, bala Shia ea Lebanone bao, ka bomalimabe, ba sa tšehetseng boipelaetso haholo - leha, qalong ea Mphalane e fetileng, ka sebete ba ile ba ema le sesole sa Hezbollah ka boroa ho Lebanon. 'Me ka makhetlo a' maloa, masholu a Hezbollah a fihlile bohareng ba Beirut ho tla tšosa le ho otla baipelaetsi ba khahlanong le bobolu ka boiteko ba ho arola boipelaetso, ho ba qobella ho kena selekaneng se kotsing sa Maronite-Sunni khahlanong le 'muso.
Bakeng sa Hezbollah - 'me hona ke lihlong tsa bona tsa sebele - ba eme le mafiosi a Lebanon. E ka 'na ea e-ba baemeli ba "matšoele" a karolong e ka boroa ea Lebanone, ba ipolelang hore ke "khanyetsano khahlanong le mabifi" a Zionist, empa ba khethile ho tšehetsa "zoama" e tšoanang - malapa a maholo - a silafalitseng Lebanone. Hezbollah e na le litulo 'musong. Ba batla ho li boloka. Kahoo baemeli ba motheo ba Shia ba khahlanong le phetoho efe kapa efe ea mebuso e bolileng e busang Lebanon.
Sena sohle se fana ka maikutlo a hore karolo ea bokhelohi bophelong ba Lebanone - e atileng lipolotiking, moruo, sechaba le (ke sebelisa lentsoe lee?) setso sa naha - joale se ntse se hlomathiseletsoa ho qhomisoeng ha beke e fetileng. Ha re bitse sebaka sa "blast zone Christian" ebile ha re bitse Hezbollah Shia - 'me ha re bue ka ntoa - empa sena sohle ke' nete, 'me e se e le nako ea hore re elelloe sena pele re apesa leru la li-mushroom joalo ka. pale ea bana e mabapi le bo-ralipolotiki ba meharo ba baholo - kapa "ba phahameng sechabeng" joalo ka ha ke utloa ba bitsoa - le literata tsa Beirut e ka bochabela e le matšoao a Lebanon eohle.
Pale ea 'nete ea sechaba sena se hlokofalitsoeng ka mokhoa o fetisisang le se khanyang, ehlile, e ea hole le ho feta. Ke 'nete - hape ke' nete - ho bolela hore bobolu ke mofetše oa lefats'e la Maarabia (eseng feela karolo ea Maarabia, haeba liketsahalo tsa morao-rao tsa Iseraele li ka nkoa). Empa ka tsela e itseng, re fumana mofuta oa Lebanese oa bobolu o le mpe, o hlabisa lihlong, o nyarosa ho feta o etsoang naheng e 'ngoe le e 'ngoe ea Maarabia. Na see ke hobane se totobetse haholoanyane? Kapa hobane e teng sechabeng se le seng sa Maarabia se hlileng se phatlalatsang ho bola ha sona?
Kahoo ha re khutleleng, ka bokhuts'oane, Lefapheng la 'Nete ea Lehae 'me re ise pale ena kantle ho Lebanon. Mohatelli e mong le e mong oa Maarabia ea hapileng liperesente tse 90 kapa ho feta likhethong o tsamaisa naha e bolileng. Leha ho le joalo Egepeta, eo lebotho la eona le laolang mabenkele a mabenkele, libaka tsa thekiso ea matlo, joalo-joalo - ho lekaneng ho etsa hore ralipolotiki ea tloaelehileng oa Lebanone a lle ka mohono - e siiloe ka ntle ho litebello tsa bobolu tseo re lekanyang Lebanese ka tsona. Re etsa khoebo le Sisi (livoutu tsa 97 lekholong ka 2018), 'me Trump o mo bitsa "mohatelli eo ke mo ratang" ka mor'a hore Sisi a kenyetse mopresidente a le mong ea khethiloeng oa Egepeta, a koalle bahanyetsi ba hae ba likete tse mashome le ho hlokofatsa batšoaruoa ho isa lefung. Mme re khothaletsa baahi ba UK ho ts'ehetsa indasteri ea bohahlauli ea naha ea habo e senyehileng, ho romela Royal Navy mehala ea tlhompho ho Alexandria le ho rorisa botsitso ba Egepeta tlasa mohatelli oa eona ea soto ea leng - ke enoa re ea - ho loants'a "boikutlo bo feteletseng" ba Boislamo, joalo-joalo.
Ho joalo le ka Syria. Marussia a etsa khoebo le Assad (khetho ea 88.7 lekholong ka 2014), a ka tsosolosa naha eohle ea hae, likepe tsa bona li lefa mehala ea tlhompho - ho e-na le hoo - ho ea likoung tsa Syria 'me puso e nkoa e le setšireletso khahlanong le "extremism" ea Boislamo. (joalo-joalo, joalo-joalo). Bobolu ba Saudi - naheng e neng e ke ke ea lora ka likhetho leha e le life le haeba morena kapa khosana ea borena e ne e ka hapa liperesente tse 99.9 tsa likhetho - ka boeona e hlomphuoa hoo UK Fraud Squad e ka hlakoloa linyeoe tsa bobolu ntle le haeba re ka khopisa morena. ba senyang mmusong. Tony Blair o bile le ho hongata hoo a ka ho buang ka "thahasello ea naha" ea Borithane ha ho tluoa tabeng ea ho tlohela bao ho thoeng ba tlositse li-backhanders. Taba ke hore: Bahatelli ba Maarabia ba bolile, batho ba hateletsoe feela. Re tseba likhetho tsa bona - ha ba iketsa eka ba ts'oara likhetho - ke tšōmo.
Empa ma-Lebanon, ka mokhoa o makatsang, re ts'oareloa ke rona ka lebaka le phahameng. Likhetho tsa bona tsa paramente ha ho mohla hlahisa liperesente tse 90 kapa liperesente tse 80. Hangata li hlaha ka palo e le 'ngoe. Hobane mokhoa oa ho vouta oa lenane la maquloana o phethehile, o entsoe ka hloko hoo o hlileng o nkang palo ea baahi - tšimoloho ea bona ea bolumeli, ke hore - ho nahanela. Ka tsela ea eona, ehlile e nepahetse - ha u iphapanyetsa liphaello le liphaello tsa chelete, 'me haeba - le ha feela - u amohela mokhoa oa ho vouta ka boipolelo le lipolotiki tsa puso ea bokhelohi le taba e ke keng ea qojoa ea hore likhetho li tla hlahisa letoto la baetapele ba litulo tse bilikang ba tšoereng matla ka lebaka la bolumeli ba bona ho fapana le bokhoni ba bona.
Seo bacha ba Lebanon ba se lakatsang - kapa bao re bonang ba se bontša kajeno - ho bonolo ho utloisisa. Ha ho sechaba seo mopresidente oa sona e lokelang ho ba Mokreste oa Maronite, eo tona-khōlō ea eona e tla lula e le Momosleme oa Sunni, eo sebui sa eona sa paramente e tlamehang ho lula e le Shia, se tla ke se be naha ea kajeno. Bonnete ba matla-ka-bolumeli-bo netefatsa bobolu. Ho ke ke ha shejoa ho se tšepahale ha matla a le holim'a tšabo e le 'ngoe ho e-na le ho sekisetsa.
'Me ka ho fana ka likhetho ho moahi e mong le e mong - ts'ebetsong ea likhetho e ferekaneng hoo esita le litho tsa MP li tlamehang ho "ithuta foromo", ka mantsoe a mang - batho ba Lebanone ka bobona ba tlisoa lebili la likhetho la lihlong. Ka hona ho kenya letsoho ha bona likhethong ho ba silafalitse ka bobolu boo ba bo hloileng ka mahlo le ka nepo. Ha ho makatse hore ebe khalefo ea bona e tuka. Ho itokolla ha mmuso - joalo ka ts'ebetso e nyane ea lebala la liketsahalo la Hassan Diab ka Mantaha - ke memo e 'ngoe feela ea ho nka karolo ketsong e latelang ea mmuso ea ho itlotlolla: ha re beng le likhetho tse ling 'me re khutlisetse masholu a tšoanang casino!
Le ho nahana - 'me e, sena ke' nete - ke hangata hakae rona ba ka ntle re rorisang "demokrasi" e ikhethang ea Lebanon, re phaella ka hore, haeba "e na le liphoso", bonyane e molemo ho feta mebuso ea bohatelli e potolohileng. Leha ho le joalo ntle le baetapele, mokhatlo o joalo oa 'nete, o mocha, o hlomphuoang lipolotiking - o tsitlallela ka nepo pheletso ea "konteraka ea naha" e nyarosang eo Lebanon e kentsoeng teronkong - e tlisa phetoho ea molaotheo? Re utloile mantsoe a ntseng a eketseha a bua ka hore na Mafora a ne a busa Lebanone betere hakae, e leng ntho e se nang thuso eo ho bala nalane ea sejoale-joale ea Lebanon e lokelang ho e senya - hlahisa mesebetsi ea Kamal Salibi, Samir Kassir le Brigadier Stephen Longrigg ea sa tsitsang haeba u na le. lipelaelo.
Empa mehopolo e tebileng e se e ntse e phaphamala; hore ho lokela ho ba le mofuta o itseng oa taelo ea machaba ea ho tsosolosa moruo oa Lebanone, ho qobella libanka le 'muso ponaletsong, baeta-pele ba eona ho kena pusong ea boemeli ho e-na le tokelo ea seigneurial . Leha ho le joalo nakong eo bophirima e fihlang ka sebopeho sa Letlole la Lichelete la Machabeng (IMF), Mokhatlo oa Lefatše oa Khoebo (WTO) - ka 'nete, UN ho tse ling tse e-so ka li nahanoa, tse e-so lekoe - Bakreste le Mamoseleme a Lebanon ba tla kopana ho ba lahle ka sebete joalo ka ha bo-ntat’a bona moholo ba ile ba etsa Mafora.
Re ipapisitse le lefats'e la bophirima lekholong lena le fetileng la ho theha lichaba tse ncha, melao-motheo e mecha, "batho" ba bacha ba bokaneng ka mokhoa o sa tsotelleng ka har'a meeli e sa faneng ka moelelo oa sebaka kapa lipolotiking. Re ke ke ra qala ho ts'oenyeha ka sistimi hape, ho otla Lebanese ka lebaka la meharo ea bona haeba ba lakatsa hore re pholose moruo oa bona le libanka tsa bona, ho ba fa lijo le kaho le litsamaiso tse ncha tsa lipolotiki. Ka sebele, theko ea litefello tsa rona tsa bophirimela - ho tloha US, EU le mebuso eohle ea rona ea lichelete - e tla shebahala e le tlase joaloka litaelo tsa bokolone tsa 1919, ho tšoana le litefello tse sehlōhō tse ileng tsa lefisoa Jeremane ka mor'a Ntoa ea Pele ea Lefatše. Ho tiisa molao oa rōna ho sechaba se hateletsoeng le se lapileng ka 1919, ho etsa bonnete ba hore se lefa melato ea sona, re ile ra tlameha ho nka karolo ea naha ea Jeremane. E le ho “hloekisa” Lebanone kajeno, bophirimela bo ne bo tla tlameha ho etsa bonnete ba hore batho ba teng ba mamela melao e mecha. Ke lebotho lefe la Machaba a Kopaneng le neng le ka kōptjoa hore le etse mosebetsi oo o ke keng oa khoneha?
Koloi e le 'ngoe feela e ka nahanoang e ka ba ho kopanya liki e ncha ea machaba e hokahaneng le Marshall Plan largesse, pono e ncha ea boitlamo ba lefats'e - eseng feela ho Lebanon e nyane empa tlokotsi eohle ea Middle East, mosebetsi oa menahano oa lichaba tse ngata o ka amohelang linaha tsohle. lintoa tsa maquloana le katoloso tse aparetseng sebaka sena lilemong tse lekholo tse fetileng. Nahana ka UN ho thehoeng ha eona ka 1945, sebaka se haufi-ufi-euphoria (le hoo e batlang e le bohloeki ba moroetsana) ha se bapisoa le tonki ea khale e koalang ka pel'a rona kajeno.
Empa re phela mehleng ea Donald Trump, Vladimir Putin le bochaba ba mofuta oo e ka 'nang eaba ke bahatelli ba Maarabo feela ba neng ba lora lilemo tse' maloa tse fetileng. Hase batho ba Lebanon feela ba batlang ho felisa bobolu. Kaofela re batla ntho e tšoanang lefatšeng ka bophara. Re batla ho qapa leqheka le leng, bohle ba Lebanon hona joale. Ke ka hona tlokotsi e ileng ea aparela motse-moholo oa bona e neng e le matla ebile e tšosa haholo.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate