October 24, 2007 ntlo-khōlō ea Lefapha la Naha Washington, Mopresidente George W. Bush o ile a fana ka puo e telele le e mabifi ka ho fetisisa khahlanong le 'muso oa Havana. Le hoja karolo e kholo ea California e ntse e tuka 'me Iraq e tetebela ntoeng e tšollang mali le e sa feleng, White House e khutlela tabeng e 'nileng ea e tebisa maikutlo ho tloha ka 1959—le eo e e sebelisang ho lokafatsa lilemo tse ka bang mashome a mahlano tsa likhukhuni, kotlo e sehlōhō le e se nang botho le ntoa ea lipolotiki le ea lipolotiki: Cuba. (1)
"Ke litaba tse fokolang tse qhololitseng lefapha lena - le sechaba sa rona - nako e telele ho feta boemo ba Cuba," Bush o boletse, a totobatsa boemo bo sa amoheleheng ba 'nete e joalo. Ho tloha ha Fidel Castro a qala ho busa, Washington ha e so ka e lahla morero oa eona oa ho liha 'muso oa phetohelo ka theko efe kapa efe. Empa phetohelo ka lebaka la tšehetso e ngata ea baahi e khonne ho hanela boemo ba ho thibella boo bapresidente ba leshome ba latellanang ba U.S. ba lekileng ho bo qobella. (2)
Bush o ile a qala puo ea hae a fana ka bopaki ba tsebo ea hae e tebileng ka 'nete ea Cuba: "Cuba ke tlōlo ea molao ho fetola mesebetsi, ho fetola matlo, ho etela linaheng tse ling, le ho bala libuka kapa limakasine ntle le tumello e tobileng ea naha." Ho phaella moo, ho ea ka mopresidente oa U.S., “ho khahlanong le molao hore Macuba a fetang a mararo a kopane ntle le tumello” ’me “ Mananeo a Neighbourhood Watch ha a tsotelle linokoane. Ho e-na le hoo, ba beha leihlo baahi-’moho le bona—ba boloka tlaleho ea hore na baahelani ba bona ba ea kae, ba eteloa ke bo-mang, le hore na ba mamela liteishene life tsa seea-le-moea.” Ka mantsoe a mang, "maikutlo a sechaba le tšepo e bonolo pakeng tsa batho li felile." (3)
Moahi oa White House ha a emise ho letho. Kaha ha a tšabe tse somang, ha a tsilatsile ho qotsa mohlala ka mecha ea litaba: “Moqolotsi e mong oa litaba oa Cuba o ile a botsa batho ba tsoang linaheng tse ling ba neng ba mo etela bakeng sa ntho e le ’ngoe: pene. E mong o sebelisa polisi ea lieta joaloka enke joaloka lente la mochine oa ho thaepa,” ho boletse moetapele oa U.S. O ile a nka monyetla oa ho phatlalatsa hore “bahanyetsi ba kajeno e tla ba baeta-pele ba sechaba hosasane,” a re hopotsa hore bahanyetsi bana - ba ikarotseng, 'me ka holim'a tsohle, ba susumetsoa ke takatso ea ho rua, - ba fana ka seatla se bulehileng, 'me ba tšehetsoa ka lichelete ka ntle ho molao. United States: “Seboka sa United States se sa tsoa voutela chelete e eketsehileng [liranta tse limilione tse 45.7] ho tšehetsa boiteko ba demokrasi ea Cuba.”(4)
Bush o ile a tiisetsa Bush a re: “Puso ea Cuba e sebelisa thibelo ea U.S. Ka tsela ena, likotlo tse se nang botho tse amang bophelo ba letsatsi le letsatsi ka botebo bakeng sa mefuta eohle ea batho, e tla ba seipato feela. Empa, ntlheng ena, mopresidente ha a ka a hlalosa hore na ke hobaneng a "kōpile [d] Congress ea rona ho bonts'a ts'ehetso le bonngoe ba eona bakeng sa phetoho ea mantlha Cuba ka ho boloka [embargo]." (5)
Bush o khothalelitse sechaba sa machabeng ho kenela leano la sona le sa utloahaleng le le sa sebetseng le ho sebelisa likotlo khahlano le Cuba. O fane ka mohlala oa linaha tsa Europe tse latelang litaelo tsa Washington ka hloko, e leng Czech Republic, Hungary le Poland tse sa kang tsa tsilatsila ho kena-kenana le litaba tsa ka hare tsa Cuba le ho khothaletsa pherekano. (6)
Mopresidente, eo kamehla a leng morao-rao haholo mabapi le ’nete ea Cuba, o ile a etsa tlhahiso ea lihlapiso bakeng sa liithuti tsa Cuba, “ho ba thusa ho ba le menyetla e meholoanyane ea thuto,” ha mekhatlo eohle ea machaba—ho tloha ho Machaba a Kopaneng ho ea ho Banka ea Lefatše—e lumellana ka ntsoe-leng ha a rorisa bokhabane ba Cuba. sebakeng sa thuto. Tabeng ena, linaha tse 157 ho tse 175 li sa tsoa khetha Cuba bakeng sa Lekhotla la Phethahatso la UNESCO. Ka lehlakoreng le leng, lintho tse makatsang tsa histori, hona joale liithuti tse futsanehileng tsa 500 tsa U.S., tse sa kenyelletsoeng tsamaisong ea univesithi ea demokrasi ea pele ea lefats'e, li lenaneong le lokolohileng ka ho feletseng la mecha ea litaba Cuba. Empa ntlha ena e bonahala e phonyohile bohlale ba mopresidente. (7)
Moahi oa White House o ile a boela a phatlalatsa ho thehoa ha lidolara tse limilione tse likete "Letlōle la Tokoloho bakeng sa Cuba," tlas'a tataiso ea Mongoli oa Naha Condoleezza Rice le Mongoli oa Khoebo Carlos Gutiérrez, e neng e reretsoe ho liha 'muso oa Havana le ho khutlisetsa Cuba tlas'a United States. Boemo ba tšusumetso. Bush o boletse ka ho hlaka, "lentsoe le sebetsang litšebelisanong tsa rona tsa kamoso le Cuba ha se 'botsitso' [empa] tokoloho'." Mohlomong o ne a bua ka se etsahalang hona joale Iraq le Afghanistan. (8)
Ha a phethela, Bush o ile a tsebisa sesole bakeng sa bofetoheli: "Ha batho ba Cuba ba tsoha ho batla tokoloho ea bona [...] u tlameha ho etsa khetho. Na u tla sireletsa taelo e tlotlollang le e shoang ka ho sebelisa likhoka khahlanong le batho ba heno? Kapa na u tla amohela takatso ea batho ba heno ea ho fetoha?” Qetellong, o ile a nka monyetla oo ho bua le “Bacuba [ba] mametseng—mohlomong ba le kotsing e khōlō”- ka Radio kapa TV Martí, mecha e ’meli ea litaba ea U.S. e neng e aba mananeo a bofetoheli Cuba ntle ho molao. "Ha re batle letho ho uena haese ho u amohela tšepong le thabong ea tokoloho," Bush o itse. (9)
Empa, ho fapana le lipolelo tsa Bush, batho ba Cuba ha ba ipehe "likotsi tse kholo" ho mamela puo ea hae. E ile ea ajoa Cuba ka seea-le-moea, thelevishene le boralitaba, mohlala ho Gramna, setho sa molao sa Mokha oa Makomonisi oa Cuba. El Nuevo Herald, koranta ea tokelo e feteletseng ea Miami e laoloang ke mokhatlo oa mehleng oa Cuban oligarchy, e ile ea bontša ho makala ha e hatisa hore mantsoe a Bush a ile a ajoa "ntle le tšitiso."(10)
Baahi ba sehlekehlekeng sena, ba hloileng tlhaselo leha e le efe ea bobusi ba bona le boipuso ba naha, ba ile ba hlokomela hore na Washington e ne e batla ho nka mehato efe e feteletseng ho kenella litabeng tsa ka hare tsa Cuba, mehato e sa amoheleheng le e khahlanong le molao oa machaba. Ba ne ba ka bona hape hore na mopresidente oa Amerika o khaotsoe hakae ho tsoa 'neteng ea Cuba. Puong ea hae, ka mohoo o mobe oa bokolone, Bush o ile a otla ho senya molao-motheo oa boikemelo ba batho. Ho e-na le ho ba fa “tšepo le thabo ea tokoloho,” mopresidente oa U.S. o ile a tšepisa ho eketsa likotlo tsa moruo khahlanong le bona le ho feta le ho eketsa mahlomola le mathata a bona a letsatsi le letsatsi.
Letona la Litaba tsa Kantle ho Cuba, Felipe Pérez Roque, o ile a nyatsa ka matla “keketseho e sa lebelloang ea leano la ’muso oa United States khahlanong le Cuba.” Ho ea ka eena, ke “tiisetso ea hore leano le sebetsang […] ke phetoho ea puso Cuba, leha e le ka likhoka.” Puo e tsoang Washington ke "ketso e hlokang boikarabelo e fanang ka maikutlo a boemo ba ho tsieleha, ho tsieleha, le lehloeo la botho la Mopresidente Bush bakeng sa Cuba; kopo ea pefo, pitso, esita le tšebeliso ea matla e le ho liha Phetohelo ea Cuba le ho qobella leano la hae ho Cuba. ”(11)
Empa Cuba, ho tloha ka 1959, ha e so tšosoe ke puo ea litšokelo le bosholu. Ntho feela eo e e fihletseng ke ho matlafatsa ts'ebetso ea phetoho ea Cuba ho theosa le mashome a lilemo. Ka 1962, batho ba Cuba ba ne ba itokiselitse ho tobana le koluoa ea nyutlelie pele ba lahla bobusi ba bona. Ha e le hantle, ha ho letho le fetohileng. Pérez Roque o ile a tsitlella. "Haeba sepheo sa mantsoe a mopresidente oa United States e le ho tšosa batho, ho tšosa baeta-pele ba eona, ke tlameha ho u bolella ho qala hona joale hore e hlōlehile ka ho feletseng," ho boletse Perez Roque (12) bakeng sa Ricardo Alarcón, mopresidente oa Cuba. Seboka sa Naha, ha se letho haese bopaki ba maikutlo a [Bush]. “Le ka mohla a ke ke a ba le Cuba.” (13)
Mmuso oa hajoale oa United States, o sa tsoa senya linaha tse peli mme o ikarabella bakeng sa litlolo tsa molao tsa Guantánamo le Abu-Ghraib, polao ea batho ba ka bang milione Iraq le Afghanistan, lichankana tsa lekunutu, lifofane tsa lekunutu le tlhokofatso e molaong, ha e etse joalo. e na le matla afe kapa afe a ho hlalosa ka tokoloho le litokelo tsa botho.
Polelo ea Bush e bakile maikutlo a fapaneng, har'a bona mokhethoa oa mopresidente oa Democratic Barack Obama, ea ileng a nyatsa mantsoe a moahi oa White House. "Sesosa sa tokoloho ha se ho tsoela pele ka litšokelo tse se nang thuso kapa lipuo tse tloaelehileng. Batho ba Cuba ba Amerika ba tlameha ho lumelloa ho etela malapa a bona sehlekehlekeng sena le ho ba romella chelete. Ke nako ea ho tlohela boemo ba George Bush," ho boletse Obama. (14)
Wayne S. Smith, moemeli oa mehleng oa U.S. Cuba, o hlalositse mehato e “sa utloahaleng”. "Letlole lena leo ho nahanoang hore ke la tokoloho ea limilione tse 'maloa ke litholoana feela tsa monahano oa mopresidente" o ile a hatisa. Cuba "e se e na le lidolara tse limilione tse likete tse 'maloa ho tsoa Venezuela le Chaena. Moruo oa Cuba o ntse o tsamaea hantle, "o ile a phethela. (15)
Ka lehlakoreng la eona, Associated Press e ile ea hlokomela hore leano la ho qapa le ho tšehetsa khanyetso ea malapeng e ne e se ntho e ncha, ha e ngola, “Ka lilemo tse ’maloa, ’muso oa United States o sebelisitse lidolara tse limilione ho tšehetsa khanyetso ea Cuba.” (16) Ha ho sechaba sa lefats'e se ka amohelang hore baemeli ba sebeletsang matla a kantle ba sebetsa ntle le kotlo sebakeng sa bona.
European Union e ile ea boela ea fana ka bopaki ba leano la eona la bokoala ka ho khutsa ho feletseng. Ha ea ka ea hana ho nyatsa mantsoe a Mopresidente Bush, a sa amohelehe bakeng sa tokelo ea machaba. Na e ka be e bile e sa hlakang hakaale haeba China, Russia kapa Iran li ne li ka kopa ho liha 'muso oa naha e' ngoe e ipusang?
Mohlahlobisisi ofe kapa ofe ea hlomphehang o tseba hantle hore merero ea Bush bakeng sa Cuba ha e khonehe. Washington e ntse e tsoela pele ka leano le tšoanang le hlōlehileng haholo hoo e ka bang halofo ea lekholo la lilemo. 'Muso oa phetohelo o na le ts'ehetso e kholo ea baahi 'me o hole le ho ikarola sethaleng sa machaba. Ho feta moo, esita le makala a sa kgotsofalang a setjhaba sa Cuba a theha selekane se kopaneng mmoho le baetapele ba naha ha ho tluwa tabeng ya ho baballa boipuso le boitsebahatso ba naha. Ho hlokisa botsitso kantle ho matla feela ho tiisa momahano ea batho ho potoloha mmuso. Mabapi le ho kenella ha ntoa qetellong, karabelo e tsebahalang e ka tšoana le Ntoa ea Vietnam mme ntoa ea hajoale ea Iraq e tla tšoana le ho itsamaela naheng ha ho bapisoa le seo mabotho a US a ka se lebellang haeba a ka etsa ketso e bohlanya ea ho hlasela Cuba. Ho hang sena hase pheteletso. Batho ba Cuba ba itokiselitse lipolotiking le maikutlong bakeng sa sehlabelo leha e le sefe ho sireletsa botšepehi ba naha ea bona. Ba ke ke ba buisana ka boipuso ba bona mme United States e tlameha ho amohela 'nete ena.
Notes
(1) George W. Bush, "Litlhaloso tsa Mopresidente ka Leano la Cuba", Ofisi ea Mongoli oa Phatlalatso, The Miami Herald, 24 October, 2007.
(2) Ibid.
(3) Ibid.
(4) Ibid.; Wilfredo Cancio Isla, "La Cámara da sólido apoyo a la democracia en Cuba", El Nuevo Herald, 22 June, 2007.
(5) George W. Bush, "Lipolelo tsa Mopresidente ka Leano la Cuba", op. cit.
(6) Ibid.
(7) Ibid.
(8) Ibid.
(9) Ibid.
(10) Wilfredo Cancio Isla, «Transmiten en la isla el discurso presidencial», El Nuevo Herald, 25 October, 2007.
(11) Felipe Pérez Roque, «Nosotros estamos claros de qué significa la ‘libertad’», Cuba Debate, 25 October, 2007.
(12) Ibid.
(13) Alexandra Valencia, "Cuba's Alarcon e sa tsitsang ka khetho ea Castro", The Miami Herald, 25 October, 2007.
(14) El Nuevo Herald, "Maikutlo a sobre el discurso", 25 October, 2007.
(15) Antonio Rodriguez, "Bush Call for Cuba Democracy Fund e ka 'na ea oela litsebeng tse sa utloeng litsebeng", Agence France-Presse, 26 October, 2007.
(16) Ben Feller, «Bush Touts Cuban Life After Castro», Associated Press, 24 October, 2007.
Salim Lamrani ke moprofesa oa Lefora, sengoli le moqolotsi oa litaba ea sebetsanang le likamano tsa U.S. -Cuba. O phatlalalitse libuka tse latelang : Washington contre Cuba (Pantin: Le Temps des Cerises, 2005), Cuba face à l'Empire (Genève: Timeli, 2006) y Fidel Castro, Cuba et les Etats-Unis (Pantin: Le Temps des Cerises, 2006).
[imeile e sirelelitsoe]
E fetoletsoe ke: Dana Lubow
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate